Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα Οι τέσσερις «ευαγγελιστές» – συγγνώμη οι τέσσερις σχηματισμοί της αριστεράς – ήταν τρεις, οι εξής δυο: Ο Σ...
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα
Οι τέσσερις «ευαγγελιστές» – συγγνώμη οι τέσσερις σχηματισμοί της αριστεράς – ήταν τρεις, οι εξής δυο: Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ! Αυτό
το μήνυμα βγήκε για το ποια είναι η ελληνική αριστερά ανάμεσα σε πολλά
άλλα στο γνωστό συνέδριο στη Θεολογική Θεσσαλονίκης που πραγματοποιήθηκε
στις 22-23 Ιανουαρίου πριν δέκα μέρες.
Παράλληλα το μήνυμα που επίσης βγήκε ήταν: Εκκλησία (υπονοήθηκε η
Ορθόδοξη Χριστιανική) είναι το γνωστό κράμα των δεσποτάδων-επισκόπων και
μια μερίδα της ακαδημαϊκής θεολογίας.
Τα υπόλοιπα παρατράγουδα πριν, κατά και μετά τη
διάρκεια του συνεδρίου ήταν απλώς επικοινωνιακοί αντιπερισπασμοί του
γνωστού αιωνόβιου ελλαδικού μπλοκ «Δεξιά και Εκκλησία» που προσπαθεί να καπηλεύεται δήθεν το «Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια»
από τη μια και τα ανθρώπινα και αναπόφευκτα ή εγκληματικά λάθη και της
άλλης πλευράς και εδώ και στον σταλινικό υπαρκτό κρατικό «σοσιαλισμό».
Μια μεγάλη μερίδα χριστιανών στη χώρα μας, αγνώστων συνήθως, αλλά
και γνωστών επωνύμων σε μικρότερη ή μεγαλύτερη κλίμακα προσπαθούμε να
βιώσουμε ένα δύσκολο ζευγάρωμα: Την Λειτουργία μετά τη Θεία
Λειτουργία στα κοινά και μέσα από πολλαπλές σχέσεις μη την υπαρκτή
πολυποίκιλη κοινωνική αριστερά από τη μία. Και από την άλλη, να
μεταφέρουμε αγωνίες, προβλήματα και πειράματα στα «σα εκ των σων».
Να ξεδιπλώσουμε δηλαδή τις δυο σημερινές θεμελιακές εντολές του
Ευαγγελίου στο όλο εύρος της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, μαζί με τις
δικές μας αστοχίες.
Η μερίδα αυτή των επωνύμων απουσίαζε ενδεικτικά, προκλητικά και σκόπιμα από
το συνέδριο που έστησε η ηγετική ομάδα του θεολογικού τμήματος της
Θεσσαλονίκης. Και εν όψει μιας πολύ πιθανής εξουσίας με κέντρο τον νέο
ΣΥΡΙΖΑ πανηγύρισε και η… αυγή (όχι η χρυσή)….
Μερικές δικές μου επί πλέον – μετά την πρώτη μου προσέγγιση από τις 16 Ιανουαρίου - διαπιστώσεις – πριν αφήσω κατόπιν κάποιους υποβολείς – να εκθέσουν και τα δικά τους.
1) Η ανάγκη ενός τέτοιου διαλόγου δεν προέκυψε ξαφνικά στον κοινό χώρο «Εκκλησίας και Αριστεράς» και στην Ελλάδα. Θα
ήταν φρόνιμο, ειδικά το θεολογικό τμήμα της Θεσσαλονίκης, να είχε
καθαρά ακαδημαϊκά ανοίξει τη μακρόχρονη αυτή υπαρκτή σχέση από την
καρδιά του 19ου αιώνα. Και δόξα τω Θεώ και μικρά πρωτόλεια κινήματα (Απ. Μακράκη, Ιω. Αρνέλλου, κλπ) και Πρόσωπα ανεξάρτητα (όπως ο Μαρίνος Αντύπας)
αλλά και κοινωνικά στρώματα (όπως οι Πρόσφυγες από την Μικρασία και
την Πόλη) αγκάλιασαν την κοινωνική και πολιτική Αριστερά. Δεν βρέθηκε ο παπα Ανυπόμονος δίπλα στον Άρη τυχαία… Εδώ έχουμε τεράστιο έλλειμμα.
