Ο ιστορικός πύργος του Λεχουρίτη

 Οι καπεταναίοι Ο Καπετάν Γιώργης (Παπαδόπουλος) Λεχουρίτης, γιος του Αναγνώστη, ανέπτυξαν έντονη δράση κατά τους αγώνες της Πατρίδας μα...

 Οι καπεταναίοι Ο Καπετάν Γιώργης (Παπαδόπουλος) Λεχουρίτης, γιος του Αναγνώστη, ανέπτυξαν έντονη δράση κατά τους αγώνες της Πατρίδας μας ενάντια στους Τούρκους κατακτητές και έφτασε στον βαθμό του χιλιάρχου. Ο Γιώργης Λεχουρίτης σπούδασε στην περίφημη Σχολή του Σοπωτού. Στην συνέχεια πήγε στα Επτάνησα και κατατάχθηκε στον Αγγλικό Στρατό, όπου πολύ γρήγορα εξελίχθηκε φτάνοντας στον βαθμό του Λοχαγού. Αργότερα, το 1829, παντρεύτηκε την ανηψιά του Θ. Κολοκοτρώνη, Βενέτα, αφού είχε κερδίσει την εκτίμηση τού μεγάλου οπλαρχηγού λόγω της φήμης του κατά τους αγώνες του Έθνους και της μόρφωσής του, (τον περίφημο γάμο περιγράφει ο γραμματέας του Θ. Κολοκοτρώνη, ο Φιλαίος Θεόδωρος Ρηγόπουλος, βλ. Επετηρίδα των Καλαβρύτων, 1978, σελ.121). Από τον γάμο του απέκτησε ένα γιο, τον Γιάννο, ο οποίος αναδείχθηκε δήμαρχος στην Κάτω Αχαΐα.

Ο Καπετάν Γιώργης Λεχουρίτης έλαβε μέρος πρωτοστατώντας σε πολλές σπουδαίες μάχες στο πλευρό των Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη, Πετιμεζά, Ζαΐμη και άλλων. Έλαβε δε μέρος στις μάχες του Φαλήρου, (όπου σκοτώθηκε ο Καραϊσκάκης), των Δερβενακίων, του Λεβιδίου, της Ακράτας, του Λάλα, καθώς και στην απελευθέρωση των Καλαβρύτων (20-21 Μαρτίου 1821).Κατά την μάχη για την απελευθέρωση των Καλαβρύτων, συνελήφθη αιχμάλωτος ο Τούρκος Διοικητής της πόλης Ιμπραήμ Αρναούτογλου, ο οποίος οδηγήθηκε μαζί με την κόρη του Αϊσέ – ερωμένη του Π. Φωτήλα – και παρέμεινε έγκλειστος για ασφάλεια στον Πύργο του Γ. Λεχουρίτη, στο δυσπρόσιτο Λεχούρι.Φερόμενος ως χιλίαρχος μετά την απελευθέρωση, ο Γ. Λεχουρίτης εντάχθηκε στον τακτικό στρατό και αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του συνταγματάρχη. Πέθανε στο Λεχούρι από την φοβερή επιδημία το 1854, απομονωμένος.Το όνομά του έμεινε στην αθανασία, καθώς μας το θυμίζουν πολλές αναφορές σε μάχες, όπως επίσης και η προτομή του, που στήθηκε στην κεντρική πλατεία του χωριού μετά από απόφαση του Γ.Ε.Σ. το 1974, με πρωτοβουλία του Συλλόγου των εν Αθήναις Λεχουριτών.

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΛΕΧΟΥΡΙΤΗ«ντουφέκια ήταν στους τοίχους του δαφνοστεφανωμένακαι στις αυλές, στις σάλες του σκιές του Εικοσιένα.Σακούλια μπαρουτόβολα γκρεμόνταν σε καρφιάκαι λάφυρα απ` τον Δράμαλη, πιστόλες και σπαθιά».(προσωπικές αναμνήσεις του Χρήστου και του Γιώργη Πορετσάνου,- τον Πύργο αγόρασε ο πατέρας τους Ανδρέας, το 1905).Ο Πύργος του ΛεχουρίτηΟ ιστορικός Πύργος του Λεχουρίτη κτίστηκε, αρχικώς ο μισός, το 1740 έως το 1760, όταν διορίστηκε ο Αναγνώστης Λεχουρίτης άρχοντας των τριάντα δύο χωριών της Ερυμάνθειας περιοχής. Και ο άλλος μισός το 1785 έως το 1790, όταν πάλι διορίστηκε άρχοντας ο εγγονός του Αναγνώστης, αγωνιστής του 1821 μαζί με τους τέσσερις γιους του.

Ο Πύργος είχε υπόγεια κρυφή διάβαση προς το τότε παράρτημά του – σημερινό σπίτι του Ν. Σακελλαρόπουλου (η διάβαση διακρίνεται και σήμερα). Ο Πύργος γνώρισε μεγάλες δόξες, φιλοξένησε στις σάλες του μεγάλες μορφές του Εικοσιένα, καθώς και τον Τούρκο διοικητή των Καλαβρύτων ως αιχμάλωτο. Το μεγάλο αυτό εθνικό μνημείο επισκέφθηκαν το 1840 προς τα μέσα της Άνοιξης ο Όθωνας και η Αμαλία, πρώτοι Βασιλείς της Ελλάδος, για να τιμήσουν και να γνωρίσουν από κοντά τον καπετάν Γιώργη Λεχουρίτη.

