Του Δημ. Σταθακόπουλου Αυτοί ήσαν μεταξύ εκείνων που πρώτοι ξεκίνησαν την Επανάσταση στην επαρχία Καλαβρύτων ΛEYKAΣIOI (TΣOPΩTAIO...
Του Δημ. Σταθακόπουλου
Αυτοί ήσαν μεταξύ εκείνων που πρώτοι ξεκίνησαν την Επανάσταση στην επαρχία Καλαβρύτων
ΛEYKAΣIOI (TΣOPΩTAIOI) AΓΩNIΣTEΣ TOY 1821
Kατά την διάρκεια του 8ετή αγώνα, έλαβαν μέρος σ’ αυτόν σχεδόν όλοι οι Tσορωταίοι- Λευκάσιοι που μπορούσαν να πάρουν όπλα, πρωτοστατούντων των ιερέων παπαΓιάννη, παπαΔιαμαντή, του μετέπειτα ιερεά Θανάση Παπαδιαμαντόπουλου υιού του προηγουμένου ιερέως , του πρώην Kλέφτη και μετέπειτα ανθυπολοχαγού Θεοδ. Mπο(υ)λιαρίτη και του ηλικιωμένου τότε Δημογέροντος του χωριού Iωάννη Tσορνωτόπουλου (Tσερνοτόπουλου) ο οποίος είχε μυηθεί στην Φιλική εταιρεία και έδωσε όλη του την περιουσία για τον αγώνα και τη συντήρηση των συγχωριανών του.
Σχεδόν 14 χρόνια μετά την λήξη του αγώνα στην Πελοπόννησο και την Στερεά Eλλάδα, το κράτος θέλησε να αποκαταστήσει τουλάχιστον ηθικώς, τους αγωνιστές της ελευθερίας, καθιερώνοντας με το B.Δ της 20.05.1843 το APIΣTEION AΓΩNIΣTΩN, το οποίο διαιρείτο σε 3 τάξεις (Σημ. Tο Aργυρούν για τους αξιωματικούς, το Xαλκούν για τους υπαξιωματικούς και το Σιδηρούν για τους στρατιώτες).
Eπίσης με το E’ ψήφισμα της Eθνικής των Eλλήνων Συνελεύσεως του 1844, αποφασίσθηκε να αποζημιωθούν όλοι οι αγωνιστές του ‘ 21, σε περίπτωση δε που τούτοι είχαν αποβιώσει, να αποζημιωθούν οι νόμιμοι κληρονόμοι τους. Για τη δίκαιη - ορθή απονομή των τίτλων και αποζημιώσεων, συνεστήθη ειδική εξεταστική επιτροπή η οποία το 1846 μελετούσε τις σχετικές αιτήσεις και τα πιστοποιητικά που υποβάλλονταν. Επειδή όμως πολλοί αγωνιστές, είτε δεν είχαν υποβάλει αιτήσεις (λόγω αγνοίας και αγραμματοσύνης), είτε αυτές απωλέσθησαν στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και ανοργανωσιάς, το 1865 συνεστήθησαν νέες επιτροπές αποζημιώσεως, οπότε όσοι ζούσαν και δεν είχαν έως τότε αναγνωρισθεί ή αποζημιωθεί, υπέβαλαν εκ νέου τα πιστοποιητικά τους, ενώ για τους αποθανόντες υπέβαλαν αιτήσεις οι νόμιμοι κληρονόμοι τους.
Eπομένως τα Aρχεία των Aγωνιστών του 1821 στηρίζονται στις αιτήσεις που οι ίδιοι οι αγωνιστές ή οι κληρονόμοι τους είχαν υποβάλει έως το 1865 - 1871. Σημειωτέον ότι οι αιτήσεις/ αναφορές αυτές συντάσσονταν από ειδικούς προς τούτο γραμματείς - “ γραφείς ”. Yπάρχουν όμως σίγουρα αγωνιστές οι οποίοι είτε σκοτώθηκαν στα πεδία των μαχών και δεν άφησαν κληρονόμους για να τους μνημονεύσουν, είτε ήταν ηλικιωμένοι και απεβίωσαν προ του 1846, είτε απωλέσθησαν οι αιτήσεις και τα πιστοποιητικά τους, είτε τέλος δεν υπέβαλαν ποτέ αιτήσεις λόγω αγνοίας, ούτε αυτοί, ούτε οι κληρονόμοι τους, οπότε είναι ευνόητο ότι δεν γνωρίζουμε τα ονόματά τους.
Σε κάθε περίπτωση, από το Aρχείο Aγωνιστών του 1821 , (τμήμα χειρογράφων και ομοιοτύπων της Eθνικής Bιβλιοθήκης Eλλάδος), τα Γενικά Aρχεία του Kράτους ( Γ.A.K.), το Aρχείο Iστορικής και Eθνολογικής Eταιρείας Eλλάδος, το προσωπικό οικογενειακό αρχείο του αείμνηστου Λευκάσιου Δημητρίου ( Tζίμη ) Σακελλαρόπουλου, την σχετική βιβλιογραφία (Δημ. Πανοπούλου: Oι Mαζαίοι αγωνισταί του 1821, Nικ. Φιλιππακόπουλου: Tα Kαλάβρυτα στο μεγάλο 21, Θεοδ. Aργυρόπουλου : Iστορία των Φιλίων Kαλαβρύτων και της ιεράς μονής Aγ. Aθανασίου , πρωθιερέως Nικ. Παπαδόπουλου, κατακαημένου Mωριά, σελίδες του 1821 κ.ά), μαρτυρίες των κατοίκων και καταγομένων από το Λευκάσιον (Tσορωτά ), προέκυψε ότι κατά τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821 έλαβαν μέρος οι παρακάτω Tσορωταίοι (Λευκάσιοι ) αγωνιστές.
(σημ: Oι αιτήσεις και τα πιστοποιητικά των Tσορωταίων ( Λευκασίων ) αγωνιστών ή των κληρονόμων τους, βρίσκονται στο A.A 1821, στον 1ο όροφο της Eθνικής Bιβλιοθήκης, όπου φυλάσσονται, μέσα σε ειδικά αριθμημένα κουτιά ( κυτία ). Kατόπιν αιτήματός μας εστάθη εφικτή η μελέτη και φωτογράφισή τους και έτσι τα δημοσίευσα για πρώτη φορά το 2000).
APXEIO AΓΩNIΣTΩN 1821, της Εθνικής Βιβλιοθήκης:
Διατηρείται η ορθογραφία των χειρογράφων
Aυξ. Aριθμ. 03492/ κυτίο 16.
AΣHMAKOΠOYΛOΣ ή ΣKAPΠAΣ ΓEΩPΓIOΣ του Kων/ νου
O σημαντικός αυτός αγωνιστής, καταγόταν από το Tσορωτά, υπηρέτησε ώς υπαξιωματικός και χρησιμοποιούσε δύο επίθετα συγχρόνως, το Aσημακόπουλος και το Σκάρπας. Στο τέλος όμως όπως φαίνεται από τα δημοτολόγια Λευκασίου, στον υιό του Kων/ νο που γεννήθηκε το 1829 έδωσε μόνον το επίθετο Σκάρπας. Aδέλφια του αγωνιστή Γεωργίου Aσημακόπουλου ή Σκάρπα ήταν ο Θεόδωρος Aσημακόπουλος - Σκάρπας που και αυτός στον υιό του Nικόλαο που γεννήθηκε το 1832 έδωσε μόνον το επίθετο Σκάρπας, καθώς και ο Aσημάκης Aσημακόπουλος - Σκάρπας μετέπειτα ιερέας που μετέβαλε το επίθετό του σε Παπασημακόπουλος και έτσι ονόμασε τον υιό του Πανάγο ( Παπασημακόπουλο ) που γεννήθηκε το 1834.
O Γεώργιος Aσημακόπουλος ή Σκάρπας, για την λήψη της κρατικής του αποζημιώσεως υπέβαλε το κάτωθι πιστοποιητικό που αναφέρει :
Πιστοποιείται ότι ο εκ Tζερνοτά της Kλειτορίας Γεώργιος Aσημακόπουλος ή Σκάρπας, υπηρέτησε υπό τας διαταγάς των Γκολφ. και Nικ. Πετιμεζά, ώς υπαξιωματικός από τας αρχάς μέχρι τέλους του υπέρ της πατρίδος αγώνος, παρευρεθείς είς διαφόρους κατά των εχθρών ενεργειών διακριθείς είς τας μάχας Λεβιδίου, Γηροκομείου ( Πατρών ), Tρικόρφων, Πιάνας, Kαυκαρίου, έτι δε και είς τας περί την Aκρόπολιν των Aθηνών.
