-69- ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ [ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ] για την UNTERNEHMEN KALAWRYTA Τα πυρπολημένα Καλάβρυτα Αεροφωτογραφ...
-69-
ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ
[ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ]
για την UNTERNEHMEN KALAWRYTA
 |
| Τα πυρπολημένα Καλάβρυτα Αεροφωτογραφία από τη Γερμανική Αεροπορία [Φεβρουάριος 1944 – Γερμανικά Αρχεία] |
I) Πολιτική κατάστασις. Με την αναχώρηση της I. Τεθωρακισμένης Μεραρχίας και τις κινήσεις στρατιωτικών τμημάτων της 117 Jager Division σε συσχετισμό με την μεταφορά των Ιταλικών Λαφύρων προεκλήθη μεταξύ του πληθυσμού της Πελοποννήσου η εικασία ότι πρόκειται για προετοιμασίες για μία εκκένωση από τα Γερμανικά στρατεύματα. Αυτά τα περιστατικά είχαν όλο και σε οξυνόμενο βαθμό αποτέλεσμα, να καταπτοηθεί τελείως το αντικομουνιστικό τμήμα του πληθυσμού και πολλαπλώς, κυρίως εις τους λεγόμενους πνευματικούς κύκλους, να δημιουργηθεί η τάσις να συνθηκολογήσουν με το ΕΑΜ ή να προσπορισθούν οφέλη από αυτό. Στο κομμουνιστικό τμήμα του πληθυσμού δημιουργήθηκε μία ολοένα θρασύτερη συμπεριφορά η οποία εκορυφώθη με ένα σαφές τελεσίγραφο του ΕΛΑΣ προς τον Νομάρχη Μεσσηνίας με τον οποίο, μεταξύ άλλων, εζητήθη η παράδοσις της Διοικήσεως, η έκδοσις όλων των εθνικοφρόνων Ελλήνων αξιωματικών και το οποίον τελικά καταλήγει με την διαπίστωσιν: […] η ανωτέρω Διοίκησις δια το κίνημα του ΕΛΑΣ και ΕΑΜ ευρίσκεται στο Κάιρο […]. Παράλληλα με αυτή την ολοένα ισχυρότερη εμφάνιση των Κομμουνιστών έγινε μία σειρά πολιτικών δολοφονιών καθώς και η καταδίωξις των ολίγων εις τα όρη βορειοδυτικώς της Τριπόλεως και του Ταϋγέτου αγωνιζομένων αντικομουνιστικών συμμοριών. Επί πλέον διάφορες επιθέσεις και ανατινάξεις σιδηροδρόμων και οδών, επιδρομές κατά Γερμανικών φορτηγών αυτοκινήτων, σε μία μονάδα γεωμετρήσεων και τελικά σε ένα Λόχο του 749/Jager Regiment που ήταν προωθημένος εις την περιοχήν Καλαβρύτων δι’ ανίχνευσιν ο οποίος εκμηδενίστηκε ολοσχερώς από τον ΕΛΑΣ. Το πρώτο χτύπημα πρέπει να το υπέστη το κομουνιστικό κίνημα δια των επιχειρήσεων των Διοικητών Πελοποννήσου την 22 και 23.10 εναντίον του ΕΛΑΣ και ΕΑΜ στις πόλεις Πατρών, Κορίνθου, Τριπόλεως, Σπάρτης, Καλαμάτας και Μεγαλουπόλεως. Η σύλληψις ομήρων και 3000 περίπου ατόμων τα οποία αποστέλλονται για καταναγκαστικά έργα στο Ράιχ, έκαμε τον πληθυσμό να καταλάβει ότι την ειρηνοποίηση δεν πρέπει (καθόλου) να την θεωρούμε αδυναμία. Κατά την άποψη της Μεραρχίας μία ριζική καταπολέμησις των κομουνιστικών συμμοριών μόνον με τη βοήθεια αντικομουνιστικών συμμοριών είναι δυνατή διότι 1) Η ταξινόμησις σε ομάδες (διάρθρωσις) των δυνάμεων της Μεραρχίας δεν επιτρέπει μεγαλύτερες επιχειρήσεις κατά των συμμοριτών, και 2) η πείρα εδίδαξε ότι οι συμμορίες λόγω της μεγαλύτερης κινητικότητάς των στο έδαφος (περιοχές υπαίθρου) μπορεί εύκολα να ξεφεύγει από την σύλληψιν (σύσφιξη) κανονικών στρατευμάτων. Οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός τέτοιου Ελληνικού Ελευθέρου Σώματος είναι πολιτικές από το γεγονός δεδομένες, ότι η αντικομουνιστική μερίδα του πληθυσμού, δια της δηλώσεως των Συμμάχων ότι τα Βαλκάνια είναι περιοχή Σοβιετορωσσικού ενδιαφέροντος, είναι πεπεισμένη ότι η Αγγλία εγκατέλειψε ήδη (άφησε να πέσει) τον Ελληνικό Λαό και τον παρέδωσε στην Μπολσεβικοποίηση. Θα ήταν άλλωστε, δια την περίπτωση μίας εισβολής, προτιμότερο, να έχουμε τις δύο πολιτικές κατευθύνσεις περιπλεγμένες μεταξύ τους σε αγώνα και να είναι έτσι ελεύθερα τα νώτα για τον Γερμανικό Στρατό. Εκτός αυτού φαίνεται για τη Μεραρχία προβληματική η τήρησις ελευθέρων των οδών κυκλοφορίας εις το προσεχές και απώτερον μέλλον, εάν δεν καταστεί δυνατό το σταμάτημα της επεκτάσεως της κομουνιστικής κινήσεως. Με την επέκταση του κυκλοφοριακού δικτύου και τις δυσκολίες του εδάφους παρουσιάζεται όμως αυτή η ελευθέρα τήρησις μόνον περισσότερο δυνατή, όταν γηγενείς δυνάμεις συμβάλουν προς τούτο.
