Αρχείο Ολοκαυτώματος - Μια συγκλονιστική αποκλειστική αφήγηση για τη Σφαγή των Καλαβρύτων

Μια συγκλονιστική αποκλειστική αφήγηση για τη Σφαγή των Καλαβρύτων Καλαβρυτινή Μάνα (Πίνακας Αγλαΐας Κυριακοπούλου - Κανελλοπούλου)  ...

Μια συγκλονιστική αποκλειστική αφήγηση για τη Σφαγή των Καλαβρύτων

Καλαβρυτινή Μάνα (Πίνακας Αγλαΐας Κυριακοπούλου - Κανελλοπούλου) 

ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Νο 138 (Μέρος 9ο)

τα κείμενα και οι φωτογραφίες διέπονται από τη Νομοθεσία περί Πνευματικών Δικαίωμάτων

copyright Ιστορικό Αρχείο Κανελλόπουλου

Φως στα ντοκουμέντα του Ιστορικού Αρχείου του Δημ.Κανελλόπουλου για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα

-48-

«Ο θάνατος πλησίαζε στα Καλάβρυτα». Αυτά είναι τα λόγια ενός νεαρού κοριτσιού 18 ετών που υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας. «Όταν πληροφορηθήκαμε ότι έρχονται οι Γερμανοί, τρομοκρατηθή­καμε, αλλά προτιμήσαμε να μείνουμε στα σπίτια μας. Μόλις σταμάτησαν τα αυτοκίνητα, οι Γερμανοί σχημάτισαν ομάδες των τριών ατόμων και με τα όπλα στα χέρια άρχισαν να μπαίνουν στα σπίτια και στα καταστήματα, παίρνοντας μαζί τους, ό,τι τους άρεσε. Τρόφιμα, προικιά, πολύτιμα πράγματα φορτώθηκαν στα αυτοκίνητα. Αυτή η κατάσταση διήρκησε έως τις 12 του μήνα (Δεκεμβρίου 1943). Σκεφτήκαμε ότι ίσως οι Γερμανοί να ικανοποιούνταν μόνο λαφυραγωγώντας». «Το πρωί στις 13 Δεκεμβρίου 1943, τα ξημερώματα, η καμπάνα της εκκλησίας άρχισε να κτυπά. Ο Κήρυκας τριγύρναγε στους δρόμους φωνάζοντας: "Οι Γερμανοί διέταξαν να μαζευτούν όλοι οι κάτοικοι στο σχολείο. Άντρες, γυναίκες, κορίτσια και αγόρια έως τον τελευταίο. Όποιος λείπει, θα εκτελεστεί». Οι κάτοικοι των Καλαβρύτων δεν μπορούσαν να φανταστούν την τραγωδία που τους περίμενε. Νόμιζαν ότι οι Γερμανοί θα έπαιρναν το πολύ ορισμένους ομήρους, όπως είχε γίνει σε άλλες πόλεις της Πελοποννήσου. Λες και σπρώχτηκαν από τη μοίρα, πολλοί νέοι άντρες που έλειπαν, είχαν γυρίσει πάλι αυτές τις ημέρες στα Καλάβρυτα... Πού να γνωρίζουν αυτοί οι άτυχοι τι τους περίμενε. Όλοι ήταν τόσο σίγουροι ότι δεν θα συνέβαινε τίποτε. Πολλοί ξένοι, κάτοικοι των Πατρών, της γύρω περιοχής και βοσκοί από τα γειτονικά χωριά ήρθαν και αυτοί στην συγκέντρωση. Ακόμη και τρεις αντάρτες που κρύβονταν στα Καλάβρυτα ήταν παρόντες».

Το Δημοτικό Σχολείο Καλαβρύτων,

σήμερα Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος

[σκίτσο Αγλαΐας Κυριακοπούλου-Κανελλοπούλου]

«Αν υποψιάζονταν τι θα συνέβαινε, πολλοί θα το είχαν σκάσει, ή θα αντιστέκονταν. Όμως ο Κήρυκας σύμφωνα με τις διαταγές των Γερμανών πρόσθετε: "Όλοι οι άντρες να πάρουν μαζί τους ψωμί και ένα καλάθι" που σήμαινε ότι δεν θα γινόταν εκτέλεση. Μετά από μισή ώρα, όλοι οι κάτοικοι των Καλαβρύτων και όλοι οι ξένοι είχαν συγκεντρωθεί στο σχολείο. Όλοι οι άντρες από 16 έως 65 ετών διατάχθηκαν να μείνουν στο προαύλιο. Η επιλογή έγινε από τους ίδιους τους άντρες στους διαδρόμους. Κάθε ψηλό παιδί έμπαινε μαζί με τους άντρες, από τα οποία πήραν μόνο 7, που έδειχναν καθαρά ότι ήταν πάνω από 17. Μετά το τέλος του διαχωρισμού, διέταξαν εμάς τις γυναίκες να μείνουμε μέσα στα δωμάτια. Ήμασταν πάνω από 200. Ήμασταν τόσο πολύ πιεσμένες μεταξύ μας, που δεν μπορούσαμε να κουνήσουμε τα χέρια μας. Στο προαύλιο, οι άντρες, περίπου 500, είχαν τοποθετηθεί σε σειρές των τεσσάρων».

Τα πυρπολημένα Καλάβρυτα [ΦΩΤΟ 1944]

«Από τα παράθυρα του σχολείου, οι γυναίκες άρχισαν να φωνάζουν, "Πού πάτε τους άντρες μας;" Οι Γερμανοί αποκρίθηκαν "Πάμε να τους δείξουμε κάτι και μετά θα τους ξαναδείτε". Πέρασαν δέκα λεπτά και ξαφνικά είδαμε από τα παράθυρα καπνούς και φλόγες που έρχονταν από το σπίτι του δοσίλογου. Και μετά από λίγο, αρχίσαμε να αισθανόμαστε ανυπόφορη ζέστη και καπνό. Το πάτωμα έκαιγε τα πόδια μας. Οι Γερμανοί είχαν βάλει φωτιά στο σχολείο. Τρελαθήκαμε. Όλοι αυτοί που ήταν κοντά στα παράθυρα άρχισαν να σπάνε τα τζάμια και να ρίχνονται κάτω από τα παράθυρα. Πέντε γυναίκες πήδηξαν ενώ άλλες έριχναν τα παιδιά απέξω, παρότι το ύψος ήταν μεγάλο και τα παιδιά τραυματίστηκαν».

