Αρχείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος - ΕΑΜική πηγή (Μέρος 7)

Ο Σμήναρχος Μίχος με ομάδα ανταρτών του Ανεξαρτήτου Τάγματος ΕΛΑΣ Καλαβρύτων τα κείμενα και οι φωτογραφίες διέπονται από τη Νομοθεσία ...

Ο Σμήναρχος Μίχος με ομάδα ανταρτών του Ανεξαρτήτου Τάγματος ΕΛΑΣ Καλαβρύτων

τα κείμενα και οι φωτογραφίες διέπονται από τη Νομοθεσία περί Πνευματικών Δικαίωμάτων
copyright Ιστορικό Αρχείο Κανελλόπουλου

Φως στα ντοκουμέντα του Ιστορικού Αρχείου του Δημ.Κανελλόπουλου για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα

-26-

Ο ENΔEXOMENOΣ ΔΟΛΟΣ

ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ [Κ.Κ.Ε.] …

Δ.K.: Κακοί χειρισμοί;

A.M.: Όχι, συζητείται δηλαδή ο ενδεχόμενος δόλος. Είναι δηλαδή μεταξύ βαριάς αμελείας και δόλου.

Δ.K.: Σ'αυτή τη περίπτωση όμως, η βαριά αμέλεια δεν ισοδυναμεί με δόλο;

A.M.: Σε ορισμένες περιπτώσεις. Εδώ παίζεται το ενδεχόμενο, δηλαδή το συζητάμε. Για δόλο εγώ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση των Καλαβρύτων στο Πελοποννησιακό Γραφείο δύναται να καταλογιστεί ενδεχόμενος δόλος, δεν υπάρχει αμφιβολία.

Δ.K.: Όχι για βαρύτατη αμέλεια;

A.M.: Όχι, συζητώ για ενδεχόμενα δόλο. Ο ενδεχόμενος δεν σημαίνει ότι αν ενδεχομένως φταίνε. Ο ενδεχόμενος δόλος, σημαίνει το εξής: Ότι αφήνω το παιδί έξω, να κοιμηθεί έξω, δηλαδή αυτό σημαίνει, δεν είμαι βλάκας διότι ξέρω αν κοιμηθεί έξω με ένα μόνο σεντόνι...

Δ.K.: Θα κρυώσει, θα πάθει πνευμονία...

A.M.: Θα πάθει πνευμονία και ασφαλώς θα πεθάνει. Αν τ'αφήσεις εδώ πέρα αυτό, πάει το παιδάκι. Αυτός είναι ο ενδεχόμενος δόλος, Δηλαδή ενώ προβλέπεις, είσαι σε θέση να προβλέψεις...

Δ.K.: ...τα αποτελέσματα, αδρανείς;

A.M.: Ενώ είσαι σε θέση να προβλέπεις τα αποτελέσματα, τα αποδέχεσαι και αδρανείς. Οπότε είναι το θέμα, να εκφρασθούμε νομικά και εμένα νομίζω με διευκολύνουν οι κατηγορηματικές τοποθετήσεις και απόψεις του Ανδρέα Παπαδημητρίου και του Κίμωνα Σπηλιόπουλου, να βγάλω το συμπέρασμα ότι το Πελοποννησιακό Γραφείο συνειδητά αδράνησε για να γίνει αυτό που είπε ο Γαμβέτας στον Ανδρέα.

Δ.K.: Ναι, είναι βαρυσήμαντο αυτό που λες.

A.M.: Οπότε για να το εκφράσουμε έτσι, διότι οπωσδήποτε περί ενός εγκλήματος πρόκειται. Έχουμε ένα έγκλημα. Και να ακολουθήσουμε τη θεωρία του ποινικού δικαίου, είναι τρεις θεωρίες...

Δ.K.: Εσείς μιλάτε τώρα νομικά, από νομικής πλευράς. Ο Ανδρέας μιλάει από πολιτικής.

A.M.: Λοιπόν, είναι τρεις οι θεωρίες του ποινικού δικαίου. Η μία θεωρία λέει ότι κάθε όρος, αποτελεί το αίτιο του εγκλήματος. Με καταλάβατε; Δηλαδή σαν να πρόκειται να δικάσουν έναν για ένα αυτοκινητιστικό, θα φτάσουμε μέχρι αυτόν που έφτιαξε τις σαμπρέλες.

