Η γήρανση του δέρματος μπορεί να διαιρεθεί σε 2 σημαντικές κατηγορίες: την ενδογενή και την εξωγενή γήρανση ή φωτογήρανση. Η ενδογενή...
Η γήρανση του δέρματος μπορεί να διαιρεθεί σε 2 σημαντικές
κατηγορίες: την ενδογενή και την εξωγενή γήρανση ή φωτογήρανση. Η ενδογενής
γήρανση ορίζεται ως η χρονολογική γήρανση του δέρματος, στην οποία δεν
περιλαμβάνεται η γήρανση που προκαλείται από εξωτερικές μεταβλητές, όπως το φως
του ήλιου ή οι χημικές ουσίες. Από κλινική άποψη το δέρμα γίνεται χαλαρό,
πλαδαρό, λεπτό και με δυσχρωμίες.
Η εξωγενής γήρανση προκαλείται από τις επιδράσεις εξωτερικών παραγόντων στο
δέρμα. Εδώ περιλαμβάνονται η υπεριώδης ακτινοβολία, οι χημικές ουσίες και το
κάπνισμα. Από κλινική άποψη το δέρμα αποκτά εμφάνιση σκληρού πετσιού,με έντονες
ρυτίδες, λεκέδες υπερμελάγχρωσης και κατά τόπους λευκά στίγματα.
Ο ρόλος των ελεύθερων ριζών είναι καθοριστικός στην εμφάνιση τόσο της
ενδογενούς, όσο και της εξωγενούς γήρανσης. Το δέρμα έχει αναπτύξει αρκετούς
μηχανισμούς τόσο ενζυμικούς, όσο και μη ενζυμικούς για να αντιμετωπίσει τις
καταστρεπτικές ελεύθερες ρίζες. Οι μη ενζυμικοί μηχανισμοί περιλαμβάνουν αρκετά
αντιοξειδωτικά μέσα όπως η βιταμίνη C, η γλουταθειόνη, η βιταμίνη Ε, το
α-λιποικό οξύ και η ουβικινόνη ( συνένζυμο Q).
Οι κρέμες αντιγήρανσης περιέχουν αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες καταστρέφουν
τις ελεύθερες ρίζες που είναι υπεύθυνες για την γήρανση του δέρματος. Οι
αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχονται στις κρέμες αντιγήρανσης είναι η
βιταμίνη C, η βιταμίνη Α ( ρετινόλη, ρετιναλδεύδη ), η βιταμίνη Ε, τα
υδροξυοξέα ( ΑΗΑ) και τέλος τα βιοφλαβονοειδή.
Ειδικά, η βιταμίνη C- στην ενεργή μορφή της, δηλ. το L- ασκορβικό οξύ-,
αποτελεί ένα από τα κύρια αντιοξειδωτικά μόρια, ενώ είναι επίσης απαραίτητη για
την σύνθεση κολλαγόνου, τον καταβολισμό της τυροσίνης και την ενεργοποίηση
αρκετών ορμονών. Χρησιμοποιείται στις κρέμες σε συγκέντρωση 3-5%, ενώ δρα
συνεργικά με τα ρετινοειδή.
Τα ρετινοειδή βελτιώνουν την ποιότητα του δέρματος με 3 τρόπους
- δρουν στο τραχύ δέρμα, βελτιώνοντας το μέσω της εναπόθεσης
γλυκοζοαμινογλυκανών στην επιδερμίδα ( υαλουρονικό οξύ ).
- Δρουν στις ηλιακές φακές (καφέ κηλίδες), που μέσω της δράσης της στην
τυροσινάση εξαλείφονται τα γεμάτα μελανίνη κερατινοκύτταρα.
- Δρουν στις ρυτίδες, οι οποίες βελτιώνονται λόγω της συσσώρευσης κολλαγόνου
(I,III,VII).
Η συγκέντρωση ρετινόλης σε μία κρέμα φθάνει το 1%.
Η βιταμίνη Ε είναι το αφθονότερο ενδογενές λιποδιαλυτό αντιοξειδωτικό και η
α-τοκοφερόλη είναι η βιολογικά ενεργότερη μορφή. Μελέτες έχουν αποδείξει πως σε
συγκέντρωση 0,2-20%, προστατεύει από τα κλινικά σημεία της φωτογήρανσης ( σχηματισμό
ρυτίδων, τραχύτητα δέρματος, εφηλίδες ).