«Οι γυναίκες που κατάφεραν να βγουν έξω, έτρεξαν στις πόρτες να μας ελευθερώσουν. Από τις μισόκλειστες πόρτες προσπαθούσαν όλες οι γυναίκες να βγουν έξω, ενώ οι φλόγες άρχισαν να καίνε το σχολείο». «Τέσσερεις γυναίκες που ήταν κοντά στις μισόκλειστες πόρτες έπεσαν κάτω και ποδοπατήθηκαν από εμάς. Όταν βγήκαμε έξω από το σχολείο και αναπνεύσαμε καθαρό αέρα, κοίταξα γύρω και στον ουρανό. Ήταν κόκκινος σαν να είχε χυθεί πάνω του αίμα». Εν τω μεταξύ οι άντρες που συνοδεύονταν από την γερμανική δύναμη, οδηγήθηκαν στο νεκροταφείο της πόλης στους πρόποδες του βουνού, εκεί όπου υπάρχει ένα παλιό κάστρο. Εκεί ο Διοικητής τους διέταξε να περιμένουν. Όλοι τους άρχισαν να μιλάνε, σχηματίζοντας ομάδες και άλλοι ξάπλωσαν χάμω. Όλοι τους ήταν ξέγνοιαστοι. Όμως, ενώ μιλούσαν, πρόσεξαν ότι οι Γερμανοί ετοίμαζαν τα όπλα.

«Σας φέραμε εδώ ώστε να μπορείτε να δείτε τι όμορφα καίγεται η πόλη σας και τα σπίτια σας».

Ένας από τους άντρες ρώτησε:

«Πού είναι οι γυναίκες μας και τα παιδιά μας;».

«Είναι εδώ κοντά», απάντησε ένας Γερμανός Αξιωματικός.

Και πριν τα θύματα βρουν χρόνο για να ξεφύγουν, ακούστηκαν οι πρώτοι πυροβολισμοί από τα αυτόματα. Μέσα σε λίγα λεπτά, όλοι οι άντρες των Καλαβρύτων είχαν σκοτωθεί. Ούτε ένας άντρας δεν στεκόταν όρθιος. Αίμα παντού. Οι Γερμανοί πλησίασαν τους δολοφονημένους και τους πυροβολούσαν στα κεφάλια με ρεβόλβερ. Περίπου πενήντα άντρες, οι οποίοι όταν οι Γερμανοί άρχισαν να πυροβολούν, ξάπλωσαν κάτω, δεν σκοτώθηκαν αμέσως. Τους δολοφόνησαν όμως μετά οι Γερμανοί με τα ρεβόλβερ. Μεταξύ αυτών των αντρών ήταν ένας ο οποίος βλέποντας ότι ήταν καταδικασμένος, γέμισε τις χούφτες με αίμα από έναν διπλανό και το έριξε στα μούτρα του και στους κροτάφους του. Οι Γερμανοί πιστεύοντας ότι αυτός ήταν στα αλήθεια νεκρός, τον πυροβόλησαν επιπόλαια. Η σφαίρα αστόχησε και αντί να διαπεράσει το μέτωπό του, τον χτύπησε στο σαγόνι. Αργότερα, σύρθηκε έξω από αυτή την κόλαση και πήγε στην αδελφή του η οποία τον περιποιήθηκε. Σε αυτόν οφείλουμε τις πιο πάνω πληροφορίες και λεπτομέρειες της σφαγής.

Όταν οι Γερμανοί τελείωσαν το φρικτό τους έργο, έστειλαν έναν Αξιωματικό να πληροφορήσει τις γυναίκες, οι οποίες ήταν στην αυλή του σχολείου και είχαν ακούσει τους πυροβολισμούς. «Ελάτε να θάψετε τους άντρες σας». Είναι αδύνατο να περιγραφεί η σκηνή που ακολούθησε. Αλλά ας αφήσουμε το 18χρονο κορίτσι (που ήταν αυτόπτης μάρτυρος και ανησυχούσε για τον αδελφό της και η οποία πήγε μαζί με τις άλλες γυναίκες στο Γολγοθά των Καλαβρύτων) να μας δώσει μια εικόνα. «Η εικόνα που αντιμετωπίσαμε όταν φτάσαμε ήταν φρικιαστική. Τα παπούτσια μας είχαν μουσκευτεί στο αίμα. Κάθε μια από εμάς έψαχνε ανάμεσα στα πτώματα να βρει το δικό της. Εγώ έψαξα τρεις φορές ανάμεσα στους άντρες να βρω τον αδελφό μου. Ήταν κι αυτός νεκρός. Είχε δύο σφαίρες από το αυτόματο στα πλευρά του. Ο τελευταίος πυροβολισμός είχε διαπεράσει το κεφάλι του…». «Με κλάματα και μοιρολόγια καθεμιά μας προσπαθούσε να θάψει τον νεκρό της. Αλλά δεν είχαμε ούτε φτυάρια ούτε άλλα εργαλεία. Όλα τα είχαν πάρει οι Γερμανοί. Μέσα στην απελπισία μας, αρχίσαμε να σκάβουμε με τα χέρια μας, αλλά δεν μπορούσαμε να σκάψουμε βαθύτερα από 2 με 3 εκατοστά. Βάλαμε τα πτώματα το ένα δίπλα στο άλλο, τα σκεπάσαμε με λίγες πέτρες και χώμα που μεταφέραμε λίγο-λίγο στις ποδιές μας. Μείναμε όλη την νύχτα κοντά στους νεκρούς κλαίγοντας και τρέμοντας».

«Την Τρίτη, αρχίσαμε πάλι το μακάβριο έργο μας. Κανείς δεν ερχόταν να μας βοηθήσει. Την Τετάρτη, οι χωρικοί από την Κέρτεγη μας έφεραν ψωμί και κουβέρτες και οι άντρες μας βοήθησαν να θάψουμε τους νεκρούς στο νεκροταφείο...».

Το απόγευμα πια, στις 13 Δεκεμβρίου, οι μοναχοί της Αγίας Λαύρας έμαθαν για τη σφαγή και την καταστροφή των Καλαβρύτων. Με το φόβο γι’ αυτό που τους περίμενε, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την μονή. Κάλεσαν μια γενική συγκέντρωση, όπου αποφάσισαν ότι ένας φύλακας της τιμής θα θυσιαζόταν και θα έμενε πίσω στο μοναστήρι. Τράβηξαν κλήρο και ο κλήρος έτυχε στους μοναχούς Ευθάλιο, Βασίλειο και Σεραφείμ. Μετά οι Μοναχοί της Τιμής κοινώνησαν. Οι άλλοι, αφού τους αγκάλιασαν, πήραν μαζί τους όλους τους θησαυρούς του μοναστηριού. Μετά από μιάμισυ ώρα, έφτασαν οι Γερμανοί και σκότωσαν τους τρεις μοναχούς κάτω από το δένδρο της επανάστασης και έβαλαν φωτιά στο μοναστήρι. Αυτό το μοναστήρι είχε κτιστεί κατά τον 16^ο αιώνα και είναι ιστορικό. Είναι εκεί όπου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ανέγειρε στις 25 Μαρτίου το Λάβαρο της Επανάστασης.

Τα θύματα των Καλαβρύτων, σύμφωνα με την επίσημη αναφορά του διοικητή της Γερμανικής Δύναμης, ανέρχονταν στα 669. Τα θύματα ολόκληρης της περιοχής ήταν 921. Αλλά σε αυτούς πρέπει να προστεθούν και οι 93 από τους Ζάχλωρους. Και αυτοί από τα άλλα δύο χωριά που δεν αναφέρονται στην αναφορά. Οι Γερμανοί εξόντωσαν, στην περιοχή των Καλαβρύτων περίπου 1000 Έλληνες. Η σφαγή των Καλαβρύτων θα περάσει στην ιστορία ως ένα από τα πιο φρικιαστικά εγκλήματα της Γερμανίας.