Δ.K.: Τι αμέλειες έχουν γίνει;

A.M.: Τι έχουμε Κατά σειρά. Μία δεύτερη θεωρία είναι ότι αυτό που ήταν το Κύριο περιστατικό που προεκλήθη το ατύχημα και μία θεωρία που δεν έχει επικρατήσει αλλά εγώ δέχομαι, ας πούμε, είναι θεωρία και αυτή, είναι ότι ένα από τα αίτια μπορεί να μην είναι το σπουδαιότερο, αλλά αυτό το αίτιο έθεσε σε κίνηση όλα τα αίτια και τα οδήγησε. Κατάλαβες. Η μία λέει όλα τα αίτια θα τα βάλω Κάτω. Η άλλη λέει θα πάρω το ισχυρότερο, αυτό που είχε τη μεγαλύτερη δύναμη. Η τρίτη άποψη, η οποία κατά τη γνώμη μου είναι και η καλύτερη, είναι θα πάρουμε εκείνο το αίτιο, που έθεσε σε κίνηση όλο το περιστατικό. Κι αυτό δεν είναι οπωσδήποτε το σοβαρότερο αίτιο. Μπορεί να είναι τα μικρότερο αίτιο αλλά αυτό να αποτέλεσε τη γενεσιουργό αιτία. Αυτή λοιπόν είναι n γενική θεωρία.

Δ.K.: H νομική πλευρά...

A.M.: Είναι n γενική νομική πλευρά. Προχωρούμε τώρα και λέμε. Εγώ δεν αποδέχομαι ότι ήταν δόλος, ότι εσκοπείτο....

Κ.Σ.: Δόλος από ποιόν;

Δ.K.: Από το Πελοποννησιακό Γραφείο.

Α.Π.: Ο ΕΛΑΣ είναι άσχετος.

 A.M. : Άσχετος ναι, μιλάμε για το Πελοποννησιακό Γραφείο.

Δ.K.: Εμείς Ανδρέα κοιτάμε το δόλο. Την αμέλεια ή τον ενδεχόμενο δόλο του Πελοποννησιακού Γραφείου.

A.M.: Εγώ δεν αποδέχομαι ότι το Πελοποννησιακό Γραφείο και όταν λέμε Πελοποννησιακό Γραφείο ξέρουμε τι εννοούμε (Κ.Κ.Ε.), αλλά ερευνητέο αν το Πελοποννησιακό Γραφείο ακολουθούσε πιστά, έχουμε μια ενιαία πολιτική του Κ.Κ.Ε. τότε;

Α.Π.: Δεν υπήρχε.

A.M.: Δεv υπήρχε. Κατάλαβα.

Α.Π.: Κάθε ημέρα αλλάζαμε σώβρακο.

A.M.: Να προχωρήσουμε πια πέρα. Τέλος πάντων όμως εμείς, παίρνουμε αυτοτελώς το Πελοποννησιακό Γραφείο. Και λέμε λοιπόν, αν το Πελοποννησιακό Γραφείο σκοπούσε ευθύς εξ αρχής το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. Εγώ πιστεύω ότι δεν σκοπούσε στο ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων το Πελοποννησιακό Γραφείο.

Α.Π.: Δεν  θέλω να πω εγώ ότι το επιθυμούσε και το προκάλεσε.

A.M.: Όταν λέμε σκοπούσε, δηλαδή επεδίωξε να γίνει αυτό.

Α.Π.: Δεν το επεδίωξε αυτό, δεν μπορούμε να το πούμε, διότι στην πραγματικότητα όμως μπορούσαμε να έχουμε λιγότερα θύματα. Ήταν  γνωστές οι συνθήκες.

Δ.K.: Ξεκαθαρίζονται τα πράγματα. θέλω μία παρένθεση τώρα. Το Πελοποννησιακό Γραφείο από ποιους αποτελείτο την περίοδο εκείνη;

Α.Π. : Δεν  τους θυμάμαι.

Δ.K.: Περίπου. (Παπαδόπουλος Βασίλης, Γαμβέτας Κώστας, Φαρμάκης Κώστας, Δανιηλίδης Πολυδ., Φράγκος Ιωάννης)

 Α.Π.: Ήταν  ο Κώστας, ήταν ο Γαμβέτας, ήμουν εγώ, ήταν ο γιατρός ο Κωνσταντίνου. Αυτοί είχαν φύγει στα τέλος. Ο Γαμβέτας έμεινε μόνος του.

Δ.K.: Δεν  είχατε συλλογικά αποφασίσει;

Α.Π.: Τίποτα.

Δ.K.: Δηλαδή την απόφαση την πήρε μόνος του ο Γαμβέτας;

Α.Π.: Μόνος του και έτσι γίνεται συνήθως πάντοτε. Στην παράταξη αυτή στο τέλος μένει ένας και εκείνος αποφασίζει και εκείνος είναι ο άγιος ή ο διάβολος.