II) Εχθρική κατάστασις. Η Β.Δ. Πελοπόννησος είναι εξ ολοκλήρου στα χέρια κομουνιστικών συμμοριών, με την εμπέδωση του ισχυρού Αντιστασιακού Κομμουνιστικού Κέντρου Καλαβρύτων, με εξαίρεση τη λωρίδα των ακτών που κατέχεται από τα Γερμανικά στρατεύματα. Η ανωτάτη ηγεσία των επαναστατών εις αυτήν την περιοχή (Καλαβρύτων) αποτελουμένη από έναν Έλληνα Σμήναρχο (Μίχου), από περισσότερους Έλληνες ανώτερους αξιωματικούς (επιτελείου), από πέντε Άγγλους αξιωματικούς και από είκοσι ένα κομουνιστές Ιταλούς αξιωματικούς, ευρίσκεται την περίοδο αυτήν εις την Δεμέστιχα (19 χλμ. ΝΑ - Πατρών) σύμφωνα με αξιόπιστο πληροφορία ανδρός V (πληροφοριοδότου-εμπίστου). Μία άλλη ομάδα επαναστατών, υποστηριζομένη από τους τοπικούς κατοίκους όλων σχεδόν των χωριών, ευρίσκεται συνεχώς εις τα όρη της Δ. Μεσσηνίας, μία τρίτη στον Ταΰγετο. Μικρότερες ομάδες Νοτίως της Κορίνθου, στην Ανατολική Λακωνία και στις τρεις Χερσονήσους της Ν. Πελοποννήσου. Μία επέκτασις της κομουνιστικής περιοχής συμμοριτών από αυτά τα Κέντρα είναι προφανής.
III) Ιδία τακτική κατάστασις και σκοποί. Με την αναχώρηση της I. Τεθωρακισμένης Μεραρχίας η 117 Jager Division ανέλαβε την Διοίκησιν εις ολόκληρον την Πελοπόννησον. Προς τούτο ετέθησαν υπό τας διαταγάς της Μεραρχίας: το Επιτελείον 965 Σύνταγμα Πεζικού Στερεάς, και το 1.1V/Στερεά 999 Τάγμα Πεζικού, 2) ο Λόχος VII/999 Τάγμα Πεζικού, II/A.R. 109, Επιτελείο Ταγματάρχου Heinrich, Επιτελείο Λοχαγού Falkenstein, Επιτελείο Συντάγματος και III/LW Συντάγματος Καταδρομών 22 (την 28.10. αποχωρήσαντος). II./A.R. II /2 Πυροβολαρχίες. 3) το Τεθωρακισμένο Καταδρομικό Τμήμα II (L) (την 28.10. αποχωρήσαντος) Ομάδα αντιαεροπορικού Πυροβολικού «Κόρινθος» με σταθερά πυροβόλα των: 5-8,8 εκ. και 2 των 2 εκ.
Η εντολή της Μεραρχίας είναι: Η 117 Jager Division θα υπερασπίζεται την Πελοπόννησο έναντι εχθρικών επιθέσεων από θαλάσσης, από της ξηράς και από αέρος. Θα παρεμποδίζει οιανδήποτε διείσδυσιν εχθρού κατά και γύρω από την διώρυγα σε κινητική κατεύθυνση αγώνος χρησιμοποιούσα κατάλληλες θέσεις φραγμάτων και περασμάτων (διόδων) εις ολόκληρον την γραμμήν Πατρών -Μεγαλοπόλεως - Σπάρτης - Ναυπλίου - Διώρυγα Κορίνθου.
Διαταγή δια την μετακίνησιν της I. Μεραρχίας Τεθωρακισμένων
1) Η Ι. Τεθ. Μεραρχία θα τεθεί εις διάθεσιν της Ανωτάτης Νοτιοανατολικής (Διοικήσεως) εις την περιοχήν Σκόπια - Πρίστινα - Πρίζρεν. Η μετακίνησις θα γίνει με τμήματα αλυσίδων (ερπυστριοφόρα) και κατά το δυνατόν με πολλά ημιερπυστριοφόρα οχήματα εις μεταφοράν - Ε, με τροχοφόρα οχήματα και με τα αναγκαία ημιερπυστριοφόρα οχήματα δια την ασφαλή πορεία εδάφους.
2) Δια τον σκοπόν αυτόν η I. Τεθ. Μεραρχία με τα τμήματα πορείας εδάφους θα συγκεντρωθεί εις τον χώρον νοτίως της Λαμίας έτσι ώστε η εκκίνησις να λάβει χώραν την 11.10.43. Τα τμήματα μεταφοράς - Ε να συγκεντρωθούν, ενάρξεως γενομένης αμέσως, εις τον χώρον Ελευσίνα - Θήβα. Η μεταφορά θα αρχίσει αμέσως μετά την άφιξιν των κενών υλικών. Λεπτομέρειες δια την μεταφοράν - Ε θα δοθούν ακόμη με νεωτέραν διαταγήν.
3) Το Επιτελείον της Ε Τεθ. Μεραρχίας μετατίθεται αμέσως τη Θήβα και θα εκτελέσει, συντομεύοντας την προς το παρόν εις εξέλιξιν ευρισκομένην επιχείρησιν Ευβοίας, αρχής γενομένης το αργότερον την 8.10.43, μία επιχείρησιν συμμοριτών εις την περιοχή Μόλος σύμφωνα με προφορική οδηγία εις το Ια. Προς τούτο θα τεθεί υπό τας διαταγάς της Μεραρχίας το 2. Σύνταγμα Τεθ. Γρεν. Αστ.–SS. Το 113 Σύνταγμα Τεθ. Γρεν. αποσύρεται υπό τας διαταγάς της Μεραρχίας. Εκτός αυτών θα κινητοποιηθούν μέσω της Μεραρχίας δι’ αυτήν την επιχείρησιν η I. Τεθ. Α.Α. και το 37 Τεθ. Ρι Τάγμα. Το προς το παρόν δια μίας πυροβολαρχίας (ΒΤΤR) ενισχυμένη ΙΙ./Τεθ. Συντ. Γρεν. I., θα αποσυρθεί μετά το πέρας της επιχειρήσεως εις το όρος Ελικών υπό τας διαταγάς της Μεραρχίας.
4) Δια την αναχώρηση από την Πελοπόννησο δίδονται οι ακόλουθες οδηγίες:
α) Η I. Τεθ. Α.Α. θα ανακληθεί από την περιοχή Πύργου, αμέσως μόλις θα έχει γίνει η διασφάλισις της πόλεως Πύργου από I σώμα (ΚΡ) του II. Ταγμ. Πεζικού 999. Την μετάθεσιν αυτού του ΚΡ (σώματος) εις Πύργον διατάζει η I. Τεθ. Μεραρχία.
β) Τα εις την περιοχήν Άργος – Ναύπλιον ευρισκόμενα τμήματα της I. Τεθ. Μεραρχίας θα τεθούν εις πορείαν μέσω της Μεραρχίας, αμέσως μόλις φθάσουν το 117 Τμ. Τεθ. Καταδρομών εις Άργος και το 670 Εφεδρικό Τάγμα εις Ναύπλιον.