13.12.1943. Πορεία προς το θάνατο

[σκίτσο της Αγλαΐας Κυριακοπούλου-Καννελοπούλου]

·      Γραφείο Πολέμου 371/43674

Γραφείο Πολέμου 1944 Φάκελος Νο 9, Βόρεια Περιοχή. Στοιχεία αναφοράς P313. Θέμα Εφόδια από τον ΑΕΕ στα Βαλκάνια. Οι ακόλουθες αποφάσεις πάρθηκαν κατά το συμβούλιο των Ανώτερων Στελεχών στις 23 Ιουνίου 1943, στο οποίο προήδρευσε ο Πρωθυπουργός. α) Δόθηκε άδεια για ένα διακανονισμό που προτάθηκε από το Υπουργείο Αεροπορίας, ο οποίος θα αυξήσει στο άμεσο μέλλον τη χωρητικότητα, τον εφοδιασμό και τις αντι-αξονικές κινήσεις στη Γιουγκοσλαβία και / ή στην Ελλάδα για τον εναέριο εξοπλισμό σε 150 τόννους (140.4 χιλιάδες χιλιόγραμμα περίπου, 1 τόννος = 936,4 κιλά) κάθε μήνα. Το Υπουργείο Αεροπορίας προσκλήθηκε να συνεργαστεί με το Υπουργείο Οικονομικών για να αναπτύξουν σχέδια για να αυξηθεί τελικώς η δυνατότητά μας να διανέμουμε εφόδια στη Γιουγκοσλαβία και/ή στην Ελλάδα έως 500 τόννους το μήνα, θέμα που υπόκειται σε άλλους απαραίτητους χειρισμούς.

Έχω πάρει τις ακόλουθες πληροφορίες από τον Αξιωματικό Ειδικών Επιχειρήσεων (ΑΕΕ) σχετικά με τη βοήθεια που δίδεται στις ζώνες της Ελληνικής Αντίστασης, με το να τους ρίχνουν εφόδια από αεροπλάνα. Υπάρχουν επί του παρόντος 32 αεροσκάφη διάσπαρτα σε όλη την περιοχή της Μεσογείου για χρήση από τον ΑΕΕ και τον Αξιωματικό Πολιτικής και Οικονομικής Πρόνοιας (το δραστήριο μέλος του Υπουργείου Οικονομικής Πρόνοιας). Από αυτά τα 32 αεροσκάφη, μόνο τα 16 είναι διαθέσιμα για επιχειρήσεις οποιαδήποτε στιγμή. Τα υπόλοιπα αεροσκάφη βρίσκονται σε ακινησία και επισκευάζονται. Από τα 16 διαθέσιμα αεροσκάφη, μόνο 8 είναι υπολογίσιμα για επιτυχή ταξίδια. Το κάθε αεροσκάφος μπορεί να μεταφέρει 2 τόννους εφόδια. Για την εβδομάδα της 27ης Δεκεμβρίου έγιναν 38 επιδρομές, από τις οποίες οι 19 είχαν επιτυχία. Από τις επιτυχείς επιδρομές οι 6 έγιναν στους αντάρτες της Γιουγκοσλαβίας, 8 τόννοι εφόδια ρίχτηκαν στους Έλληνες, 11,5 τόννοι ρίχτηκαν στην Αλβανία. Από τα εφόδια που ρίχτηκαν ήταν αποκλειστικά υλικό για τον Αξιωματικό Πολιτικής και Οικονομικής Πρόνοιας. Από τις ανεπιτυχείς επιδρομές, εννέα ήταν στους αντάρτες, τρεις στην Ελλάδα, έξι στην Αλβανία και μία στην Κρήτη. Προτάθηκε να διακανονισθεί για το άμεσο μέλλον να γίνονται οι επιδρομές από την Ιταλία στη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα, αντί όπως γίνεται τώρα σε ορισμένες περιπτώσεις από τη Βόρεια Αφρική. Αυτό μπορεί να καταλήξει στο να αυξηθεί ο αριθμός των επιτυχών επιδρομών. Μου είπαν ότι τώρα προτάθηκε να υπάρχει μια συνδυασμένη κοινοπραξία αεροσκαφών για να ρίχνουν εφόδια στα Βαλκάνια, στην Τσεχοσλοβακία και στην Πολωνία με αποτέλεσμα να μπορούν να υπάρχουν διαθέσιμα 54 αεροσκάφη αντί για 32. Αυτό θα μπορούσε ακόμα να αυξήσει το ποσοστό πιθανών επιδρομών σε μια χώρα. Γιατί μπορεί να είναι πιθανό, σε μια καλή νύχτα, να σταλούν όλα τα διαθέσιμα αεροσκάφη στην Ελλάδα και άλλες νύχτες στους αντάρτες ή στην Πολωνία, με αποτέλεσμα να μπορούν να ριφθούν μεγαλύτερες ποσότητες εφοδίων σε οποιαδήποτε στιγμή. Οι Αμερικάνοι έχουν 2 μοίρες από τέτοια αεροσκάφη για τη χρήση του Γραφείου Στρατηγικών Μελετών. Αυτές οι μοίρες μπορεί σύντομα να έχουν μια βάση στην περιοχή της Μεσογείου και 

Η ράχη του Καππή

[σκίτσο Αγλαΐας Κυριακοπούλου-Κανελοπούλου]

θα μπορεί να είναι πιθανό να χρησιμοποιούνται περιστασιακά για τη ρίψη εφοδίων στην Ελλάδα. Παρόλο που μπορεί να προορίζονται για την Πολωνία. Ακόμα και αν μπορούσαμε να διαθέσουμε περισσότερα αεροσκάφη για αυτό το έργο, είναι αδύνατο να μην υπάρξουν αποτελέσματα για τρεις περίπου μήνες, μια που τα πληρώματα πρέπει να υποστούν πολύ ειδική εκπαίδευση στην Μέση Ανατολή.

Επιπλέον, αεροσκάφη θα ήταν ασφαλώς χρήσιμα αν μπορούσαμε να τα εξασφαλίσουμε. Ο συνταγματάρχης Τάλμποτ-Ράις μου είπε ότι το ΑΕΕ προσπάθησε πρόσφατα μέσω του Αξιωματικού εν Υπηρεσία, επιδρομές στην Μεσόγειο την ημέρα με μεταφορικά αεροσκάφη με μαχητική συνοδεία, για να πάνε εφόδια στους αντάρτες στη Γιουγκοσλαβία. Αν αυτό επιτευχθεί, πολύ μεγαλύτερες ποσότητες εφοδίων θα μπορούν να στέλνονται με αυτό το μέσο. Ένα μεγαλύτερο ποσοστό αεροσκαφών για νυχτερινές επιδρομές θα είναι διαθέσιμο για την Ελλάδα. Αλλά είναι δύσκολο να καταφέρει ο Αξιωματικός εν Υπηρεσία να έχει διαθέσιμα εμπορικά (μεταφορικά) και μαχητικά αεροσκάφη για τις επιχειρήσεις στην Ιταλία. Από το υλικό που στάλθηκε στην Ελλάδα πρόσφατα, ο μεγαλύτερος όγκος ήταν σε μορφής πολεμοφοδίων προς τον Ζέρβα, με την εξαίρεση δύο ή τριών επιδρομών που πήγαν τρόφιμα στους Αξιωματικούς μας Συνδέσμους με τον ΕΛΑΣ. Είχαμε αρχίσει πια να πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα στέλναμε τρόφιμα για τις ανάγκες του πληθυσμού των ανταρτοκρατούμενων περιοχών και αυτό που θα μπορούσαμε να κάνουμε ήταν να στέλνουμε ενδεικτιπά εφόδια με σκοπό να διατηρούμε το ηθικό ψηλά.