2) Από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 το αρχικά προσωποπαγές κίνημα της «Χ.Δ.» του Νίκου Ψαρουδάκη προσπάθησε
να συμμαζέψει ιδεολογικά και να συγκροτήσει πολιτικά αυτό το ρεύμα.
Είναι γνωστό ότι απέτυχε. Δεν είναι της ώρας να πούμε περισσότερα. Έκανε
όμως μια τεράστια τριπλή τομή τόσο στη διάρκεια της χούντας των
συνταγματαρχών μέσω κυρίως της εφημερίδας «Χριστιανική» [1973: Εδώ Παράρτημα Πάτρας με αρκετή … ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ!],
αλλά και με το τόλμημα της «Συμμαχίας»στις εκλογές του ’77, παρά την
αποτυχία του. Παράλληλα η δημιουργία ενός σημαντικού ρεύματος στα
Πανεπιστήμια που διήρκησε πάνω από 15 χρόνια όχι μόνο άνοιξε διαύλους
επικοινωνίας, αλλά μπόλιασε εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες επιστήμονες.
Το δυστύχημα ήταν πως μια χούφτα διανοουμένων από λάθη και από
σκοπιμότητες προσπάθησε δια ίδιον όφελος να εγκυβωτίσει την προσπάθεια «χριστιανομαρξιστικού διαλόγου» στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και να τον μετατρέψει σε καρικατούρα.
Έτσι είχαμε από τη μια το πλέγμα «Δεξιά και Εκκλησία» [που] αναθάρρησε και έδωσε τον μακ. Αρχιεπ. Χριστόδουλο προχθές και σήμερα τους Αμβρόσιο Καλαβρύτων* και Σεραφείμ Πειραιώς και
από την άλλη μια προδοσία: Ένα κομμάτι εισπήδησε εντός του ΠΑΣΟΚ το
οποίο σε επίπεδο κορυφής το άλεσε ο Ανδρέας Παπανδρέου και το υπόλοιπο
το διέφθειρε η ανερχόμενη πράσινη διαπλοκή.
3) Η ηγεσία της σημερινής θεολογικής σχολής, εάν είχε πλήρως καθαρά μυαλά, αληθινούς στόχους που να υπερβαίνουν τον συντεχνιασμό και
αληθινές αγωνίες θα έκανε τα αδύνατα δυνατά να αποφύγει μοιραία λάθη.
Το ίδιο και η ηγεσία της ελλαδικής θεσμικής Εκκλησίας. Όχι γιατί ένας
τέτοιος διάλογος είναι ανιστόρητος ή μη κοινωνικά αναγκαίος. Αλλά για το
ακριβώς αντίθετο. Τι φαίνεται; Ότι η ηγεσία της θεολογικής σκέφτεται
την πάρτη της σε εποχές βίαιων ανακατατάξεων στον ακαδημαϊκό χάρτη και η ηγεσία της Εκκλησίας προσπαθεί
να περισώσει δια της πλαγίας την όποια εκκλησιαστική περιουσία δεν έχει
κοινωνικοποιήσει σε κανονικές και ορθόδοξες βάσεις. Τι δουλειά έχει ο …
Σκάι και η αποχαρακτήριση των δασικών εκτάσεων με την προσφορά γης σε
α… αγρότες;
Όμως εάν και τώρα γίνει με όρους που πραγματικά και εικονικά φαίνονται θα αποτελέσουν την «δευτέρα πλάνη» και
τα μετέπειτα ιστορικά αποτελέσματα θα δικαιώσουν την «δεξιά και
εκκλησία» στην πιο χειρότερη εκδοχή της. Το σφιχταγκάλιασμα
εθνοφυλετισμού και ελλαδικής χριστιανοσύνης. Τι μπορούσαν να κάνουν; Το
είπαμε και στην προηγούμενη προσέγγιση: Να ακουμπήσουν οργανωτικά,
πρακτικά και θεωρητικά στα πρόσωπα που κινούνται και στους δυο χώρους.