γ) Τα εις την περιοχήν Πατρών προς το παρόν εγκατεστημένα τμήματα του I. Συντ. Τεθ. Γρεν. θα αντικατασταθούν από το 749 Jager Division /II το οποίον θα τροφοδοτηθεί με Ε-Μεταφοράν από Καλαμάτα. Οι μεταφορές θα γίνουν έτσι ώστε να φθάσει πρώτο το πολεμικό επιτελείο του Τάγματος. Τμήματα του I. Συντ. Τεθ. Γρεν. αποσύρονται αμέσως μόλις θα έχουν φθάσει τελείως τα πολεμικά επιτελεία. Η μετατόπισις τουλάχιστον του πολεμικού επιτελείου του 11/749 Jager Division πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερον το βράδυ της 8.10.43. Εν ανάγκη να γίνει η μεταφορά - Ε δια KW – μεταφοράς.
δ) Το Ι./Ρι 659 Jager Regiment μετατίθεται μέχρι την 7.10.43 εις την Διώρυγα Κορίνθου και θα αναλάβει τα καθήκοντα που είχε μέχρι τώρα το 37 Τεθ. Ρι. Τάγμα. Ο Άόχος (KP) υπόκειται τακτικώς προς τούτο υπό τας διαταγάς του IW. Συντάγματος Καταδρομών 22.
5) Την 6.10.43, ώραν 12.00, αναλαμβάνει η 117 Jager Division την διοίκησιν δι’ όλας τας εις την Πελοπόννησον εγκατεστημένας δυνάμεις. To E.W. Καταδρ. Συντ. 22 θα υπάγεται τακτικώς εις την 117 Jager Division, το 965 Συντ. Πεζικού Στερεάς και το Επιτελείον Φάλκενστάϊν θα υπόκεινται τακτικώς και προμηθειακώς εις την 117 Jager Division Διαταγή δια την νέα διάρθρωση των δυνάμεων στην Πελοπόννησο ακολουθεί χωριστά. Η εις το πλαίσιον της νεοδιαρθρώσεως προβλεπομένη ασφάλεια των ακτών δια Άόχων του 999 Τάγματος Πεζικού Στερεάς θα εκτελεσθεί αμέσως δια της 117 Jager Division σύμφωνα με προφορική εντολή (οδηγία) προς τον Ια της 4.10.43 (ΙΙΙ/999 με ανά I KP (λόχο) Καλαμάτα, Αεροδρόμιον Μεσσηνίας, Πύλου και Κυπαρισσίας ΙΙ/999 με ανά I KP. Πύργος, Ακρωτήριον Τρεπίτο, Ακρωτήριον Κυλλήνης, Αεροδρόμιον Αράξου). Η μετάθεσις 2 Λόχων VII/999 από τη Ζάκυνθο προς το Γύθειον και Μολάους θα διαταχθεί αμέσως από το Σώμα. Πτέραρχος Felmy […]
Η ιστορική έρευνα αναζήτησε ντοκουμέντα και μαρτυρίες της Βέρμαχτ για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα. Ερευνήσαμε με προσοχή τα Γερμανικά Αρχεία και ζητήσαμε τις απόψεις Ανωτάτων Αξιωματικών που οργάνωσαν και εκτέλεσαν την UNTERNEHMEN KALAWRYTA. Επίσης αναζητήσαμε σχόλια στα Μαζικά Μέσα Ενημέρωση για το Ολοκαύτωμα. Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζονται συνοπτικά κατωτέρω:
Καταπολέμηση συμμοριτών και μέτρα εξιλασμού
[Ντοκουμέντο (έγγραφο) Felmy Νο 59]
Μία επιτυχής καταπολέμηση των ανταρτών του ΕΛΑΣ με κανονική πολεμική παρεμβολή (τακτική) ήταν δύσκολη. Η (μονάδα) LXVIII Α.Κ. με την ασθενή της δύναμη δεν ήταν σε θέση να οργανώσει ένα μέτωπο αμύνης εναντίον μιας συμμαχικής αποβάσεως και να διατηρεί ταυτόχρονα τη χώρα σε ειρηνική κατάσταση. Έτσι συνέβη, ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο, οι συμμορίες να ελέγχουν τη χώρα. Με τον ύπουλο τρόπο πολέμου των συμμοριτών, άμεσα μέτρα τακτικής ήσαν τις περισσότερες φορές αδύνατα. Η στρατιωτική μονάδα ήταν υποχρεωμένη μετά τις επιδρομές να περιορίζεται γενικά στο να απαντάει στο πυρ (στην επίθεση) και στο να διώχνει τους συμμορίτες. Εφ’ όσον οι συμμορίτες, σε περιπτώσεις υπερτερών Γερμανικών δυνάμεων, παρέκκλιναν (υπεξέφευγαν) αμέσως και εκμεταλλευόμενοι τις καλύτερες γνώσεις τους του εδάφους εξαφανίζονταν στα βουνά, μία προώθηση (συνέχιση της αντεπιθέσεως) ήταν σχεδόν άσκοπη. Τα ως επί το πλείστον αδύνατα Γερμανικά τμήματα διέτρεχαν κατ’ αυτό οπωσδήποτε (το πολύ πολύ) τον κίνδυνο να περιπέσουν σε ενέδρα… Γι’ αυτό το λόγο σχηματίσθηκαν τα λεγόμενα Κομάντος καταδιώξεως συμμοριτών τα οποία τοποθετήθηκαν κατόπιν στις περιοχές που είχαν συμβεί επιδρομές. Από καιρού εις καιρόν εκτελέστηκαν μεγαλύτερες επιχειρήσεις με την ενίσχυση στρατιωτικών τμημάτων που είχαν προσέλθει για το σκοπό αυτό. Τέτοιες επιχειρήσεις εκκαθαρίσεως έλαβαν χώρα προπάντων στα κέντρα των συμμοριτών στην Πελοπόννησο και συγκεκριμένα με στρατιωτικά τμήματα της 117 Μεραρχίας Καταδρομών πολλαπλώς ενισχυθέντα από μονάδες της ΙΙ. LW (αεροπ.;) εκστρ. Μεραρχίας μεταφερθείσες από την Αττική, και με συμμετοχή του Ναυτικού και από δυνάμεις υπό την ηγεσία των Ανωτέρων SS και Αρχηγ. Αστυνομίας (18 Αστυν. Μερ. ελληνικών Εθελοντικών Ταγμάτων Πελοποννήσου-Ευζώνων). Σ’ αυτές τις επιχειρήσεις παρουσιαζόταν σχεδόν πάντοτε η ίδια (εχθρική) εικόνα. Επειδή η επικείμενη επιχείρηση δεν μπορούσε φυσικά να παραμείνει κρυφή από τον ΕΛΑΣ (δηλ. να μη την αντιληφθεί ο ΕΛΑΣ), οι συμμορίτες είχαν σχεδόν πάντα προετοιμαστεί ανάλογα. Εφ’ όσον δεν είχαν εκκενώσει τα ορμητήριά τους στα χωριά, πρόβαλαν σθεναρή άμυνα, για να υποχωρήσουν κατόπιν προς τα δύσβατα ορεινά εδάφη και να διαλυθούν. Μετά τη διέλευση των Γερμανικών στρατιωτικών τμημάτων σχηματίζονταν (συνενώνονταν σε σχηματισμό) πολλαπλώς εκ νέου και προσπαθούσαν αιφνιδιαστικές επιδρομές στα νώτα των Γερμανικών Μονάδων. Συμμοριτοχώρια τα οποία με την εμφάνιση των πολεμικών Γερμανικών τμημάτων είχαν δώσει (είχαν κάμει) ειρηνική εντύπωση, καταλαμβάνονταν πάλι μετά την αποχώρηση των Γερμανικών τμημάτων από τον ΕΛΑΣ. Συμμορίτες είχαν συχνά καμουφλαριστεί και είχαν υποδεχθεί σαν ειρηνικοί πολίτες τους Γερμανούς στρατιώτες προσφέροντάς τους ταυτόχρονα φιλοξενία.