Η κατάσταση όπως περιγράφτηκε από τον Συνταγματάρχη Τάλμποτ-Ράις δείχνει ότι θα ήταν χρήσιμο αν το Foreign Office μπορούσε να υποστηρίξει τα διάφορα σχέδια για την αύξηση του αριθμού των διαθέσιμων αεροσκαφών για αυτό το έργο στην Ελλάδα, π.χ. ενθαρρύνοντας τις στρατιωτικές αρχές να χρησιμοποιούν μεταφορικά αεροσκάφη με μαχητική συνοδεία, αυξάνοντας την σύσταση μίας συνδυασμένης κοινοπραξίας η οποία θα μπορούσε να έχει διαθέσιμα 54 αεροσκάφη αντί για 32 και ενθαρρύνοντας τη χρήση δύο αμερικανικών μοιρών, αν αυτές θα μπορούσαν να μεταφερθούν στη Μεσόγειο. Ίσως θα έπρεπε να ετοιμαστεί μια έκθεση με τη βοήθεια του ΑEE, που θα υποβληθεί στο Στρατηγό Μέτλαντ-Γουίλσον και η οποία θα υποστηρίζει την επιθυμία του Γραμματέα του Κράτους να δοθεί η μέγιστη δυνατή βοήθεια στην κίνηση της αντίστασης στην Ελλάδα, ώστε να έχουν πιθανότητα επιτυχίας οι διαπραγματεύσεις για τη συμφιλίωση μεταξύ των αντιπάλων ομάδων. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όμως, ότι ακόμα και αν μπορέσουμε να βελτιώσουμε την κατάσταση με αυτούς τους τρόπους, αυτό μόλις που θα αγγίξει το πρόβλημα. Δεν έχουμε αξιόπιστες πληροφορίες για το μέγεθος του πληθυσμού στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές. Μπορεί να είναι οποιοδήποτε μέγεθος έως ένα εκατομμύριο. Δεν μπορούμε να ελπίζουμε να ρίχνουμε από αέρα, μήνα με το μήνα, την ποσότητα της τροφής που χρειάζεται να θρέψει ένα πληθυσμό αυτού του μεγέθους, ούτε καν για το ένα τέταρτο αυτού.

Μπροστά στους τάφους των ηρώων

·      Foreign Office, 372/43674

Αναφορά P314 με ημερομηνία 6 Ιανουαρίου 1944. Κατά τη συνέντευξη που είχε σήμερα το πρωί ο Γραμματέας του Κράτους με τον Στρατηγό Μέτλαντ-Γουίλσον, συζητήθηκε η κατάσταση στην Ελλάδα. Ο Γραμματέας του Κράτους πληροφόρησε τον Στρατηγό Μέτλαντ-Γουίλσον για το γεγονός ότι οι Ρώσοι συμφώνησαν τελικά να υποστηρίξουν την αίτηση για συμβιβασμό, που έγινε από τον Μ. Τσουδερό. Αυτό είναι ένα πολύ ενθαρρυντικό σημάδι. Ο Στρατηγός Μέτλαντ-Γουίλσον συμφώνησε. Η συζήτηση γύρισε στις επιχειρήσεις των ανταρτών και ο Στρατηγός Μέτλαντ-Γουίλσον είπε ότι η δική του άποψη ήταν ότι η κίνηση της αντίστασης θα πρέπει να ανασυσταθεί τώρα για την εισβολή της Δυτικής Ευρώπης, ώστε όσο δυνατόν και αν είναι το χτύπημα να μπορεί να αναχαιτιστεί από τους αντάρτες στην Ελλάδα και να συμπέσει με την εισβολή.

Όσον αφορά την ερώτηση για τα εφόδια στους αντάρτες και την έλλειψη αεροσκαφών για αυτόν τον σκοπό, ο Στρατηγός Μέτλαντ-Γουίλσον συμφώνησε αρχικά, ότι τα εφόδια πρέπει να στέλνονται και στις δύο πλευρές, που είναι ο ΕΛΑΣ και η ΕΔΕΣ, εξηγώντας ότι υπάρχουν κάπου 30 αεροσκάφη διαθέσιμα για να στέλνουν εφόδια στους αντάρτες. Πρόσθεσε ότι ήταν πολύ δύσκολο να εξασφαλίσουν κάποιο αεροσκάφος από τον Αντιπτέραρχο Τέντερ, ενώ εκείνος ήταν βοηθός Αξιωματικός Υπηρεσίας στη Μεσόγειο. Αλλά καθώς ο νέος βοηθός Αξιωματικός Υπηρεσίας ήταν Αμερικανός, μπορεί να είναι πιθανό να πάρουν περισσότερα αεροσκάφη από αυτόν.

Ο Σερ Α. Κάντογκαν (Γραμματέας του Κράτους) είπε ότι σκεφτόταν πως τα πληρώματα των αεροσκαφών που θα χρησιμοποιηθούν για τη ρίψη των εφοδίων θα πρέπει να είναι ειδικά εκπαιδευμένα. Και δεν είναι εύκολο να τροποποιήσουν τα αεροσκάφη από τις άλλες επιχειρήσεις. Ο Στρατηγός Μέτλαντ-Γουίλσον συμφώνησε. Ο Στρατηγός υποσχέθηκε να εξετάσει το θέμα των εφοδίων και αεροσκαφών ώστε να αυξήσει το υλικό που θα μπορούμε να στέλνουμε στην Ελλάδα. Τα ακόλουθα συμπεράσματα συνδέονται άμεσα με τις δραστηριότητες του ΑΕΕ στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο. Δύναμη 133 ήταν η ονομασία που δόθηκε στην οργάνωση του ΑΕΕ στην Ελλάδα. Οι πράκτορες ήταν γνωστοί ως Στρατιωτικοί Σύνδεσμοι ή Αξιωματικοί Σύνδεσμοι. Υπήρχαν επίσης και στρατιώτες του Βρετανικού στρατού.

