Αρχείο Ολοκαυτώματος - Συνοπτική έκθεση για την ιστορική έρευνα Unternehmen Kalawrita στα αρχεία του Foreign Office

Συνοπτική έκθεση για την ιστορική έρευνα  Unternehmen Kalawrita  στα αρχεία του Foreign Office ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Νο 138 (Μέρος ...

Συνοπτική έκθεση για την ιστορική έρευνα  Unternehmen Kalawrita  στα αρχεία του Foreign Office

ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Νο 138 (Μέρος 8ο)

τα κείμενα και οι φωτογραφίες διέπονται από τη Νομοθεσία περί Πνευματικών Δικαίωμάτων

copyright Ιστορικό Αρχείο Κανελλόπουλου

Φως στα ντοκουμέντα του Ιστορικού Αρχείου του Δημ.Κανελλόπουλου για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα

-47-

· Γραφείο Πολέμου 204/709 Βρετανική Πολιτική στην Ελλάδα 

Μήνυμα από το Foreign Office στην A.M. Πρέσβυ της Ελλάδας (Κάιρο) 

Νο 299, 17 Δεκεμβρίου 1943 «…είναι υψίστης σπουδαιότητος να διατηρή­σουμε την ύπαρξη των ανταρτών. Παρότι η αξία τους στις επιχειρήσεις είναι μικρή, η προπαγανδιστική τους αξία στην απεικόνιση της αντίστασης είναι πραγματικά μεγάλη, γιατί έτσι διατηρούν το ηθικό των Ελλήνων». 

· Νο 396, 18 Δεκεμβρίου 1943 

Από τον κ. Λήπερ στο Foreign Office 

Αναφορά στη διατήρηση των ανταρτών για λόγους ηθικού. «Από την άλλη πλευρά, η χρήση της κίνησης της Αντίστασης που γίνεται από τον ΕΛΑΣ υποθάλπει το ηθικό και κάνει να δείχνουν οι Γερμανοί προτιμότεροι από τους Αντάρτες». Οι αρχηγοί του ΕΛΑΣ υπήρξαν τελείως κακοί, και μη αντιπροσω­πευ­τικοί του ελληνικού αισθήματος, ενώ ο Ζέρβας δεν κατάφερε να πλησιάσει τη φαντασία του απλού ανθρώπου, παρότι οι προθέσεις του ήταν καλές. «... Επιπλέον η Ελληνική Αντίσταση κάτω από τις παρούσες συνθήκες (δεν) μπορεί να βοηθήσει την πολεμική δύναμη εναντίον των Γερμανών (και) θα επιβάλλει αδικαιολόγητα βάσανα σε έναν λαό (ο οποίος) έχει μια θερμή συμπάθεια προς τους Βρετανούς.» 

· Γραφείο Πολέμου 204/8838 

Αναφορές από Πεδίο – Πελοπόννησος. Κρυπτογραφημένο μήνυμα από τη Δύναμη 133, 11 Σεπτεμβρίου 1944. Για τον Ταγματάρχη Στρητ, Δύναμη 140. «Σε 48ωρη μάχη, ολοκληρωτική σφαγή στον Πύργο, ο αριθμός νεκρών αδύνατο να υπολογισθεί. Οι Γερμανοί και ο ΕΛΑΣ σκοτώνουν όλους τους 

Παρέλαση του ΕΛΑΣ στην Πάτρα

[Απελευθέρωση της πόλης, Οκτώβριος 1943]

φυλακισμένους. Με πλησίασε ένας αξιωματικός του 9^ου Τάγματος για να μεσολαβήσω ανάμεσα σε αυτούς και τα Τάγματα Ασφαλείας που έχουν παγιδευτεί στο Κοπανάκι, Μικτή αντιπροσωπεία από τα Τάγματα Ασφαλείας και τον ΕΛΑΣ έρχονται στο Στρατηγείο. Μεγάλο σφάλμα συνδέεται με τη Συμμαχική Πολεμική Αποστολή (ΣΠΑ) και η θέση καθόλου ικανοποιητική.