Ο Πύργος έμεινε σφαλισμένος μετά την επιδημία του 1854 για πολλά χρόνια, έως ότου πουλήθηκε από τον γιο του καπετάν Γιώργη Λεχουρίτη Γιάννο, δήμαρχο για πολλά χρόνια στην Κ. Αχαΐα, στον πατέρα του αειμνήστου Γ. Πορετσάνου, το έτος 1905.Το Λεχούρι οφείλει πολλά στον Γ. Πορετσάνο, διότι διέσωσε και κατέγραψε πολλά ιστορικά στοιχεία για το χωριό του Λεχούρι σε μερικά από τα οποία βασίζουμε σήμερα την έρευνά μας.Ο Πύργος ανακαινίστηκε εξ ολοκλήρου το 1990, σε τμήμα δε αυτού λειτουργεί σήμερα Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, ενώ κάθε χρόνο στον κήπο του δίδονται διαλέξεις από σημαντικούς πνευματικούς ανθρώπους και διοργανώνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Ο κύριος χώρος του μουσείουΠαραδοσιακή κρεβατοκάμαραΛαϊκά σκεύηΕξαρτήματα αργαλειού, σίδερακαι μηχανή της βασίλισσας ΌλγαςΜε πέτρες από τα αναθέματα των παλιών και νεότερων διχασμών μας: των ετών 431 π.Χ., 1825, 1916, 1936, 1946 κ.λπ., όπως επιγράφονται στην πλάκα του μνημείου. Το μνημείο, που είναι προσφορά του Γ. Πορετσάνου, απέσπασε βραβείο από τον Μιλτιάδη Έβερτ ως (τότε) Δήμαρχο Αθηναίων, το 1986, που είχε ανακηρυχθεί «παγκόσμιο έτος ειρήνης».Επί της πλάκας του ηρώου αναγράφονται τα ονόματα των πεσόντων κατά τους διάφορους πολέμους του Ελληνισμού.ΥΓ. Τα ανωτέρω ιστορικά στοιχεία ανήκουν στα αρχεία του Μουσείου «Πύργος Λεχουρίτη» του οποίου ιδιοκτήτρια είναι η Ελένη Γ. Πορετσάνου. Είναι συγκεντρωμένα από τα ιστορικά ντοκουμέντα των Γ. Παπανδρέου, Ντουντούμη, επετηρίδων Καλαβρύτων, Γ. Πορετσάνου και από έρευνες στην Εθνική Βιβλιοθήκη Αθηνών κ.λπ.

Σε ολόκληρη την Αχαΐα υπάρχουν αξιοθαύμαστα δείγματα μιας ιδιαίτερης Λαϊκής Αρχιτεκτονικής, που κυριάρχησε από τις αρχές του 18ου αιώνα, φορείς της οποίας ήταν οι φημισμένοι «Πετροπελεκητάδες» Κλουκινοχωρίτες ή Βαρβαρίτες και Αγιοβαρβαρίτες Μαστόροι।Το όνομά τους, προερχόταν από την περιοχή προέλευσής τους, δηλαδή από τα λεγόμενα «Κλουκινοχώρια» ή «Κλουκίνες» του σημερινού Δήμου Ακράτας. Πρόκειται για τα χωριά: Λεχούρι, Αγία Βαρβάρα (γι΄ αυτό και «Βαρβαρίτες»), Αγρίδι, Σόλο, Περιστέρα, Μεσορρούγι, Ζαρούχλα κ.ά., που βρίσκονται, αμφιθεατρικά χτισμένα, στους πρόποδες του Χελμού ή Αροανίων και σε μια απόσταση 40 χλμ. περίπου από την Ακράτα.Πλησίον των χωριών υπήρχε, κατά την αρχαιότητα, η «Ιερά πόλις» Νώνακρις, που ανήκε στην αρχαία Αρκαδία, από την οποία προήλθε (και διατηρήθηκε μέχρι τις αρχές του 13ου αιώνα) η παλαιά ονομασία «χωριά της Νωνάκριδος». Επειδή όμως, μετά τη Φράγκικη κατάκτηση (1204) η περιοχή προσφέρθηκε, ως φέουδο, στο Λατίνο Αρχιεπίσκοπο Πατρών Αντέλο, ο οποίος, στη συνέχεια, την παραχώρησε, ως μετόχι, στην Παρισινή Μονή του Cluny («Κλουνύ»), της οποίας ήταν μέλος, η περιοχή μετονομάστηκε σε «Κλουκίνες» και «Κλουκινοχώρια».•

Συνδυασμός Πέτρας και ΞύλουΗ τεχνική των Βαρβαριτών μαστόρων είναι αποτυπωμένη στο Γεφύρι της Πλατανιώτισσας, σε πολλά πυργόσπιτα και πύργους και κυρίως στους ορεινούς οικισμούς, όπου επικρατεί ο λαϊκός τύπος σπιτιών, στον οποίο οι Βαρβαρίτες έδωσαν το δικό τους, ιδιαίτερο, ύφος, που τους διαφοροποίησε από τους ανταγωνιστές τους Ηπειρώτες, Μακεδόνες και Λαγκαδινούς μαστόρους. Ως κατ΄ εξοχήν λαϊκοί μαστόροι, είχαν την ικανότητα να προσαρμόζουν την τεχνική τους στις οικονομικές δυνατότητες των πελατών τους, κάτι που τους επέτρεπε να αναλαμβάνουν και την ανέγερση αρχοντικών οικιών, χρησιμοποιώντας σ΄ αυτές τις περιπτώσεις, το ξύλο με πέτρινα ολόσωμα ανώφλια και λαμπάδες με μεγάλα λαξευμένα αγκωνάρια.Το κυρίως, όμως, υλικό, με το οποίο χτιζόταν το παραδοσιακό σπίτι ήταν η πέτρα. «… Πέτρα, που λαξεύεται με επιμέλεια για τα αγκωνάρια, τα κεφαλάρια, τα πρέκια, τους λαμπάδες και πέτρα, που δε λαξεύεται για την τοιχοποιία