Παρ’ όλα αυτά πολλές φορές συμπτωματικά αναγκάστηκαν μονάδες του ΕΛΑΣ να δώσουν μάχη και να εξολοθρευτούν κατ’ αυτήν ή να συλληφθούν αιχμάλωτοι. Μέλη (συγγενείς;) των συμμοριτών μεταχειρίζονταν ως αιχμάλωτοι πολέμου και οδηγούνταν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων, εφ’ όσον ο αγώνας δεν είχε διεξαχθεί με Ιδιαίτερη σκληρότητα, πράγμα που θα το αποφάσιζε ο Διοικητής της Μεραρχίας. Εφ’ όσον κατά τις συγκρούσεις πυροβολούσαν μέσα από τα σπίτια και αυτά αναγνωρίσθηκαν ως βάσεις συμμοριτών, αυτά ως επί το πλείστον πυρπολούνταν από τα Γερμανικά στρατεύματα. Το ίδιο συνέβαινε και με τα σπίτια στα οποία βρέθηκαν αποθήκες όπλων ή προμηθειών. Άτομα ύποπτα για τις σχέσεις τους ή την υποστήριξή τους προς τους αντάρτες (ύποπτοι συμμορίτες) και κομμουνιστές συνελήφθησαν. Αυτό έγινε κατά κανόνα με την υποστήριξη μέσω των ελληνικών εθελοντικών μονάδων. Αυτοί έκαναν επίσης συλλήψεις ανεξάρτητα (μόνοι τους). 'Όλα αυτά τα μέτρα λαμβάνονταν κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τις συμπλοκές. Ως τέτοιες παρουσιάζονταν επίσης στις αναφορές των Μεραρχιών του Σώματος, της Ομάδος Στρατιάς. Δεν ήσαν μέτρα εξιλασμού. Το ίδιο ισχύει και για τις Διατάξεις οι οποίες ελήφθησαν για να εκφοβίσουν τους Αντάρτες του ΕΛΑΣ από ενέργειες σαμποτάζ, π.χ. η εγκατάσταση βαγονιών με ομήρους μέσα στις σιδηροδρομικές διαδρομές Πελοποννήσου. Μπροστά από την ατμομηχανή του τραίνου βρισκόταν ένα βαγόνι μέσα στο οποίο ταξίδευαν μαζί ένας αριθμός συλληφθέντων κομμουνιστών εν δράσει. Αυτό γινόταν γνωστό στους συμμορίτες. Σε ανατινάξεις και ναρκοθετήσεις οι κομμουνιστές θα ήταν τα θύματα. Γι’ αυτό το λόγο
Αυτοί διέταξαν την ισοπέδωση των Καλαβρύτων
σταμάτησαν εδώ άλλες απόπειρες των ανταρτών. Η πείρα όμως απέδειξε ότι όλα αυτά τα μέτρα δεν επαρκούσαν για να καταπολεμηθούν αποτελεσματικά οι αντάρτες. Από την άλλη πλευρά δεν μπορούσαν να μείνουν αναπάντητες οι συνεχείς επιδρομές και οι σχεδόν καθημερινές δολοφονίες Γερμανών στρατιωτών και εθνικοφρόνων Ελλήνων από του τέλους του 1943. Οι συμμορίες θα το εκλάμβαναν αυτό ως αδυναμία του Γερμανικού Στρατού και θα ενέτειναν περισσότερο τις τρομοκρατικές τους δραστηριότητες. Έπειτα από αυτά φτάσαμε στα λεγόμενα Μέτρα Εξιλασμού για τα οποία κατά τη διάρκεια του Πολέμου και από τον Χίτλερ προσωπικώς, είχαν εκδοθεί περισσότερες οξείς Διαταγές. Έπειτα από την ανάληψη της ηγεσίας στη Νότιο Ελλάδα από το Σώμα LXVIII Α.Κ. στις αρχές Οκτωβρίου 1943, εξετελέσθησαν μέτρα εξιλασμού στην περιοχή του Σώματος βάσει Διαταγής του Ομίλου Στρατιάς από τον Αύγουστο 1943. Προβλεπόταν μεταξύ άλλων, ως απάντηση στις επιδρομές κατά Γερμανών στρατιωτών η εκτέλεση ή απαγχονισμός ομήρων και η καταστροφή των χωριών (των κατοικημένων περιοχών) που βρίσκονταν πλησίον του σημείου επιδρομής. Τη Διαταγή προς τούτο διαβίβασε ο Διοικητής μεραρχίας. Το Σώμα δε συμμετείχε.