·      Foreign Office, 371/43674

Αποσπάσματα από τα τηλεγραφήματα της Δύναμης 133 Νο 623 Αναφ. Ρ315. Κομμάτι 3. Τάγματα Ασφαλείας. Από την Πελοπόννησο, με ημερομηνία 23 Δεκεμβρίου προς 24 Δεκεμβρίου 1943. Ο συνταγματάρχης Κουρκουλάκος, σε εμπιστευτική συνομιλία με τον Στρατηγό Π. Γκάου δήλωσε ότι θα ήταν αυτός ο Διοικητής των Ταγμάτων Ασφαλείας στην Πελοπόννησο. Είπε:

(α) Ότι θα προειδοποιούσε προηγουμένως τους συμμάχους αν πλησίαζαν οι Γερμανοί ή αν πλησίαζε εκείνος.

Τα κατορθώματα του Χίτλερ…

(β) Όταν ο ΕΛΑΣ/ΕΑΜ θα ρευστοποιόταν, θα κρατούσε τα πολεμοφόδια για να χρησιμοποιηθούν κατά των Γερμανών, κάτω από τις διαταγές των Γενικών Στρατηγείων Μέσης Ανατολής.

(γ) Τα Τάγματα Ασφαλείας θα κατέβαιναν τελικά από τα βουνά.

(δ) Δεν υπάρχουν Γερμανοί η Γκεσταπίτες μεταξύ των Ταγμάτων Ασφάλειας.

(ε)   Μας δίνει συνθήματα των Ταγμάτων Ασφαλείας για να χρησιμοποιού­νται στις πόλεις.

Ο Γκάου είναι διστακτικός σχετικά με το (ε) και αρνήθηκε να δώσει τα συνθήματα και ο ίδιος δεν είναι σίγουρος για το ποια στάση πρέπει στην πραγματικότητα να υιοθετήσουν απέναντι στη Συμμαχική Αποστολή.

● Αποσπάσματα από τα τηλεγραφήματα της Δύναμης 133 Νo 64, Αναφ. Ρ315. Κομμάτι 7 Πελοπόννησος α) Από τον Στήβενς με ημερομηνία 24 Δεκεμβρίου προς 25 Δεκεμβρίου 1943. Είμαι σε επαφή με τον Ερυθρό Σταυρό για την αποδοχή και διανομή (τροφίμων). Θα σας ενημερώσουμε μόλις είμαστε έτοιμοι. Τα χωριά θα εκτιμήσουν ιδιαίτερα αυτή την κίνηση. (Αυτή ήταν η πρώτη αναφορά του Στήβενς μετά την καταστροφή των Καλαβρύτων).

·      Foreign Office, 371/43674

Ελλάς - Αναφορά για την κατάσταση κατά την εβδομάδα που τελειώνει 31 Δεκεμβρίου 1943.

Τμήμα 1 Δραστηριότητα - Εχθρός

(5α) Πελοπόννησος. Υπάρχει αυξημένη δραστηριότητα των Γερμανών στη Μεγαλόπολη. Κάηκαν χωριά στα Νοτιοδυτικά, πήραν ομήρους στη Λακωνία και τους σκότωσαν.

(β) Οι Γερμανικές Μονάδες Ασφαλείας είχαν επιτυχία ενάντια τον ΕΛΑΣ στην Σπάρτη και στον Μιστρά. Ο ΕΛΑΣ διαλύθηκε.

(γ) Οι Γερμανοί σκότωσαν 120 ομήρους στην Καλαμάτα.

·      Τμήμα 2 Δραστηριότητα – Αντάρτες

(Λ) Χωριά στην Μεγαλόπολη ζήτησαν 2500 όπλα για να εφοδιάσουν 78 χωριά. Θα εκδιώξουν τους Γερμανούς χωρίς βοήθεια. Δήλωσαν ότι οι ωμότητες των Γερμανών θα συνεχίσουν ακόμα και αν σταματήσει το σαμποτάζ. Ο Αρχηγός των Ταγμάτων Ασφαλείας στην Πελοπόννησο προσφέρεται να προειδοποιεί τους Βρετανούς Αξιωματικούς για τη δική τους προσέγγιση ή την προσέγγιση των ομάδων των Γερμανών. Μετά τη ρευστοποίηση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ θα κρατήσει όπλα για να χρησιμοποιηθούν ενάντια των Γερμανών κάτω από τις διαταγές των Γενικών Στρατηγείων Μέσης Ανατολής. Δήλωσε ότι κανένας Γερμανός ή Γκεσταπίτης δεν υπάρχει στα Τάγματα Ασφαλείας.

Τα αρχηγεία του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο αιτήθηκαν οικονομική και υλική βοήθεια μετά τις πρόσφατες σφαγές των Καλαβρύτων (καθώς και όπλα). Ο νέος Διοικητής στην Πελοπόννησο είναι ο Κασσάνδρας (ψευδώνυμό του Αλέξανδρος), αξιωματικός του ιππικού.

● Σελίδα 106 Eλλάς. Τα ακόλουθα τηλεγραφήματα έλαβαν στο Λονδίνο από το πεδίο στις 5 Ιανουαρίου.

Νο 3. Δύο τηλεγραφήματα από Βρετανούς Αξιωματικούς Συνδέσμους (ΒΑΣ) στην Πελοπόννησο.

(Φ) Με ημερομηνία 2 Ιανουαρίου 1944 από το Συνταγματάρχη Στήβενς.

Ανώτερος ΒΑΣ στην Πελοπόννησο με τα στρατηγεία του στην Αχαΐα λέει: «Καλή υποδοχή έγινε σε Τάγματα Ασφαλείας στην Πάτρα, πολλοί αξιωματικοί και άλλοι έφυγαν από την Αθήνα για να ενωθούν μαζί τους. Αναφέρθηκε ότι πολλά μέλη των ομάδων της ΕΔΕΣ προσχωρούν σε προκαταρκτικές οργανώσεις στην Πάτρα. Αυτό το έχει αναλάβει ο αξιωματικός της Αστυνομίας.

● (Γ) Με ημερομηνία 3 Ιανουαρίου 1944 από το στρατηγείο στη Μεσσηνία για επανάληψη στον Ανώτερο ΒΑΣ στην Πελοπόννησο (Συνταγματάρχη Στήβενς).

«Τα νέα που φτάνουν τώρα σε αυτή την περιοχή για την καταστροφή στα Καλάβρυτα, Μαζέικα και των γύρω περιοχών και προκαλούν γενικά πανικό. Μου ζητήθηκε να λάβω μέρος σε μια συνάντηση εκπροσώπων για ολόκληρη την περιοχή και δέχτηκα με την προϋπόθεση ότι η συνάντηση αυτή δεν είναι κομματική συνάντηση. Σκοπός της είναι να διαλευκανθεί η αιτία της καταστροφής των Καλαβρύτων και να δοθούν συμβουλές στους πολίτες ώστε να αποφευχθεί μια παρόμοια καταστροφή σε αυτή την περιοχή. Ζητώ τις ακόλουθες πληροφορίες:

(α) Πιθανές αιτίες της καταστροφής και το κίνητρο των Γερμανών που τους οδήγησε εκεί, με ιδιαίτερη αναφορά στη δολοφονία των Γερμανών αιχμαλώτων από τον ΕΛΑΣ. Αριθμός των νεκρών, μέθοδος εκτέλεσης, ημερομηνίες και τόπος. (Αυτό θα αποτελεί εφεξής το αιτιολογικό της καταστροφής των Καλαβρύτων με αντικειμενικό σκοπό η όλη αυτή τραγωδία να καταλογιστεί στον ΕΛΑΣ για ευνόητους λόγους).