4) Μπορούσε να απουσιάζει ο επικεφαλής της Χ.Δ. Μαν. Μηλιαράκης από ένα τέτοιο συνέδριο; Μπορούσε να απουσιάζει ο Μαν. Τασόγλου από τη Νεάπολη; Δεν θάπρεπε με κάποιο τρόπο να έχει σιγουρευτεί η Λιάνα Κανέλλη; Δεν θάπρεπε γνωστά πρόσωπα που μέσα από την Κοινωνική αριστερά πλέκουν την κοινή αγωνία όπως ο Αλέξ. Σταθακιός[Μια δύσκολη σχέση που μπορεί να γίνει πιο ώριμη]; Δεν θάπρεπε να είναι παρών ο γνωστός «Ψυχραιμίας» της
Θεσσαλονίκης και του Ρεθύμνου,που έχει οργώσει την Ελλάδα και την
Οικουμένη μέσω του θεάτρου Σκιών; Γιατί άραγε απουσίαζε ο επικεφαλής του
Άρδην Γιώργος Καραμπελιάς, που έχει αφιερώσει τα δεκαπέντε
τελευταία χρόνια πολύ μελάνι και πολλά χιλιόμετρα για να συμφιλιώσει
αυτούς τους δυο χώρους; Αφήνω γνωστά στελέχη με αξιοπρόσεκτη παρουσία
και χωρίς ιδιοτέλεια στην εκπ/ση, στις τράπεζες και αλλού.
5) Στο συνέδριο υπήρξαν όντως κάποιες φωνές από την Αριστερά που δίνουν επί πλέον δυνατότητες για κοινό προβληματισμό. Από το χώρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ ξεχώρισε η λαϊκή και φιλοεκκλησιαστική φυσιογνωμία του Δημήτρη Βίτσα που έφτασε μέχρι τα μεγάλα ΜΜΕ [Το τρίγωνο της αμαρτίας…] και του Ανδρέα Καρίτζη [Xριστιανικός λόγος & αριστερά αποτελούν θύλακες],
παρά το γεγονός ότι δεν ομιλεί για Εκκλησία αλλά για χριστιανικό λόγο,
ενώ από την άλλη δεν ομιλεί για μαρξιστικό λόγο αλλά για αριστερά….
Αντίθετα ο τρόπος σκέψης – ακόμη και μετά το συνέδριο το έδειξε- του Τάσου Κουράκη βρίσκεται μακριά από τη σκέψη του Άρη, αλλά κοντά σε ένα ξεπερασμένου τύπου (αντι)κληρικαλισμό. Προσέφερε όμως κάτι πολύ σημαντικό. Άδειασε
το ψεύτικο διαφωτισμό των (εκ)συγχρονιστών της προηγούμενης δεκαετίας
και ξεφτίλισε τις σκοπιμότητες που δεν κατάφερε να υπερβεί η ελλαδική
ηγεσία της Εκκλησίας.
Ευτυχώς που ο Σεβ. Σιατίστης Παύλος έσωσε την παρτίδα για άλλη μία φορά. Η γνήσια Ορθόδοξη πίστη του και πρακτική, αλλά και τα κοινά βιώματα στο Μαντούδι (και αλλού) βοηθήσαν να εκφραστεί η Εκκλησία ορθά δια του στόματός του….