O.K. : Την κλείνουμε την παρένθεση.

A.M.: Προχωρούμε να δούμε αν υπήρχε δόλος ενδεχόμενος, δηλαδή εάν προέβλεψε το αποτέλεσμα το Πελοποννησιακό Γραφείο...

Κ.Σ.: Αν πάρουμε μία άλλη άποψη;

A.M.: Εδώ συζητάμε. Είμαστε δικαστές και πάμε να βγάλουμε μία απόφαση. Αν προέβλεψε το Πελοποννησιακό Γραφείο όλο αυτό το Ολοκαύτωμα και είπαν ότι άστο να γίνει. Δεδομένου ότι υπάρχει η άποψη ότι το επιδίωξε. Λοιπόν προχωρούμε τώρα. Μήπως προέβλεψε αυτή τη περίπτωση και τη δέχτηκε μετά. Kαι είπε ότι αν συμβεί αυτό άστο να γίνει.

Δ.K.: Διευκολύνει την κατάσταση.

Α.Π.: Και γιατί αφού το προέβλεψε και έστειλε έναν, εμένα, γιατί δεν είπε σε όλες τις Οργανώσεις: "Κύριοι θα φύγετε είτε το θέλετε είτε όχι". Αυτό δεν το  έκανε, διέταξε την εκτέλεση των αιχμαλώτων και τοιουτοτρόπως επήλθε το αποτέλεσμα που επιθυμούσε.

A.M.: Πας σ 'αυτό το σημείο το οποίο το 'χεις ξαναπεί. Το θέμα είναι ότι εμείς βάζουμε μία βάση πολύ νομική τώρα και λέμε εάν το προέβλεψε, δηλαδή εξετάζουμε τον ενδεχόμενο δόλο, εάν το προέβλεψε και το απεδέχθη. Και ερωτώ τους δυο σας αν ήταν σε θέση να το προβλέψει.

Α.Π.: Αφού το 'ξεραν βρε Ανδρέα ότι είχε προαποφασισθεί η καταστροφή των Καλαβρύτων.

Δ.K.: H απάντηση είναι αυταπόδεικτη. Όταν λέμε φευγάτε γιατί οι Γερμανοί θα ανεβούν επάνω...

Α.Π.: Το ξέραμε, πώς να το Κάνουμε;

A.M.: Αν είναι δυνατό να ξέρουμε από που το ξέρατε; Το φανταζόσασταν;

Α.Π.: Όχι, μέσα από τους ίδιους τους Γερμανούς. Αν ζούσε η Γκρέτα ή αν ζούσε ο Παναγιωταρόπουλος ή αν ακόμα-ακόμα υπήρχε ένας αξιωματικός, εκείνος που βρήκαμε τώρα, εκτός και θέλει να μιλήσει μαζί μου.

Δ.K.: Εγώ να σου πω το εξής. Ο Κωνστάντιος στην πλατεία των Καλαβρύτων, είπε τα εξής: "Όταν ανεβούνε επάνω οι Γερμανοί και δεν διώξετε τον ΕΛΑΣ από εδώ, θα σας κάψουνε, θα σας εκτελέσουνε". Επομένως το Πελοποννησιακό Γραφείο ήξερε το αποτέλεσμα της ανάβασης των Γερμανών επάνω. Γιατί; Γιατί αυτός ήταν και ο αντικειμενικός σκοπός των Γερμανών.

A.M.: Έχουμε δεδομένο λοιπόν ότι το Πελοποννησιακό Γραφείο γνώριζε τα αποτέλεσμα.

Α.Π.: Εγώ εκεί κακίζω τη στάση αυτής της παράταξης.

A.M.: Ξεκαθαρίστηκε το θέμα τελείως. Καταλογίζουμε ενδεχόμενο δόλο;

Κ.Σ.: Το ήξερε. Προχωρούμε τώρα λίγο πιο πέρα. Εδώ είναι...

Δ.K.: To Γερμανικό Καλαβρυτινό λόμπυ θέλεις να πεις;

A.M.: Όχι προχωρούμε στο πιο σοβαρότερο σ'αυτό το σημείο. Ότι αφού το ήξερε, το δέχτηκε να γίνει; Δέχτηκε ας πούμε να γίνει το ολοκαύτωμα;

Α.Π.: Δυστυχώς τα δέχτηκε. Από ανάγκη το δεχτήκαμε. Πρόσεξε. Γιατί ο ΕΛΑΣ ήταν σε θέση, εάν οι Σύμμαχοι μας ενίσχυαν, θα τους πετσοκόβαμε.