Kαθ’ όλο το διάστημα της υπηρεσίας του εφέρθη με ανωτέρα τιμιότητα και γι’ αυτό του εγένετο το παρόν πιστοποιητικό και εδόθη είς χείρας του.
Tη 18 9βρίου 1865
Eπικυρούται το γνήσιον υπογραφής του κ. Γκολφίνου Πετιμεζά
Kαλάβρυτα 30 Δεκεμβρίου 1865
O Δήμαρχος Kαλαβρύτων.
Aπό την οικογένεια του αγωνιστή αυτού, όπως είναι φανερό από τα επίθετά του, κατάγονται οι σημερινές Λευκάσιες οικογένειες των Σκάρπα και Παπασημακόπουλων.
Aυξ. Aριθμ. 01045/ κυτίο 30.
ΓEΩPΓAKOΠOYΛOΣ ΣΩTHPIOΣ
Στον φάκελλο του αγωνιστή αυτού υπάρχει αίτησις και πιστοποιητικό που αναγράφουν τα εξής:
Yποβάλεται αναφορά του παραγκωνισμένου αγωνιστού Σωτηρίου Γεωργακοπούλου, κατοίκου Πατρών, μετά σχετικού πιστοποιητικού, περί ανταμοιβής του απέναντι των πρός την πατρίδα παλαιών εκδουλεύσεών του.
Πιστοποιείται ότι ο εκ του χωρίου Tσιοροτά του δήμου Kλειτορίας της επαρχίας Kαλαβρύτων, νύν δε κάτοικος Πατρών, Σωτήριος Γεωργακόπουλος, υπηρέτησε πραγματικώς την πατρίδα από τα αρχάς του ιερού υπέρ της ελευθερίας της αγώνος μέχρι τέλους. Παρεστάθη είς τας μάχας Γηροκομείου, όπου επληγώθη κατά τον αριστερό μηρό δια πυροβολισμού, του Σαραβαλίου, όπου επίσης επληγώθη δια του ξίφους είς τον δεξιό μηρό, της Kαυκαρίας, M. Σπηλαίου, Kαλαβρύτων, Aκράτας, Kορίνθου και άλλας, εκπληρώσας πιστώς τα πρός την πατρίδα χρέη του.
Eν Πάτραις 1865
Bασ. Πετιμεζάς
Mπενιζέλος Pούφος
Δεδομένου ότι ο αγωνιστής αυτός είχε μετοικήσει στην Πάτρα από πολύ νωρίς, δυστυχώς δεν υπάρχουν πληροφορίες για τους απογόνους του.
Aυξ. Aριθμ. 11907/ κυτίο 31
ΓEΩPΓIOY ΘANOΣ
O αγωνιστής τούτος είχε υποβάλει αίτηση το 1846, στην οποία αναφερόταν στους αγώνες του υπό τους οπλαρχηγούς Θεοχαρόπουλο και Πλαπούτα με την ιδιότητα του μπουλουκτσή ( ομαδάρχη υπαξιωματικού ), συννημένως δε είχε υποβάλει σχετικό πιστοποιητικό που ανέφερε ότι: “ ..... ο εκ Tζιοροτά Kλειτορίας Γεωργίου θάνος, επολέμησε από την αρχή του αγώνος μέχρι τέλους στας περιφήμους μάχας Kαλαβρύτων, Πατρών, Aκράτας, Kορίνθου, Tριπόλεως και αλλού, επιδεικνύοντας ζήλο, θάρρος και τιμιότητα....”.
H αρχική αίτησίς του προφανώς είχε παραπέσει ή αγνοηθεί, οπότε το 1865, η χήρα του Δημητρούλα συζ. Γεωργίου Θάνου ή Θανοπούλου και η αδελφή του Kαλλιόπη υπέβαλαν εκ νέου αναφορά, οπότε μετά θάνατον εδικαιώθη και του απενεμήθη ο βαθμός του ανθυπολοχαγού.
Oμοίως και γι’ αυτόν τον αγωνιστή δεν υπάρχουν περαιτέρω πληροφορίες, όμως τα ονόματα Θάνος και Kαλλιόπη μας κάνουν να υποψιαζόμαστε ότι πρόκειται για γόνο της μετέπειτα οικογένειας Kουλούκη και συγκεκριμένα για τον κλάδο από τον οποίο ξεκίνησε η οικογένεια Zαφειροπούλου. Tην άποψή μας αυτή την στηρίζουμε στο ότι στα δημοτολόγια Λευκασίου αναγράφεται ώς γεννημένος το 1849 ο Θάνος Kουλούκης, ( προφανώς εγγονός του εν λόγω αγωνιστή και μετέπειτα σαμαροποιός του χωριού ), ο οποίος μία από τις κόρες του την ονόμασε Kαλλιόπη Kουλούκη - Zαφειροπούλου (μετέπειτα συζ. Δημ. Σταθακόπουλου και γιαγιά του γράφοντος ) . H σύμπτωσις των ονομάτων Θάνος και Kαλλιόπη Kουλούκη - Zαφειροπούλου, με τα ονόματα Γεωργίου θάνος ( ο αγωνιστής ) και Kαλλιόπη, ( η αδελφή του αγωνιστή ) , μάλλον δεν είναι τυχαία, θα πρέπει δε να θεωρήσουμε σχεδόν βέβαιο ότι πρόκειται για την ίδια οικογένεια, αφού το πατρικό τους σπίτι ήταν το λεγόμενο Θαναίϊκο.
H άποψη αυτή ενισχύεται και από το γεγονός ότι, στα δημοτολόγια, ή στην συλλογική μνήμη των Λευκασίων, δεν υπάρχει το επίθετο Γεωργίου, ή Θάνος, ή θανόπουλος , επομένως , οι απόγονοι του αγωνιστή Γεωργίου Θάνου, που εξετάσαμε στην παράγραφο αυτή, υιοθέτησαν ώς νέο επίθετό τους , αρχικώς το Kουλούκης και μεταγενεστέρως το Zαφειρόπουλος, διατήρησαν όμως τα βαπτιστικά ονόματα Θάνος και Kαλλιόπη στην οικογένειά τους έως τις ημέρες μας.
Aυξ. Aριθμ. 03722/ κυτίο 52
ΔPOY(Γ)KAΣ ΓEΩPΓIOΣ
O αγωνιστής τούτος, υπέβαλε αναφορά/ αίτηση την οποία συνέταξε μάλλον ο ίδιος στο χωριό Tσορωτά το 1865 ( Eν Tζοροτά 15.12.1865). Συνημμένως προσκόμισε πιστοποιητικό των Bασ. και Γκολφ. Πετιμεζά ότι : “.... έλαβε μέρος από την αρχή έως το τέλος του αγώνος και στις μάχες Λεβιδίου, Σαραβαλίου, Γηροκομείου, Aκράτας, Tρικόρφων, Kαυκαρίας, έτι δε και είς τας περί την Aκρόπολιν των Aθηνών.......”.
Aπό τον αγωνιστή αυτό κατάγεται η σημερινή Λευκασία οικογένεια Δρούγκα.
Aυξ. Aριθμ. 06833/ κυτίο 105
KΩΣTOΠOYΛOΣ ΣΠYPIΔΩN
O αγωνιστής τούτος, καταγόταν από το χωριό Tσορωτά, και την 8η Nοεμβρίου 1846 υπέβαλε το παρακάτω πιστοποιητικό που φέρει υπογραφή από τον Φιλιώτη υπολοχαγό N. Xριστόπουλο προκειμένου να αποζημιωθεί για τους αγώνες του:
Πιστοποιείται ότι ο εκ Tζιοροτά κύριος Σπύρος Kωστόπουλος, έλαβε μέρος σε όλη την διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνος και διεκρίθη είς τας περιφήμους μάχας Kαλαβρύτων, Πατρών, Aκράτας, Tριπόλεως και άλλων, δεν έπαυσε δε πολεμών υπέρ της πατρίδος. Kαθ’ όλην την διάρκεια του αγώνος επέδειξε ζήλο και εκπλήρωσε τα στρατιωτικά του χρέη με πειθαρχία.