Η Γενική Διοίκηση του LXVIII Α.Κ. δεν είχε συνεπώς τότε άμεσα καμία επιρροή επί των μέτρων εξιλασμού. Οι Διοικητές Μεραρχιών τις προέτρεψαν (τις Διαταγές) για την περιοχή τους ανάλογα με τις απαιτήσεις της καταστάσεως. Η εκτέλεση μέτρων εξιλασμού ανακοινωνόταν κατ’ αρχήν μετέπειτα κανονικά στο Σώμα με την Ια ή Ιγ ημερήσια αναφορά κάθε πρωί, και το οποίο Σώμα από την πλευρά του διαβίβαζε τις αναφορές συνοπτικά στον Όμιλο Στρατιάς. Όταν στις αρχές Δεκεμβρίου 1943 στη Βόρειο Πελοπόννησο κοντά στα Καλάβρυτα, ένας Γερμανικός λόχος παρασύρθηκε από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ σε ενέδρα και συνελήφθησαν αιχμάλωτοι 78 άνδρες οι οποίοι δολοφονήθηκαν με κτηνώδη τρόπο, τότε, βάσει των μέτρων εξιλασμού, καταστράφηκαν από την 117 Μεραρχία Καταδρομών τα Καλάβρυτα και μια σειρά άλλων χωριών και εκτελέστηκαν συνολικά περίπου 700 Έλληνες, μεταξύ αυτών στα Καλάβρυτα μόνον περίπου 500. Η δολοφονία των συλληφθέντων Γερμένων στρατιωτών από τον ΕΛΑΣ ήταν πρόστυχη (άνανδρη). Ήταν συνεπώς εύλογο οι προωθηθείσες για την απελευθέρωσή τους μονάδες να είναι ιδιαίτερα εξοργισμένες. Ήθελαν να έχουν αντίποινα και τα εξασφάλισαν. Το ότι όμως ένας Διοικητής Μεραρχίας διέταξε μέτρα αντιποίνων τοιαύτης εκτάσεως, ήταν νοητό μόνον από τη βασική στάση και αντίληψη του Στρατηγού Von Le Suire. Ήταν ένα ιδιαίτερα περίφροντις ηγέτης στρατεύματος, η τύχη του κάθε στρατιώτη του τον ενδιέφερε πολύ, θεωρούσε τη ζωή Γερμανών στρατιωτών αφάνταστα (ασύγκριτα) πολυτιμότερη από τη ζωή των Ελλήνων. Η χολερική φύση του Στρατηγού και η έλλειψη κάθε πολιτικής αγχίνοιας, η απόρριψη μάλιστα πολιτικής σταθμίσεως, ήταν τα παραπέρα αίτια της συμπεριφοράς του.Ο Στρατηγός Felmy αποδοκίμασε τα μέτρα αντιποίνων που εκτελεστήκαν από την 117 Μεραρχία Καταδρομών. Απαίτησε να σταματήσει η επανάληψη παρόμοιων περιστατικών. Για την εκτέλεση μεγάλων μέτρων εξιλασμού η Μεραρχία στο μέλλον όφειλε να ζητήσει την συγκατάθεση του Γενικού Διοικητού. Ο Στρατηγός Felmy ξεκινούσε πάντα από την αντίληψη ότι ήταν βέβαια στρατιωτική αναγκαιότητα, ύπουλες επιδρομές και δολοφονικές ενέργειες των κομμουνιστικών συμμοριών να ανταποδίδονται επίσης με μέτρα εξιλασμού. Αλλά δεν έπρεπε αυτά να γίνονται ανεξέλεγκτα (χωρίς επιλογή), αλλά έπρεπε να στρέφονται προς του δράστες ή τον συνυπεύθυνο κύκλο προσώπων. Εσφαλμένα εφαρμοζόμενα μέτρα αντιποίνων μπορούσε να επιφέρουν αντίθετα αποτελέσματα και να στρέψουν το λογικώς διακείμενο μέρος του πληθυσμού προς το πλευρό των συμμοριτών. Από αυτή τη συναίσθηση εκπορευόμενος (γνωρίζων τούτο) ο ΕΛΑΣ προκάλεσε, πολλαπλώς μάλιστα, τέτοια μέτρα αντιποίνων. Τα μέτρα αντιποίνων δεν έπρεπε λοιπόν να δημιουργούν αίσθημα ανησυχίας στον πληθυσμό. Αυτή την αντίληψη αντιπροσώπευε ο πρεσβευτής Neubacher, ο οποίος προσπαθούσε να επιφέρει την ειρήνευση στα Βαλκάνια κατά κύριο λόγο από της πλευράς του πολιτικού και του οικονομικού τομέα. Η Γενική Διοίκηση ήδη από το Φθινόπωρο του 1943 στις αναφορές της προς τον Όμιλο Στρατιάς εκφράζει αυτή την αντίληψή του (Πρεσβευτού). Επίσης, καθ’ όσον γνωρίζω, ο Στρατηγός Felmy εξεδήλωσε τις ίδιες αντιλήψεις έναντι των Διοικητών Μεραρχιών.
Περί το τέλος Δεκεμβρίου (1943) εξεδόθη νέα Διαταγή από το Σώμα (Όμιλο) Στρατιάς, η οποία απαγόρευε ρητώς τα μέτρα αντιποίνων χωρίς επιλογή. Έπρεπε να τίθεται η σκέψη εκφοβισμού στο προσκήνιο και να χτυπιούνται μόνο βοηθοί συμμοριτών και ενεργοί κομμουνιστές. Στην περιοχή του LXVIII Α.Κ. μέτρα εξιλασμού δεν εκτελέστηκαν μόνο από τα στρατεύματά του, αλλά ακόμη και από τον Ανώτερο Αστυνομικό Διοικητή των SS, από την Ελληνική Αστυνομική Ασφάλεια (Στρατηγός Λάμπου) και τις Ελληνικές Εθνικές Ενώσεις (Εύζωνοι, Εθελοντικά Τάγματα Ασφαλείας Πελοποννήσου, Χωροφυλακή). Για την Αθήνα οι όμηροι προσδιορίζονταν σχεδόν αποκλειστικά μέσω της Ελληνικής Αστυνομικής Ασφαλείας. Αυτή μπορούσε να ξεχωρίζει καλύτερα τις συνθήκες (τις σχέσεις) και μπορούσε να κατονομάσει τους ενεργούς κομμουνιστές. Το ίδιο ίσχυε και στην Πελοπόννησο για τα Ελληνικά Εθελοντικά Τάγματα (Ασφαλείας). Οι Έλληνες εκπληρούσαν αυτό το καθήκον μόνοι τους, γιατί το θεωρούσαν ως αναγκαίο. Στα μέτρα εξιλασμού στην Αθήνα τα οποία εκλύθησαν (επεβλήθησαν) εξαιτίας των συνεχών επιδρομών και δολοφονιών από τους