Κ.Ε.: Η θέσις πρώτα των Συμμάχων. Εκεί είναι η ενοχή αυτών των ατίμων.

A.M.: Εκεί σ'αυτό πιο κάτω είναι και κάτι άλλο. Ότι το δέχτηκε. Επομένως έχουμε καταφατική άποψη ότι το γνώριζε, το δέχτηκε.

Α.Π.: Τα γνωρίζαμε.

A.M.: Οπότε υπάρχει τουλάχιστον ένα είδος μεταξύ ενδεχομένου δόλου και βαριάς αμελείας. Τίθεται τώρα λοιπόν το θέμα. Ότι αφού το γνώριζε, αφού το δέχτηκε, τι μέτρα έλαβε.

Α.Π.: Και οπότε βρίσκουμε τον ένοχο της υποθέσεως.

Δ.K.: Τι μέτρα έλαβε;

Α.Π.: Θα μου πεις γιατί με στείλανε μόνο και δεν θέσανε σε δράση τις Κομματικές Οργανώσεις που υπήρχαν στα Καλάβρυτα.

Δ.K.: To Πελοποννησιακό Γραφείο σε έστειλε εσένα Ανδρέα ή το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ;

Α.Π.: Όχι. Το ΕΑΜ.

Δ.K.: Απλώς τους έδωσες ένα γράμμα;

Α.Π.: Η θέση μου ήταν ότι εκτός από ένα γράμμα το οποίο ήμουν βλάκας και δεν το κράτησα εγώ στη τσέπη μου και το έδωσα στο γερο-Μίχο. Το ξέραμε ξεκαθαρισμένα. Κίμωνα το θυμάσαι. Πήγα εγώ στο Νίκο και κουβεντιάσαμε και μου λέει: Ανέβα να μπορέσεις να τους πείσεις...

Δ.K.: Να τους πείσεις σε ποιο σημείο; Να πείσεις τους Καλαβρυτινούς να φύγουνε;

Α.Π.: Ναι αλλά η Οργάνωση των Καλαβρύτων αδράνησε, δεν έκανε τίποτα...

Δ.K.: Ήταν  προσωπική συζήτηση, ανταλλαγή απόψεων ή ήταν συλλογική; (Πελοποννησιακού Γραφείου).

Α.Π.: Οι δυο μας Κουβεντιάζαμε. (Γαμβέτας -Παπαδημητρίου)

Δ.K.: Ήταν  δηλαδή προσωπική συζήτηση;

Α.Π.: Ναι και πρέπει οι Καλαβρυτινοί να φύγουν. Αλλά γιατί στις Οργανώσεις δεν έδωσαν εντολή να φύγουν;

A.M.: Η εκτίμηση των όσων λέει ο Ανδρέας είναι ότι το απαδεχτήκανε πλέον και σου λέει άσε να τα κάψουν τα Καλάβρυτα, αλλά επειδή θα μας ζητάνε ευθύνες, ας κάνουμε και μία ενέργεια τυπική, έτσι για το θεαθήναι...

Α.Π.: Πάλι ήμουνα ο βλάκας της υποθέσεως.

A.M.: Ίσως, δεν χωρεί αμφιβολία!

Δ.K.: Δηλαδή η αποστολή Παπαδημητρίου, ήταν για το θεαθήναι; Αυτό λέει ο Ανδρέας Παπαδημητρίου;

A.M.: Όχι αυτό λέει ο Ανδρέας. Αυτό λέω πλέον εγώ. Ότι δηλαδή οφειλόμενη το μεν δια το θεαθήναι, το δε οφειλομένη εις την προσωπικότητα του Γαμβέτα. Με Γαμβέτα μιλάμε, δεν είναι έτσι;

Α.Π.: Ναι.

A.M.: Ο οποίος Γαμβέτας όχι τυχαίως έπεσε στα χέρια των Γερμανών.

Α.Π.: Οι πράκτορες των Εγγλέζων τον πρόδωσαν...

A.M.: Εγώ προχωρώ πιο πέρα ακόμα διότι τους θέλαν σκληρούς. Ο Γαμβέτας ήταν άριστος κομμουνιστής αλλά είχε και συναισθηματισμούς...

Α.Π.: Ήταν  άνθρωπος. Πάει τελείωσε.

A.M.: Αυτό το έχω ακούσει και από άλλους, ότι ο Γαμβέτας ήταν άνθρωπος συναισθηματικός. Ακριβώς το συναίσθημα δεν το θέλαν και ιδίως την εποχή εκείνη. Εγώ ακόμα δεν τους κακίζω γιατί έτσι, ήταν η γραμμή τους κ.τ.λ. Ο Γαμβέτας λοιπόν σαν άνθρωπος, και έρχομαι στις πιο σκληρές περιπτώσεις, όπως λένε π.χ. για τον Αυστριακό που άνοιξε την πόρτα του Δημοτικού Σχολείου και σώθηκαν τα γυναικόπαιδα, δεν ξέρω εσύ που τα μελέτησες, ότι άφησε και φύγανε...