(β) Λεπτομέρειες της καταστροφής με αριθμό των Ελλήνων που σκοτώθηκαν από τους Γερμανούς, σπίτια που κάηκαν, λεηλασίες, κ.λπ.

(γ) Η αδράνεια των ανταρτών κατά την ώρα της καταστροφής. Θα καταβληθούν προσπάθειες ώστε να εμφανιστούν από Αγγλική Αποστολή αξιόπιστες πληροφορίες ότι ο ΕΛΑΣ αδράνησε σκόπιμα για την περίπτωση των Καλαβρύτων και ότι ενήργησε αντίθετα από τις διαταγές του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής (ΣΜΑ). Αιτήσεις για όπλα που θα δοθούν στα χωριά δεν θα απαντηθούν. Δίνοντας ορθές πληροφορίες, θεωρώ την παρούσα κατάσταση μια κρίσιμη καμπή για την ανάληψη μιας συστηματικής προπαγάνδας δυσφήμισης της ηγεσίας του ΕΛΑΣ και της Εαμικής Αντίστασης γενικότερα κατά τις οδηγίες του Πολεμικού Συμβουλίου.

Η περίπτωση των Καλαβρύτων είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για μια άνετη πολιτική διαμελισμού του ελληνικού πληθυσμού και την ενθάρρυνση δραστηριοτήτων κατά των κομμουνιστών και του ΕΛΑΣ, ώστε να επικρατήσει πλήρως η προκαθορισμένη Αγγλική πολιτική στην Ελλάδα μετά την κατάρρευση του Άξονα. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία η οποία θα πρέπει να αξιοποιηθεί κατά τον καλύτερο τρόπο.

Καλαβρυτινή Μάνα [Χαρακτική Βάσως Κατράκη]

Τα πυρπολημένα Καλάβρυτα

● Σε ένα μακρύ τηλεγράφημα από τον Πρέσβυ της Ελληνικής Κυβέρνησης στο Κάιρο (τον κύριο Λήπερς) προς το Foreign Office, υπάρχει μόνο ένα ενδιαφέρον σχόλιο.

Αναφορά P20 με ημερομηνία 1 Ιανουαρίου 1944.

Η παράγραφος 2 μιλά για προβλήματα να δίνονται τρόφιμα στις περιοχές που κάηκαν. «Η Σουηδική Περίθαλψη μόνο θα μπορούσε να προνοήσει για οποιαδήποτε μορφή φαρμάκων. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι στην περιοχή των Καλαβρύτων, όπου οι Γερμανοί έκαψαν χωριά κ.λπ., επέτρεψαν στη συνέχεια στη Σουηδική Περίθαλψη να έρθει και να βοηθήσει τους επιβιώσαντες. Ίσως σε άλλες περιοχές όπου η αντίσταση έχει φτάσει στο τέλος, θα μπορούσαν να διατηρήσουν το ίδιο κίνητρο στον πληθυσμό, στον οποίο μπορεί κάποιος να βασιστεί. Σε κάθε περίπτωση, οι καταστροφές των πόλεων και των χωριών από τους Γερμανούς θα πρέπει να χρεώνονται στον ΕΛΑΣ και στην ηγεσία του. Η Σουηδική Περίθαλψη δίνει χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του ΕΛΑΣ και τη ψυχοσύνθεση των Ελλήνων μετά τα γεγονότα των Καλαβρύτων.

● Ακολουθούν τηλεγραφήματα που έλαβαν στο Λονδίνο από το πεδίο.

(Ε) Με ημερομηνία 25 Δεκεμβρίου 1943 από ΒΑΣ στη Λακωνία

«Στην Πελοπόννησο η εξάντληση είναι πολύ έντονη». Σε συνέχεια της εκτίμησης στη Βρετανία, είναι η αναφορά της αντιπροσωπείας που υποδέχτηκαν από τα χωριά της Μεγαλόπολης. Ολόκληρα τα χωριά Ρούτσι, Κρανοί, Καπαρέλι και Μάλτσα έχουν καεί εντελώς ακολουθώντας δράσεις σαμποτάζ από τους αντάρτες, για τους οποίους οι κάτοικοι πιστεύουν ότι δρουν κάτω από τις διαταγές των συμμάχων.

(2) Έλληνες όμηροι σφάχτηκαν – 118 στο Μονοδένδρι, 45 στο Γύθειο, 57 κρεμάστηκαν στην Ανδρίτσαινα και 40 στην Τρίπολη. Τρεις από τους χωρικούς επανοπλίστηκαν και αποφάσισαν ότι μπορούσαν να διώξουν τους Γερμανούς χωρίς άλλη βοήθεια. 500 άοπλοι χωρικοί παρακολούθησαν τους Γερμανούς να καίνε το Ρούτσι. Δηλώνουν ότι οι Γερμανοί θα συνεχίσουν να σκοτώνουν Έλληνες και παρότι μπορεί να σταματήσει το σαμποτάζ, οι Γερμανοί θα συνεχίσουν να εφευρίσκουν κίνητρα. Ζήτησαν από την Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή να ενημερώσει τη Μέση Ανατολή ότι χρειάζονται περίπου 2500 όπλα για τον οπλισμό 17 χωριών στον τομέα τους.

(Φ) Με ημερομηνία 28 Δεκεμβρίου 1943 από τον Ανώτερο ΒΑΣ στην Πελοπόννησο. «Σε συνέχεια του ΕΛΑΣ για τον Ρούσβελτ, τον Τσώρτσιλ, τον Στάλιν και τον Στρατηγό Γουίλσον – Έπειτα από την πρόσφατη σφαγή του άοπλου πληθυσμού των Καλαβρύτων, απευθυνόμαστε σε εσάς ως συμμάχους να μας στείλετε οικονομική, υλική βοήθεια καθώς και όπλα και πυρομαχικά στις ομάδες μάχης, στις οποίες έχουν τελειώσει τα πυρομαχικά. Υπογραφή Κασσάνδρας. Μίχας και Ραμπάνης». (Κασσάνδρας είναι το αληθινό όνομα του συνταγματάρχη του ιππικού, του στρατιωτικού Διοικητή του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο, του οποίου το ψευδώνυμο είναι Αλέξανδρος). Μπορεί να οριστεί μια νέα Τεχεράνη για να χειριστεί αυτή την αίτηση; Το σχόλιο του Foreign Office στο φάκελο «Ανώτερος ΒΑΣ στην Πελοπόννησο (Συνταγματάρχης Στήβενς) δείχνει συστηματικά εχθρικός απέναντι στον ΕAM και υποθέτουμε ότι η τελευταία του πρόταση είναι σαρκαστική. Θα αναφερθούμε στην παράγραφο Α του κειμένου 5631 της 13ης Δεκεμβρίου και θα γίνει αναφορά της πρότασης «Άσκοπες στρατιωτικές επιθέσεις για τις οποίες λέει ότι ήταν η καταστροφή ορισμένων γεφυρών μεταξύ της γραμμής Πατρών–Κορίνθου. Αυτές οι προσπάθειες του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο για να συναγωνιστούν τους άθλους Κόρκουποτ-Αμος και Αίσωπος, κέντρισαν τους Γερμανούς οδηγώντας τους σε μια σειρά από ωμότητες που ο ΕΛΑΣ, αφού είχε ξεμείνει από πυρομαχικά, δεν είχε τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει. Έτσι επήλθε η καταστροφή των Καλαβρύτων με όλα τα αποτελέσματα τα οποία βοηθούν σε μια συστηματική προπαγάνδα κατά του ΕΛΑΣ και της ηγεσίας του».

