ΥΔΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΥΓΟΣ Στη ψηλή κορφή Νεραιδόραχη του όρους Χελμού και σε υψόμετρο 2.100 μέτρων βρίσκονται τα ύδατα της Στυγός. Τα νερά σ...
ΥΔΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΥΓΟΣ
Στη ψηλή κορφή Νεραιδόραχη του όρους Χελμού και σε υψόμετρο 2.100 μέτρων βρίσκονται τα ύδατα της Στυγός. Τα νερά σχηματίζουν έναν εντυπωσιακό καταρράκτη σε ύψος 200 μέτρων και εισβάλλουν στη κοίτη του Κράθι ποταμού. Οι Αρχαίοι ΄Ελληνες θεωρούσαν ότι τα νερά της Στύγας φρουρούσαν τον ΄Αδη και τρομοκρατούσαν θεούς και θνητούς που ορκίζονταν ψέμματα. Η διαδρομή για τα νερά αυτά ξεκινάει από το χωριό Περιστέρα και είναι ανηφορική , και κατηφορική από το Χελμό.
Τα Ύδατα της Στυγός είναι οι πηγές του ποταμού Κράθη στον Χελμό της Αχαΐας σε υψόμετρο 2.100 μέτρα. Κατά την μυθολογία, η Στύγα ήταν Ωκεανίδα που είχε το παλάτι της στα Τάρταρα και την φυλάνε μέρα νύχτα δράκοι ακοίμητοι. Πιστευόταν ότι τα νερά της πηγής έβγαιναν από εκεί, από τα Τάρταρα και το παλάτι της Στύγας.
Στην Τιτανομαχία ήταν με το μέρος του Δία, όταν αυτός πολέμησε τον πατέρα του τον Κρόνο. Παιδιά της ήταν το Κράτος, η Βία, ο Ζήλος και η Νίκη. Στα ύδατα της Στύγας ορκίζονταν όλοι οι θεοί, ακόμη και ο Ήλιος: ήταν ο μεγαλύτερος όρκος που μπορούσε να κάνει ένας θεός και εκεί εξέτιαν την ποινή τους οι θεοί όταν ήταν τιμωρημένοι. Έλεγαν πως όποιο ον ζωντανό έπινε από το νερό της πέθαινε, και οποιοδήποτε μέταλλο το βουτούσαν στο νερά της έλιωνε.. Εκεί βούτηξε τον Αχιλλέα η μητέρα του Νηρηίδα Θέτιδα και έγινε άτρωτος, αλλά τον κρατούσε από την φτέρνα και έμεινε το μοναδικό τρωτό σημείο στο σώμα του.
Σημειώνεται ότι από αυτό το νερό δόθηκε στον Μέγα Αλέξανδρο ενώ ήταν ήδη άρρωστος από ελονοσία σε μία ύστατη προσπάθεια να αποκτήσει αθανασία ωστόσο από πολλούς ιστορικούς παρερμηνεύεται ως προσπάθεια να δηλητηριαστεί.
"ὕαλος μέν γε καὶ κρύσταλλος καὶ μόρρια καὶ ὅσα ἐστὶν ἀνθρώποις ἄλλα λίθου ποιούμενα καὶ τῶν σκευῶν τὰ κεραμεᾶ, τὰ μὲν ὑπὸ τῆς Στυγὸς τοῦ ὕδατος ῥήγνυται: κεράτινα δὲ καὶ ὀστέινα σίδηρός τε καὶ χαλκός, ἔτι δὲ μόλιβδός τε καὶ κασσίτερος καὶ ἄργυρος καὶ τὸ ἤλεκτρον ὑπὸ τούτου σήπεται τοῦ ὕδατος. τὸ δὲ αὐτὸ ἐν μετάλλοις τοῖς πᾶσι καὶ ὁ χρυσὸς πέπονθε: καίτοι γε καθαρεύειν γε τὸν χρυσὸν ἀπὸ τοῦ ἰοῦ ἥ τε ποιήτρια μάρτυς ἐστὶν ἡ Λεσβία καὶ αὐτὸς ὁ χρυσὸς ἐπιδείκνυσιν."Παυσανία, Αρκαδικά
Από έναν απόκρημνο σκιερό βράχο αναβλύζει ακόμη και σήμερα πηγή, που οι αρχαίοι ονόμαζαν Ύδωρ Στυγός ενώ ακόμη και σήμερα αποκαλείται Μαυρονέρι. Τα ύδατα της πηγής διέρχονται υπογείως και αναβλύζουν ξανά, χαμηλότερα στην ίδια περιοχή, για να ενωθούν με τον Κράθι ποταμό.
Η σκούρα όψη τους οφειλόταν, σύμφωνα με τον μύθο, στη θεά Δήμητρα: όταν αυτή μεταμορφωμένη σε φοράδα (για να ξεφύγει από τον Ποσειδώνα που την είχε ερωτευθεί και την κυνηγούσε), ήρθε και καθρεφτίστηκε μέσα τους, η εικόνα που αντίκρισε τη δυσαρέστησε, ταράχτηκε κι ευθύς, ο ποταμός έγινε μελανός.
