Αρχείο Ολοκαυτώματος - Η πολιτική της Mid East Force (SOE) 133

ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Νο 138 (Μέρος 3ο) Η πολιτική της Mid East Force (SOE) 133 Χάρτης Πελοποννήσου στον οποίο σημειώνοντα...

ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Νο 138 (Μέρος 3ο)

Η πολιτική της Mid East Force (SOE) 133

Χάρτης Πελοποννήσου στον οποίο σημειώνονται, από Γερμανικής πλευράς, τα πιθανά σημεία συμμαχικών αποβάσεων [Ιούλιος 1943].

τα κείμενα και οι φωτογραφίες διέπονται από τη Νομοθεσία περί Πνευματικών Δικαίωμάτων

copyright Ιστορικό Αρχείο Κανελλόπουλου

Φως στα ντοκουμέντα του Ιστορικού Αρχείου του Δημ.Κανελλόπουλου για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα

-44-

Χαρακτηριστικές για τις προθέσεις και την πολιτική των Άγγλων της Mid East Force 133 είναι οι απόψεις του Αντιστρατήγου Μανόλη Βαζαίου Διοικητή του 6^ου Συντάγματος ΕΛΑΣ Κορινθίας. Γράφει ο Μ. Βαζαίος: «[…] Οι σύμμαχοί μας Άγγλοι, δια του Στρατηγείου Μ.Α., μόλις αντελήφθησαν ότι αι σχετικαί εκκλήσεις των προς τον Ελληνικόν Λαόν έδωσαν ηθικήν ενίσχυσιν εις τους σκλάβους και ήρχισαν να σχηματίζονται αι πρώται ανταρτικαί ομάδες, εις όλην την Ελλάδα, παρά την πολύ πυκνήν εχθρικήν κατοχήν, απεφάσισαν να θέσουν υπό την κηδεμονίαν των, τον ηρωϊκόν αυτόν αγώνα, ο οποίος θα συνέβαλεν, όπως πράγματι συνέβαλεν εις τον όλον Συμμαχικόν Αγώνα. Αποστέλλονται δι’ αεροπλάνων εις την Ελλάδα Άγγλοι Αξιωματικοί και ασυρματισταί με ασυρμάτους, υπό τον Ταξίαρχον κ. Eddy. Εις την Πελοπόννησον από του μηνός Μαΐου 1943, ήρχισαν να καταφθάνουν αρκετοί Άγγλοι αξιωματικοί. Εις έκαστον Αρχηγείον συντάγματος, Ταξιαρχίας και της Μεραρχίας, υπήρχον ανά τρεις ή και περισσότεροι Άγγλοι αξιωματικοί με ασυρματιστάς και ασυρμάτους υπό τον Συνταγματάρχην Stevens, ο οποίος ευρίσκετο μετά του επιτελείου του, παρά τω Αρχηγείω Πελοποννήσου αρχικώς, και έπειτα παρά τη III Μεραρχία. Εις το 6^ον Σύνταγμα, μέχρι του μηνός Νοεμβρίου 1943 υπήρχον οι Άγγλοι αξιωματικοί ταγματάρχης James, λοχαγοί Frezer, Kellar, Dixoi, Davis, εις επιλοχίας, δύο στρατιώται Άγγλοι και δύο Έλληνες αξιωματικοί Ασυρματι­σταί της Κυβερνήσεως Καΐρου. Από του Νοεμβρίου 1943 μέχρι του Σεπτεμβρίου 1944, οι εν λόγω Άγγλοι αξιωματικοί, ηργάζοντο δια την συλλογήν πληροφοριών εις την περιοχήν της Αργολιδοκορινθίας, υπό την άμεσον προστασίαν του Συντάγματος, μέχρι του τέλους Νοεμβρίου 1943. Αι σχέσεις μεταξύ του Συντάγματος και των άγγλων αξιωματικών ήσαν πολύ καλαί, και μας είχον χορηγήσει μέχρι τότε τα αναφερθέντα εις άλλον κεφάλαιον υλικά και χρήματα, αι δε διαταγαί του Στρατηγείου Μ.Α. εξετελούντο υφ’ Ημών με μαθηματικήν ακρίβειαν. Επράττομεν το παν δια να μην δυσαρεστήσωμεν τους συμμάχους μας Άγγλους, καίτοι από το κατωτέρω επεισόδιον του αεροδρομίου Άργους, αποδεικνύεται ότι επεδίωκον ούτοι να δημιουργή­σουν ζητήματα εις βάρος μας, δια να παύσουν να μας χορηγούν υλικά. Την τρόπον τινά εχθρικήν των στάσιν απέναντί μας, την απεδώκαμεν εις την ρήξιν μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ εις Ήπειρον. Την 21^ην ώραν της 23-09-1943 με καλεί ο παρά τω Αρχηγείω του συντάγματος Άγγλος ταγματάρχης James, και μοι διαβιβάζει την εξής τηλεγραφικήν διαταγήν του Στρατηγείου Μ.Α. «6^ον Σύνταγμα ΕΛΑΣ – Επιτεθείτε δι’ όλων σας των δυνάμεων, νύκτα 24-9-43, εναντίον Αεροδρομίου Άργους και καταστρέψατε τα εν αυτώ υπάρχοντα εχθρικά αεροπλάνα και υλικά». Δεν γνωρίζομεν ποιος εισηγήθη την διαταγήν ταύτην, διότι και αυτός ο Άγγλος ταγματάρχης ανεγνώρισε και ομολόγησε ότι δεν ήτο δυνατόν να εκτελεσθή η διαταγή αυτή του Στρατηγείου Μ.Α. το εσπέρας της 24-9-43. Και δεν ήτο δυνατόν να εκτελεσθή η διαταγή κατά την νύκτα της 24-9-43 δια τους κάτωθι λόγους: 1) Τα εκρηκτικά υλικά τα οποία θα εχρησιμοποιούντο δια την καταστροφήν των αεροπλάνων και των λοιπών υλικών του εχθρού ανεμένοντο να ριφθούν από αεροπλάνου, και μόλις την νύκτα της 25-9-43 ερρίφθησαν ταύτα, ήτοι 24 ώρας αργότερον της ημερομηνίας της επιχειρήσεως. 2) Κατά την ημερομηνίαν εκείνην το Σύνταγμα είχε δύναμιν 120 ανδρών κατανεμημένων εις ολόκληρον την περιοχήν της Αργολιδοκορινθίας, δια να συγκεντρωθούν δε εις το Αεροδρόμιον του Άργους, απητείτο χρόνος 48 ωρών, τουλάχιστον. 3) Ήτο απόλυτος ανάγκη να γίνει λεπτομερής αναγνώρισις υπό τον Αρχηγείου του συντάγματος, προ της σοβαράς ταύτης νυκτερινής επιχειρήσεως, δια να κανονισθούν απαραιτήτως τα δρομολόγια εισόδου και εξόδου, εντός του εχθρικού αεροδρομίου, εις το οποίον υπήρχον εβδομήκοντα αεροπλάνα, η δε Γερμανική φρουρά ανήρχετο εις 500 άνδρας.