Παράρτημα
Υποβολέας 1ος: «…για μένα δεν είναι θέμα κομμάτων και ούτε επισήμων προσκλήσεων σε εκκλησιαστικούς παράγοντες. Αν θέλουμε να συζητήσουμε ενδελεχώς το πρόβλημα θα έπρεπε απλά να γίνει μεγαλύτερη προετοιμασία. Να εξαγγελθεί μήνες μπροστά, να ζητηθεί ότι όποιος θέλει να κάνει εισήγηση μπορεί να απευθυνθεί στην τάδε γραμματεία και μια επιστημονική επιτροπή θα εξετάσει ποιοί θα μιλήσουν στο κεντρικό πάνελ και από κει και πέρα να υπάρξουν ίσως παράλληλα στρογγυλά τραπέζια, όπου κατά θέμα να γίνει διάλογος. Δηλαδή να το μάθουμε όλοι όσοι έχουμε “πονέσει” για αυτή την παρεξηγημένη σχέση και να καταθέσουμε τον προβληματισμό μας. Για να το δουν μετά όλο το υλικό αυτοί που “χαράσσουν γραμμές” και να σκεφτούν. Μια επιφανειακή και επικοινωνιακή προσέγγιση Εκκλησίας και Αριστεράς δεν θα λύσει τίποτα.»
Υποβολέας 2ος: «Παρακολουθώ αδιαλείπτως τα σχόλια για την εκδήλωση ΕΚΛΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ. Ενδιαφέροντα. Ο αγαπητός μου φίλος Πέτρος Βασιλειάδης μάλιστα, δηλώνει πως η εκδήλωση ήρθε να του καλύψει τα όποια συναισθηματικά κενά ανθρωπίνων και υπαρξιακών εμπειριών που του άφησε ακάλυπτα η συμμετοχή του στη διαδικασία της AGAPE για την εξάλειψη της φτώχειας!!! Όλους εσάς ή τους περισσότερους σας έκανε καθηγητές το ΠΑΣΟΚ, σας λύτρωσε από τον δεσμό της έδρας και σας έδωσε γενναίους μισθούς. Πώς δεν αναρωτηθήκατε τελικά και εσείς αλλά και όσοι αρχιερείς συμμετείχαν σε αυτό το πάρτι και προκειμένου να διαφυλάξουν το όποιο κύρος τους, γιατί το ΠΑΣΟΚ λείπει από την εκδήλωση? Πότε η Σχολή αποφάσισε ότι το ΠΑΣΟΚ δεν ανήκει στην αριστερά? Θυμάστε ότι ο Βενιζέλος έχει επανειλημμένα μιλήσει για αυτές τις σχέσεις? Αφελείς και επιλήσμονες ή … Εδώ λοιπόν, όταν χρησιμοποιείς όρους φορτισμένους με ιστορία και εντάσεις και είσαι όχι ένας απλός άνθρωπος, είσαι καθηγητής , που έχεις την ευθύνη για το κύρος, για το πρόσωπό της ΣΧΟΛΗΣ στην κοινωνία, τελικά υποχρεούσαι να είσαι πολύ προσεκτικός. Απρόσεκτοι και μικρότεροι των περιστάσεων. Προσπέρασαν μια ολόκληρη ιστορία αυτής της Σχολής σε θέματα διαλόγων των πολιτικών χώρων κατά μία έννοια, που στήθηκε από την μεταπολίτευση και μετά. Ιστορία αγωνιστική, κύρους και αντικειμενικής προσέγγισης των γεγονότων . Τι να λέμε τώρα. Δύο φορές ανοίξανε ζητήματα σχέσεων Κράτους Εκκλησίας στην Ελλάδα και τα δύο επί ΠΑΣΟΚ του Τρίτση και του Σημίτη. Και δεν καλείται το ΠΑΣΟΚ και οι άνθρωποί του για να πούνε απόψεις. Γιατί ? Μα γιατί δεν τους έχουν κάποιοι ανάγκη, αλλού είναι τα cone σήμερα….