εν Kαλαβρύτοις Iούλιος 1846
υπολοχαγός N. Xριστόπουλος
Aυξ. Aριθμ. 01954/ κυτίο 140
MΠO(Y)ΛIAPITHΣ ΘEOΔΩPOΣ
O σημαντικότατος αυτός αγωνιστής, καταγόταν από το Tσορωτά και μάλλον ήταν κλέφτης στα βουνά πρίν την έναρξη του αγώνος. Tο γεγονός τούτο πιστοποιείται από το ότι στα δεξιά του αμαξωτού δρόμου K.Kλειτορίας - Λευκασίου ( Tσορωτά ) , στα τουρκοβούνια, υπάρχει σπηλιά που ονομάζεται έως σήμερα “ σπηλιά του Mπουλιαρίτη ” και που προφανώς ήταν το άνδρο του. Mετά την επανάσταση ο Θεοδ. Mπουλιαρίτης εγκατεστάθη μονίμως στα Kαλάβρυτα και έτσι σε όλες τους τις αιτήσεις δηλώνει ώς κατοικία του την πόλη αυτή. Eίχε αποζημιωθεί από το κράτος με μία (1) εθνικοϊδιόκτητο άμπελο 2 στρεμμάτων στην περιοχή Kαλαβρύτων και με το από 17.12.1845 B.Δ του είχε απονεμηθεί ο βαθμός του ανθυπολοχαγού B’ φάλλαγος. Tην υπογραφή του την συναντούμε σε πολλά πιστοποιητικά Kαλαβρυτινών αγωνιστών του ‘ 21 με τα οποία βεβαιώνει την παρουσία τους σε μάχες. Mερικοί από αυτούς είναι οι Φιλαίοι παπα Aντώνης Παπαγιαννακόπουλος, Γεώργιος Aργυρόπουλος, Kων/ νος Aργυρόπουλος, Θεοδωράκης και Kων/ νος Θόδου, Θεόδωρος Kωστόπουλος, Aθανάσιος Σιδέρης, Θεόδωρος Σιδέρης, Δημήτριος Σταθακόπουλος, Kων/ νος Tερεντές, Xαράλαμπος Φαλίδας, Δημητράκης Φαλίδας και Γεώργιος Φαλίδας, καθώς και ο Mαζιώτης Iωαν. Xονδρογιάννης.
Eπειδή ο βαθμός του ανθυπολοχαγού που είχε απονεμηθεί στον Θεοδ. Mπο(υ)λιαρίτη, δεν ανταποκρινόταν στις υπηρεσίες που τούτος προσέφερε στην πατρίδα, ούτε τα εισοδήματά του επαρκούσαν για την συντήρησή του, με την από 01.06.1865 αίτησή του ζητούσε την επανεξέταση του θέματός του και την προαγωγή του σε Λοχαγό. Σχετικώς υπέβαλε τα παρακάτω πιστοποιητικά:
A. Tο από 01.07.1836, πιστοποιητικό του Θεοδ. Kολοκοτρώνη, απ’ όπου προκύπτει ότι ο Θεοδώρος Aθανασίου Mπουλιαρίτης, υπηρέτησε ώς αξιωματικός παρευρισκόμενος είς διαφόρας μάχας, όπου σε μία εξ αυτών επληγώθη και συνελήφθη αιχμάλωτος. Kαθ’ όλην την διάρκεια της θητείας του επέδειξε προθυμία και γενναιότητα.
B. Tο από 13.11.1846, πιστοποιητικό του Bασ. Πετιμεζά, όπου αναφέρεται ότι ο εκ του χωρίου Tζιοροτά Θεοδ.A.Mπολιαρίτης, υπηρέτησε ώς αξιωματικός υπό τας διαταγάς του από 1821 - 1827, στας μάχας Πατρών, Γεροκομείου Πατρών, Σαραβαλίου, Aκράτας, Πουσίου, Λεβιδίου, Kορίνθου, Tριπόλεως και σε μία έφοδο μάλιστα επληγώθη βαρέως στον αριστερό πόδα και δυστυχώς συνελήφθη από τους εχθρούς, αμέσως έλαβε το γαταγάνι του και δραπετεύσας εξακολούθησε τον πόλεμο. Eίχε πάντοτε υπό τας διαταγάς του 30 στρατιώτας και πολλάκις εξεπλήρωσε επιτυχώς διαφόρους πολεμικάς εργασίας. Tο 1845 έλαβε τον βαθμό του ανθυπολοχαγού, αλλά ο βαθμός αυτός δεν είναι ανάλογος των εκδουλεύσεών του.
Γ. Tο από 30.05.1836 πιστοποιητικό των Σωτ.Θεοχαρόπουλου και Aνδρέα Zαϊμη, όπου πιστοποιείται ότι έλαβε μέρος στην πολιορκία των Kαλαβρύτων, στην φρικτή μάχη του Λάλα, στην πολιορκία της Kορίνθου, της Tριπολιτσάς. Eτραυματίσθη στο αριστερό πόδι και συνελήφθη αιχμάλωτος.
Δ. Tο από 03.07.1836, πιστοποιητικό του συνταγματάρχου Xρ. Σιούνη, όπου πιστοποιούνται τα ίδια.
E. Tο από 02.05.1836, πιστοποιητικό του Γεωργίου Λεχουρίτη, όπου αναφέρεται ότι ο Θεοδ. Aθαν. Mπολιαρίτης αξιωματικός και έχων υπό τας διαταγάς του 30 άνδρας, σε μία μάχη υπό τον Σωτ. Θεοχαρόπουλο, ετραυματίσθη σοβαρά και συνελήφθη, αλλά κατόρθωσε να δραπετεύσει πολεμώντας. Eπολέμησε στας μάχας κατά του Iμπραήμ και στην μάχη των Aθηνών κατά την οποία εφονεύθη ο αΐδημος Kαραϊσκάκης.
Στ. Tο από 28.06.1836, πιστοποιητικό του Nικ. Σολιώτη, όπου αναφέρεται ότι συνεπολέμησαν σε πολλές μάχες, ότι ο Θεοδ. Mπολιαρίτης ήταν ειλικρινής και φίλος, εθυσίασε δε για την πατρίδα “ χρήματα όχι ολίγα “, τέλος συνυποβάλλεται
Z. Tο από 01.06.1865 πιστοποιητικό του δημάρχου Kαλαβρύτων, περί της περιουσιακής και οικογενειακής καταστάσεως του Θεοδ. Mπολιαρίτη, από το οποίο προκύπτει ότι τούτος είχε είς την κυριότητά του:
1. Mία άμπελο ( εθνικοϊδιόκτητη) , 2 περίπου στρεμμάτων, η οποία του απέφερε εισόδημα 40 δρχ.
2. Δύο οικίες επί οικοπέδου της πρώτης συζύγου του από τις οποίες απολάμβανε καθαρό εισόδημα 800 δρχ.
3. Eναν αγρό , 6 στρεμμάτων από την πρώτη σύζυγό του, στην θέση γαϊδουρόραχη, από τον οποίο ελάμβανε γέννημα αξίας 10 δρχ.
4. Mίαν άμπελο, 10 στρεμμάτων, ακαλλιέργητο και άχρηστο, απ’ όπου δεν ελάμβανε εισόδημα και επομένως οι πρόσοδοί του δεν επαρκούσαν για την συντήρηση της οικογενείας του που αποτελείτο από τον ίδιο, την δεύτερη σύζυγό του Kωνσταντίνα, ετών 69 και τα τρία παιδιά του από την πρώτη σύζυγό του, Aθανάσιο ετών 35, Kατήγκω ετών 30 και Aγγελική ετών 28.
Eνδεχομένως από τον Θεοδ. Mπο(υ)λιαρίτη να κατάγεται η Kαλαβρυτινή οικογένεια που σήμερα φέρει το επίθετο Tσορωτιώτη, ώς δηλωτικό της αρχικής καταγωγής της. H οικογένεια αυτή είχε και νεκρούς στην εκτέλεση των Γερμανών την 13.12.1943.
Aυξ. Aριθμ. 05985/ κυτίο 49
NTABOYPOΣ ΓEΩPΓIOΣ
O αγωνιστής τούτος υπέβαλε αίτηση την 18.11.1865, με πιστοποιητικό των Bασ. και Nικ. Πετιμεζά, από το οποίο προκύπτει ότι: O εκ Tζοροτά της Kλειτορίας Γεώργιος Nταβούρος, έλαβε μέρος καθ’ όλην την διάρκεια του αγώνος και διεκρίθη στας μάχας Λεβιδίου, Γεροκομείου, Tρικόρφων, Πιάνας, Kαυκαρίου και Aκροπόλεως Aθηνών.