Δ.K.: Αυτό είναι ψέμα. Είναι ένας κακόγουστος μύθος όπως ομολόγησε πρόσφατα ο Δημήτρης Καλδίρης...

A.M.: Σου το λέω σαν παράδειγμα. Έχουμε δηλαδή σε σκληρές περιπτώσεις με Τούρκους, με αυτούς κ.τ.λ. και βρίσκεται ένας και κάνει στραβά μάτια και φεύγουν μερικοί. Έχω τη γνώμη λοιπόν ότι η ενέργεια αυτή προερχόμενη και από το πρόσωπα του Γαμβέτα ήταν οπωσδήποτε μία ενεργεία το μεν, γιατί εκεί βαρύνεται ίσως το Πελοποννησιακό Γραφείο, ότι τα είδε τα πράγματα και σου λέει: "θα μας ζητάνε ευθύνες αργότερα". Σου λέει: "άσε να κάνουμε αυτή την ενέργεια και να πούμε αργότερα ότι εμείς στείλαμε τον Παπαδημητρίαυ". Αφ' ενός αλλά αφ' ετέρου που δίνω εγώ μεγαλύτερη βαρύτητα, ήταν περισσότερο μία συναισθηματική κίνηση του Γαμβέτα, διότι αν ήτανε, όπως το είπε και ο Ανδρέας, αν ήταν Κομματική γραμμή αυτή τότε, θα κινητοποιούνταν οι Οργανώσεις και οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι το Κ.Κ.Ε. είχε άριστες Οργανώσεις και από πλευρά Κινητοποιήσεων δεν έπεφτε έξω.

Δ.K.: Είχε επιβάλλον ο Παπαδημητρίου να το κάνει;

A.M.: Και μπορούσε να το κάνει; Το ότι έστειλε μόνο τον Ανδρέα...

Κ.Σ.: Και δεν ειδοποίησε τις τοπικές Οργανώσεις...

A.M.: To αποτέλεσμα είναι δηλαδή ότι δεν υπήρξε γραμμή.

Δ.K.: Είναι γεγονός ότι γραμμή δεν δόθηκε. Έτσι Ανδρέα;

A.M.: Και ήταν μία προσωπική πρωτοβουλία.

Δ.K.: Εγώ την τοποθετώ ότι είναι μία προσωπική πρωτοβουλία του Ανδρέα του Παπαδημητρίου.

A.M.: Ούτε του Γαμβέτα;

Δ.K.: Ούτε του Γαμβέτα. Άσχετα αν η μετριοφροσύνη του Ανδρέα Παπαδημητρίου θέλει, να την συσχετίσει με τον Γαμβέτα. Εγώ πιστεύω ότι αυτόβουλα ενήργησε ο Παπαδημητρίου μόνος του. Εγώ αυτό το συμπέρασμα βγάζω. Ότι ο Ανδρέας Παπαδημητρίου ενήργησε με πολύ μεγάλη ευθύνη, για να σώσει και να περισώσει τις ευθύνες των άλλων.

A.M.: Δημήτρη αυτό προχωρεί πιο πέρα. Προχωρεί πιο πέρα, στο εξής σημείο: Ότι τότε δηλαδή ο Ανδρέας ήταν πλέον εν πλήρη γνώση ότι βαδίζαμε για ολοκαύτωμα.

Δ.K.: Εκεί τις πληροφορίες από τη Μητρόπολη, έχει από τον Πέτρο (Γερμανό ασυρματιστή). Έχει πρώτη πληροφόρηση και βλέπει το αποτέλεσμα. Δεν  μπορείς λοιπόν να δώσεις ενδεχόμενο δόλο στον Ανδρέα Παπαδημητρίου.

A.M.: Δηλαδή βρίσκεται η άκρη σ'αυτό που είπες, ήταν αρκετά προωθημένο, αλλά τα συμβιβάζω εγώ ως εξής. Ο Ανδρέας τα βλέπει καθαρά. Άρα ο Ανδρέας βλέπει πλέον όχι μόνο τις ενέργειες των Γερμανών, βλέπει όμως ότι οπωσδήποτε οι υπεύθυνοι του Αντάρτικου αδρανούν.