Εκτός δε τούτου και εις την προς το αεροδρόμιον παρυφήν του χωρίου Κουτσο­πόδι, υπήρχον άλλαι γερμανικαί δυνάμεις με δύο αντιαεροπορικάς πυροβολαρχίας, αι οποίαι εφρούρουν τα απειράριθμα βαρέλια βενζίνης, τα οποία ήσαν τοποθετημένα υπό τα δένδρα. 4) Η πολύ μικρά δύναμις του Συντάγματος, εναντίον ενός πραγματικού οχυρού, όπως ήτο το αεροδρόμιον Άργους, δεν είχε την δυνατότητα να εξουδετερώσει την ισχυράν εχθρικήν φρουράν, και να καταστρέψει όλα τα αεροπλάνα και τα υλικά του αεροδρομίου, ως καθώριζεν η γνωστή διαταγή του Στρατηγείου Μ.Α. Τα ανωτέρω ανεφέρθησαν αμέσως τηλεγραφικώς εις το Στρατηγείον Μ.Α. με την προσθήκην ότι ο Διοικητής του Συντάγματος συνταγματάρχης Βαζαίος Εμμ. θα μεταβεί αύριον αυτοπροσώπως δια λεπτομερή αναγνώρισιν εις το Αεροδρόμιον, και θα υποβάλει σχέδιον προσβολής του. Την πρωΐαν της 24-9-43 με δύο αξιωματικούς του Επιτελείου του Συντάγματος εκινήθημεν προς τον χώρον του Αεροδρομίου δι’ αναγνώρισιν, ως τούτο αναφέρεται εις άλλον κεφάλαιον. Κατά την απουσίαν μου το Στρατηγείον Μ.Α. διεβίβασεν ετέραν τηλεγραφικήν διαταγήν και διέτασσεν να γίνει οπωσδήποτε η

Η 117 Jager Division πριν εισβάλει στα Καλάβρυτα

επιχείρησις αμέσως. Επιστρέψαντες εις το χωρίον Μπούζι εκ της αναγνωρίσεως, ευρέθημεν προ ενός Άγγλου αντισυνταγματάρχου κ. McMullen, ο οποίος είχε φθάσει την προηγουμένην δι’ αεροπλάνου με σκοπόν την ευθύνην δια την κατά του αεροδρομίου επιχείρησιν. Ανεγνώρισε και ούτος ότι δεν ήτο δυνατόν να γίνει η επιχείρησις την νύκτα της 24-9-43, άνευ αναγνωρίσεως και δι’ ους λόγους εξεθέσαμεν ήδη. Το σχέδιόν μου ενεκρίθη απολύτως υπό του αντισυνταγματάρχου κ. McMullen, συμφωνούντος και του κ. James, και υπεβλήθη τηλεγραφικώς εις το Στρατηγείον Μ.Α. Το Στρατηγείον όμως δεν απήντησε ούτε διέταξε να γίνει η επιχείρησις.

