Στα Ρωμαϊκά χρόνια συναντάμε τις πρώτες αναφορές για τη χρήση του βαρελιού, με πιθανότερο πρώτο κατασκευαστή τον Πλίνιο. Με την πάροδο τ...
Στα Ρωμαϊκά χρόνια συναντάμε τις πρώτες αναφορές για τη χρήση του βαρελιού, με πιθανότερο πρώτο κατασκευαστή τον Πλίνιο. Με την πάροδο του χρόνου γνώρισε μαζικότερη παραγωγή σε περιοχές συνδεδεμένες με την αμπελοκαλλιέργεια. Ως ανθεκτικότερο του μέχρι τότε πήλινου αγγείου φύλαξης και μεταφοράς υγρών, κέρδισε την αγορά στον τομέα αυτόν, με αποτέλεσμα να κατασκευάζεται και σε άλλα μεγέθη και σχήματα για πολλές και καθημερινές χρήσεις.
Εκτός από τα βαγένια και τα βουτσιά, πολύ γνωστά στην πατρίδα μας και στον τόπο μας τα τυροβάρελα, τα νεροβάρελα, οι βαρέλες, οι κάδες*, τα καρδάρια, οι ξύλινες κανάτες και οι τσίτσες*, όλα φτιαγμένα από τα χέρια του βαρελά. Το νεροβάρελο μάλιστα, ήταν το υπ’ αριθμόν ένα χρειαζούμενο δοχείο του σπιτιού, όταν το δίκτυο ύδρευσης ήταν ανύπαρκτο στα χωριά μας. Η βρύση ήταν και η καλύτερη «τοπική εφημερίδα», αφού εκεί μαζεύονταν οι νοικοκυρές να γεμίσουν και έμεναν αρκετή ώρα για… πληρέστερη ενημέρωση! Από τις χαρακτηριστικότερες εικόνες για τους μεγαλύτερους το κουβάλημα του νεροβάρελου στον ώμο και στα Καλαβρυτοχώρια, για όλες ανάγκες του σπιτιού.
Επεξεργαστής ξύλου ο βαρελάς, επάγγελμα αδιαίρετα συγγενές με αυτό του μαραγκού. Οι δόγες* από ξύλο δρυός, οξιάς ή βαλανιδιάς πρέπει να εφαρμόζουν τέλεια, ώστε να σφίξουν με τα στεφάνια και το κατάλληλο χτύπημα και αφού γεμίσουν νερό και ρουπώσουν*, να μην παρατηρείται η παραμικρή διαρροή. Στο βαρέλι δεν επιτρέπεται καμία αστοχία, αφού το περιεχόμενο για το οποίο προορίζεται είναι πολύτιμο, γι’ αυτό και η δουλειά του τεχνίτη είναι η καλύτερη διαφήμισή του ή η καταδίκη του. Αξίζει να αναφερθούμε και σε μια άλλη δυσκολία των βαρελάδων τα παλαιότερα χρόνια: στα ξύλινα στεφάνια που έφτιαχναν οι ίδιοι, μέχρι που τη δουλειά αυτή ανέλαβαν οι σιδεράδες.
Τα βαγένια και τα μεγάλα βουτσιά τα έφτιαχναν μέσα στα κατώγια ή στο χώρο στον οποίο θα τα χρησιμοποιούσαν (π.χ. αποθήκες), αφού οι πόρτες δεν τα χώραγαν να μπουν και να βγουν. Έμεναν εκεί μέχρι το τέλος της αποστολής τους και όταν έβγαιναν, έβγαιναν διαλυμένα σε δόγες* και στεφάνια.
Περισσότερο γνωστοί οι Ηπειρώτες τεχνίτες του βαρελιού, που όργωναν όλη την Ελλάδα και δούλευαν με παραγγελίες. Δεν στερήθηκε όμως και η επαρχία μας αρκετούς και καλούς μαστόρους του είδους.
Τελειώνοντας τη δουλειά, ένα ποτήρι κρασί ή άλλο ποτό επισφράγιζε την ευχή για «καλές σοδειές», μαζί με τις οδηγίες από το μάστορα στο νοικοκύρη για τη σωστή συντήρηση.
Τα τελευταία χρόνια, που το πλαστικό αντικατέστησε σε μεγάλο βαθμό το ξύλο, οι παραδοσιακοί βαρελάδες έχουν εκλείψει και με την όποια παραγωγή ξύλινων βαρελιών ασχολούνται οργανωμένα εργαστήρια ή εταιρίες.
Συνεχίζεται, με επόμενο θέμα το γυρολόγο.
Πηγές: Εγκυκλοπαίδεια «Γιοβάνη».
-----------------------------------------------------
Παραπέμπει στο «Καλαβρυτινό… Λεξικό»:
Νίκος Παπακωνσταντόπουλος
Ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος γεννήθηκε στο Λειβάρτζι του Δήμου Καλαβρύτων. Πέραν του λειτουργήματός του (Διπλωματούχος Νοσηλευτής) δραστηριοποιείται και στο λογοτεχνικό χώρο, με εκδόσεις βιβλίων και δημοσιεύσεις άρθρων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Είναι παντρεμένος με την Ελένη Γάλλιου από το Γοργόμυλο Πρέβεζας και έχουν δύο παιδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.