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι τα ύδατα της πηγής προέρχονταν από τον χθόνιο ποταμό της Στύγας και γι' αυτό οι Αρκάδες και οι Αχαιοί συνήθιζαν να ορκίζονται μπροστά τους, μιμούμενοι τον Όρκο των θεών. Πίστευαν ακόμη ότι είχαν παρόμοιες με τα χθόνια ύδατα μαγικές δυνάμεις: όποιο, δηλαδή, ζωντανό πλάσμα έπεφτε μέσα τους δηλητηριαζόταν και πέθαινε, τα πήλινα αγγεία ράγιζαν, ενώ εκείνα από μέταλλο (ακόμη και από χρυσό) σκούριαζαν και διαλύονταν. Κανένα δοχείο δεν μπορούσε να συγκρατήσει το ύδωρ της Στυγός εκτός και αν ήταν κατασκευασμένο από οπλή αλόγου.
Το ύδωρ της Στυγός και ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου
Σύμφωνα με φήμες στις οποίες αναφέρονται αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι ιστορικοί, ο Μέγας Αλέξανδρος πέθανε όντας δηλητηριασμένος από ύδωρ της Στύγας που έριξε κρυφά στο κρασί του ο οινοχόος του Ιόλλας. Εμπνευστής της συνωμοσίας φέρεται ο Αντίπατρος, με εκτελεστές τους υιούς του.
Σύμφωνα με Αμερικανούς επιστήμονες, οι φήμες αυτές ενδέχεται να επαληθεύονται, αφού πριν από μερικά χρόνια στα ασβεστολιθικά πετρώματα του καταρράκτη της Στύγας εντοπίστηκε η εξαιρετικώς τοξική ουσία καλιχεαμυκίνη (calicheamicin). Η ουσία αυτή προξενεί βλάβες στο DNA, με αρχικά συμπτώματα αίσθημα αδυναμίας, κόπωση και πόνο, στη συνέχεια κατάρρευση των εσωτερικών οργάνων και του νευρικού συστήματος, που τελικά οδηγούν στο θάνατο.
Η κουκουβάγια στύγα
Στο Λεξικό του Ησυχίου αναφέρεται ένα πτηνό ονόματι στύγα (στύξ),πού ήταν ίσως ένα είδος μπούφου ή κουκουβάγιας (γλαύκας). Η γλαύκα ήταν, άλλωστε, σύμβολο των χθόνιων θεών, το σκοτεινό πτηνό της Στύγας όπως λέει ο Οβίδιος.
Το πτηνό στύγα αναφέρει και ο Αντωνίνος Λιβεράλις στην ιστορία της Πολυφόντης. Ο Ερμής, αναφέρει, αφού τιμώρησε τους υιούς της, επειδή ήταν ασεβείς απέναντι στους θεούς και σκληροί με τους ανθρώπους, μεταμόρφωσε την ίδια στο νυχτοπούλι στύγα, του οποίου το κρώξιμο του τη νύχτα προαναγγέλλει πόλεμο και διχόνοια.
Η σκούρα όψη τους οφειλόταν, σύμφωνα με τον μύθο, στη θεά Δήμητρα: όταν αυτή μεταμορφωμένη σε φοράδα (για να ξεφύγει από τον Ποσειδώνα που την είχε ερωτευθεί και την κυνηγούσε), ήρθε και καθρεφτίστηκε μέσα τους, η εικόνα που αντίκρισε τη δυσαρέστησε, ταράχτηκε κι ευθύς, ο ποταμός έγινε μελανός.
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι τα ύδατα της πηγής προέρχονταν από τον χθόνιο ποταμό της Στύγας και γι' αυτό οι Αρκάδες και οι Αχαιοί συνήθιζαν να ορκίζονται μπροστά τους, μιμούμενοι τον Όρκο των θεών. Πίστευαν ακόμη ότι είχαν παρόμοιες με τα χθόνια ύδατα μαγικές δυνάμεις: όποιο, δηλαδή, ζωντανό πλάσμα έπεφτε μέσα τους δηλητηριαζόταν και πέθαινε, τα πήλινα αγγεία ράγιζαν, ενώ εκείνα από μέταλλο (ακόμη και από χρυσό) σκούριαζαν και διαλύονταν. Κανένα δοχείο δεν μπορούσε να συγκρατήσει το ύδωρ της Στυγός εκτός και αν ήταν κατασκευασμένο από οπλή αλόγου.
Το ύδωρ της Στυγός και ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου
Σύμφωνα με φήμες στις οποίες αναφέρονται αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι ιστορικοί, ο Μέγας Αλέξανδρος πέθανε όντας δηλητηριασμένος από ύδωρ της Στύγας που έριξε κρυφά στο κρασί του ο οινοχόος του Ιόλλας. Εμπνευστής της συνωμοσίας φέρεται ο Αντίπατρος, με εκτελεστές τους υιούς του.