Μετά τινάς ημέρας ο Άγγλος ταγματάρχης κ. James με καλεί και μοι γνωρίζει ότι η μη επίθεσίς μας εναντίον του Αεροδρομίου Άργους, κατά τη νύκτα της 24-9-43, συνετέλεσε εις το να καταληφθούν αι νήσοι Κέρκυρα και Λέρος υπό των Γερμανών. Παρά τας καθημερινάς υποσχέσεις των, ότι θα μας ενισχύουν σοβαρώς με υλικά οπλισμού και ιματισμού, οι Άγγλοι αξιωματικοί δεν έπρατταν τούτο, μόνον δε από καιρού εις καιρόν μας έδιδον ελάχιστα υλικά εκρηκτικών υλών. Καθημερινώς μας έλεγον, ότι θα γίνουν προσεχώς αποβάσεις εις την Ελλάδα, μας ομίλουν περί κατασκευής αεροδρομίου εις την Πελοπόννησον. Περί τα τέλη Οκτωβρίου 1943 αφίχθη είς ειδικός Άγγλος λοχαγός, ο οποίος είχεν εντολήν να κατασκευάσει αεροδρόμιον εις τον κάμπον του Φενεού. Μετά κόπου επείσαμεν τους χωρικούς να δεχθούν να παραχωρήσουν τα χωράφια των, προς το συμφέρον της Πατρίδος. Αι εργασίαι ήρχισαν. Μετά μίαν εβδομάδα ο Άγγλος λοχαγός μας ειδοποιεί ότι θα διακόψει την εργασίαν, διότι το έδαφος δεν είναι κατάλληλο δι’ αεροδρόμιον. Έκτοτε μας εφέροντο ούτοι ως προς εχθρούς, και προσεπάθουν να δημιουργούν πάντοτε ζητήματα εις βάρος μας. Ημέραν τινά ο Αντισυνταγματάρχης κ. McMullen με καλεί και μου θέτει το εξής ερώτημα: «Κύριε Ταγματάρχα, είσθε βέβαιος ότι το εφεδρικόν ΕΛΑΣ της περιοχής σας δεν θα κτυπήσει τα Αγγλικά Στρατεύματα, όταν θα γίνει η απόβασις;» Τον διαβεβαίωσε ότι τοιούτον τι δεν πρόκειται να συμβεί.

Είχον ούτοι την απαίτησιν να εκτελώμεν σχολαστικώς τας διαταγάς του Στρατηγείου Μ.Α. περί σαμποτάζ αμαξοστοιχιών, γεφυρών κ.λπ. χωρίς όμως να μας δίδουν και τα υλικά τα οποία εχρειάζοντο δια το έργον τούτο. Μίαν ημέραν με διέταξαν να πυρπολήσω τον σιδηροδρομικόν σταθμόν της Νεμέας. Επειδή έφερον αντίρρησιν και είπον ότι ο εμπρησμός του εν λόγω σιδηροδρομικού σταθμού ουδέν απολεμικόν σκοπόν εξυπηρετεί, και επειδή δεν εξετέλεσα την διαταγήν των, επεπλήχθην δριμύτατα υπό του Στρατηγείου Μ.Α. Καθημερινώς μας έλεγον ότι: επίκειται η απόβασις των Συμμαχικών δυνάμεων εις την Πελοπόννησον, δια να δικαιολογούν την ελευθέραν κυκλοφορίαν αυτών των ιδίων και των μυστικών των πρακτόρων ανά τα χωρία της περιοχής δια την αντεαμικήν προπαγάνδαν. Επί τη δήθεν επικειμένη συμμαχική αποβάσει, οργάνωσαν κρυφίως ομάδας εμπίστων προσώπων των, εις όλα τα χωρία της περιοχής, συνέταξαν καταστάσεις ονομαστικάς αυτών, και τους ειδοποίησαν να είναι έτοιμοι να προσέλθουν εις ωρισμένους χώρους όπου θα ενεδύοντο και θα ωπλίζοντο ταχύτατα. Προς τον σκοπόν τούτον οι δαιμόνιοι Άγγλοι είχον κατορθώσει να συγκεντρώσουν διάφορα στρατιωτικά υλικά δια ρίψεων και να τα εναποθηκεύσουν εις μυστικά σπήλαια, τη παντελεί αγνοία μας. Τα πλείστα των υλικών τούτων ήσαν εκρηκτικαί υλαι πάσης φύσεως και νάρκαι τελειοτάτου τύπου. Όταν μετά παρέλευσιν αρκετού χρόνου επληροφορήθημεν την ύπουλον τούτην ενέργειάν των, ανεκαλύψαμεν τα σπήλαια, κατέσχομεν τα υλικά και με τα υλικά ταύτα εξετελούμεν τα διάφορα σαμποτάζ. Ουδέποτε οι Άγγλοι ετόλμησαν να μας ερωτήσουν πόθεν εφοδιαζόμεθα τας νάρκας και τας λοιπάς εκρηκτικάς ύλας.

Παρά ταύτα, ανεύρον ούτοι και πάλιν έτερα μυστικά σπήλαια και τα επλήρωσαν και πάλιν υλικών, αλλά των νέων τούτων σπηλαίων υπενόμευσαν την είσοδον δια ναρκώς ίνα φονευθή επί τόπου πας όστις θα επεχείρη να πλησιάση δια να τα κατάσχη. Αλλά και την φοράν ταύτην επροδόθησαν διότι, μίαν ημέραν μερικά πρόβατα βόσκοντα πλησίον ενός τοιούτου σπηλαίου, επλησίασαν εις την είσοδον δια να προστατευθούν από τον ήλιον, οπότε επηκολούθησε τρομερά έκρηξις η οποία συνεκλόνισε την περιοχήν. Όταν αναφέρομεν το γεγονός εις τους Άγγλους, μας είπον ούτοι κυνικώτατα ότι επρόκειτο περί υλικών προοριζομένων δια τα στρατεύματα της επικείμενης αποβάσεως. Επειδή η ενέργεια αυτή των Άγγλων εξηρέθισε τους κατοίκους των χωρίων, προς πρόληψιν σοβαρών επεισοδίων τα οποία θα έθετον εν κινδύνω αυτήν ταύτην την ζωήν των Άγγλων, δια την ασφάλειαν των οποίων είχομεν αυστηροτάτας διαταγάς, ηναγκάσθημεν να θέσωμεν φραγμόν εις τας σατανικάς ταύτας ενεργείας των. Εκάλεσα τον Άγγλον ταγματάρχην κ. James και του λέγω: «Επειδή έχομε αυστηράς διαταγάς δια την ασφάλειάν σας, και επειδή έχομε πληροφορίας ότι οι κάτοικοι τινές των χωρίων είναι ενδεχόμενον να προβούν εις δολοφονίας Άγγλων, από σήμερον ουδείς Άγγλος θα μετακινείται εντός της περιοχής μας, χωρίς συνοδείαν ιδικήν μας. Κατά τας εκάστοτε μετακινήσεις ταύτας, ο φρουρός αντάρτης της συνοδείας θα παρουσιάζεται εις το φρουραρχείον του χωρίου εξ ου θα διέρχεται δια να θεωρή το φύλλον πορείας του». Η τοιαύτη μας απόφασις δεν ήρεσε βεβαίως εις τον Άγγλον ταγματάρχην, αλλ’ ηναγκάσθη να την δεχθεί και να συμμορφωθεί προς ταύτην.

Εκ του γεγονότος τούτου εδημιουργήθη το εξής επεισόδιον: Ημέραν τινά εις Άγγλος δεκανεύς ασυρματιστής μετεκινήθη τη συνοδεία αντάρτου ενόπλου δια να μεταβή εις τι χωρίον της Αχαΐας. Κατά την πορείαν του διήλθον εκ της κορυφής του χωρίου Βαρβάρα των Καλαβρύτων. Μόλις έφθασαν πλησίον του χωρίου ο συνοδός αντάρτης υποδεικνύει εις τον Άγγλον δεκανέα να εισέλθουν εις αυτό ίνα θεωρήση το φύλλον πορείας του εις το φρουραρχείον, και διότι ο σκοπός του εφεδρικού ΕΛΑΣ τον χωρίου τους είχεν αντιληφθή και τους εκάλει δια φωνών να μεταβούν εις το χωρίον δια να τους αναγνωρίση. Ο Άγγλος δεκανεύς ηρνήθη και προ της επιμονής του αντάρτου συνοδού, ούτος ετοιμάζετο να συνεχίση την πορείαν μόνος του. Εν τω μεταξύ η εκ τριών ανδρών φρουρά τον εφ. ΕΛΑΣ κατήλθεν εις την οδόν δια να εξακριβώση ποίοι ήσαν οι δύο άνδρες. Μόλις ο επί κεφαλής της φρουράς έφθασεν επί τόπου, ο Άγγλος δεκανεύς αφαιρεί το χιτώνιόν του και ορμά εναντίον του και αρχίζει να τον γρονθοκοπεί. Το αποτέλεσμα ήτο να επέμβουν οι άλλοι και να τον δείρουν ανηλεώς. Το επεισόδιον τούτο ετηλεγραφήθη μεγαλοποιημένο εις το Στρατηγείον Μ.Α. υπό του Άγγλου ταγματάρχου. Μετά τριήμερον, ευρισκόμενος εις τον Δήμον Αλέας της Αργολίδος, λαμβάνω τηλεγραφικήν διαταγήν του Στρατηγείου Μ.Α. η οποία με διέτασσε να μεταβώ προσωπικώς εις το χωρίον Βαρβάρα, να συστήσω επί τόπον Στρατοδικείον υπό την Προεδρείαν μου και να δικάσω τους υπαιτίους. Εις εκτέλεσιν της αυστηράς ταύτης τηλεγραφικής διαταγής του Στρατηγείου ανεχωρήσαμεν μετά του Άγγλου ταγματάρχου κ. James εξ Αλέας και μετά διήμερον πορείαν εφθάσαμεν εις το χωρίον Βαρβάρα. Την επομένην της αφίξεώς μας συνεκροτήσαμεν στρατοδικείον υπό την προεδρείαν μου και δια συντόμου διαδικασίας κατεδικάσαμεν εις θάνατον με αναστολήν τον υπεύθυνον της Βαρβάρας δια τον ξυλοδαρμόν του Άγγλου δεκανέως. Επρόκειτο περί ποινής αυστηράς μεν αλλά θεαματικής διότι η απόφασις δεν εξετελέσθη. Ο άγγλος ταγματάρχης έμεινε κατενθουσιασμένος εκ της αποφάσεως και την ετηλεγράφησε πανηγυρικώς εις το Στρατηγείον Μ.Α. Επιστρέφοντες εις την έδραν του συντάγματος μετά το Στρατοδικείον μοι εδόθη η ευκαιρία να συζητήσω με τον Άγγλον ταγματάρχην το ζήτημα της ενισχύσεώς μας δια ρίψεων διότι αι ανάγκαι μας ήσαν επιτακτικαί. Έπειτα από μακράν ζωηράν συζήτησιν, ο εν λόγω Άγγλος ταγματάρχης ο οποίος ομίλει αρκετά καλώς την ελληνικήν γλώσσαν, μου λέγει: «Άκου, Βαζαίο, κάμε μου μίαν έγγραφον δήλωσιν ότι το Σύνταγμά σου δεν ανήκει εις τον ΕΛΑΣ και θα κάμνω δύο ρίψεις κατά 24ωρον, να σε γεμίσω υλικά». Όταν του είπον ότι μέχρι πρότινος μου έλεγε τα αντίθετα και τον υπενθύμισα τα λεχθέντα υπό τού­του εις τον Φαρμακάν «Ημείς του ΕΛΑΣ αναγνωρίζομεν και εάν δεν θα προσχωρήσεις εις αυτόν θα διαλυθής κακήν κακώς». Μου λέγει κυνικότατα: «Αυτό απαιτεί τώρα το συμφέρον της Αγγλικής Αυτοκρατορίας». Εις τας εκκαθαρι­στικάς επιχειρήσεις των, οι Γερμανοί απέφευγον να θίξουν τας οικίας των χωρίων όπου διέμενον οι Άγγλοι. Κατά τας αρχάς του Δεκεμβρίου του 1943, ειδοποίησα τον λοχαγόν Kelar, ο οποίος διέμενεν εις τινά αγροικίαν, ενός Γεωργίου, πλησίον των Καλυβιών του Φενεού ότι οι Γερμανοί κινούνται, και τον παρεκάλεσα να ακολουθήσει το Αρχηγείον του Συντάγματος δια την ασφάλειάν του. Ούτος ηρνήθη να μας ακολουθήσει και παρέμεινεν εις την αγροικίαν. Την επομένην όταν οι Γερμανοί έφθασαν εις την αγροικίαν, ο εν λόγω Άγγλος λοχαγός με την εκ 4 ανταρτών φρουράν του, ηρκέσθη εις το να αποσυρθεί εις το παρακείμενον δάσος, απέχον 100 μ. της αγροικίας. Οι Γερμανοί εβεβαιώθησαν από τον ιδιοκτήτην της αγροικίας, ότι τα Αγγλικά είδη, τα υπάρχοντα εις την οικίαν του, ανήκουν εις Άγγλον λοχαγόν ο οποίος διαμένει εκεί μονίμως, και ο οποίος ήδη κρύπτεται εις το παρακείμενον δάσος. Οι Γερμανοί απήλθον χωρίς ούτε τα είδη να κατάσχουν, ούτε τον ιδιοκτήτην να ενοχλήσουν, ούτε την οικίαν να πυρπολήσουν, αλλ’ ούτε και τον Άγγλον λοχαγόν να καταδιώξουν.

Επανειλημμένως εζητήσαμεν να εφοδιάσουν τους 120 Ρώσους αυτομόλους του Γερμανικού Στρατού με τα απαραίτητα είδη ιματισμού και υποδήσεως, εφ’ όσον επρό­κειτο περί στρατιωτών Συμμάχου Κράτους. Ηρνούντο όμως διότι δεν είχον ουδεμίαν συμπάθειαν προς αυτούς. Προς πρόληψιν δε επεισοδίων ο Άγγλος ταγματάρχης επέτυχε δι’ αναφοράς του προς το Στρατηγείον Μ.Α. την αναχώρησιν των Ρώσων δύο μήνας προ της απελευθερώσεως. Κατά τας αρχάς Φεβρουάριου 1944, το Αρχηγείον του Συντάγματος εκλήθη εις το χωρίον Ταρσός, από τον Συνταγματάρχην κ. Stevens. Εις παράκλησίν μας όπως ενισχύσουν δι’ υλικών, δια να βοηθήσωμεν αποτελεσματικώτερον όταν θα γίνει η απόβασις, ο κ. Stevens μου λέγει: Κύριε Ταγματάρχα, «Πώς θα λυθεί το νομισματικόν ζήτημα της Ελλάδος όταν θα γίνει η απόβασις των Αγγλικών Στρατευμάτων;». Τω απήντησα γελών, ότι δεν είμαι εγώ ο αρμόδιος δια τοιούτου είδους ζητήματα, και να επανέλθει εις το θέμα. Είναι πολύ φανερόν ότι εις την Πελοπόννησον από του Οκτωβρίου 1943, υπήρχε δύναμις 30-40.000 Γερμανών. Το Στρατηγείον Μ.Α. εγνώριζε λίαν λεπτομερώς όλην την διάταξιν των δυνάμεων τούτων. Και η παραμικρά μετακίνησις Γερμανικού τμήματος ανεφέρετο αμέσως εις αυτό υπό της III Μεραρχίας. Δεν υπήρχεν επομένως λόγος να χρησιμοποιεί το Στρατηγείον Μ.Α. δεκάδας ανωτέρων κατά το πλείστον Άγγλων αξιωματικών εις την Πελοπόννησον δια τας πληροφορίας. Άλλος επομένως ήτο ο σκοπός της εις αυτήν παραμονής των.

Είναι γεγονός πανθομολογούμενον ότι οι Σύμμαχοί μας Άγγλοι απήτησαν να συγκροτηθούν ανταρτικαί ομάδαι εις την Ελλάδα, αι οποίαι εξελίχθησαν συν τω χρόνω εις Στρατόν, είναι όμως επίσης γεγονός ότι και εις την περίπτωσιν αυτήν, οι Σύμμαχοί μας Άγγλοι εφήρμοσαν το αιώνιον «διαίρει και βασίλευε» και προ παντός εις την Πελοπόννησον. Εις την νότιον Πελοπόννησον οι Άγγλοι αξιωματικοί ενίσχυσαν αρχικώς τον συνταγματάρχη Γιαννακόπουλον Αθ. δια να συγκροτήσει την ισχυρόν

Χάρτης διαφυγής των Άγγλων

 μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα

εθνικήν ομάδα Ε.Σ. των 400 ανδρών. Συγχρόνως ενισχύουν τας εαμικάς ομάδας δι’ υλικών, και υπό τα όμματά των γίνεται ο εμφύλιος πόλεμος της νοτίου Πελοποννήσου, με επικράτησιν των εαμικών ομάδων. Εις την βόρειον Πελοπόννησον, ο Άγγλος Ταγματάρχης κ. James ευρίσκετο παρά τω Αρχηγείω της Εαμικής ομάδος Γκούρας επί δύο μήνας κωφεύει εις τας εκκλήσεις της εθνικής ομάδας Φαρμακά.

Την 6-9-43 φθάνει ούτος εις την ομάδα Φαρμακά, την ενισχύει οικονομικώς, λέγει εις το χωρίον Νιοχώρι ευρίσκεται ο Άγγλος λοχαγός κ. Frezer ο οποίος προορίζεται δια την εθνικήν ομάδα Φαρμακά, και ότι δεν πρέπει να περιέλθει εις γνώσιν του ΕΑΜ τούτο, συγχρόνως όμως δηλεί ούτος ότι είναι ανάγκη να επέλθει συμφιλίωσις μεταξύ των ομάδων, και θα καταβάλει κάθε προσπάθειαν προς τούτο, ως διαιτητής. Υπό τα όμματά του γίνεται η γνωστή σύγκρουσις της 8-9-43, με επικράτησιν της ΕΑΜικής ομάδος. Εξάγεται εκ τούτων το συμπέρασμα ότι, εάν οι Άγγλοι, ευθύς εξ αρχής ενίσχυον με όλα των τα μέσα, την μίαν εκ των δύο μερίδων, δεν θα είχε δυνατότητες η ετέρα μερίς να συγκροτήσει ομάδας, και ούτω ο εμφύλιος πόλεμος θα απεφεύγετο. Όταν τελικώς επικράτησαν αι εαμικαί ομάδαι εις την Πελοπόννησον, η εχθρότης των Άγγλων μας ηυξήθη, η δε ακαθόριστος και εν πολλοίς εχθρική στάσις των έναντι του ΕΑΜ συνετέλεσεν εις την συγκρότησιν των Ταγμάτων Ασφαλείας. Εάν οι Σύμμαχοί μας Άγγλοι μας ενίσχυαν ως Συμμάχους των ειλικρινείς, με όλα τα μέσα, εκ των Γερμανών της Ελλάδος ουδείς θα διέφευγεν, ου μην αλλά και η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα θα απελευθερούντο ταχύτατα. Επί πλέον δε ο στρατός ούτος και ο στρατός της Μ.Α. θα ηδύναντο να χρησιμοποιηθούν και εις οιονδήποτε άλλο μέτωπον της Ευρώπης.

Αι καταθέσεις διαφόρων κορυφαίων Ελλήνων Πολιτικών και Στρατιωτικών εις την δίκην των δοσιλόγων έφερον εις φως αποκαλύψεις σκοτεινών ενεργειών των μυστικών υπηρεσιών του Αγγλικού Κράτους, αι οποίαι έπαιξαν αντισυμμαχικόν ρόλον εις την όλην υπόθεσιν του Εθνικού Κινήματος Αντιστάσεως της Ελλάδος. Το κατωτέρω έγγραφον του Ταξιάρχου Eddy το οποίο εδημοσιεύθη το πρώτον τον Οκτώβριον 1945 εις το δελτίον του Ελληνοαμερικανού Συμβουλίου του Ηνωμένων Πολιτειών αποκαλύπτει πλήρως ότι ο πονηρός Stevens, ο αγαθός James και ο μισέλλην Frezer, καλώς εξεπλήρωσαν την αποστολήν των εις την Πελοπόννησον: «Αναφορά του Άγγλου ταξιάρχου προς το Γενικόν Στρατηγείον Μ.Α. με τα στοιχεία: X-12 Αυγούστου 1943. Αυστηρώς εμπιστευτικόν 85 – 4 Α.Σ.». […] Όλες οι αναφορές που πήρα από τους πράκτορες που έχω κάτω από τις διαταγές μου, βεβαιώνουν ότι και οι δύο πολιτικές και στρατιωτικές οργανώσεις του ΕΑΜ εμπνέονται στη μεγάλη τους πλειοψηφία από ρωσόφιλα αισθήματα και ακολουθούν τας κατευθύνσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος. Σύμφωνα με την τελευταία εμπιστευτική σας διαταγή έδωσα οδηγίες στους Άγγλους και Έλληνες πράκτορες που εργάζονται κάτω από τις διαταγές μου, να υπονομεύσουν το έργον του ΕΛΑΣ και τον ΕΑΜ και να εμποδίσουν ώστε οι οργανώσεις αυτές να επιτύχουν να εδραιώσουν τη θέση τους και ν’ αποκτήσουν δεσπόζουσα επιρροή στην Ελλάδα. Αυτό όμως είναι απίθανο, δεδομένου ότι οι βασιλόφρονες και οι υποστηριχτές της 4^ης Αυγούστου δεν έχουν καμία πολιτική δύναμη στη χώρα και οι αρχηγοί τους μισούνται από τον Ελληνικό Λαό. Ο Στρατηγός Παπάγος δεν έχει καμία επιρροή στον ελληνικό στρατό και θεωρείται γελοίο υποκείμενο. Η οργάνωσή του δεν αξίζει να γίνεται λόγος γι’ αυτήν. Σημαντική πρόοδο σημείωσε η πολιτική και στρατιωτική οργάνωσις ΕΔΕΣ ιδίως στην Ήπειρο, έχει όμως ανάγκη να εφοδιασθεί με πολεμικό υλικό και να υποστηριχθεί ηθικά. Κατά τη γνώμη μου η ομάδα αυτή θα μας είναι χρήσιμη σαν αντίρροπο ενάντια στον ΕΛΑΣ, όταν θα έχει δυναμώσει. Μία μέρα θα χρειαστεί να διαλύσουμε τον ΕΛΑΣ για να είμαστε βέβαιοι ότι ο Τίτο δεν θα έχει οπλισμένους και δυναμικούς συμμάχους στην Ελλάδα. Σας αναφέρω ότι εκτέλεσα τις διαταγές σας και υποστηρίζω όσο είναι δυνατό τη μικρή πολιτική και στρατιωτική ομάδα της ΕΚΚΑ χωρίς όμως να φανερώνω τις διαθέσεις μου.

Ο Αρχηγός της ΕΚΚΑ συνταγματάρχης Ψαρρός είναι τίμιος και σταθερός στις υποσχέσεις του προς εμάς. Οι πολιτικοί του σύμβουλοι Καψαλόπουλος και Καρτάλης διαρκώς ζητούν οικονομική βοήθεια και δεν ξέρω κατά πόσο κάνουν καλή χρήση των ποσών που τους δίνουμε. Όπως μαθαίνω, μεγάλο ποσό ξοδεύεται απ’ αυτούς στις ιδιωτικές υποθέσεις τους. Πάντως κι οι δύο ως τα τώρα εργάστηκαν για τη διάλυση του ΕΛΑΣ. Θεωρώ ότι θα ’ταν χρήσιμο για τους πράκτορές μας να έχουν επαφή με αντιπροσώπους της Κυβέρνησης, δηλαδή με ανώτερους Αξιωματικούς, Αστυνομικούς κ.λπ. με το σκοπό να τους ενσφηνώσουν την ιδέα ότι έχουν το καθήκον και το δικαίωμα να καταγγέλλουν τους Αρχηγούς του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στις αρχές κατοχής και να βοηθούν στη σύλληψη των πρακτόρων του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ ώστε όταν έρθει η στιγμή οι οργανώσεις αυτές να μην μπορούν να βλάψουν τ’ αγγλικά συμφέροντα. Απ’ αυτή την άποψη η οργάνωση του ΕΔΕΣ έκανε πολλά, κατάγγειλε στο συνταγματάρχη Ντερτιλή και τον υπουργό Ταβουλάρη πολλά ενεργά πρόσωπα του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ που βρίσκονται τώρα στα χέρια των Γερμανών και γενικά των Αρχών κατοχής. Σύμφωνα με τις διαταγές σας φρόντισα να κερδίσω την εμπιστοσύνη ανωτέρων αξιωματικών του ΕΛΑΣ κι ελπίζω να τους πείσω να εκδώσουν τις αναγκαίες διαταγές για την εκτέλεση πράξεων σαμποτάραμε την υπόσχεση ότι η αγγλική Κυβέρνηση θ’ ανορθώσει, αν μπορεί, αμέσως τις ζημίες που τα ελληνικά χωριά είναι ενδεχόμενον να υποστούν, από αντίποινα των αρχών κατοχής. Δεν μπορώ να παραλείψω ότι σας αναφέρω ότι η κεντρική διοίκησις του ΕΛΑΣ διστάζει να διατάξει τα στρατεύματά της ν’ αρχίσουν γενικό σαμποτάζ εναντίον των συγκοινωνιών του εχθρού, για να μην εκθέσει τους κατοίκους των χωριών στ’ αντίποινα των Γερμανών. Γι’ αυτό είναι ανάγκη με την κατάλληλη ραδιοφωνική επέμβαση να διαλυθούν οι υποψίες τους ότι τα ελληνικά χωριά δεν θα προστατευθούν και δεν θ’ αποζημιωθούν.

Θα χρησιμοποιήσω τις υπηρεσίες του Αχιλλέα Κύρου και Πηνιάτογλου. Είναι ανάγκη να τους εφοδιάσουμε με σημαντικά ποσά, ώστε να μπορούν να κινούνται ελεύθερα και χωρίς δυσκολία. Οι δύο αυτοί δεν θέλουν να συνεργασθούν με το Ζέρβα ή τον ΕΔΕΣ, κι αναγνωρίζουν μόνο το Σπηλιωτόπουλο. Παρ’ όλα αυτά, ελπίζω να συμβιβάσω τις αντίθετες απόψεις τους. Ο Στρατηγός Σπηλιωτόπουλος εργάζεται αποκλειστικά για το Βασιλιά και θεωρεί ότι ο ΕΛΑΣ πρέπει να ξεκαθαρισθεί έστω και αν πρόκειται να υποστεί ζημία ή συμμαχική υπόθεση στην Ελλάδα. Πιστεύει ότι είναι προτιμότερο να αναβληθεί για έξη μήνες ή ένα χρόνο η απελευθέρωση της Ελλάδας παρά να περιέλθει η Ελλάδα κάτω απ’ την κυριαρχία του ΕΑΜ. Όσο για τους πολιτικούς ηγέτες δεν έχω να προσθέσω τίποτε σε όσα έγραψα στην προηγούμενη επιστολή μου, που εξαντλούσε τελείως αυτό το θέμα. Συμπληρώνοντας τις πληροφορίες μου μπορώ μόνο να προσθέσω ότι ο Καφαντάρης δεν έχει κομματική δύναμη άξια να λαμβάνεται υπ’ όψη και ότι η υγεία του είναι κλονισμένη. Ο Σοφούλης είναι γέρος, ο Γονατάς δεν έχει κόμμα αλλά συνεργάζεται ειλικρινά με τον ΕΔΕΣ και στενά με το Σπηλιωτόπουλο της ομάδας X. Απ’ τους παλιούς βασιλόφρονες ο μόνος που μπορεί να υπολογίζεται είναι ο Ντίνος Τσαλδάρης παλιός βασιλόφρων, δεν έχει όμως οπαδούς, (υπογραφή ταξίαρχος Eddy») […].

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ: Ο πρόστυχος ρόλος των Άγγλων...