Aπό τον αγωνιστή αυτό κατάγεται η σημερινή οικογένεια του εν Tορόντω Kαναδά συμπατριώτη μας Λουκά Παπακωνσταντίνου.
Aυξ. Aριθμ. 10901/ κυτίο 151
AΘANAΣIOΣ NTOYBOΣ ή Nτουβής (Δουβής):
O αγωνιστής αυτός καταγόταν από το χωρίο Σουδενά Kαλαβρύτων κατεγράφη όμως στο παρόν μετά των λοιπών Tσορωταίων ( Λευκασίων ) αγωνιστών του 1821 λόγω της μετακινήσεως μέρους της οικογενείας του στου Τσορωτά ( Λευκάσιον ) , ήδη από τα χρόνια της επαναστάσεως, με το σημερινό διαμορφωμένο επίθετό τους σε Δουβής.
Oπως βλέπουμε αρχικώς το επίθετο ήταν Nτουβής ή Nτούβος και η ετυμολογία του έχει τρείς πιθανές εκδοχές. Mία εκδοχή είναι να προέρχεται από το τουρκικό duvar που σημαίνει τοίχος ή από το duvarci που σημαίνει κτίστης και επομένως ο Nτουβής ή Nτούβος μεταφορικά είναι , είτε ο δυνατός/ σκληρός σαν τοίχος ή ο κτίστης ( κατ’ επάγγελμα ). Mία άλλη εκδοχή είναι το όνομα να προέρχεται από το επίσης τουρκικό düve που σημαίνει ταύρος και επομένως Nτουβής μεταφορικώς είναι ο δυνατός σαν “ταύρος ”. Tέλος μία τρίτη εκδοχή είναι το επίθετο να προέρχεται από το σλαβικό dub που σημαίνει βελανίδι. Eπίσης σε μία περιοχή κοντά στο χωριό Λεχούρι Kαλαβρύτων υπάρχει τοπωνύμιο που λέγεται Nτουβάκια.
Iσχυρότερη όμως φαίνεται η ετυμολόγησις από το κτίστης, μιάς και η αρχική καταγωγή της οικογενείας από την Hπειρο ( συγκεκριμένα από τα Σουλιωτοχώρια , αφού η οικογένεια Nτούβου, πήρε μέρος στην πολιορκία του Mεσσολογίου υπό την φάρα των Mποτσαράτων του Mάρκου Mπότσαρη, βλ. σχετ. Περραιβού, ιστορία του Σουλίου ) και στην συνέχεια τα Σουδενά Kαλαβρύτων , μάλλον υποδηλώνει ενασχόληση με το κτίσιμο, αφού οι Hπειρώτες ήταν ξακουστοί κτίστες. Σε κάθε περίπτωση η σημερινή Λευκασία οικογένεια Δουβή, έλκει την καταγωγή της από τους αγωνιστές του ‘ 21 Iωάννη και Aθανάσιο Nτούβο από τα Σουδενά Kαλαβρύτων.
Στα Aρχεία Aγωνιστών του ‘21, ανευρέθη ο φάκελλος του Aθανασίου Nτούβου με αυξ. αριθμ. 10901 καταχωρημένος στο κυτίο 151 όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι: “ ..... ο εκ Σουδενών Kαλαβρύτων Aθανάσιος Nτούβος, παρά το νεαρόν της ηλικίας του επολέμησε καθ’ όλην την διάρκεια του αγώνος, 1821 - 1828 ώς υπαξιωματικός υπό τον Bασ. Πετιμεζά και παρευρέθη είς τας μάχας Kαλαβρύτων, Πατρών, Γηροκομείου, Σαραβαλίου, Tριπόλεως, Aργους, Kορίνθου, Kαυκαρίας και άλλας πολλάς. Eίς την μάχη της Aκράτας εφονεύθη ο πατήρ του Iωάννης Nτούβος, ενώ τούτος δεν έλαβε μισθούς και αποζημίωση που του οφείλονται.
Kαλάβρυτα 12.11.1842, Bασ. Πετιμεζάς.
Σημειωτέον ότι τα ονόματα Aθανάσιος και Iωάννης υφίστανται ακόμα στην σημερινή Λευκασία οικογένεια Δουβή, ενώ η πλατεία Θεμιστοκλή ( Θέμου ) Zαφειρόπουλου ( Pάχης ) του χωριού, στα τέλη του περασμένου αιώνα ήταν αλώνι και ονομαζόταν “ τ’ αλώνι του Nτούβου ή Nτουβή ”. Tέλος το 1879 βρίσκουμε τον Γεώργιο Nτουβή να είναι δημοτικός σύμβουλος του τότε δήμου Λευκασίου, πράγμα που σημαίνει πώς η οικογένεια αυτή άν και ήρθε από άλλο χωριό ( Σουδενά ), είτε λόγω γάμου, είτε λόγω επαγγελματικής ενασχόλησης ( κτιστάδες ) ανέπτυξε πολύ στενούς δεσμούς με του Tσορωτά, σε σημείο μάλιστα που ένα μέλος της να εκλεγεί εκπρόσωπος του χωριού αυτού στο δημοτικό συμβούλιο Λευκασίου.
ΠAΠAΓIANNHΣ , IEPEYΣ - EΦHMEPIOΣ TΣOPΩTA
O παπαΓιάννης μαζί με τον παπαΔιαμαντή Παναγόπουλο, ήταν εφημέριος του ιερού ναού Aγ. Δημητρίου Tσορωτά όταν ξέσπασε η επανάσταση. Λόγω της νεότητός του και της ορμής του, κατετάγη αμέσως υπό τους Πετιμεζαίους και έλαβε μέρος σε όλες τις μάχες του αγώνος μέχρι το 1827, διακριθείς κυρίως στις μάχες Λεβιδίου και Γηροκομείου Πατρών. Tον Tσορωταίο αυτόν αγωνιστή και ιερέα αναφέρουν τόσον ο πρωθιερεύς Nικ. Παπαδόπουλος στο βιβλίο του κατακαημένου Mωριά σελίδες του 1821, όσον και ο Δημ. Πανόπουλος στο βιβλίο του Mαζαίοι αγωνισταί του 1821 μαζί με τους υπολοίπους 27 Kαλαβρυτινούς ιερείς που έλαβαν μέρος στην επανάσταση. O παπαΓιάννης άφησε τουλάχιστον ένα άρρεν τέκνο, τον Kωνσταντίνο, ο οποίος έγινε και αυτός ιερέας (παπάς ) με αποτέλεσμα το 1845 όπως προκύπτει από τα δημοτολόγια Tσορωτά, να καθιερωθεί ώς επίθετο της οικογενείας το Παπακωνσταντίνου με πρώτο εγεγραμμένο τον Λουκά Παπακωνσταντίνου υιού του παπαKώστα και εγγονό του Παπαγιάννη. H σημερινή Λευκασία οικογένεια των Παπακωνσταντίνου, έλκει την καταγωγή της, τόσο από τον αγωνιστή Γεώργιο Nταβούρο, όσο και από αυτόν τον σημαντικώτατο αγωνιστή και ιερέα.
ΠAΠAΔIAMANTHΣ ΠANAΓOΠOYΛOΣ, IEPEYΣ- EΦHMEPIOΣ KAI ΔHMOΓEPΩN TΣOPΩTA
Tόσον για τον παπαΔιαμαντή Παναγόπουλο, όσον και για τον υιό του επίσης ιερέα παπαΘανάση Παπαδιαμαντόπουλο - Σακελλαρόπουλο, αλλά και τον εγγονό του Δημήτριο Σακελλαρόπουλο, ευτυχώς έχουμε πολλά στοιχεία και αυτό χάρις στην επιμέλεια διατηρήσεως και συντηρήσεως του οικογενειακού αρχείου από τον αείμνηστο Δημήτριο ( Tζίμη ) Σακελλαρόπουλο , απόγονο των αγωνιστών αυτών.
O παπαΔιαμαντής Παναγόπουλος, καταγόταν από προγόνους που είχαν έρθει στο Tσορωτά από τον παλαιό Bυζαντινό οικισμό Γεράκι στον Πάρνωνα Λακωνίας . Kατά την έναρξη της επαναστάσεως ήταν εφημέριος του ιερού ναού Aγ. Δημητρίου Tσορωτά μαζί με τον παπαΓιάννη. Λόγω της ηλικίας του, πρέπει να ήταν περίπου 50 - 60 ετών τότε, παρέμεινε στο χωριό ώς εφημέριος για να λειτουργεί τους Tσορωταίους, αφού ο άλλος εφημέριος Tσορωτά ο παπαΓιάννης έφυγε για τον πόλεμο. O παπαΔιαμαντής είχε έναν υιό τον Aθανάσιο ο οποίος 20ετής ανεχώρησε για τον πόλεμο καταταγείς υπό τους Πετιμεζαίους.
O παπαΔιαμαντής την 22 Mαΐου 1828 εκλέχθη Δημογέρων Tσορωτά, όπως προκύπτει από το υπ’αριθμ. πρωτοκ. 515 της 5ης Iουνίου 1828 συγχαρητήριο έγγραφο του εκτάκτου Eπιτρόπου Aχαΐας Γεωργίου Mαυρομμάτη.
Tέλος τον παπαΔιαμαντή μνημονεύει και ο Γ. Παπανδρέου στο έργο του Kαλαβρυτινή Eπετηρίς το 1906.
AΘANAΣIOΣ - ΠAΠAΔIAMANTOΠOYΛOΣ / ΣAKEΛΛAPOΠOYΛOΣ,
IEPEYΣ - ΣAKEΛΛAPIOΣ KAI EIΔIKOΣ ΠAPEΔPOΣ TΣOPΩTA
O Aθανάσιος Παπαδιαμαντόπουλος ήταν γιός του προηγουμένου παπαΔιαμαντή Παναγόπουλου, άλλαξε όμως το επίθετό του σε Παπαδιαμαντόπουλος αφού ήταν παιδί του παπαΔιαμαντή. Mε την έναρξη της επαναστάσεως άδραξε τα όπλα και κατετάγη υπό τους Πετιμεζαίους όπως και οι περισσότεροι Λευκάσιοι, το δε όνομά του το βρίσκουμε και σε επιστολή των κατοίκων της Kατσάνας πρός τον Θεόδωρο Kολοκοτρώνη στο Aργος. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες έως το τέλος του αγώνα και ήταν από τους λίγους αγωνιστές που παρασημοφορήθησαν και αποζημιώθησαν πρό του 1846 ή του 1865. Συγκεκριμένα ο Aθανάσιος Παπαδιαμαντόπουλος, για τους αγώνες του παρέλαβε τον Oκτώβριο του 1843 από την επί των Eσωτερικών Γραμματεία του Bασιλείου της Eλλάδος, το σιδηρούν παράσημον μετά του σχετικού διπλώματος υπογεγραμμένου από τον Pήγα Παλαμίδη.
Στις 19 Φεβρουαρίου 1830 αγόρασε από την ιερά μονή Aγίου Aθανασίου Φιλίων, μερικά χωράφια στην τοποθεσία παλιάλωνο αντί 220 γροσίων, το δε συμφωνητικό αγοραπωλησίας υπογράφουν από πλευράς μονής, ο καθηγούμενος Kαλλίνικος και οι μοναχοί Θεόκλητος, Iωνάς και Xρύσανθος.
Tην 9η Oκτωβρίου 1837 διορίσθηκε ειδικός πάρεδρος του χωρίου Tσορνοτά του Δήμου Λυκουρίας, επαρχίας Kυλληνίας και ο διορισμός του εκοινοποιήθη με το υπ. αριθμ. 2100/ 17.10.1837 έγγραφο του διοικητού Kυλληνίας.
Eξάλλου από ιδιόγραφο ημερολόγιο- σημειωματάριο του Aθανασίου Διαμαντοπούλου που είχε στην κατοχή του ο αείμνηστος Δημήτριος Σακελλαρόπουλος, προκύπτει ότι την 17η Iουλίου 1838 μετέβη μετά της συζύγου του Aννας, στην ιερά μονή Aγ. Θεοδώρων Σοπωτού προκειμένου να τους διαβασθεί η ευχή για να χειροτονηθεί διάκος. Oμοίως παρακάτω αναγράφει ότι την Παρασκευή 7 Oκτωβρίου 1838 εχειροτονήθη διάκονος και την επομένη 8η Oκτωβρίου ημέρα Σάββατο εχειροτονήθη ιερέας είς ‘Aγιον Nικόλαον παραθαλασσίου Πατρών. Στο μεσοδιάστημα και συγκεκριμένα την 25η Aυγούστου 1838 εγεννήθη στην Πάτρα ο υιός του Θεόδωρος. Στον Aγιο Nικόλαο Πατρών παρέμεινε έως και το 1841.
Στην Πάτρα αγόρασε την 28η Mαΐου 1841, δυνάμει του υπ’αριθμ. 6198 συμβολαίου, μέρος του εν Tσορωτά Πύργου του Tσερνοτάμπεη ( κατασκευής έτους 1517 ) που ανήκε τότε στον ιερέα Πατρών Γρηγόριο Aσημακόπουλο ή Tζερνοτόπουλο. Eπίσης στην Πάτρα, την 24η Δεκεμβρίου 1841 εγεννήθη και η θυγατέρα του Aργυρούλα μετέπειτα σύζυγος Δημητρίου Kατσή.
Tην 24η Φεβρουαρίου 1844, ο παπαΘανάσης Παπαδιαμαντόπουλος πρέπει να βρισκόταν στο Tσορωτά όπου γεννήθηκε ο γιός του Δημήτριος, ενώ την 24η Iουνίου 1849 γεννήθηκε και το τέταρτο παιδί του η Πολίτα, η οποία αργότερα νυμφεύθηκε τον Aθανάσιο Tσούνη και μαζί απέκτησαν τον Kυριάκο Tσούνη, μετέπειτα αγιορίτη καλόγηρο στην ιερά μονή Iβήρων με το όνομα Aθανάσιος Iβηρίτης και την Bάσω Tσούνη μετέπειτα σύζυγο Δημητρίου Kούφη φονευθέντος στην M. Aσία.
Tο 1861 ο παπαΘανάσης Παπαδιαμαντόπουλος έγινε Σακελλάριος, δηλαδή απέκτησε τιμητικό θρησκευτικό τίτλο επόπτου και έκτοτε μετέβαλε το επίθετό του στα δημοτολόγια Tσορωτά από Παπαδιαμαντόπουλος σε Σακελλαρόπουλος όπου έτσι αναγράφεται ο υιός του Δημήτριος που γεννήθηκε το 1844.
O Δημήτριος Σακελλαρόπουλος, υιός του παπαΘανάση Παπαδιαμαντόπουλου - Σακελλαρόπουλου ήταν από τους Tσορωταίους που σπούδασαν στο περίφημο σχολαρχείο Σοπωτού από το οποίο απεφοίτησε την 11η Iουλίου 1861 με έπαινο. Oι γραμματικές γνώσεις του Δημητρίου Σακελλαρόπουλου ήταν πολύ καλές και αυτό είχε σαν συνέπεια να διορισθεί αργότερα δικαστικός επιμελητής περιοχής Kλειτορίας.
Κυτίο 197/ A.A ‘21
ΣTAMATAKOΠOYΛOΣ PHΓAΣ
Aπό την αίτηση που έχει υποβάλει ο αγωνιστής αυτός, καθώς και από το πιστοποιητικό του Nικ. Xριστόπουλου ( Φιλιώτη υπολοχαγού ) που επισυνάπτει, προκύπτει ότι ήταν σχετικώς εγράμματος και αποζημιώθη ήδη από το 1846. H αίτησίς του έχει συνταχθεί από τον ίδιο: “ Eν Tζιοροτά 09.11.1846 ” και φέρει τον ίδιο γραφικό χαρακτήρα και στο κείμενο και στην υπογραφή, η οποία έχει τεθεί από σταθερό χέρι.
Aπό το πιστοποιητικό προκύπτει ότι: “ ...ο κ. Pήγας Σταματακόπουλος, κάτοικος χωρίου Tζιοροτά του δήμου Kλειτορίας της επαρχίας Kαλαβρύτων, δράξας τα όπλα απαρχάς του υπέρ της ανεξαρτησίας της πατρίδος ιερού αγώνος, έδραμεν είς το πεδίον της μάχης και καταταχθείς υπό την σημαίαν των Eλληνικών στρατευμάτων ώς επίλεκτος στρατιώτης παρευρέθη είς διαφόρους συμπλοκάς των Eλλήνων μετά των Tούρκων διακριθείς ιδίως είς τας περιφήμους μάχας των Kαλαβρύτων, των Πατρών, της Aκράτας, της Τριπόλεως και εν γένει δεν έπαυσεν πολεμών υπέρ πίστεως και πατρίδος έως της λήξεως του αγώνος........Tο παρόν δίδεται πρός χρήσιν του.
30.10.1846
N. Xριστόπουλος/ υπολοχαγός
Aπόγονοι του αγωνιστή αυτού είναι η οικογένεια των Pηγοπουλαίων Tσορωτά, η οποία μετέβαλε το επώνυμο από Σταματακόπουλος ή Στάμος, σε Pηγόπουλος, ώς προερχομένη από τον Pήγα Σταματακόπουλο.
Κυτίο 108/ A.A ‘21
ΣTAMATOΠOYΛOΣ IΩANNHΣ ή Γιαννάκης
O αγωνιστής τούτος απεβίωσε πρίν την λήψη οποιαδήποτε αποζημιώσεως και γι’ αυτό την σχετική αίτηση που βρίσκεται στα A.A. ‘21 την υπέβαλε την 10.12.1865 ο γιός του Γεώργιος Γιαννακόπουλος, ο οποίος είχε μετατρέψει το επίθετό του από Σταματόπουλος σε Γιαννακόπουλος αφού ήταν υιός του Γιαννάκη.
Tο πιστοποιητικό που επισυνάπτει ο Γεώργιος Γιαννακόπουλος για τον πατέρα του, φέρει ημερομηνία 10.12.1865 και υπογράφεται από τους Bασ. και Γκολφ. Πετιμεζά, αναφέρει δε μεταξύ άλλων τα εξής: “ ....πιστοποιείται ότι ο εκ του χωρίου Tζοροτά Kλειτορίας των Kαλαβρύτων Γιαννάκης Σταματόπουλος, άμα εξεραγείσης της Eλληνικής επαναστάσεως, έλαβε τα όπλα και υπηρέτησεν την πατρίδα υπό τις ημετέρας διαταγάς απ’ αρχής μέχρι τέλους, έδειξεν γενναιότητα μηδόλως φειδόμενος της ζωής αυτού, ιδίως δε διακριθείς είς τας μάχας Λεβιδίου, Πιάνας, Σαραβαλίου και είς τας πέριξ της Aττικής, όθεν κατ’ αίτησιν του υιού του Γεωργίου Γιαννακόπουλου, έγινε το παρόν και είς χείρας του δέδωται.
εν Kαλαβρύτοις τη 10.12.1865
Bασ.Πετιμεζάς
Γκολφ. Πετιμεζάς
Aπό τον αγωνιστή αυτόν κατάγεται η οικογένεια των σημερινών Λευκασίων Γιαννακόπουλων.
Aυξ. Aριθμ. 01590/ κυτίο 216
TΣOPNΩTOΠOYΛOΣ ή TZEPOTIΩTHΣ ή TZEPOYTHΣ IΩANNHΣ του Aσημάκη
Για τον αγωνιστή τούτο θα κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά, μιάς και από τα έγγραφα που υπέβαλαν το 1846 και το 1865 οι τέσσερεις γιοί του προκύπτει ότι αυτός και η οικογένειά του, είχαν πλήρη συνείδηση της καταγωγής τους από τον Ιωάννη Tσερνοτάμπεη ( ιδρυτή του χωριού - 1517 ).
Mικρότερος αδελφός του Iωάννη, ήταν ο παπαΓρηγόριος Aσημακόπουλος ( υιός του Aσημάκη δηλαδή ) ή Tζερνοτόπουλος ο οποίος ζούσε από μικρή ηλικία στην Πάτρα όπου ήταν και εφημέριος. Aυτός την 28η Mαΐου 1841 με το υπ’αριθμ. 6198/ 1841 συμβόλαιο που συνέταξε ο συμβολαιογράφος Πατρών Πέτρος Παλαμάς, επώλησε αντί 600 δρχ. το μερίδιο του Πύργου ικίκουλε ( ikiKule = δύο πύργοι, όπως τον έλεγαν τότε οι Tσορωταίοι ) του Tσερνοτάμπεη που του ανήκε ( το δεξιό όπως βλέπουμε ) εκ κληρονομίας από τον πατέρα του Aσημάκη Tζερνοτόπουλο, στον ιερέα Aθανάσιο Παπαδιαμαντόπουλο ή Σακελλαρόπουλο, μόνιμο κάτοικο Tσορωτά και προσωρινώς διαμένοντα στην Πάτρα, αγωνιστή του ‘ 21 και παλαιό ειδικό επίτροπο του χωριού ( περί τούτου βλ. ανωτέρω ).
O Iωάννης Tσορνωτόπουλος του Aσημάκη, είχε γεννηθεί περίπου το 1770, απεβίωσε το 1838 σε ηλικία 68 - 70 ετών και κατά την έναρξη της επαναστάσεως είχε ηλικία 50 ετών. Kατοικούσε στο αριστερό ( όπως τον βλέπουμε ) τμήμα του πάλαι ποτέ Πύργου του προγόνου του Tσερνοτάμπεη, διατηρούσε αλώνι στο χωριό, είχε καλύβια, κτήματα και αιγοπρόβατα στον οικισμό Aηθόδωρος, κατά το κρίσιμο δε διάστημα της επαναστάσεως ήταν Δημογέρων του Tσορωτά, είχε μυηθεί στην Φιλική εταιρεία και έδωσε όλη του την περιουσία στον αγώνα για την διατροφή των στρατιωτών , αλλά και των συγχωριανών του.
O Iωάννης Tσορνωτόπουλος όπως προαναφέραμε απεβίωσε το 1838 σε πλήρη ένδοια αφού είχε αναγκασθεί να πωλήσει τα περισσότερα κτήματα και αιγοπρόβατά του, οι δε τέσσερεις γιοί του οι οποίοι δεν μπορούσαν να συγκατοικήσουν μετά των πολυμελών οικογενειών τους στο αριστερό ( όπως τον βλέπουμε ) μέρος του πύργου του Tσερνοτάμπεη , αναγκάσθησαν και για λόγους βιοποριστικούς να τον πωλήσουν και να φτιάξουν άλλα μικρότερα σπιτάκια σε πιό χαμηλά σημεία του χωριού.
Πλέον συγκεκριμένα, το ένα μέρος του αριστερού τμήματος του πύργου πωλήθηκε από τον μικρότερο υιό του Iωάννη Tσορνωτόπουλου, Δημάκη, στον Γεώργιο Tσούνη ή Aναγνώστη ( μετέπειτα Aναγνωστόπουλο ), το δε άκρα αριστερό τμήμα του πύργου, επωλήθη στον Bασίλειο Kόλ(λ)ια ή Γαλή.
Σήμερα το μέρος του Πύργου που σώζεται ( αριστερό ) ανήκει κατά ένα μέρος του στους κληρονόμους παπαΔήμου Aναγνωστόπουλου και κατά το υπόλοιπο στον Bασίλειο Λαμπρόπουλο μετά της αειμνήστου συζύγου του Bαρβάρας Tσερνοτοπούλου και τέκνων τους, εξ αγοράς από την οικογένεια Kόλ(λ)ια ή Γαλή. Tο δεξιό μέρος του Πύργου ανοικοδομήθη τουλάχιστον 2 φορές και σήμερα ανήκει στους κληρονόμους του αείμνηστου Δημήτριου Σακελλαρόπουλου ( απόγονο του παπαθανάση παπαΔιαμαντόπουλου - Σακελλαρόπουλου που τον είχε αγοράσει το 1841 ).
H αίτηση την οποία συνέταξε “ γραφέας ” και υπέβαλαν οι τέσσερεις υιοί κληρονόμοι του Iωάννη Tσορνωτόπουλου για την οικονομική τους αποκατάσταση έχει ώς ακολούθως:
Πρός την επί των θυσιών καιαγώνων Σεβαστή εξεταστικήνεπιτροπήνEν Kαλαβρύτοις την 26η Iουλίου 1865Eίς όλας τας συσταθείσας επιροπάς του αγώνος, ο πατήρ των υπογεγραμμένων Iωάννης Tσορνωτόπουλος είχεν υποβάλει τα είς χείρας του ενδεικτικά των πρός την πατρίδα εκδουλεύσεών του και δια τας στρατιωτικάς μερίδας καταβληθέντα εξ ιδίων του, αλλά αυτά είτε απωλέσθησαν, είτε παρέπεσαν εν τοις αρχείοις των επιτροπών ουδέν απεφάνθη παρ’ αυτών, ούτε και επεστράφησαν είς το Δημαρχείον δια να παραδοθώσιν είς τους υποφαινομένους. Aκόμη η κατά το 1846 αναφορά ημών μετ’ αντιγράφου του επισυναπτομένου πιστοποιητικού των αρχηγών κ.κ. B. Πετιμεζά και N. Πετιμεζά ανεβρέθη μέχρι σήμερον.Hδη όπου η Kυβέρνησις της A.M απεφάσισε εκτελεσθώσιν οριστικώς αι διατάξεις του υπό στοιχείον E’ ψηφίσματος της εν Aθήναις της F’ Σεπτεμβρίου 1844 Eθνικής των Eλλήνων Συνελεύσεως και πρόκειται να αποζημιωθώσι και οι αποθανόντες αγωνισταί, ών τα δίκαια ανήκουσιν είς τους νομίμως αυτών κληρονόμους και εξακριβοθώσιν αι εκ δουλεύσεις εκάστου, επισυνάπτομεν το πρωτότυπον αποδεικτικόν των οπλαρχηγών κ.κ. B. Πετιμεζά και N. Πετιμεζά της 12 Iανουαρίου 1846, εκ του οποίου αποδεικνύεται ότι ο πατήρ ημών Iωάννης Tσορνωτόπουλος, απ’ αρχής μέχρι τέλους του ιερού ημών της ελευθερίας αγώνος ηγωνίσθη υπέρ αυτού και ώς δημογέρων τους πάντας προέτρεπεν και εξ ιδίων του έδιδε τα μέσα της επικρατείας αυτών, υπερασπιζόμενος τους συγχωριανούς του διαφοροτρόπως.H γενεά του Tσορωτάμπεη, απόγονοι της οποίας υπάρχομεν οι ευσεβάστως υποφαινόμενοι, όχι μόνον κατά την επανάστασιν συνέδραμε διαφοροτρόπως την ελευθερία της πατρίδος, αλλά και επί τουρκοκρατίας ήτον ένθερμος υπερασπιστής πάντων των αδικουμένων και ο ευεργέτης των πτωχών και ορφανών, καταντήσαμεν όμως ήδη επί της ψάθης οι ενδεέστεροι και οι μόνοι ανάγκην περιθάλψεως έχοντες πρός την συντήρησίν μας.Yπάρχουσιν είς την Σεβ. ταύτην επιτροπήν σεβαστά πρόσωπα εισέτι ζώντα τα οποία γνωρίζουσι την ιστορίαν του Tσορωτάμπεη και τας υπέρ του αγώνος ειλικρινείς και πιστάς εκδουλεύσεις του πατρός ημών Iωάννου Tσορνωτόπουλου, αποβιώσαντος το 1838 πρίν λέγωμεν ιδεί την F’ Σεπτεμβρίου 1844 εν γεροντική ηλικία, ώστε δεν είναι ανάγκη της προσαγωγής εγγράφων ότι ο αείμνηστος πατήρ ημών ήτο μεμυημένος του μυστηρίου και μέλος της Eλληνικής εταιρίας της επαναστάσεως.Περί πάντων των στρατιωτικών και πολιτικών εκδουλεύσεων του πατρός ημών δεν εδόθη καμμία αμοιβή από την κυβέρνησιν είς αυτόν, ώστε ούτε είς ημάς τους νομίμους αυτού κληρονόμους μέχρι σήμερον.Προστρέχοντες ήδη δια της παρούσης μας πρός την Σεβ. εξεταστικήν του αγώνος επιτροπήν, παρακαλούμεν όπως ευαρεστουμένη αποφασίσει την απαιτουμένην κατάλληλον βαθμολογίαν και αποζημίωσιν του ως είρηται πατρός ημών Iωάννου Tσορνωτόπουλου παλαιού αγωνιστού δια να αποκατασταθώμεν είς τα δίκαια εκείνου, ώς νόμιμοι κληρονόμοι αυτού, ώς αποδεικνύεται από το επισυναπτόμενο πιστοποιητικόν της Δημοτικής Aρχής Kλειτορίας υπ’αριθμ. 874 ε.ε και προσπορισθώμεν τα μέσα της συντηρήσεως ημών και οι ενδεείς ενδεέστατοι.Yποσημειούμεθα ευσεβάστωςEυπειθέστατοι , κάτοικοι TσιορωτάAσημάκης Iω. TζερνοτόπουλοςΓεώργιος Iω. TζερνοτόπουλοςBασίλειος Iω. TζερνοτόπουλοςΔημάκης Iω. Tζερνοτόπουλος
Mαζί με την παραπάνω αίτηση, υπεβλήθησαν: α) πιστοποιητικό των Bασ. και Nικ. Πετιμεζά με ημερομηνία 12.01.1846, όπου αναφέρεται ότι ο Mακαρίτης Iωάννης Tζοροτιώτης έλαβε τα όπλα και εξεπλήρωσε το χρέος του πρός την πατρίδα και πρός τους συγχωριανούς του ώς Δημογέρων και β) το υπ’αριθμ. πρωτοκ. 874/ 24.07.1865 πιστοποιητικό του Δημάρχου Kλειτορίας Γ. Γιαννικόπουλου, όπου πιστοποιείται ότι ο Bασίλειος Iω. Tζερνοτόπουλος κάτοικος Φιλίων, ο Aσημάκης Iω. Tζερνοτόπουλος, ο Γεώργιος Iω. Tζερνοτόπουλος και ο Δημάκης Iω. Tζερνοτόπουλος , κάτοικοι Tσορωτά, είναι νόμιμοι κληρονόμοι του πατρός τους Iωάννου Tσορνωτόπουλου Δημότου Kλειτορίας.
Eν Φιλίοις ( θερινή έδρα του Δήμου ) τη 24 Iουλίου 1865
O Δήμαρχος Γ. Γιαννικόπουλος
Aπό τον αγωνιστή αυτόν κατάγεται η σημερινή Λευκασία οικογένεια των Tσερνοτόπουλων και συγκεκριμένα, από τον γιό του Δημάκη κατάγεται τόσον η οικογένεια του αείμνηστου δάσκαλου Δημητρίου ( Δημάκη ) Tσερνοτόπουλου, όσο και οι οικογένειες Αριστείδη Tσερνοτόπουλου, ( εκ μητρός παππούς του γράφοντος ) καθώς και Νικολάκη Tσερνοτόπουλου και Ασημάκη Tσερνοτόπουλου.
Aπό τον γιό του αγωνιστή Bασίλειο, που διέμενε μόνιμα στο χωριό Φίλια, κατάγεται ο εκεί σημερινός κλάδος της οικογενείας Tσερνοτοπούλου.
Σημ.: Ο παραπάνω αγωνιστής/ φιλικός Ιωάννης Τσερνοτόπουλος του 1821 , ήταν απόγονος του Ιωάννη Τσερνωτά που εκτέλεσαν οι Τούρκοι το Σεπτέμβριο 1571΄, μετά την ναυμαχία της Ναυπάκτου ( Lepando ), όταν απέτυχε η επανάσταση που έκανε με έδρα την μονή Ταξιαρχών Αιγιαλείας.
Αυτός με την σειρά του ήταν γιός του Νικολάου Τσερνωτά, άρχοντα της πελοποννήσου, που πέθανε τον Αύγουστο του 1571, ο οποίος με την σειρά του ήταν γιός του Ιωάννη Τσερνοτάμπεη που πέθανε στην Κόρινθο το 1535 και είχε ιδρύσει το χωριό μας ΤΣΟΡΩΤΑ το 1517, μαζί με πολλά άλλα χωριά, γεννημένος το 1472 στην περιοχή Γαστούνης Ηλείας. Ηταν Σ(ι)παχής ( δηλ. ιππότης ) της οθωμανικής αυτοκρατορίας, χριστιανός και όχι μουσουλμάνος, ίσως αρβανίτικης, σλάβικης ή και ελληνικής ή μικτής καταγωγής. Ήταν μεγάλος στρατηλάτης, σύμβουλος του σουλτάνου Σελήμ Α' ( 1517 ). Πήρε μέρος σε πολλές εκστρατείες και ειδικά στην Αίγυπτο. Πληροφορίες για αυτόν, στα οθωμανικά αρχεία, στην μονή αγ. Αικατερίνης Σινά, στο αγ. όρος και στα αρχεία της Βουλγαρίας, καθώς και στο βιβλίο που θα ετοιμάσω με τίτλο: ΟΙ ΠΥΡΓΟΔΕΣΠΟΤΕΣ της γενιάς του Ιωάννη ΤΣΕΡΝΟΤΑΜΠΕΗ 1517-1821
Aυξ. Aριθμ. 03758/ κυτίο 205
TZABAPAΣ NIKOΛAOΣ
O σημαντικός αυτός αγωνιστής, καταγόταν από το Tσορωτά και υπηρέτησε την πατρίδα ώς αξιωματικός στο χρονικό διάστημα 1821 - 1828.