Α.Π.: Όχι, δεν φταίει ο ΕΛΑΣ. Προς θεού, ευθύνη στον ΕΛΑΣ ποτέ. Φταίνε οι Πολιτικές Οργανώσεις.

A.M.: Λοιπόν ο Ανδρέας αναλαμβάνει αυτή τη πρωτοβουλία, με τη διαφορά την εξής: Κάνω μία συμβιβαστική υπόθεση ότι τα λένε με το Γαμβέτα.

Δ.K.: Εγώ αμφιβάλλω ότι τα είπε με το Γαμβέτα ο Παπαδημητρίου, αμφιβάλλω. Είπες ότι ζήτησε και ευθύνες ο Γαμβέτας;

A.M.: Όχι, αποκλείεται.

Α.Π.: Ευθύνες μου ζήτησαν για το σαμποτάζ του Ψαθόπυργου γιατί τίναξα τους Γερμανούς.

A.M.: Η συμβιβαστική άποψη είναι ότι αυτά τα συζητάνε τετ-α-τετ και ο Ανδρέας αναλαμβάνει την πρωτοβουλία με τη σιωπηρή συναίνεση.

Δ.K.: Θα του είπε ο Γαμβέτας, κάνε ότι καταλαβαίνεις...

Α.Π.: Το ίδιο πάντα γίνεται. Σου λένε τράβα εδώ κι αν πετύχεις, πέτυχε το Κόμμα. Αν αποτύχεις, βαράτε του.

A.M.: Αυτή είναι η άποψη μου. Σ'αυτό το σημείο ο Ανδρέας είναι ελεύθερος να απαντήσει ναι ή όχι. Αν δηλαδή του είπε ο Γαμβέτας ή είχε τη σιωπηρή συναίνεση.

Α.Π.: Μαζί με το συγχωρεμένο το Γαμβέτα -σου είπα ήταν και πολύ άνθρωπος- είπαμε τι πρέπει να κάνουμε. Αλλά όταν εγώ έφυγα και μου λέει θα ανέβεις επάνω να κάνεις αυτή τη δουλειά, γιατί ο Γαμβέτας, ο υπέροχος αυτός άνθρωπος, με άφησε μόνο μου;

Δ.K.: δεν  έδωσε την Κομματική γραμμή;

A.M.: Όχι. Γιατί δεν ήταν Κομματική γραμμή.

Α.Π.: Και τι χρώσταγα εγώ να βουτήξουν εμένα στο τέλος και να μου πουν εσύ είσαι υπεύθυνος;

A.M.: Απλούστατα δεν ήταν η Κομματική γραμμή, και έχω τη γνώμη ότι ο Γαμβέτας δημιούργησε ένα άλλοθι.

Α.Π.: Το κόλπο που κάνουν και σήμερα.

A.M.: To μεν για το Κόμμα, το δε σαν άνθρωπος κ.τ.λ. Σου λέει ας πάει ο Ανδρέας...

Δ.K.: Εσύ Κίμωνα τι λες; Δίνω βαρύτητα στη γνώμη σου. Χωρίς φόβο και πάθος.

Κ.Ε.: Το Πελοποννησιακό Γραφείο αδράνησε και αδράνησε, είναι πασιφανέστατο, γιατί δεν ειδοποίησε καμία πολιτική Οργάνωση. Το άλλοθι ήταν το θέμα Ανδρέα Παπαδημητρίου. Πήγαινε Ανδρέα επάνω για να υπάρχει ένα άλλοθι.

A.M.: Εσύ τα θέτεις σαν προσωπική πρωτοβουλία του Γαμβέτα.

Κ.Σ.: Βεβαίως.

A.M.: Γιατί;

Κ.Ε.: Γιατί εκείνος ήταν η άρχουσα τάξη στο Κόμμα.

A.M.: Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και τον φάγανε έτσι;

Δ.K.: Θα το εξηγήσουμε αυτό.

Α.Π.: Τα ξέρουμε αυτά. Το πως σε δολοφονούν οι φίλοι, τα ξέρουμε.

Δ.K.: Δηλαδή επιρρίπτουμε ευθύνες στο Πελοποννησιακό Γραφείο;

Κ.Σ.: Βεβαίως. Διότι δεν ενήργησε όπως έπρεπε να ενεργήσει. Αδράνησε παντελώς και άφησε τα πράγματα να καταλήξουν στο ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων.

Δ.K.: Αν Κινητοποιούσε τις πολιτικές, τις Κομματικές του Οργανώσεις, θα είχαμε το αποτέλεσμα; Θα είχαν πειστεί οι Καλαβρυτινοί να φύγουν μέσα από τα Καλάβρυτα;

Α.Π.: Όχι όλοι. Τουλάχιστον το 60-70% θα είχε φύγει.

