Βιβλιοπαρουσίαση- "Στεριά και θάλασσα… Αγάπη!" του Γιάννη Π. Δαλάπα

της Παναγιώτας Π. Λάμπρη, φιλολόγου - συγγραφέως Όσο μελετούσα τα ποιήματα του Γιάννη Π. Δαλάπα που περιέχονται στη συλλογή «Στεριά και θάλ...

της Παναγιώτας Π. Λάμπρη, φιλολόγου - συγγραφέως

Όσο μελετούσα τα ποιήματα του Γιάννη Π. Δαλάπα που περιέχονται στη συλλογή «Στεριά και θάλασσα… Αγάπη!», γυρόφερναν στο μυαλό μου οι στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη από τη «Μαρία Νεφέλη» που λένε: «Πιάσε την αστραπή στο δρόμο σου άνθρωπε· δώσε της διάρκεια· μπορείς!». Και τούτο, γιατί έχω την αίσθηση πως ο εν λόγω ποιητής και άδραξε την αστραπή και της έδωσε διάρκεια και άδραξε την αστραπή και την έκανε ποίηση που «εμφορείται και ανθοκινείται, από αληθινή αγάπη και ανθρωπιά, για τον άνθρωπο».

Ο Γιάννης Δαλάπας «πρωτοείδε τον ήλιο, ένιωσε και διδάχθηκε τη ζωή και την αγάπη της» στο χωριό Μάνεσι Καλαβρύτων. Εκεί «αντάμωσε τον άνθρωπο και τον ανθρωπισμό και όλα αυτά σε μια απλή οικογένεια που έπαλλε από αγάπη προς την Πατρίδα, τη ζωή, τον άνθρωπο»! Ως παιδί «φανατικό για γράμματα», αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην πατρίδα, άνοιξε τα φτερά του για την πέραν του Ατλαντικού χώρα, τις Η.Π.Α., όπου τις συνέχισε και όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα.

Πνεύμα ανήσυχο, με πλούσια πνευματική δράση, εξέφρασε λες νομοτελειακά τις εσώτερες ευαισθησίες και φιλοσοφικές αναζητήσεις του με στίχους. Στην ξενιτιά κουβαλά ως ακριβή «αποσκευή» τις μνήμες και τις αξίες της πατρικής γης, οι οποίες άλλοτε κρυμμένες στα βάθη του είναι του κι άλλοτε φανερές στις καθημερινές επιλογές της ζήσης, γίνονται η αφορμή και συχνά συνιστούν το βασικό μανδύα ή άλλες φορές συνιστούν τις βασικές πινελιές «κόσμησης» της ποιητικής γραφής.

Αλλά και οι εικόνες που αντίκρισε με το αθώο βλέμμα της παιδικής και της νεανικής ηλικίας, οι γεύσεις που γεύτηκε και οι μυρουδιές που οσφράνθηκε στην ορεινή γενέτειρά του τον ακολουθούν κι αυτές και κάθε στιγμή διεκδικούν την αποτύπωσή τους στο χαρτί και παρεισφρέουν μέσα σε στίχους του.

Ουσιαστικά, το ιδεολογικό υπόβαθρο της ποιητικής του γραφής μπορούμε να πούμε πως εδράζεται στον πλούσιο εσωτερικό του κόσμο, ο οποίος σε συνάρτηση με την παιδεία του, του δίνει τη δυνατότητα να μιλήσει για όλα εκείνα τα ζητήματα που τον συγκινούν, τον προβληματίζουν και εν τέλει τον εμπνέουν.

Ο Γιάννης Δαλάπας στην ποίησή του δίνει πρωτοκαθεδρία και δικαιώνει τη σπουδαιότητα των απλών, των «φτωχικών» πραγμάτων, που όμως δίνουν ζωή και νόημα σ’ όσους με ευαισθησία στρέφουν το βλέμμα τους σ’ αυτά. Η βροχή, ο άνεμος, το άροτρο, το σκάψιμο της γης και η σπορά, τα φορτωμένα με καρπό ξερά στάχυα, το θυμάρι, η ρίγανη, το τσάι, το έλατο, η ελιά, τα σκίνα, οι φτέρες, τα βάτα, οι λυγαριές, η γαρδένια, το αηδόνι, η αράχνη, η νυχτερίδα,… Και φυσικά ο «παντοκράτορας» ήλιος και η γαλάζια θάλασσα, η μήτρα της ζωής, με την απεραντοσύνη της.

Και δίπλα ή μαζί μ’ αυτά και τόσα άλλα αρχέγονα ταυτόσημα της Ελληνικής γης, οι πρόγονοι, οι κοντινοί αλλά κι εκείνοι που έρχονται απ’ τα βάθη του χρόνου. Απ’ τους προγόνους, ο πατέρας έρχεται «Φορτωμένος με στάχυα και ξερό ψωμί/ τραγουδά την αγάπη και τη δύναμή της,/ στο μονοπάτι που το καλύπτουν βάτα και λυγαριές./ Μέσα από τα χείλη του βγαίνει μια φωνή,/ που άλλοτε θυμίζει την κούραση, κι άλλοτε τ’ αηδόνια/ που τον ξυπνούν το πρωί, γεμάτα καλοσύνη». Κι ο Δίας έρχεται επίσης «αναφωνών»: «Είμαι ο Δίας, ο κυβερνών τα επίγεια και επουράνια./ Ο Δημιουργός γένους Αθανάτων,/ γένους περιούσιου και αγαπητού/ και επί των Νεφελών ειμί και υπάρχω/ εξουσιάζων και καθοδηγών τους θνητούς/ με γνώμονα την αγάπη και τον σεβασμό/ προς εαυτόν και αλλήλους./ Δείξον την αγάπην σου επί του πλησίον σου,/ και θέλει απολαύσει των αγαθών Μου»!...