Λοιπόν φίλε, αυτά τα παλαβά συνέβησαν, μες τον καιρό της κρίσης
των πάντων, με μια αριστερά σε δεκάδες εκφράσεις και σχήματα
αντιπαρατιθέμενα μεταξύ τους και κάποιους να επιμένουν να στήσουν επαφές
με δημοσιογράφους και τον ΣΥΝ…. Όλα καλά.»
Υποβολέας 3ος: «Αυτά τα λέγαμε στις αρχές της
δεκαετίας του ‘ 80 και είναι έτσι τα πράγματα. Εάν δεν τα γνωρίζει
κάποιος δεν είναι κακό. Υπάρχουν τα βιβλία και τα δημοσιεύματα και
μπορεί όποιος θέλει τα συμβουλευτεί, δεν είναι καινούρια. Για να πώ και
του στραβού το δίκαιο, με αυτά είχαμε και επιτυχίες στο φλέρτ.
Το συνέδριο «Εκκλησία και Αριστερά» το οργανώσαν οι καιροσκόποι
πανεπιστημιακοί (που κάποιοι από αυτούς κομπλεξάρουν, που είναι
θεολόγοι) και φωνάξαν μόνον Συριζέους ενόψει εξουσίας. Αλίμονο εάν
αριστερά είναι μόνον αυτοί…»
Υποβολέας 4ος: «… Θέλω να πιστεύω συνάδελφοι ότι
στο παραπάνω θέμα ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ και ΑΡΙΣΤΕΡΑ είμαι σχεδόν έτοιμος για
μια αυριανή προσέγγιση, λόγου του κοινωνικού θεωρητικού υποβάθρου δηλαδή
του κοινοβιακού τρόπου ζωής που έχουν οι δυο αυτοί χώροι, τους λείπει
φυσικά και το καταλαβαίνουμε όλοι μας πολύ καλά το πρακτικό μέρος και
όλα αυτά θα τα κάνω γιατί με αρέσει απλούστατα, και τυχαίνει αφύσικα να
ανήκω και στους δυο ΧΩΡΟΥΣ».
* UP DATE, Δευτέρα 4-2-2013 και ώρα 13.17 : ΖΟΦΕΡΗ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΥΡΙΟΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΚΛΗΡΟ!…
«…Το πολυδιαφημισμένο Συνέδριο”EΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ”, για το
οποίο επιφυλασσόμεθα να γράψουμε με λεπτομέρειες σε άλλη ανάρτηση
προσεχώς, είχε άμεσα αποτελέσματα! Όχι βέβαια ευεργετικά για την
Εκκλησία και μάλιστα ίδιαίτερα για τον Εφημεριακό μας Κλήρο! Δυστυχώς
είχε μόνο ΚΑΤΑΣΤΡΕΠΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, αφού από τόν Βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ
κ. Τάσο Κουράκη ετέθη, και μάλιστα με τόση σαφήνεια καί τόσο έντονα, το
ζήτημα της μισθοδοσίας του ιερού Εφημεριακού Κλήρου! Ένα θέμα, στο
οποίο εν συνεχεία τα ΜΜΕ αφιέρωσαν τόσες ώρες, ώστε να προβληθή
αρκούντως και να αποτυπωθή καλά στό μυαλό των χριστιανών….»
Δευτέρα, 4 Φεβρουαρίου 2013
* Ο Παναγιώτης Μπούρδαλας είναι Φυσικός – Πτυχ. Θεολογίας, τακτικό
μέλος του ΠΥΣΔΕ Αχαΐας, αναπλ. μέλος του ΑΠΥΣΔΕ Δυτικής Ελλάδας.
Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας
Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας είναι Φυσικός – Πτυχ. Θεολογίας, τακτικό μέλος του ΠΥΣΔΕ Αχαΐας, αναπλ. μέλος του ΑΠΥΣΔΕ Δυτικής Ελλάδας
(γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρτεζη Καλαβρύτων)