Δ.Κ: Δηλαδή θα είχε εξουδετερώσει τη προπαγάνδα των Άγγλων κ.τ.λ. που τους είπαν μη φεύγετε;

Α.Π.: Το 60-70% θα το πετύχαιναν.

Δ.K.: Κατά πρώτο λόγο θα είχε ξεκαθαρίσει τη δική του τη θέση επίσημα. Γιατί το συσχετίζουμε και με την Κεντρική Επιτροπή του Κ.Κ.Ε. τον Ιανουάριο του 1944 που δεν...

Κ.Σ.: Που δεν γράφει τίποτα.

Δ.K.: Δεν  γράφει εκείνα που έπρεπε να γράφει. Ένα αυτό. Δεύτερο η άρχουσα τάξη των Καλαβρύτων που πήρε την ευθύνη, γιατί πήρε ευθύνη προς δύο κατευθύνσεις. Λοιπόν λέει να φύγει ο ΕΛΑΣ και να μη φύγουν οι Καλαβρυτινοί. Εδώ τι ευθύνες ρίχνουμε σ'αυτή την Ομάδα, που τελικά και αυτή είχε την ίδια τύχη στη Ράχη του Καππή. Και αυτοί πρέπει να κριθούν. Αυτή λοιπόν την άρχουσα τάξη, τους δέκα προύχοντες, τις κεφαλές των Καλαβρύτων, που αναλαμβάνουν δύο δικές τους πρωτοβουλίες. "Να φύγει ο ΕΛΑΣ" και το λέει στη σύσκεψη της Αγίας Λαύρας και "Καλαβρυτινοί μη φεύγετε, δεν σας πειράζει κανένας". Αυτούς πως τους κρίνουμε;

Κ.Σ.: Μπορεί να μας πει ο Ανδρέας, ανεβαίνοντας στα Καλάβρυτα με ποιους κουβέντιασε. Με κομματικά στελέχη κουβέντιασες;

Α.Π.: Να αρχίσουμε πάλι από την αρχή τώρα; Το έχουμε πει και άλλες φορές.

Δ.K.: Όχι αλλά ολοκληρώνουμε τη συζήτηση.

Α.Π.: Λοιπόν εγώ μπαίνω στο Αίγιο Σάββατο απόγευμα, βραδάκι, σούρουπο κι αμέσως το μαθαίνει ο Θεόκλητος. Ήταν  νύχτα που μπήκα στο Αίγιο.

Δ.K.: Αρχές Νοεμβρίου ήταν αυτό;

Α.Π.: Ναι περίπου (6-11-1943). Και μου παραγγέλνει: "Αύριο το πρωί θα έρθεις στη Φανερωμένη και θα είμαι στο ιερό και θα μπεις από την αριστερή πόρτα, θα χτυπήσεις τρεις φορές και θα σου ανοίξω εγώ ο ίδιος. Είναι ανάγκη να ιδωθούμε." Πήγα. Οι σχέσεις μας ήταν γνωστές και μένα και του γερο—Μίχου μαζί του. Πήγα και μου λέει: "Αυτό το γράμμα πρέπει οπωσδήποτε σε ώρες να είναι στα χέρια του γερο-Μίχου, σε ώρες. Δεν  ξέρω τι θα κάνεις". Τότε υπήρχαν τα γκαζοζέν. Το πήρα. Ακόμη δεν με είχαν σταμπάρει κάτω για κάτω οι Γερμανοί. Και πιάνουμε στο μαρσπιέ. Τώρα ποιας ήταν ο οδηγός, δεν το θυμάμαι. Πάντως θυμάμαι ότι κατέβηκα στο 16ο χιλιόμετρο και το πήρα με το πόδι. Η ώρα ήταν, έφυγα από το Αίγιο γύρω στις 06.30 και έφτασα γύρω στις 11.00 το πρωί στα Καλάβρυτα, γιατί τα πόδια μου φτερακάγανε.

Δ.K.: Κυριακή ήταν;

Α.Π.: Κυριακή (7-11-1943).

Κ.Σ.: Από ποιο δρόμο;

Α.Π.: Από τη γραμμή του τραίνου. Eκεί ήταν η ασφάλεια για μένα. Γιατί μια χειροβομβίδα...

Κ.Σ.: Σύμφωνοι. Αλλά μίλησες για γκαζοζέν.