Ο ΕΛΑΣ κατηγόρησε τη ΣΠΑ ότι επεμβαίνει αντικανονικά για το συμφέρον των ανδρών του Ράλλη (Τάγματα Ασφαλείας) στην πόλη του Πύργου. Άρνηση από τη δύναμη 133 της Μέσης Ανατολής. Οδηγίες στάλθηκαν στον Βρετανό Αξιωματικό - Σύνδεσμο (ΒΑΣ) στον Πύργο.

(Α) Η Συμμαχική Πολεμική Διοίκηση και η Ελληνική Κυβέρνηση θα θεωρήσουν τον ΕΛΑΣ υπεύθυνο αν δολοφονηθούν γυναίκες και παιδιά.

(Β) Πρέπει να επιχειρήσει να επηρεάσει τον ΕΛΑΣ να σταματήσει την αιματοχυσία.

(Δ) Δεν πρέπει να μεσολαβήσει μεταξύ των Ταγμάτων Ασφαλείας.

· Γραφείο Πολέμου 204/8898

Δελτία εγγράφων και πληροφοριών εκδόθησαν από το Ελληνικό Τμήμα Πληροφοριών. Νο 10 Σφαγές στην Πελοπόννησο. Κάιρο Φεβρουάριος 1944. Μια κραυγή απόγνωσης και πόνου ακούγεται από την Ελλάδα, η οποία μετά την Βουλγαρική κατοχή, μεταβλήθηκε από το 1941 σε τόπο μαρτυρίων. Η Κρήτη, η Θεσσαλία, η Ήπειρος και η Στερεά Ελλάδα έχουν γίνει τεράστιοι τόποι ερειπίων κατά το 1943. Οι Γερμανοί και οι Ιταλοί έως τον περασμένο Σεπτέμβριο, και έκτοτε οι Γερμανοί μόνο, πραγματοποίησαν σε κάθε μεριά της χώρας κάθε ασχήμια, φωτιές και εκτελέσεις. Πολλές χιλιάδες πολιτών της Ελλάδας, πέρα από τον Ισθμό έχουν εγκαταλείψει τα κατεστραμμένα τους χωριά, μαζεύτηκαν στις μεγάλες πόλεις και την πρωτεύουσα, χωρίς ρούχα, άρρωστοι, πεινασμένοι και με τον τρόμο ζωγραφισμένο στα πρόσωπά τους. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών του 1943 η Πελοπόννησος προστέθηκε στον κατάλογο των κατεστραμμένων περιοχών. Έτσι, δεν υπάρχει πλέον ούτε ένα μέρος της χώρας που να ξέφυγε από την καταστροφή. Η μοίρα της Πελοποννήσου ήταν ακόμα πιο τραγική. Οι Γερμανοί ξεπέρασαν τους εαυτούς τους με τη βιαιότητα και την εγκληματική οργή. Ο παράνομος Τύπος στην Ελλάδα περιγράφει όχι ανεκτές πολιτικές πεποιθήσεις, αλλά με την πιο ανατριχιαστική ακρίβεια, την εμπειρία των γεγονότων που είχαν αυτόπτες μάρτυρες οι οποίοι δραπέτευσαν μόνο από θαύμα. Ισχυρές Γερμανικές δυνάμεις εξοπλισμένες με όλα τα σύγχρονα πολεμικά μέσα, στάλθηκαν στην Πελοπόννησο κατά τη διάρκεια του πρώτου δεκαπενθημέρου του Οκτωβρίου (1943) με αποστολή να τρομοκρατήσουν και να εξοντώσουν τους πληθυσμούς και να καταστρέψουν τους Δήμους και τα Χωριά. Η τραγωδία της Πελοποννήσου άρχισε στην Σπάρτη, όπου οι Γερμανοί στις 26 Νοεμβρίου, συνέλαβαν και εκτέλεσαν χωρίς δίκη 127 από τους κατοίκους της. Αυτά ήταν τα πρώτα αντίποινα για το θάνατο τεσσάρων Γερμανών κατά τη διάρκεια μιας μάχης με τους αντάρτες.