Γερμανοί με στελέχη των Ελληνικών Ταγμάτων
εισβάλλουν στα Καλάβρυτα [Χαλανδρίτσα 05.12.1943]

● Foreign Office, 371/43674

Περιοδική σύνοψη Πληροφοριών Νο 10 με ημερομηνία 22 Δεκεμβρίου 1943.

(Δ) Πελοπόννησος

(7) «Τα Γερμανικά στρατεύματα πλαισιούμενα και βοηθούμενα από τις Ελληνικές Ομάδες Ασφαλείας πέτυχαν να καθαρίσουν τα Καλάβρυτα και κατέστρεψαν τα πάντα στην πορεία τους. Άντρες, σπίτια, περιουσίες, με μια βιαιότητα χωρίς προηγούμενο αφανίστηκαν. Ελπίζουμε ότι ορισμένοι ΒΑΣ από την περιοχή θα διωχθούν μέσα σε λίγες ημέρες και θα υπάρχουν νέες πληροφορίες για την τρομερά μπερδεμένη και δυσάρεστη κατάσταση στην Πελοπόννησο».

Από τον Βρετανό πρέσβυ στην Ελληνική Κυβέρνηση στο Κάιρο. [Λήπερ]

● Γραφείο Πολέμου 204/8848Α

Σημειώσεις από την Δύναμη 133. Μήνυμα με ημερομηνία 5 Αυγούστου 1944. Θέμα οι αποθήκες και η διαμονή στην Πάτρα. Αναφορά στο δικό σας Γ/1776/ΓΣΙ με ημερομηνία 27 Ιουλίου 1944.

«Δεν είμαστε επί του παρόντος σε επαφή με τον υπολοχαγό συνταγματάρχη Μακ Μάλεν, αλλά έχουμε δώσει σήμα στον Ανώτερο ΒΑΣ στην Πελοπόννησο (που είναι τώρα ο ταγματάρχης Άντριους) και θα σπεύσει να σας δώσει τις πληροφορίες που χρειάζεστε». Υπογραφή Δ. Άφλεκ Γκρέιβς, υπολοχαγός συνταγματάρχης. Μια χειρόγραφη σημείωση στο τέλος αυτού του μηνύματος δηλώνει:

«Μήνυμα από τη Δύναμη 133 για το οποίο μόνο ο υπολοχαγός συνταγματάρχης Μακ Μάλεν μπορεί να δώσει πληροφορίες. Προσπαθούν να έρθουν σε επαφή μαζί του στην Αγγλία».

Έγγραφο – ντοκουμέντο του Άγγλου πρέσβυ Λήππερ

προς τον Τσώρτσιλ «Γερμανοί υποβοηθούμενοι από

Ελληνικά Τάγματα Ασφαλείας ισοπέδωσαν τα Καλάβρυτα.

Η πυρπόληση του Μ. Σπηλαίου

● Το ακόλουθο μήνυμα έλαβε ο ΒΑΣ στην Πελοπόννησο.

«Ο Ελληνικός πληθυσμός εδώ φοβάται ότι θα συμβεί η ακόλουθη κατάσταση. Δηλαδή, οι Γερμανοί μπορεί να φύγουν από την Πελοπόννησο χωρίς να έχουν συγκρουστεί με τις συμμαχικές δυνάμεις για λόγους στρατηγικής και αυτό το γεγονός μπορεί να οδηγήσει στο να καταλογήσουν στον ΕΛΑΣ το στοιχείο των θρασύδειλων, μέχρι σημείου ολοσχερούς λεηλασίας και δολοφονιών. Προσωπικά θεωρώ ότι αυτό μοιάζει με αυτό που καυχιόταν οι "Μπόγιος" ως μια ανταμοιβή για τις μεταναστεύσεις στα βουνά. Ο άλλος τους φόβος είναι μια αναζωπύρωση του εμφυλίου πολέμου μεταξύ του ΕΛΑΣ και των Ταγμάτων Ασφαλείας παρόλο που είναι με τις άλλες οργανώσεις. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, προτείνω την ακόλουθη δράση για τους συμμάχους.

(ι)   Δυνάμεις αλεξιπτωτιστών πρέπει να είναι έτοιμες για δράση σε κάθε περιοχή, σε σχηματισμούς με ισχύ διμοιρίας.

(ιι) Να υπάρχουν φυλλάδια έτοιμα να ριφθούν στον ΕΛΑΣ και στις περιοχές των Ανταρτών όπου οι συμμαχικές δυνάμεις θα φτάσουν αμέσως και θα τους δοθεί η ευθύνη να διατηρούν την τάξη και να αποφεύγουν εν τω μεταξύ αδελφοκτονικές διαμάχες.

Αυτό θα προφυλάξει τα στοιχεία του πληθυσμού που, εκφράζοντας αισθήματα εναντίον των Βρετανών επικρίθηκαν από τους Κόκκινους του ΕΛΑΣ. Τους το οφείλουμε αυτό για τη βοήθειά τους. Η πίεση από ακόμα μικρότερες ομάδες συμμάχων θα δράσει ενάντια στο χουλιγκανισμό. Στην αρχή, ελληνικές ομάδες που έχουν εκπαιδευτεί στη Μέση Ανατολή ΔΕΝ πρέπει να σταλούν.

● Γραφείο Πολέμου 204/8848Α

Σημείωμα από συζήτηση στις 5 Αυγούστου με τον Λοχαγό Γουάντ-Τέτλυ, στο σύνταγμα του Γιλτσάιρ (Δύναμη 133). Πρόσφατα επέστρεψε από το Δυτικό σημείο της Περιοχής Β και ο κ. Γιώργος Φωτίδης, στέλεχος της εταιρίας ΣΗΕΛΛ στην Αθήνα ο οποίος είναι τώρα στο τμήμα Συγκοινωνιών και Διανομής ΘΝΡΡΑ στο Κάιρο.

(i) Περίθαλψη της Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου. Βρίσκεται καθ’ οδόν προς τη συμμαχική στρατιωτική αποστολή στην Ελλάδα από την Δύναμη 133, ένα χαρτί με ημερ/νία 27 Ιουλίου 1944 για την περίθαλψη της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου.