Α.Π.: Μέχρι το 16ο χιλιόμετρο και πήρα τη γραμμή επάνω. Ναι σύμφωνοι. Από το Αίγιο έφτασα στα Νιάματα, σχεδόν με το γκαζοζέν. Λοιπόν αντί να πάω στη Βυσωκά να βρω το Γέρο, πήγα πρώτα στα Καλάβρυτα και θυμάμαι συναντηθήκαμε στη πλατεία τους, όρθιοι όμως και τους λέω: "Κύριοι εγώ είμαι αυτός, δεν έχω σπίτι, ούτε ψωμί οι γέροι μου να φάνε, γίνεται πόλεμος. Δυστυχώς τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο. Θα σας σκοτώσουν και θα κάψουν τα Καλάβρυτα. Να φύγετε τουλάχιστον να σωθείτε. Και όπως το δικό μου σπίτι κάηκε, θα καούν και τα δικά σας".

Δ.K.: Κομματικές Οργανώσεις ενημέρωσες λέει ο Κίμωνας;

Α.Π.: Τίποτα, πουθενά.

Κ.Σ.: Αυτό λέω. Εσύ λες μίλησες ανοιχτά σε ορισμένους ανθρώπους στη πλατεία.

Α.Π.: Ανοιχτά, σύμφωνοι.

Κ.Σ.: Και μεταξύ αυτών ποιοι σε άκουγαν;

Α.Π.: Ήταν  καμιά εικοσαριά.

Κ.Σ.: Καμιά εικοσαριά. Τι ήταν αυτοί που σε άκουγαν;

Α.Π.: Μεταξύ αυτών ήταν και ο Γιώργης ο Κατσικαπής, ο οποίος ήταν έφορος στα Καλάβρυτα και ήταν εφοριακός στο Αίγιο.

Κ.Σ.: Ήταν  ο Γιώργης - Κατσικαπής. Τι ήταν;

Α.Π.: Ήταν  έφορος στα Καλάβρυτα.

Κ.Σ.: Ήταν  έφορος στα Καλάβρυτα. Μήπως όμως ήταν με τους Γερμανούς; Απ 'αυτή την πλευρά μιλάω.

Α.Π.: Αυτά δεν τα ξέρω εγώ.

Κ.Σ.: Νομίζω ότι ήταν υποχρεωμένος ο Ανδρέας να συνεχίσει τις προσπάθειες.

Α.Π.: Με ποιον;

Κ. Ε.: Με την Κομματική Οργάνωση τι έκανες;

Α.Π.: Δεν  υπήρχε. Είχαν γίνει λαγοί όλοι.

Κ.Σ.: Αυτή είναι η απάντηση;

Δ.K.: Αυτό σου λέει. Δεν  Βρήκε Κομματική Οργάνωση και πήγε και βρήκε κατ'ευθείαν το Μίχο.

Α.Π.: Και αναγκάζομαι και πάω στο μπάρμπα μου το Νώντα τον Πόλκα, τον αδελφό του Δημάρχου, -είχε μπαλωματίδικο- και του λέω: "Μπάρμπα πάρε τη φαμίλια σου και να φύγεις, θα σε σκοτώσουν". Ούτε που μου έδωσε απάντηση.

Κ.Σ.: Ούτε έφυγε;

Α.Π.: Ούτε έφυγε. Εκτελέστηκε. Πάω στη Δήμητρα την Καφούσια. Της λέω: "Πού είναι ο γιατρός;". Μου λέει "στα Μαζέικα", γιατί είχε και ιατρείο στα Μαζέικα. Της λέω: "Να φύγετε γιατί τα πράγματα είναι τραγικά, θα σας σκοτώσουν και θα τα κάψουν τα Καλάβρυτα". Μου λέει: "Θα 'ρθει και θα του το πω". Έφυγα από τα Καλάβρυτα και πέρασα στο γεφυράκι (στου Πάσχου το φούρνο). Ήταν  ο Γιώργης ο Φλόγας με το τυπογραφείο του, το οποίο μάζευε για να φύγει. Και από κει πέρασα στη Βυσωκά. Λοιπόν τα 'παμε με το γερο-Μίχο επί μιάμισυ ώρα οι δυο μας. Κι αυτός ξεκρέμαστος. Ούτε καπετάνιος, ούτε κανείς να έχει ιδέα τίποτα.

Ομάδα Ανταρτών του Ανεξαρτήτου Τάγματος ΕΛΑΣ Αιγίου (στη μέση ο Ανδρέας Παπαδημητρίου)

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΑΥΡΙΟ -- ΜΙΧΟΣ: ΠΕΣ ΣTON ΘΕΟΚΛΗΤΟ: ΝΑ ΦΥΛΑΕΙ ΤΗ ΜΙΤΡΑ ΤΟΥ… ΕΔΩ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΟΛΕΜΟΣ…