Αρχείο Ολοκαυτώματος - Οι Ναζί είχαν προμελετήσει το Απαίσιο Ομαδικό Έγκλημα

Ο Σμήναρχος Δ. Μίχου, Αρχηγός ΕΛΑΣ Β.Δ. Πελοποννήσου ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Νο 181 - μέρος 3 ο Κριτική ανάλυση από τον Ιστορικό Ερευνητ...

Ο Σμήναρχος Δ. Μίχου, Αρχηγός ΕΛΑΣ Β.Δ. Πελοποννήσου

ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Νο 181 - μέρος 3ο

Κριτική ανάλυση από τον Ιστορικό Ερευνητή Δημήτρη Κανελλό­πουλο – Ποιοι διέταξαν τη δολοφονία των Γερμανών αιχμαλώ­των της μάχης Ρωγών-Κερπινής [16-17.10.1943], Η δολοφονία των τριών τραυματιών αιχμαλώτων – Θέσεις του Αρχιάτρου του ΕΛΑΣ Ανδρέα Παυλόπουλου, Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ στα Καλά­βρυτα [10.09.1943], οι απόψεις του Γεωργίου Οικονόμου, στελέ­χους ΕΑΜ Αιγίου, Ο διασωθείς γερμανός αιχμάλωτος Johan Donner περιγράφει τις συνθήκες δολοφο­νίας των συναδέλφων του [07.12.1943], Ο ανθυπολοχαγός της Βέρμαχτ Nauzitzz γράφει στον Donner [22.12.1943], Συμπεράσματα – Διαπιστώσεις.

τα κείμενα και οι φωτογραφίες διέπονται από τη Νομοθεσία περί Πνευματικών Δικαίωμάτων
copyright Ιστορικό Αρχείο Κανελλόπουλου

Φως στα ντοκουμέντα του Ιστορικού Αρχείου του Δημ.Κανελλόπουλου για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα

_38_

ΟΙ ΝΑΖΙ ΕΙΧΑΝ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗΣΕΙ ΤΟ ΑΠΑΙΣΙΟ
ΟΜΑΔΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

Με αφορμή τη συζήτηση στη Βουλή των Ελλήνων, με αφορμή την υπόθεση Μάρτεν, για την αμνηστία των γερμανών εγκληματιών πολέμου για τα εγκλήματα που διέπραξαν σε βάρος του άμαχου πληθυσμού της Ελλάδας [Ελληνικά Ολοκαυτώματα] κατά την περίοδο 1941-1944, ο τότε Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κ. Παναγιώτης Κανελλόπουλος και οι βουλευτές της Ε.Ρ.Ε. Αχαΐας κ.κ. Βασίλειος Παπαρρηγόπουλος και Πολυζώης Οικονομίδης [Νοέμβριος 1959] υποστήριξαν ότι […] ηθικοί αυτουργοί και υπεύθυνοι για τη Σφαγή των Καλαβρύτων [05-15.12.1943] είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος [Κ.Κ.Ε.] και το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ […]. Η τοποθέτηση αυτή ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από την τότε Αξιωματική Αντιπολίτευση [Ε.Δ.Α.]. Επιστρατεύτηκαν υπό την ΕΔΑ στελέχη ΕΑΜικής πλευράς, μεταξύ των οποίων ο τότε Αρχηγός ΕΛΑΣ Β.Δ. Πελοποννήσου Σμήναρχος Δημήτριος Μίχου [Καπετάν Σταυραετός], ο Παναγιώτης Σωτηρόπουλος, βουλευτής της ΕΔΑ Αχαΐας και Έφεδρος Λοχαγός εκ των θυμάτων πολέμου καθώς και ο Αντιστασιακός και Ιστορικός κ. Περικλής Ροδάκης, ΕΛΑΣίτης από την Λυκουρία Καλαβρύτων, να αντικρούσουν τη σοβαρή αυτή καταγγελία της τότε Κυβέρνησης. Οι απόψεις των ανωτέρω κατακρίθηκαν στην ημερήσια εφημερίδα Αθηνών Η ΑΥΓΗ, κομματικό όργανο της ΕΔΑ. Σχετικά επικριτικά σχόλια για την αγόρευση του κ. Παν. Κανελλόπουλου έγραψαν οι ημερήσιες αθηναϊκές εφημερίδες ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και ΤΟ ΒΗΜΑ.

Η ιστορική έρευνα (ΙΑΚ) το έτος 1977 έθεσε τις ανωτέρω απόψεις – σχόλια υπόψη του καθηγητή κ. Παναγιώτη Κανελλόπουλου με το ερώτημα […] εάν επιμένει στις καταγγελίες που διατύπωσε στην Βουλή για τη Σφαγή των Καλαβρύτων περί ηθικής ευθύνης και αυτουργίας [δόλος] του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ […]. Ο κ. Κανελλόπουλος με επιστολή του [20.11.1977] προς τον ιστορικό ερευνητή κ. Δημήτρη Κανελλόπουλο απάντησε ότι […] δεν επιθυμώ να ρίξω νέο λάδι στη φωτιά για τη Σφαγή των Καλαβρύτων, αγαπητέ κ. Κανελλόπουλε σε συγχαίρω για την έρευνά σου, γράψε τα συμπεράσματά σου με τα στοιχεία που διαθέτεις […]

Παραθέτουμε κατωτέρω τις απόψεις των Μίχου – Σωτηρόπουλου –Ροδάκη.

Η συνέντευξη του Δημ. Μίχου στην ΑΥΓΗ

«Οι κακουργίες άρχισαν στις 6 Δεκεμβρίου, όταν οι αιχμάλωτοι ζούσαν. Και αν ακόμα ελευθερώνονταν οι αιχμάλωτοι, θα τούς εκτελούσαν οι ίδιοι οι Γερμανοί...». Αφήγηση του αρχηγού ΕΛΑΣ Πελοποννήσου Σμήναρχου Δ. Μίχου. [Συνέντευξη στην εφημερίδα ΑΥΓΗ (Κυριακή 11.12.1960)]

Η 13η Δεκεμβρίου 1943 είναι μια από τις πιο αιματοβαμμένες μέρες της νεοελληνικής ιστορίας. Στα Καλάβρυτα οι Γερμανοί δήμιοι σκότωσαν 800 άντρες. Σ’ όλη την επαρχία Καλαβρύτων από τις 6 ως τις 14 Δεκεμβρίου σκότωσαν 1.100 άντρες – ανάμεσα σ’ αυτούς και τους καλόγερους της Αγίας Λαύρας και του Μεγάλου Σπηλαίου και παιδιά από 14 χρόνων και κάψανε τα Καλάβρυτα και είκοσι χωριά. Η θηριωδία των βαρβάρων σπάνια εκδηλώθηκε διά μέσου των αιώνων τόσο αποτρόπαια και αιμοβόρα. Η λύσσα των κτηνανθρώπων του Χίτλερ για τις τεράστιες φθορές και ήττες που τους στοίχιζε η αντίσταση του ελληνικού λαού, ξέσπαγε εναντίον του αμάχου πληθυσμού. Δεν λύγισε, βέβαια, ο λαός μας. Αντίθετα πύκνωσε τις γραμμές του αγώνα και η Αντίσταση έγινε καθολική. Και οι σύγχρονοι Ούννοι πλήρωσαν ακριβά τα εγκλήματά τους στη γη μας. Τιμώντας τη μνήμη των θυμάτων της χιτλερικής κτηνωδίας, αφιερώνουμε την σημερινή μας σελίδα της Αντιστάσεως στην θλιβερή και μεγαλειώδη αυτή σελίδα της ιστορίας μας. Η ιστορική αλήθεια σχετικά με τις σφαγές των Καλαβρύτων έχει κακοποιηθεί. Γι’ αυτό νομίζουμε πως ήταν απαραίτητο να γράφουν τα παρακάτω κι έτσι να βοηθήσουμε τον ιστορικό του μέλλοντος από την πλευρά της Εθνικής Αντιστάσεως, όπως εμείς την εζήσαμε στους σκληρούς χρόνους της Κατοχής.

Περνώντας από το Μοναστήρι της Αγίας Λαύρας στις 11 Σεπτεμβρίου 1943, με το λόχο διοικήσεως του Στρατηγείου της III Μεραρχίας από 90 άντρες, μαζί με τους επί κεφαλής της αγγλικής αποστολής Μακ Μάλλεν και Άντριους, μας συνάντησε μια επιτροπή Καλαβρυτινών με επί κεφαλής τον δήμαρχο και μας ζήτησε να μπούμε στην πόλη και να την ελευθερώσουμε. H Ιταλική φρουρά με την Καραμπινιερία είχαν εκδηλώσει την πρόθεση να παραδοθούν. Την ίδια νύχτα μπήκαμε στα Καλάβρυτα με 40 αντάρτες του Στρατηγείου, ενώ η υπόλοιπη δύναμη του λόχου Στρατηγείου είχε διαταχθεί σε άλλο σημείο για να εμποδίσει την άφιξη ενισχύσεων. Όταν κρύφθηκε το φεγγάρι, απ’ την πλατεία που κάποτε κάθισαν οι τρεις γέροντες του δημοτικού τραγουδιού, ακούσθηκε το σάλπισμα «Προχωρείτε». Με την πρώτη μας επίθεση η Καραμπινιερία παραδόθηκε. Αλλά το τάγμα των Ιταλών, οχυρωμένο μέσα στο στρατόπεδό του, πρόβαλε ισχυρή αντίσταση. Με το τηλέφωνο της Καραμπινιερίας τους ζητήσαμε να παραδοθούν. Ο διοικητής τους μας ζήτησε μιας ώρας προθεσμία. Στο διάστημα αυτό υπερίσχυσαν φαίνεται οι αδιάλλακτοι. Κι εμείς είμαστε πολλύ λίγοι. Ο ένας από τους Άγγλους χαριτολογώντας σιγοτραγουδούσε παράφωνα «Σαράντα παλληκάρια μ’ ένα γέροντα και δυο Εγγλέζους επήραν τα Καλάβρυτα».

Ο Αρχηγός ΕΛΑΣ Β. Πελοποννήσου Σμήναρχος Δημήτρης Μίχου

[φωτογραφία Απρίλιος 1944 Λαμία]

Ένα καινούργιο σάλπισμα, μια καινούργια μάχη..

Μόλις πέρασε η ώρα, ένα καινούργιο σάλπισμα κι άρχιζε καινούργια μάχη με άνισες δυνάμεις και πυρά. Σε λίγα λεπτά μας ζητούσαν τηλεφωνικά άλλης μιας ώρας προθεσμία και να έλθουν σ’ επαφή με τους Άγγλους. Με τη δύναμη που είχαμε ήταν αδύνατο να εκπορθήσουμε το περιχαρακωμένο στρατόπεδο. Στο μεταξύ, η ομάδα που είχε αναλάβει τη φύλαξη της δημοσιάς Πριολίθου – Καλαβρύτων μας ειδοποίησε πως φάνηκαν πολλά αυτοκίνητα με κατεύθυνση την πόλη. Ο Ιταλός φασίστας Διοικητής είχε ζητήσει ενίσχυση από τα πλησιέστερα γερμανικά τμήματα. Φορτώσαμε τα λάφυρα της Καραμπινιερίας στα μεταγωγικά και ξεκινήσαμε για τα ψηλώματα του Χελμού.

Τα ξημερώματα μπήκε στα Καλάβρυτα μια γερμανική φάλαγγα με τανκς και μεταγωγικά, πήρε τους τρομοκρατημένους Ιταλούς και τους μετέφερε στην Πάτρα. Δυο άλλα όμως Ιταλικά τάγματα, που βρίσκονταν βορεινά των Καλαβρύτων, πέσανε εκείνο το βράδυ σε ενέδρα που τους είχε στήσει το υπόλοιπο τμήμα του λόχου Στρατηγείου, ενισχυμένο με τις ομάδες του εφεδρικού ΕΛΑΣ από τα γύρω χωριά. Λάφυρα: Τα 150 μεταγωγικά που μετέφεραν κάθε είδους εφόδια για δυο πλήρη τάγματα και ο ανάλογος οπλισμός φυσικά.

Ύστερα από την έξοδο της γερμανικής πεδινής Μεραρχίας από την Πελοπόννησο προωθήθηκαν τμήματα της 117 ορεινής γερμανικής Μεραρχίας και κατέλαβαν τους κόμβους συγκοινωνιών. Μαζί τους συνεργάζονταν μερικά Ιταλικά φασιστικά τμήματα από τις διαλυμένες μονάδες. Εγκατέλειψαν λοιπόν τον ορεινό όγκο ελεύθερο και όλη την ενδοχώρα και αρκέσθηκαν στην διατήρηση της δημοσιάς Κόρινθος – Αίγιο – Πάτρα – Πύργος και Κόρινθος – Άργος – Τρίπολη – Σπάρτη και Τρίπολη – Καλαμάτα. Εκείνο τον καιρό πληροφοριοδότες μας από το Αίγιο μας ειδοποίησαν ότι ισχυρό γερμανικό τμήμα καταδρομών θ’ ανέβαινε να αιφνιδιάσει το Στρατηγείο κάποια από τις προσεχείς νύχτες. Αλλάξαμε λημέρι και πήραμε μέτρα να τους υποδεχτούμε κατά πώς τους άξιζε. Οι Γερμανοί είχαν δεχτεί αλλεπάλληλα πλήγματα και επεδίωκαν να τονώσουν το ηθικό του στρατού τους με κάποια εντυπωσιακή ενέργεια. Από την άλλη μεριά, ήθελαν να τρομοκρατήσουν τον λαό για να εμποδίσουν τον γενικό ξεσηκωμό. Δεν ήταν τυχαίες οι καταστροφές και οι βανδαλισμοί του Διστόμου, του Χορτιάτη, των Καλαβρύτων και άλλων πόλεων και χωριών. Το Νοέμβριο είχε κυκλοφορήσει ένας χάρτης των Γερμανών, στον οποίο ένα χέρι έδειχνε την περιοχή των Καλαβρύτων χρωματισμένη κόκκινη, σα να είχαν βουτηγμένη στο αίμα. Τα χιτλερικά τέρατα είχαν προμελετήσει το έγκλημα που ακολούθησε.

Στις 17 Οκτωβρίου 1943 ένα γερμανικό τμήμα καταδρομών δυνάμεως λόχου ανέβηκε ανενόχλητο ως τις παρυφές της Κερπινής και των Ρωγών, μια ώρα απόσταση από τα Καλάβρυτα. Ανέβηκε οδηγημένο καλά μέσα από απάτητες ρεματιές και μέρη όπου δεν υπήρχαν τμήματά μας. Ο εχθρός είχε τώρα μπροστά του την πρωτεύουσα μιας περήφανης επαρχίας με μεγάλη εθνική παράδοση. Δεν έμενε παρά ν’ απλώσει το ματοβαμμένο χέρι του και να την σκλαβώσει. Έγινε, όμως, αντιληπτός στα ελεύθερα βουνά μας. Στην αρχή τους επιτέθηκε ένα μικρό τμήμα του Τάγματός μας, κοντά σ’ αυτό έφτασε κι άλλο, κι άλλο και ύστερα οι ομάδες των γύρω χωριών. Ύστερα από δεκαεξάωρη μάχη το γερμανικό τμήμα εκμηδενίστηκε. ‘Όσοι Γερμανοί έμειναν ζωντανοί, σήκωσαν ψηλά τα χέρια και παραδόθηκαν. Πολλοί αυτοκτόνησαν αφού κατέστρεψαν τον ασύρματό τους και ό,τι άλλο πρόφτασαν. Όλος ο οπλισμός τους πέρασε στα χέρια μας. Δυο τραυματίες δικοί τους και τρεις δικοί μας μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο της πόλεως και επιδέθηκαν τα τραύματά τους. Η πόλη επεφύλαξε ενθουσιώδη υποδοχή στ’ αντρειωμένα παιδιά της που πήγαν στα Καλάβρυτα μετά τη μάχη, οδηγώντας και τους αιχμαλώτους. Την επομένη ένα μεγάλο γερμανικό τμήμα δυνάμεως τάγματος ξεκίνησε από το Αίγιο για το πεδίο της μάχης. Είδε όμως τις κινήσεις των τμημάτων μας και αφού βεβαιώθηκε για την καταστροφή του τμήματός του, γύρισε στο Αίγιο, εκτελώντας κίνηση αναδιπλώσεως.

Ο Σμήναρχος Δ. Μίχου με άλλους Ελασίτες συναγωνιστές του στις Φυλακές

Αγίου Στεφάνου Πάτρας. Φυλακισμένος ύστερα από καταδίκη σε 15ετή κάθειρξη

για Δοσιλογισμό από το Ειδικό Δικαστήριο Πάτρας [1943]

Ο Λάιγκερ [Λάγκερ] αγρίεψε…

Η ήττα ήταν βαριά. Ο μισάνθρωπος Λάιγκερ [Λάγκερ], διοικητής στον τομέα της Αιγιαλείας, αγρίεψε. Φώναξε τους προεστούς της πόλεως, τον δεσπότη, τον δήμαρχο κι άλλους και τους ζήτησε να μεσολαβήσουν σ’ εμάς να τους επιστρέψουμε τους αιχμαλώτους. Μα ούτε λίγο ούτε πολύ ζητούσε να του επιστρέψουμε και τους νεκρούς αναστημένους, με όλο τον οπλισμό τους. Αλλιώτικα, απειλούσε να κάψει το Αίγιο και όλη την περιοχή. Κάναμε κι εμείς αντιπροτάσεις. Δεχτήκαμε την ανταλλαγή των Γερμανών αιχμαλώτων με ίσο αριθμό κρατουμένους δικούς μας. Ο Λάινγκερ δεν δέχτηκε καμιά συζήτηση. Έθετε όρους νικητού προς ηττημένους. Στο μεταξύ, το Τάγμα Καλαβρύτων συνελάμβανε αιχμαλώτους στον δρόμο Διακοφτού – Αιγίου κι ένα τμήμα κάπου 50 Ιταλών ημιονηγών. Τα 150 μεταγωγικά ζώα τα μοίρασαν στους χωρικούς. Έπιασαν και τους ποδηλατιστές ταχυδρόμους των Γερμανών. Στην αλληλογραφία τους βρέθηκε και μια διαταγή εκκαθαριστικών επιχειρήσεων στον ορεινό όγκο της επαρχίας Καλαβρύτων. Σε λίγες μέρες, ένα σμήνος από Στούκας βομβάρδισε το χωριό Βυσωκά, όπου έμενε εκείνες τις ημέρες το Στρατηγείο μας. Θρηνήσαμε πολλά θύματα από τον άμαχο πληθυσμό.

Γερμανικές μονάδες πλησιάζουν τις θέσεις μας

Στις 3 Δεκεμβρίου 1943, άρρωστος από την υπερκόπωση και τις κακουχίες, στα Καλάβρυτα, πληροφορήθηκα από το φρουραρχείο της πόλεως πως διάφορες γερμανικές μονάδες σημειώθηκαν να πλησιάζουν στις προκεχωρημένες θέσεις των δικών μας. Μερικά τμήματά μας είχαν αιφνιδιαστεί κιόλας. Αλλού είχαν αρχίσει και συμπλοκές. Φαινόταν πως έμπαινε σ’ εφαρμογή το σχέδιο για εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην επαρχία Καλαβρύτων, που είχαν αναβληθεί. Οι δυνάμεις μας της Β. Πελοποννήσου χωρίστηκαν σε δυο συγκροτήματα, ένα του Χελμού υπό τον μόνιμο Αντισυνταγματάρχη Σέρβον και το άλλο του Ερυμάνθου υπό τον Αντισυνταγματάρχη Βλάση Ανδρικόπουλο. Κοντά μας διατάχθηκαν να έλθουν τα δύο ανεξάρτητα τάγματα Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Με το τάγμα Καλαβρύτων βγήκαμε στην περιοχή Ηλείας. Το τάγμα της Αιγιαλείας βγήκε για δράση στα μετόπισθεν των γερμανικών τμημάτων που ανέβαιναν από την Κορινθία, ενώ το τάγμα της Ηλείας με δύναμη 140 ανδρών, σε μάχες που δόθηκαν στις 6-7-8 Δεκεμβρίου 1943 αναχαίτισε τα τμήματα που ανέβαιναν από τον Πύργο για τη Δίβρη, Τριπόταμα, Ερύμανθο. Ο κλοιός που είχε μελετήσει το γερμανικό επιτελείο για να εγκλωβίσει τους αντάρτες, έμενε ανοιχτός σ’ εκείνη την περιοχή της Ηλείας για όλο τον καιρό. Ένα μικρό τάγμα με την αποφασιστικότητα που είχε, ανέτρεψε τα σχέδια των επιτιθεμένων. Τα δύο τάγματα που είχαμε στα Καλάβρυτα και δύναμη μεγαλύτερη είχαν και εμπειροπόλεμοι ήταν και άριστο ηθικό είχαν.

«Ο γερμανικός στρατός ανέβαινε σαν ελευθερωτής...»

Φεύγοντας από τα Καλάβρυτα, συστήσαμε ν’ απομακρυνθούν οι άντρες στα γειτονικά χωριά, κι αυτό έγινε εν μέρει. Τις πρώτες ημέρες που μπήκανε οι Γερμανοί στην πόλη δεν βρήκανε όλους τους άντρες. Άρχισαν τότε με ελληνόφωνα καθάρματα να διαβιβάζουν σύσταση του Γερμανού διοικητή της Πάτρας να επιστρέφουν όλοι άφοβα στα σπίτια τους. «Ο γερμανικός στρατός –έλεγαν– ανέβηκε σαν ελευθερωτής». Και πίστεψαν πολλοί, όχι βέβαια πως ήταν... ελευθερωτές οι Γερμανοί, αλλά τουλάχιστον πως δεν θα έκαναν σφαγές. Τα γερμανικά τμήματα που ανέβαιναν από το Αίγιο, προτού μπούνε στην πόλη των Καλαβρύτων, άρχισαν τις σφαγές, τις λεηλασίες και τις πυρπολήσεις στα χωριά Ντουμενά, Ζαχλωρού, Ρωγούς, Κερπινή. Κι αυτά έγιναν στις 6-7-8 Δεκεμβρίου 1943. Τότε που οι Γερμανοί αιχμάλωτοι έχαιραν άκρας υγείας. Οι καπνοί από τα καιόμενα χωριά μαύριζαν τον ουρανό της επαρχίας. Τα γερμανικά τμήματα της Πάτρας αποσύρθηκαν από τα Καλάβρυτα στις 12 Δεκεμβρίου 1943 και ταυτόχρονα της Κορινθίας και της Αργολίδος. Της Αιγιαλείας έμεινε τελευταίο για να εκτελέσει το φοβερό έγκλημα. Τα Καλάβρυτα και η περιοχή τους είχαν προγραφεί. Αρχιδήμιος είχε ορισθεί ο Λάινγκερ, διοικητής Αιγίου, με βοηθό τον χτηνάνθρωπο Τέννερ.

Στις 13 Δεκεμβρίου 1943 το πρωί με ντελάλη κάλεσαν όλο τον πληθυσμό να συγκεντρωθεί στο προαύλιο του σχολείου. Οι άντρες υποχρεώθηκαν να πάρουν σκαπανικά εργαλεία και μιας ημέρας τροφή. Στο σχολείο χώρισαν τους άντρες από 14 ως 80 χρονών και τους οδήγησαν στο χωράφι του Καπή, πάνω από το Νεκροταφείο. Τα γυναικόπαιδα τα έκλεισαν μέσα στο δημοτικό σχολείο. Και η χιτλερική κτηνωδία πραγματοποίησε ένα από τα απαισιότερα ομαδικά εγκλήματα της Ιστορίας. Οι άντρες θερίστηκαν από τα πολυβόλα και οι δήμιοι τους αποτέλειωναν με μπαλτάδες και λόγχες. Γλύτωσαν μόνο 11, οι περισσότεροι βαριά πληγωμένοι. Θα καίγονταν ζωντανά και τα γυναικόπαιδα αν δεν έσπαζαν τις πόρτες του πυρπολημένου σχολείου. Διαταγή που έφτασε λίγο πριν γίνει η σφαγή αποκαλύπτει πως η γερμανική διοίκηση Β. Πελοποννήσου είναι υπεύθυνη για τις σφαγές και αυτή διέταξε να γίνουν.

Η επαρχία φλέγονταν…

Οι Γερμανοί αιχμάλωτοι, γύρω στους 120, που είχαν πιαστεί στη μάχη των Ρωγών Κερπινής, μαζί με άλλους που πιάστηκαν σε άλλες επιχειρήσεις, έμεναν στην περιοχή Μαζέικων και εχρησιμοποιούντο σε διάφορες εργασίες. Όταν η φάλαγγα της Τριπόλεως πλησίαζε να φτάσει στα Μαζέικα, μεταφέρθηκαν στο θέρετρο Μάζι, που βρίσκεται σε οχυρή τοποθεσία. Ένα μικρό τμήμα του 11^ου Συντάγματος, τις τελευταίες ημέρες της Αποχωρήσεως βρέθηκε σε δύσκολη θέση, γιατί ένας καταδότης οδήγησε εχθρικό τμήμα σ’ εκείνη την περιοχή. Η επαρχία ολόκληρη φλεγόταν, οι καπνοί από τα Καλάβρυτα ανέβαιναν στον γκρίζο ουρανό του Χελμού. Και το αίμα ανέβαινε στο κεφάλι. Τους αιχμαλώτους τους εξετέλεσε η φρουρά και τους έριξε σ’ ένα γκρεμνό. Ύστερα γλίστρησε σ’ ένα μονοπάτι του Χελμού και μόλις πρόλαβε να ξεφύγει την κύκλωση. Τους νεκρούς τους έπαιρναν πάντα αποχωρώντας. Έτσι στις 15 Δεκεμβρίου 1943 μονάδα της Τριπόλεως πήρε και τους νεκρούς αιχμαλώτους από την περιοχή αυτή του Χελμού, αφού σκότωσε επί τόπου τους Έλληνες οδηγούς – καταδότες. Αυτή είναι η αλήθεια για τα φοβερά εκείνα γεγονότα.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.................