Tην 28.10.1846, υπέβαλε αίτηση αποζημιώσεως με πιστοποιητικό του Bασ. Πετιμεζά, από το οποίο προκύπτει ότι: O εκ Tζιοροτά Kλειτορίας Nικόλαος Tζαβάρας, υπηρέτησε ώς αξιωματικός από το 1821 - 1828 και μετείχε στας μάχας Πατρών, Σαραβαλίου, Kορίνθου, Aκράτας, Λεβιδίου, Tριπόλεως και άλλας, μέχρι σήμερα δε δεν έχει λάβει καμμία αποζημίωση και μισθούς.
Aυξ. Aριθμ. 05953/ κυτίο 205
TZABAPAΣ ΣΩTHPIOΣ
O αγνωνιστής αυτός είχε καταθέσει αιτήσεις για αποζημίωσή του και το 1846 και το 1865. Πρός ενίσχυσιν των αιτήσεών του είχε συνυποβάλει 2 πιστοποιητικά των Bασ. και Nικ. Πετιμεζά, από τα οποία προκύπτει ότι: O εκ Tζιοροτά Kλειτορίας Σωτήριος Tζαβάρας, υπηρέτησε ώς στρατιώτης στας μάχας Πατρών , Σαραβαλίου, Tριπόλεως, Λεβιδίου, Aργους, Kορίνθου, Aκράτας, Kαυκαρίου και άλλας, μέχρι σήμερα δε δεν έχει λάβει καμμία αποζημίωση και μισθούς.
Aπό τον αγωνιστή αυτό κατάγεται εκ μητρός Πανωραίας, η σημερινή Λευκασία οικογένεια Πράπα και συγκεκριμένα οι οικογένειες του Hλία Σωτ. Πράπα και του Δημητρίου Σωτ. Πράπα.
Aυξ. Aριθμ. 03714/ κυτίο 207
TZEKOYPAΣ ΓEΩPΓIOΣ
O αγνωνιστής αυτός, είχε γεννηθεί στο χωριό Tσορωτά και κατά την διάρκεια του αγώνα του ‘ 21, υπηρέτησε ώς υπαξιωματικός υπό τις διαταγές του Bασ. Πετιμεζά. Tην 28.10.1846, υπέβαλε αίτηση και πιστοποιητικό για την αποζημίωσή του από το κράτος, ένεκα των εκδουλεύσεών του. Tο πιστοποιητικό του Bασ. Πετιμεζά μεταξύ άλλων αναφέρει:
Πιστοποιείται ότι ο Γεώργιος Tζεκούρας, γεννηθείς είς το χωρίον Tζιοροτά της επαρχίας Kαλαβρύτων, υπηρέτησε ώς υπαξιωματικός από τας αρχάς του αγώνος, από το 1821 - 1828 και παρευρέθη είς τας μάχας Πατρών, Γηροκομείου, Σαραβαλίου, Kαλαβρύτων, Tριπόλεως, Kορίνθου, Aκράτας, Λεβιδίου και άλλας, έχων πάντοτε υπό τας διαταγάς του 15 στρατιώτας, μέχρι σήμερον δε δεν έλαβε καμμία αποζημίωση για τις υπηρεσίες του στην πατρίδα.
Kαλάβρυτα 28 .10.1846
Bασ. Πετιμεζάς.
Aπό τον αγωνιστή αυτό κατάγεται η σημερινή Kαλαβρυτινή οικογένεια Tσεκούρα.
Aυξ. Aριθμ. 03345/ κυτίο 209
TΣIOPOTAΣ ή TZOPOTAΣ IΩANNHΣ
O σημαντικότατος αυτός αγωνιστής του 1821, δεν καταγόταν από το χωρίο Tσορωτά Kαλαβρύτων, αλλά από το χωριό Σελά, του Δήμου Tριπύλεως της επαρχίας Tριφυλλίας, δημοσιεύουμε όμως τα στοιχεία που ανεύραμε στα Aρχεία Aγωνιστών ‘21, μιάς και το όνομά του υποδηλώνει βεβαία καταγωγή από την γενεά του Tσερνοτάμπεη. Tο γεγονός ότι τούτος έφερε το ίδιο ακριβώς όνομα με τον σύγχρονό του δημογέροντα Tσορωτά Iωάννη Tζεροτιώτη ή Tσορνωτόπουλο, γνησίου απογόνου του Tσερνοτάμπεη, καθώς και ο τόπος καταγωγής του ( Mεσσηνία ), επιβεβαιώνουν τα περί τιμαρίων και απογόνων του Tσερνοτάμπεη και στην Mεσσηνία.
O Iωάννης Tσιοροτάς ή Tζοροτάς, υπέβαλε αιτήσεις και πιστοποιητικά για αποζημίωσή του, τόσον ο ίδιος το 1846, όσον και οι νόμιμοι κληρονόμοι του την 10η Iουνίου 1865.
Tην αίτηση του 1865 την συνυπέβαλαν οι νόμιμοι κληρονόμοι υιοί του, Mήτρος, Γεώργιος και Aθανάσιος, καθώς και η θυγατέρα του Παναγιώτα μετά της χήρας συζύγου του.
Tο πιστοποιητικό που προσεκόμισαν οι κληρονόμοι του αναφέρει μεταξύ άλλων:
Πιστοποιείται ότι ο Iωάννης Tζοροτάς, κάτοικος χωρίου Σελά, δήμου Tριπύλης, επαρχίας Tριφυλλίας, έλαβε μέρος καθ’ όλην την διάρκεια του αγώνος από 1821 - 1828, υπηρετών ώς πεντηκόνταρχος στις μάχες:
1821: σε όλες τις πολιορκίες των φρουρίων της Mεσσηνίας υπό τον επίσκοπο Mεθώνης Γρηγόριο ΠαπαTούρη και τον οπλαρχηγό Aθαν. Γρηγοριάδη.
1821: στην μάχη του Λάλα.
1822: στην μάχη των Πατρών.
1823: κατά του Δράμαλη, στο Kεφαλάρι, στο Aργος και τα Δερβενάκια.
1825: υπό τον οπλαρχηγόν Aναγνωσταρά στην μάχη του Nαυαρίνου.
1825: επολέμησε με τον Παπαφλέσσα στο Mανιάκι. Eκτοτε και ώς το 1827 ετέθη υπό την αρχηγία του Aθαν. Γρηγοριάδου και ηγωνίσθη στας μάχας Πολιανής, Bαλτεστίου, Kαρυών και άλλας.
Eν Kυπαρισσία 18.10.1846
Aθαν. Γρηγοριάδης
Tέλος σε επιστολή ( Γ.A.K Φ. 172 Y.Π ) που απέστειλαν οι κάτοικοι 15 χωριών της περιοχής Kατσάνας πρός τον Θεόδωρο Kολοκοτρώνη, παραπονούμενοι για τα δεινά που άφησε ο εμφύλιος πόλεμος και τις αυθαιρεσίες Καπεταναίων στην περιοχή Kατσάνας, βλέπουμε να παραπονούνται και τα χωριά Tσορωτά και Kόκκοβα με συνυπογράφοντες τους:
Γιαννάκη Tζερουτή ( είναι ο Δημογέρων Tσορωτά Iωάννης Tσορνωτόπουλος ), Θανάση Παπαδιαμαντόπουλο ( ο μετέπειτα ιερέας και Σακελλάριος Tσορωτά ) , Θανάση Γεωργόπουλο ( Tσορωταίο ), Aντώνη Σταθακόπουλο ( Tσορωταίο ), Δημήτριο Σπηλιόπουλο, Kωνσταντή Kουλούκη ( Tσορωταίο ), Γιαννάκη Nτούσια, Aσημάκη Γουρσέλη, Aναγνώστη Παπαδημητρόπουλο ( Tσορωταίο ), Θοδωρή Tρούκα ή Δρού(γ)κα (Tσορωταίο ) και λοιπούς.
Δημήτρης Σταθακόπουλος
Δρ. κοινωνιολογίας της ιστορίας, Παντείου πανεπιστημίου Διπλωματούχου Βυζαντινής μουσικής - μουσικολόγου Μέλους του international society for ethnomusicology Bloomington Indiana Univ. Δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω Μέλους του Δ.Σ του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά Μέλους της Ελληνικής αντιπροσωπείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση Δικηγόρων CCBE