Μετά την Σπάρτη, ακολούθησε η Τρίπολη. Στην αρχή του Δεκεμβρίου (1943) ένας νέος Γερμανός Αξιωματικός στάλθηκε στην Τρίπολη, ο οποίος από την στιγμή που ανέλαβε, διέταξε τους κατοίκους με Δημόσιο Κήρυκα, να συγκεντρωθούν στην κεντρική πλατεία για να τους μιλήσει και να τους δώσει οδηγίες. Σύμφωνα με τις διαταγές του Αξιωματικού, ο Κήρυκας διαβεβαίωσε τους κατοίκους ότι δεν είχαν τίποτε να φοβηθούν. Την ίδια ώρα ο Αξιωματικός φώναξε τον Δήμαρχο της πόλης και τον διαβεβαίωσε, δίνοντας τον λόγο της στρατιωτικής του τιμής, ότι οι κάτοικοι δεν θα διέτρεχαν κανέναν κίνδυνο. Ο Δήμαρχος, πεισμένος από τις διαβεβαιώσεις του Αξιωματικού, προέτρεψε τους κατοίκους να πάνε, όπως και έγινε και γέμισαν την κεντρική πλατεία. Ο Γερμανός Αξιωματικός μίλησε στους συγκεντρω­μένους, διαβεβαιώνοντάς τους ότι οι Γερμανοί είναι φίλοι των Ελλήνων, και πριν τελειώσει τον λόγο του πληροφόρησε το Δήμαρχο ότι επιθυμούσε να επιστρατεύσει εργάτες από τους συγκεντρωμένους ανθρώπους. Εν τω μεταξύ ολόκληρη η πλατεία ήταν περικυκλωμένη από Γερμανούς στρατιώτες. Ο Δήμαρχος ήρεμα και ευγενικά θύμισε στον Γερμανό Αξιωματικό τον λόγο της «στρατιωτικής του τιμής» και αυτό είχε θετικό αποτέλεσμα. Ο Αξιωματικός τελείωσε την ομιλία του και διέταξε τη διάλυση της συγκέντρωσης και γυρνώντας προς τον Δήμαρχο είπε «Μια που δεν θέλετε να μας δώσετε τους εργάτες, θα τους βρούμε μόνοι μας». Πραγματικά μετά από λίγη ώρα, οι άντρες των Ες Ες πήγαν στις φυλακές της Τρίπολης, πήραν 25 κρατούμενους, τους πήγαν σε ένα μέρος που λέγεται Χαλασμένη Γέφυρα, έξω από την Τρίπολη και τους επέβαλαν να σπάνε πέτρες εκεί, χωρίς να είναι αυτή δουλειά της Κοινότητας. Μεταξύ τους ήταν κυβερνητικά στελέχη, τραπεζικοί υπάλληλοι και δύο καθηγητές από το Γυμνάσιο. Αυτή η δουλειά είχε ως επιστάτη το Δήμαρχο τον οποίο ακολούθησε και ο αδελφός του. Αυτή η κατάσταση συνεχίστηκε για μερικές ημέρες. Μετά ήρθαν τα νέα ότι ένας Γερμανός στρατιώτης σκοτώθηκε σε μια σύγκρουση. Ο Γερμανός Αξιωματικός ο οποίος είχε έρθει με τετελεσμένες διαταγές, διέταξε την άμεση εκτέλεση όλων των ανδρών στην ομάδα εργασίας. Ο Δήμαρχος γλύτωσε τον θάνατο, επειδή εκείνη την ημέρα έλειπε από την Τρίπολη, γιατί είχε πάει να φέρει τρόφιμα. Όμως ο αδελφός του, εκτελέστηκε. Κατά την ίδια περίοδο και για ασήμαντους λόγους, 50 κάτοικοι της Ανδρίτσας κρεμάστηκαν από τα δέντρα και τα σώματά τους έμειναν κρεμασμένα για ολόκληρη την εβδομάδα. Η αποσύνθεση τα έκανε να δείχνουν φρικιαστικά και ήταν και πρησμένα. Τελικά επιτράπηκε η ταφή τους, η οποία έγινε από μια ομάδα εργάτες που στάλθηκαν από την Τρίπολη. Ο Γενικός Αξιωματικός ήθελε να περιγράψουν οι αυτόπτες μάρτυρες την τραγική μοίρα της Τρίπολης και της Ανδρίτσας στους κατοίκους της πρωτεύουσας.