Κι η πατρίδα με την ανθρωπογεωγραφική και την πολιτιστική της ταυτότητα δεν είναι απλά παρούσα στην ποίησή του, αλλά πάλλουσα και ζώσα, οι ανθρωπιστικές αξίες που κλυδωνίζονται, δεν προκαλούν απλά προβληματισμό, αλλά είναι εκείνα τα στοιχεία του ανθρώπινου πολιτισμού που δεν επαναπροσδιορίζονται απλά λόγω των υφιστάμενων αλλαγών, αλλά είναι ζητούμενα για ένα βίο που τιμά τον άνθρωπο όχι ως γρανάζι του συστήματος, αλλά ως Άνθρωπο με άλφα κεφαλαίο που δεν έχει ανάγκη μόνο από πολλά καταναλωτικά αγαθά, αλλά έχει ψυχή και πνεύμα που οφείλει να στρέψει προς την αναζήτηση και βίωση των αξιών που δικαιώνουν την παρουσία του επί γης. Και βέβαια μέσα σ’ όλα αυτά, η μεγάλη Μητέρα, η φύση, αλλά και τα ανθρώπινα συναισθήματα, όπως ο έρωτας, η αγάπη, η θλίψη,… και μαζί μ’ αυτά και πάνω απ’ αυτά η δοξολογία της ίδιας της ζωής!...

Το ύφος της ποιητικής γραφής του Γιάννη Δαλάπα είναι ιδιάζων. Το απλό συνυπάρχει ή πορεύεται παράλληλα με το υψηλό, το οποίο παίρνει τη μορφή της βαθιάς φιλοσοφικής ή της βιβλικής ή ακόμα και της επικής διατύπωσης.

«[…]Κάτω απ’ τη σκοτεινιά/ του ήλιου,/ κυριαρχεί η λογική/ της καταστροφής […]», γράφει. Ή αλλού: «[…]Έκλαψα καθ’ ότι το άγνωστο/ δεν προβλέπεται,/ και τότε/ ο Απόλλων Μελλούμενος,/ άνοιξε τα ουράνια/ και μετά από αυτά/ χάος,/ και με οδήγησε/ στο Άπειρο/ όπου μου πρωτοδίδαξε/ της ζωής το υπάρχω,/ και της ψυχής το αθάνατο![…]», κι αλλού «Με πρόσταξαν/ να παραδώσω τα όπλα/ της αγάπης, της ελευθερίας,/ και της αξιοπρέπειας./ Με διάταξαν/ να προδώσω την Πατρίδα μου,/ τον εαυτό μου, τα πιστεύω μου./ Ήταν θέληση των ισχυρών/ του τρόμου, μου είπαν: "Έπρεπε να υποκύψω."[…]», ή «[…]Ο άνθρωπος με τα θηρία/ μάζα συμπαγούς άμιλλας[…]»!

Η ποίησή του, έχοντας βαθιά στο κύτταρό της αναφορές από το δημοτικό τραγούδι, καταγράφεται σε ελεύθερους ανισοσύλλαβους στίχους και δημιουργεί ποιήματα πολύ μικρά, τετράστιχα, εξάστιχα, κλπ., αλλά και πολύ πιο εκτενή υπηρετώντας έτσι κάθε φορά τις ανάγκες της ποιητικής έμπνευσης. Και η γλώσσα, εκφραστική και ρέουσα, με χρήση γραμματικών τύπων της αρχαίας ελληνικής και της ομιλούμενης, γίνεται το όχημα, για να αισθητοποιήσει ο ποιητής σκέψεις και συναισθήματα.

Τέλος, κλείνοντας αυτή τη σύντομη προσέγγιση της ποιητικής συλλογής του Γιάννη Δαλάπα «Στεριά και θάλασσα… Αγάπη!» νιώθουμε πως μας «καλεί» σ’ ένα ταξίδι αυτογνωσίας και επαναπροσδιορισμού επιλογών ζωής. Για τον ίδιο, ο δρόμος είναι χαραγμένος εδώ και αιώνες· το ζήτημα είναι να έχουμε τη βούληση να τον συνεχίσουμε· στίχοι όπως οι ακόλουθοι τον ορίζουν ξεκάθαρα: «[…] Οι πρόγονοί μας,/ οι πρωτεργάτες της ευδαίμονος ύπαρξης/ και δημιουργίας μου μίλησαν, τους άκουσα./ Είμαι έτοιμος να συνεχίσω το έργο τους!/ Ένα έργο που δεν έχει τελειωμό, όσο,/ η τιμιότητα, η αγάπη και η σωφροσύνη/ στην νοήμονα ύπαρξη θα καθοδηγούν/ το κάθε μας βήμα, την κάθε μας κίνηση,/ κάτω απ’ τ’ άστρα και τον ζωοδότη ήλιο»…

ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ-NEWS επιτρέπεται η αναδημοσίευση με υποχρέωση αναφοράς πηγής προέλευσης