Τα ΑΗΑ , που προέρχονται από φυσικές ουσίες, όπως γάλα (γαλακτικό οξύ), φρούτα
(κιτρικό οξύ), ζάχαρη (γλυκολικό οξύ), ενισχύουν την σύνθεση των
γλυκοζαμινογλυκανών βελτιώνοντας τον συνδετικό ιστό του δέρματος (κολλαγόνο),
ενώ ταυτόχρονα μειώνει τις καφέ κηλίδες. Ιστολογικά μετά από 6 μήνες χρήσης
κρεμών υδροξυοξέων με συγκέντρωση 25%σε γλυκολικό ή κιτρικό οξύ παρατηρήθηκε
αυξηση της αντοχής της επιδερμίδας κατά 25%, αύξηση της παραγωγής κολλαγόνου
και βλενοπολυσαγχαριτών και βελτίωση της ποιότητας των ελαστικών ινών.
Τα βιοφλαβονοειδή είναι συμπλέγματα βιταμίνης Ρ. Είναι παράγωγα αναγκαία στην
διατήρηση της ακεραιότητας των αγγείων και ανευρίσκονται σε ποικίλα φυτά και
ειδικότερα στο κίτρο,πορτοκάλι, λεμόνι κλπ. Δρουν ως αντιοξειδωτικά μόρια.
Στο εμπόριο υπάρχουν κρέμες με βιταμίνη Ε, C,ρετινόλη, ΑΗΑ , καθώς και
συνδυασμοί βιταμίνης C και ρετινόλης, βιταμίνης Ε και ρετινόλης, συνδυασμοί
βιταμινών και βιοφλανοειδών, συνδυασμοί ΑΗΑ και ρετινόλης και τέλος ΑΗΑ και
βιταμινών.
Η κρέμα αντιγήρανσης έχει θέση μετά την ηλικία των 30 ετών και ανάλογα πάντα με
το βαθμό τόσο της ενδογενούς - φυσιολογικής γήρανσης, δηλ. πως είναι γενετικά
καθορισμένο να γεράσει το δέρμα - , όσο και της εξωγενούς γήρανσης -
φωτογήρανσης, δηλ. πως έχει συμπεριφερθεί το δέρμα σε ήλιο, χημικούς ρύπους,
κάπνισμα κλπ , αν χρησιμοποιεί αντιηλιακό αν καπνίζει .
Ενα δέρμα με έντονη ενδογενή και εξωγενή γήρανση θα χρειαστεί κρέμα
αντιγήρανσης που να περιέχει συνδυασμό ρετινόλης και βιταμινών, ενώ ένα δέρμα
με εξωγενή μόνο γήρανση θα χρειαστεί συνδυασμό ΑΗΑ και βιταμινών. Επίσης ένα δέρμα
ηλικίας 40-45 ετών θα χρειαστεί κρέμα με υψηλότερη συγκέντρωση ΑΗΑ από ένα
δέρμα ηλικίας 35 ετών. Ένα δέρμα >45 ετών με έντονο πρόβλημα τόσο ενδογενούς
όσο και εξωγενούς γήρανσης θα χρειαστεί συνδυασμό ρετινόλης και ΑΗΑ ( σε
συγκέντρωση 10% γλυκολικού ).
Τι θα πρέπει να κάνει μια γυναίκα τους μήνες Nοέμβριο και Δεκέμβριο
Να κάνει peeling με υδροξυοξέα ( 3-4 συνεδρίες ανά δεκαπενθήμερο ).
Μία φορά την εβδομάδα απαραιτήτως να ταϊζετε με εντατική ή κάποιο από τα ειδικά
έλαια επανόρθωσης τα μαλλιά , τα οποία μετά την έκθεση σε ήλιο - θάλασσα έχουν
αφυδατωθεί και καταπονηθεί ιδιαίτερα.
Κάθε δεύτερη μέρα ενυδάτωση κορμού μετά το ντούς , με ένα ιδιαίτερο ενυδατικό
προϊόν κορμού, καθώς το δέρμα είναι αφυδατωμένο και καταπονημένο.
Χρήση κρέμας νύχτας με υδροξυοξύ το βράδυ για ένα μήνα τουλάχιστον ώστε να
αντιμετωπιστούν προβλήματα φωτογήρανσης που έχουν προκληθεί από τον ήλιο.
Παπαθανάκου Ευαγγελία
Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος
Επιστημονικός Συνεργάτης του www.iator.gr