Σύμφωνα με Αμερικανούς επιστήμονες, οι φήμες αυτές ενδέχεται να επαληθεύονται, αφού πριν από μερικά χρόνια στα ασβεστολιθικά πετρώματα του καταρράκτη της Στύγας εντοπίστηκε η εξαιρετικώς τοξική ουσία καλιχεαμυκίνη (calicheamicin). Η ουσία αυτή προξενεί βλάβες στο DNA, με αρχικά συμπτώματα αίσθημα αδυναμίας, κόπωση και πόνο, στη συνέχεια κατάρρευση των εσωτερικών οργάνων και του νευρικού συστήματος, που τελικά οδηγούν στο θάνατο.
Η κουκουβάγια στύγα
Στο Λεξικό του Ησυχίου αναφέρεται ένα πτηνό ονόματι στύγα (στύξ),πού ήταν ίσως ένα είδος μπούφου ή κουκουβάγιας (γλαύκας). Η γλαύκα ήταν, άλλωστε, σύμβολο των χθόνιων θεών, το σκοτεινό πτηνό της Στύγας όπως λέει ο Οβίδιος.
Το πτηνό στύγα αναφέρει και ο Αντωνίνος Λιβεράλις στην ιστορία της Πολυφόντης. Ο Ερμής, αναφέρει, αφού τιμώρησε τους υιούς της, επειδή ήταν ασεβείς απέναντι στους θεούς και σκληροί με τους ανθρώπους, μεταμόρφωσε την ίδια στο νυχτοπούλι στύγα, του οποίου το κρώξιμο του τη νύχτα προαναγγέλλει πόλεμο και διχόνοια.
Πηγές
Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, Βιβλίον 8 (Αρκαδικά), 17.6.
Πτολεμαίος Χέννος, Καινή Ιστορία, Βιβλίον 3, (Βιβλιοθήκη Φωτίου, 190).
Ηρόδοτος, Ἱστορίαι, Βιβλίο Ζ (Ερατώ), 74-1.
Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, Βιβλίον 8 (Αρκαδικά), 18.4-18.6.
Αρριανός, Αλεξάνδρου Ανάβασης, Βιβλίο έβδομο, 27.1, 27.2. Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Αλέξανδρος, 77. Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, Βιβλίον 8 (Αρκαδικά), 18.6. Κούρτιος Ρούφος, Ιστορία του Μ. Αλεξάνδρου, τόμος 3 (LIV. X). Ιουστίνος, Επιτομή των Φιλιππικών του Πομπήιου Τρόγου, Βιβλίον ΙΒ, κεφ. 14.
Το θανατηφόρο νερό της Στυγός, Εφημερίδα Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε:09/10/2016.
Ησύχιος, Γλώσσαι / Σ («Στύξ• κρήνη εν άδου ή ο σκώψ το όρνεον ή όρκος θεών»).
Οβίδιος, Μεταμορφώσεις, XV, 779.
Αντωνίνος Λιβεράλις, Μεταμορφώσεων συναγωγή
Πτολεμαίος Χέννος, Καινή Ιστορία, Βιβλίον 3, (Βιβλιοθήκη Φωτίου, 190).
Ηρόδοτος, Ἱστορίαι, Βιβλίο Ζ (Ερατώ), 74-1.
Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, Βιβλίον 8 (Αρκαδικά), 18.4-18.6.
Αρριανός, Αλεξάνδρου Ανάβασης, Βιβλίο έβδομο, 27.1, 27.2. Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Αλέξανδρος, 77. Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, Βιβλίον 8 (Αρκαδικά), 18.6. Κούρτιος Ρούφος, Ιστορία του Μ. Αλεξάνδρου, τόμος 3 (LIV. X). Ιουστίνος, Επιτομή των Φιλιππικών του Πομπήιου Τρόγου, Βιβλίον ΙΒ, κεφ. 14.
Το θανατηφόρο νερό της Στυγός, Εφημερίδα Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε:09/10/2016.
Ησύχιος, Γλώσσαι / Σ («Στύξ• κρήνη εν άδου ή ο σκώψ το όρνεον ή όρκος θεών»).
Οβίδιος, Μεταμορφώσεις, XV, 779.
Αντωνίνος Λιβεράλις, Μεταμορφώσεων συναγωγή
el.wikipedia.org/
Ο θρύλος των αθάνατων νερών της Στύγας ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο. Σας παραθέτουμε φωτογραφίες δημιουργημάτων που κοσμούν τις προθήκες φημισμένων Μουσείων.
 |
| Thetis dipping Achilles in the River Styx by Banks Thomas1789 Βρετανικό Μουσείο |
 |
| Thetis Dipping Achilles in the River Styx, by Joachim Godske Schow1804 |
 |
| "Thetis dipping her son Achilles into the River Styx" Βρετανικό Μουσείο |
 |
| "Thetis dipping her son Achilles into the River Styx" by Peter Paul Reubens around 1625 |
 |
| "Thetis dompelt Achilles in de Styx" by Peter Paul Rubens 1630 Μουσείο Βρυξελλών |