Στις 16-17 Οκτωβρίου 1943, κοντά στην Κερπινή των Καλαβρύτων, έλαβε χώρα μια μάχη μεταξύ ενός τάγματος Γερμανών και μιας ομάδας ανταρτών. Κατά τη διάρκεια της μάχης οι Γερμανοί έπαθαν πραγματική καταστροφή. Ένας γερμανικός λόχος από 105 άνδρες εκμηδενίστηκε κυριο­λεκτικά. Συνελήφθησαν 78 αιχμάλωτοι. Μετά το γεγονός αυτό, οι Γερμανοί έβαλαν σε εφαρμογή το σχέδιό τους για ισοπέδωση των Καλαβρύτων, το οποίο εθεωρείτο ισχυρά Επαναστατικό-Αντιστασιακό Κέντρο.

Στις 5 Δεκεμβρίου 1943 άρχισε η ΕΠΙΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ. Ένα ισχυρό γερμανικό τμήμα έφτασε στην Ζάχλωρου (το χωριό που είναι κοντά στην ιστορική μονή του Μεγάλου Σπηλαίου). Όλοι οι άντρες κάτοικοι στο Άνω και Κάτω Ζάχλωρου συνελήφθησαν, μεταφέρθησαν στο Βουραϊκό και εκτελέσθηκαν εκεί. Πέντε από αυτούς ρίχτηκαν στο νερό και δραπέτευσαν. Το απόσπασμα, αφού έκαψε τα χωριά, προχώρησε προς τη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου. Συνέλαβε εκεί όλους τους μοναχούς μαζί με τους μαθητές τους, τους έφεραν στα βράχια κοντά στου Προφήτη Ηλία και τους πέταξαν κάτω από τον γκρεμό. Μετά λεηλάτησαν το ιστορικό μοναστήρι. Αφού πήραν κάθε τι πολύτιμο, έβαλαν φωτιά στα κτήρια. Το μοναστήρι είχε κτιστεί, σύμφωνα με την παράδοση, κατά τη διάρκεια του 4^ου αιώνα και είχε υποστεί έως τότε τρεις φωτιές. Το 1400, το 1660 και το 1932. Μετά την τελευταία φωτιά, ξανακτίσθηκε με πανελλήνια συμβολή, είχε μια σπουδαία βιβλιοθήκη και πολλά πολύτιμα αντικείμενα.

Την 8 Δεκεμβρίου 1943, οι Γερμανοί έφτασαν στους Ρωγούς, όπου βρήκαν τους περισσότερους κατοίκους στην εκκλησία. Οι Γερμανοί, αφού συγκέντρωσαν αυτούς που δεν ήταν στην εκκλησία, είπαν στις γυναίκες να πάνε στα σπίτια και να πάρουν ό,τι μπορούν και άρχισαν να εκτελούν τους άντρες, ανά έξι κάθε φορά. Στον περίβολο της εκκλησίας, ο παππάς που έκανε την λειτουργία ρώτησε τους Γερμανούς γιατί σκοτώνουν αθώους χωρικούς. Οι Γερμανοί, ως απάντηση, τον τράβηξαν από το πλήθος και τον εκτέλεσαν και αυτόν. Μετά έβαλαν φωτιά στο χωριό.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.....

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ: Μια συγκλονιστική αποκλειστική αφήγηση  για τη Σφαγή των Καλαβρύτων