(ii) Επιτροπή Χωριών. Η ασφαλής οδός να υπάρχει μια αξιόπιστη επιτροπή στα χωριά, για τη διανομή τροφίμων και ρουχισμού είναι να ορίσουν οι αρχηγοί κάθε οικογένειας μια επιτροπή πέντε ατόμων. Η αρχική δομή των χωριών έχει υποστεί πλέον πολύ μεγάλη αλλαγή. Ο παππάς και ο δάσκαλος δεν είναι πάντα οι πιο κατάλληλοι να υπηρετούν τέτοιες επιτροπές. Οι νέοι άνθρωποι είναι συχνά επιπόλαιοι στις απόψεις τους.

(iii) Αρχική Διανομή Τροφίμων. Έως ότου έρθει η ώρα να αναδιοργανωθεί η δημόσια Διοίκηση των Νομών και Επαρχιών, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός είναι ο πρώτος οργανισμός που θα διανέμει τρόφιμα, ο οποίος όμως δεν καλύπτει επί του παρόντος τα χωριά σε όλες τις περιοχές και μπορούμε μόνο μερικώς να τον εμπιστευτούμε, αλλά κι αυτό ακόμη, θα είναι καλύτερο από το τίποτα.

(iv) Νομάρχες. Ο τωρινός Νομάρχης και όλα τα άλλα στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης έχουν όλοι προταθεί από τους Γερμανούς, είναι όλοι αινιγματικοί και θα πρέπει να αντικατασταθούν. Ο τωρινός Νομάρχης στην Καλαμάτα είναι κάποιος Δρ. Περρωτής, ο οποίος είναι καλός πολίτης, αλλά δεν θα γίνει αποδεκτός σε μια κυβέρνηση που θα καθιερωθεί μετά την Γερμανική κατοχή.

(ν) EΑM και Τάγματα Ασφαλείας. Ενενήντα πέντε τα εκατό του τωρινού πληθυσμού της Ελλάδας είναι πλέον κουρασμένοι από τον ΕΑΜ. Η χρησιμοποίηση των Ταγμάτων Ασφαλείας από τους Γερμανούς στην εκτέλεση των σχεδίων αντιποίνων (όπως Καλάβρυτα κ.λπ.) έχει δημιουργήσει μια έντονη πολιτική αντιπαράθεση αλλά και έχει επιφέρει απύθμενο μίσος μεταξύ των Ελλήνων. Από την άλλη πλευρά, η χρήση αυτών των ταγμάτων από τη Κυβέρνηση της Ελλάδας, με τη σειρά της, δεν είναι καθόλου επιθυμητή πολιτικά. Ο ΕΛΑΣ έχει έλλειψη όπλων, ακόμα περισσότερη έλλειψη από πυρομαχικά και δεν είναι καλά οργανωμένος. Παρόλα αυτά, όποτε τα Τάγματα Ασφαλείας είχαν μάχη με τον ΕΛΑΣ, ο τελευταίος (ο ΕΛΑΣ) πάντα κέρδιζε λόγω της καλύτερης εκπαίδευσης και εξοπλισμού.

● Σημείωμα με ημερομηνία 5 Αυγούστου 1944. Θέμα οι αποθήκες και η διαμονή στην Πάτρα.

Αναφ. στο δικό σας Γ776/ΓΣΙ/27 Ιουλίου (Αυτό είναι το σημείωμα που αναφέρεται στον συνταγματάρχη Μακ Μάλεν και στις αποθήκες στην Πάτρα).

«Δεν είμαστε επί του παρόντος σε επαφή με το συνταγματάρχη Μακ Μάλεν, όμως έχουμε δώσει σήμα στον Ανώτερο ΒΑΣ στην Πελοπόννησο, τον ταγματάρχη Άντριους. Θα γίνει κάθε προσπάθεια να βρεθούν οι πληροφορίες που ζητάτε». Ένα χειρόγραφο σημείωμα στο τέλος του σημειώματος λέει: «Μήνυμα από τη Δύναμη 133 ότι μόνο ο συνταγματάρχης Μακ Μάλεν μπορεί να παρέχει τέτοιες πληροφορίες. Προσπαθούν να επικοινωνήσουν μαζί του στην Αγγλία».

● Σημείωμα με ημερομηνία 27 Αυγούστου 1944. Θέμα οι αποθήκες και η διαμονή στην Πάτρα.

Σε συνέχεια του σημειώματός μας Γ177/ΓΣΙ από 27 Ιουλίου και συνομιλία με τον Λοχαγό Πέλυ και Λοχαγό Μπάτμαν στα γραφεία εδώ, ο ΒΑΣ μας στην περιοχή της Πάτρας μας δίνει το σήμα ότι έχει στη διάθεσή του έναν κατάλογο με 15 αποθήκες ολικής δυνατότητας 23.000 τόννων, μη συμπεριλαμβανομένων αυτών που ήταν σε γερμανικά χέρια τον Ιούλιο. Υπάρχει η ελπίδα να μπορεί να βγει αυτό το έγγραφο μέχρι το τέλος του μήνα και οι πληροφορίες θα προωθηθούν σε εσάς το συντομότερο από την στιγμή που θα είναι στην κατοχή μας. Παρακαλώ ενημερώστε με αν αυτό ανταποκρί­νεται στις απαιτήσεις σας. Υπογραφή Άφφλικ-Γκρέιβς Αντισυνταγματάρχης.

Εφημερίδα THE DAILY TELEGRAPH [Λονδίνο, Δευτέρα 13 Απριλίου 1944: Έλληνες αντάρτες [ΕΛΑΣ] χρησιμοποιούν μεθόδους Κου-Κλουξ-Κλαν

για την εξόντωση γερμανικών μονάδων [αναφέρεται στη μάχη

Ρωγών-Κερπινής 16-17.10.1943]

● Σημείωμα με ημερομηνία 14 Αυγούστου 1944. Θέμα Περίθαλψη των πρώην κατεχομένων. Σεισμός στη βορειοδυτική Πελοπόννησο.

(ι) Οι συμμαχικές δυνάμεις που είναι εγκαταστημένες στην βορειοδυτική Πελοπόννησο αναφέρουν ότι ένας πολύ δυνατός σεισμός έλαβε χώρα μεταξύ 30 Ιουλίου και 4 Αυγούστου στο Αίγιο, βορειοδυτικά της Καλαμάτας. Κάλυψε έκταση πάνω από 150 τετραγωνικά χιλιόμετρα και έπληξε 8 χωριά, 267 σπίτια καταστράφηκαν, 187 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 67 τραυματίστηκαν. Ο τοπικός Ερυθρός Σταυρός δήλωσε ανίσχυρος. Η τοπική επιτροπή ζητά φαρμακευτικές προμήθειες, ρουχισμό, τρόφιμα και χρυσό.

(ιι) Από τα στρατηγεία πασχίζουν να ρίξουν στην περιοχή το συντομότερο δυνατό 2 τόννους φαρμακευτικές προμήθειες από το στοκ του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και 2 τόννους από το δικό τους στοκ. 

ΣΥΕΧΙΖΕΤΑΙ..........

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ (Τετάρτη του Πάσχα) : Ελλάς και έρευνες εγκλημάτων Πολέμου  (W0310/180 Πολιτική Εγκλημάτων Πολέμου)