κομμουνιστές του ΕΑΜ προ πάντων εναντίον εθνικοφρόνων Ελλήνων και Ελλήνων αστυνομικών, δεν συμμετείχε το LXVIII A.K. και τα υπ’ αυτό στρατιωτικά τμήματα. Αυτά εκτελούντο από τον Ανώτερο Αστυνομικό Διοικητή των SS και κοινοποιούνταν διά τοιχοκολλήσεων και διά του τύπου. Το αυτό ίσχυε και για τα μέτρα εξιλασμού τα οποία εκτελούνταν από τα ελληνικά Τάγματα Ασφαλείας, καθ’ όσον αυτές οι μονάδες ήταν υπό τις Διαταγές του Ανώτερου Αστυνομικού Διοικητή των SS. Στην υπόλοιπη περιοχή του Σώματος διέταζαν οι Διοικητές Μεραρχιών σε συνεννόηση με τη Στρατιωτική Διοίκηση. Συνοπτικά για την τότε αντίληψη του LXVIII A.K. και του Στρατηγού Διοικητού της για τα μέτρα αντιποίνων πρέπει να τονιστούν τα ακόλουθα: Ασφάλεια και υπόληψη (περιωπή) του Γερμανικού Στρατεύματος απαιτούσαν να καταπολεμούνται με όλη την οξύτητα οι τρομοκρατικές ενέργειες και οι επιδρομές του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. Εφ’ όσον δεν μπορούσε να συλληφθούν οι άμεσοι δράστες –πράγμα που συνέβαινε τις περισσότερες φορές– τα μέτρα εξιλασμού αποτελούσαν στρατιωτική αναγκαιότητα. Οποιοιδήποτε αναλογικοί αριθμοί δεν εφαρμόστηκαν. Ο αρχικά προβλεπόμενος λόγος (αναλογία εκτελέσεων) 1:50 έως 1:100 δεν έφτασε στην περιοχή του LXVIII A.K. σε κανένα μέτρο αντιποίνων (στην πιο ακραία περίπτωση). Τα μέτρα εξιλασμού στρέφονταν, σύμφωνα με οδηγίες του Σώματος, αποκλειστικά εναντίον ενεργών κομμουνιστών και βοηθών συμμοριτών (διαβιβαστών πληροφοριών, συνδέσμων, διανομέων διαφημιστικών εντύπων φέιγ-βολάν).
Αυτοί θεωρούσαν τον αγώνα του ΕΛΑΣ σαν δικό τους, τον υποστήριζαν υλικά και ιδεολογικά. Κατά τη διασφάλιση (σύλληψη;) αυτών των κύκλων έπρεπε να επενεργήσει ο επιδιωκόμενος εκφοβισμός. Ο Στρατηγός Felmy είχε πάντοτε επίγνωση της μεγάλης ευθύνης η οποία θα αναλαμβανόταν με τη Διάταξη μέτρων αντιποίνων. Μπορούσε να τις (υπο)φέρει τόσο ελαφρύτερα καθ’ όσον όλοι οι εθνικόφρονες ελληνικοί κύκλοι ενέκριναν τον οξύ αγώνα του Γερμανικού Στρατού εναντίον του κομμουνισμού και των κομμουνιστικών συμμοριών, και η ελληνική Κυβέρνηση, η Εξουσία και οι Ενώσεις τον υποστήριζαν ελεύθερα από μόνοι τους. Για να παραλύσουν αυτή την υποστήριξη από τους ίδιους τους Έλληνες, ισχυρίστηκε τότε η κομμουνιστική προπαγάνδα, όπως και σήμερα, ότι ο αγώνας του Γερμανικού Στρατού στρεφόταν εναντίον του ελληνικού λαού.
Την άνοιξη του 1944 σε μια επιχείρηση στρατιωτικού τμήματος του LXVIII A.K. εναντίον ανταρτών του ΕΛΑΣ στην περιοχή Δυτικά των Θηβών συνελήφθησαν αιχμάλωτοι 2 Βρετανοί Αξιωματικοί, ο Λοχαγός McGregor και ο Ανθυπολοχαγός Καψής. Οδηγήθηκαν στη Γενική Διοίκηση και ανακρίθηκαν από εμένα. Από την ανάκριση προέκυψε ότι ο Ανθ/γός Καψής ανήκε ήδη στα Αγγλικά στρατεύματα κατοχής στην Ελλάδα και μετά την αποχώρησή τους την άνοιξη του 1941 παρέμεινε στην Ελλάδα. Στην αρχή έμενε στην Πελοπόννησο και αργότερα ήλθε σε επαφή με τη Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή στον ΕΛΑΣ και μετέβη κατόπιν οδηγιών στην Αττική-Βοιωτία για να τοποθετηθεί εκεί ως Βρετανικός Αξιωματικός Σύνδεσμος και διερμηνέας ελληνικής. Συνεργαζόταν κατόπιν μαζί με το Λοχ. McGregor, ο οποίος είχε κατεβεί με αλεξίπτωτο και είχε εκτελέσει εντολή ανατινάξεως μιας Γέφυρας (Γέφυρα Ασωπόταμου). Ο Λοχαγός McGregor και ο Ανθ. Καψής αντιμετωπίσθηκαν φυσικά από τη Γεν. Διοίκηση σαν Αξιωματικοί αιχμάλωτοι πολέμου, παρ’ όλο που ελλείψει άλλης δυνατότητας στεγάσεως παραδόθηκαν αναγκαστικά κατ’ αρχήν στις Φυλακές Αβέρωφ στην Αθήνα. Εν συνεχεία διαβίβασα προφορικώς τηλεφωνικώς αναφορά για τα αποτελέσματα της ανακρίσεως στο Σώμα Στρατιάς. Από αυτό ελήφθη κατόπιν αυτού η οδηγία για τη μεταχείριση των Αξιωματικών ως μέλη Κομάντος με το πνεύμα της Διαταγής του Φύρερ της 18.10.1942 και να τεθούν στη διάθεση των SD. Δεν εξετέλεσα την παράδοσή τους στα SD, αλλά εξέθεσα το θέμα της υποθέσεως και τις απόψεις μου στον Στρατηγό Felmy, ότι οι δύο Αξιωματικοί δεν είχαν κάμει τίποτα περισσότερο από την εκτέλεση στρατιωτικής εντολής, ότι (ανυποψίαστοι;) έφεραν τη στολή και τα διακριτικά του βαθμού τους, και έκαναν καλή εντύπωση, Ως εκ τούτου ήταν αδύνατον να τους παραδώσουμε στα SC. O στρατηγός Felmy συμφώνησε με αυτή την άποψη ανεπιφύλακτα και υπέγραψε αναφορά προς την Ε ομάδα της Βέρμαχτ [Θεσσαλονίκη].
Καλάβρυτα
Η Ράχη του Καππή [Σκίτσο Αγλαΐας Κυριακοπούλου]
Η επιχείρηση Καλάβρυτα ήταν από μια από τα πιο απαίσια αντίποινα στην Ελλάδα. Εδώ πρέπει να αναφερθεί επειδή είχε συσχετιστεί με τον Waldheim. Η επιχείρηση διεκπεραιώθηκε μεταξύ αρχής και μέσα Δεκεμβρίου 1943. Ήταν μια από τις επιχειρήσεις κατά «μεγαλυτέρων συναρτομένων περιοχών συμμοριών», οι οποίες παρά τις αρμοδιότητες του στρατιωτικού διοικητή Ελλάδας στην περιοχή, είχε μείνει καθήκον της ομάδας Στρατού Ε. Στις ημερήσιες αναφορές της ομάδας Στρατού Ε/Ια-01 από 5.12.43 γίνονται τακτικά αναφορές στην πορεία της επιχείρησης προς το ΟΒ(;) Νοτιοανατολικής Ελλάδας και στις 12.12. γράφει: «Μέχρι τώρα αντίποινα στην περιοχή των Καλαβρύτων (χθεσινή ημερήσια αναφορά): καταστράφηκαν 9 χωριά, εκτελέστηκαν 142 άνδρες…». Στις 14.12.: Κοντά στα Καλάβρυτα βρέθηκαν τα 70 πτώματα των δολοφονημένων μελών του 5/749. Στη διάρκεια άλλων αντιποίνων καταστράφηκαν 3 χωριά. Τα Καλάβρυτα καταστράφηκαν τελείως. 511 αρσενικοί κάτοικοι εκτελέστηκαν. Στις 15.12.: Σε συνέχεια των αντιποίνων καταστράφηκαν στην περιοχή των Καλαβρύτων άλλα 2 χωριά και 2 μοναστήρια. Στις 16.12.: Κάηκαν τα Μαζέικα (νοτιοανατολικά των Καλαβρύτων), με αυτό τα αντίποινα ολοκληρώθηκαν». Όλες αυτές οι αναγγελίες υπογράφονται από τον 01, υπολοχαγό Frey. Το περιεχόμενό τους είχε σημασία για την κατάσταση (τοποθέτηση) του εχθρού και γι’ αυτό σίγουρα γνωστοποιήθηκε στο Ic(;). Τα παραπάνω αντίποινα διατάχτηκαν από τον διοικητή της 117ης μεραρχίας πεζών, στρατηγό von Le Suir με διαταγή της Ia/Op από 25.11.1943. Εκεί αναφέρεται με αρ. 5c: «Κατά όποιου εχθρού φαίνεται πρέπει αμέσως και χωρίς επιφύλαξη να γίνεται επίθεση, κάθε εχθρός πρέπει να καταστραφεί με εισβολή βαρέων όπλων. Χωριά από τα οποία πυροβόλησαν πρέπει να καούν, οι άνδρες να εκτελεστούν». Στις 5.11.1943 είχε γίνει μια συμφωνία μεταξύ της στρατιωτικής διοίκησης 1042 και της 117ης μεραρχίας πεζών για την αρμοδιότητα και για πιο ασήμαντα αντίποινα. «Μετά από πολύχρονες διαπραγματεύσεις σήμερα η στρατιωτική διοίκηση 1042 πείστηκε να μεταφέρει τα δικαιώματα και καθήκοντα σχετικά με αντίποινα στη μεραρχία».
Η διαταγή του στρατηγού von Le Suire διεκπεραιώθηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα ειδικά από την ομάδα μάχης Ebersberger (σύνταγμα πεζών 741). Όμοια φέρθηκε η 2η πυροβολαρχία του συντάγματος πυροβολικού 670. Ανήγγειλε στις 25.12.43 μεταξύ άλλων τα εξής: «Σε γενικές γραμμές οι κάτοικοι φέρθηκαν συγκρατημένα. Αν και περίμεναν κάποια αντίποινα, δεν περίμεναν την καταστροφή όλων των σπιτιών και επίσης την εκτέλεση όλων των ανδρών. Ο φόβος των συμμοριτών μέχρι τώρα ήταν μεγαλύτερος από το φόβο της Γερμανικής Βέρμαχτ». Αυτών των μέτρων είχε προηγηθεί η μάχη του λόχου Schober κατά μιας ομάδας ανταρτών που είχε ισχύ 500 άνδρες. Τότε ο λόχος διασκορπίστηκε και περισσότεροι από 70 στρατιώτες αιχμαλωτίστηκαν. Δολοφονήθηκαν στη διάρκεια μιας καταδίωξης στις 7.12.43 και μετά διατάχτηκαν αμέσως τα "αντίποινα": Η εκτέλεση των αρσενικών κατοίκων και το κάψιμο των χωριών». Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι αυτή η διαταγή όπως επίσης η διαταγή του στρατηγού ήταν πολύ πιο σκληρή από την
Το πυρπολημένο Ξενοδοχείο Χελμός
διαταγή του ΟΒ Νοτιοανατολικής Ελλάδας από 22.12.1943 (υποστράτηγος ν. Weichsel). Ο ν. Weichsel διέταξε: «[…] Η πρακτική μετά από μια επίθεση ή μετά από μια πράξη σαμποτάζ να γίνονται αυθαίρετα αντίποινα σε κατοικίες και πρόσωπα στην περιοχή του τόπου εγκλήματος, διαταράσσει την εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη της δύναμης κατοχής και διώχνει και τους πιστούς από τους κάτοικους στα δάση. Γι’ αυτό αυτή η μορφή διεκπεραίωσης των αντιποίνων απαγορεύεται. Εάν όμως μια επί τόπου έρευνα αποδεικνύει την ανοιχτή ή κρυφή σύμπραξη ή μια συνειδητά παθητική συμπεριφορά ορισμένων ατόμων, πρέπει πρώτα απ’ όλα να εκτελεστούν εκείνοι […]». Τελείως αντίθετο με αυτή τη διάταξη που υπογράφεται σε αντικατάσταση από τον Loehr, είναι μια άλλη διαταγή του Loehr από 10.08.43. Τότε διέταξε: «[…] Επιθέσεις κατά Γερμανών στρατιωτών και καταστροφές γερμανικής ιδιοκτησίας πρέπει σε κάθε περίπτωση να ανταποκριθούν με την εκτέλεση ή τον απαγχονισμό ομήρων, την καταστροφή των γύρω χωριών κ.λπ. […]».
Αυτή η διαταγή, την ακραία αντιελληνική στάση της οποίας ήξερε και ο Waldheim από την παρεμβολή του στην Αθήνα, ήταν το παράδειγμα για τον Le Suire. Διατυπώθηκε από το Ια της Ομάδας Στρατού Ρ. Ο Loehr τον Αύγουστο του 1943 ήταν σαν ΟΒ της νοτιοανατολικής Ελλάδας υπεύθυνος και για τη διοίκηση της ομάδας Στρατού Ε. Η διαταγή η οποία ισχύει για όλη τη νοτιοανατολική περιοχή ήταν γνωστή στο επιτελείο της ομάδας στρατού Ε, αλλά, όπως αναφέρθηκε δεν διατυπώθηκε στο Αρσάκι, και γι’ αυτό αποκλείεται ότι συμμετείχαν οι Ια εκεί, και έτσι ούτε και έμμεσα ο Warnstorff. Ο Waldheim δηλαδή δεν μπορεί να συμμετείχε στη διαδικασία της δημιουργίας της διαταγής. Ο Waldheim δεν μπορεί να έγραψε τις αναφορές για τη σφαγή στα Καλάβρυτα αρχές Δεκεμβρίου. Από τέλος Νοεμβρίου μέχρι τέλος Δεκεμβρίου 43 ήταν στη Βιέννη. Κατά τα άλλα οι τελικές αναφορές των μονάδων που συμμετείχαν στην επιχείρηση Καλάβρυτα έγιναν μεταξύ 25 και 31.12.1943. Στον Waldheim γνωστοποιήθηκε η άποψη του MB Ελλάδας, στρατηγού Speidel και τη σχολίασε, για το ΟΒ Ομάδας Στρατού F, ομάδας στρατού Ε και το MB νοτιοανατολικής Ελλάδας. Με αυτό φανερώνεται η γνώση του για αυτή τη βαρβαρική σφαγή, η οποία ήταν βασικά ένα μέτρο κατά των κατοίκων οι οποίοι οι ίδιοι δεν μπορούσαν να αντιδράσουν κατά των ανταρτών – μια εμπειρία που ο Waldheim πρέπει να είχε κάνει πολλές φορές και στη δυτική Βοσνία. Στα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από το στρατηγό Speidel, μεταξύ τους ένα γράμμα από 19.12.43 του Έλληνα Πρωθυπουργού, Ράλλη, της κυβέρνησης που συνεργαζόταν με την δύναμη κατοχής, το οποίο περιγράφει την σφαγή πλήρως και σαφώς, δόθηκαν από τον Warnstorff σ’ έναν υπολοχαγό για εξέταση. Φαίνεται ότι καμία περαιτέρω ανησυχία ήταν το αποτέλεσμα της σφαγής που τάραξε την Ελλάδα στους τεχνοκράτες της Υπηρεσίας Ic. Στο γράμμα του Speidel βρίσκεται το χειρόγραφο σχόλιο: «Όλα αυτά τα προβλήματα θα ήταν πολύ πιο εύκολα, εάν πραγματικές αρμοδιότητες και αρμοδιότητες σχετικά με τις περιοχές θα βρίσκονταν σε ένα χέρι». Κύριος σκοπός του Ic ήταν η προσπάθεια να παρουσιάσει την υπόθεση πιο αθώα.
ΤΑ ΜΑΖΙΚΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ
Η Καλαβρυτινή Μάνα
Χαρακτηριστικά είναι τα ρεπορτάζ της WDR
[Γερμανική Ραδιοφωνία – Τηλεόραση]
για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα
UNTERNEHMEN KALAWRYTA – ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Προσχεδιασμένη Στρατιωτική Επιχείρηση
Η ένορκη Δήλωση του August Winter στο
Διεθνές Δικαστήριο της Νυρεμβέργης
[…] Από το τέλος Αυγούστου 1943 μέχρι τα μέσα Μαρτίου 1944 ήμουν Υποστράτηγος και διοικητής της ομάδας Στρατού Ε (Θεσσαλονίκη), η οποία ήταν υποτεταγμένη στη στρατιωτική διοίκηση Νοτιανατολικής Ευρώπης και υπήγετο στο ανώτερο αρχηγείο της Βέρμαχτ στο Βερολίνο (O.K.W), υπό τον στρατάρχη Κάιτελ. Διοικητής της στρατιωτικής Διοίκησης Ο Επιτελάρχης του Αρχηγείου της Βέρμαχτ Νοτιοανατολικής Ευρώπης [Βελιγράδι] August Winter Νοτιοανατολικής Ευρώπης ήταν ο τότε στρατάρχης Von Weichs. Από 01.8.1944 ήμουν Αντιστράτηγος. Λόγω της αποχώρησης του Ιταλικού Στρατού, (09.09.1943) η κατάσταση στη βορειοδυτική περιοχή της Πελοποννήσου το φθινόπωρο του 1943, είχε γίνει πιο κρίσιμη. Αν και τώρα έπρεπε να υπολογιστεί στα σοβαρά η δυνατότητα μίας επίθεσης των Βρετανών κατά των Ελληνικών ακτών, οι Γερμανικές δυνάμεις στην Ελλάδα παρά τις επανειλημμένες αιτήσεις του Ο.Β. της ομάδας στρατού Ε δεν είχαν αυξηθεί. Αντιθέτως, η 1η Μεραρχία Τεθωρακισμένων, η οποία μέχρι τότε βρισκόταν στη Νότια Ελλάδα (Πελοπόννησο) σαν εφεδρεία για επιχειρήσεις, αποσύρθηκε από την Ανώτατη Διοίκηση της Βέρμαχτ (O.K.W.) από τη νοτιοανατολική περιοχή λόγω της πιο κρίσιμης κατάστασης στο ανατολικό μέτωπο. Για την άμυνα των πολύ μακρών και πολλαπλά διαρθρωμένων ακτών της Πελοποννήσου ήταν πια διαθέσιμη μόνο η 117/Jager Division, ενισχυμένη με μερικά λεγάμενα συντάγματα οχύρωσης που είχαν αμφίβολη μαχητική αξία, και μερικές πυροβολαρχίες ακτών. Η εξασφάλιση των μακρών και απρόσιτων γραμμών εφοδιασμού των ομάδων μάχης που χρησιμοποιούνταν στην προστασία των ακτών δεν ήταν πια πρακτικά δυνατή εάν οι γραμμές αυτές θα απειλούνταν σοβαρά από εσωτερικές ταραχές στην περιοχή. Μία τέτοια απειλή ξεκίνησε, όταν το καμουφλαρισμένο σαν Εθνικό Κίνημα Κομμουνιστικό Επαναστατικό Παράρτημα του ΕΑΜ κατανόησε το φθινόπωρο του 1943 την αυξανόμενη αδυναμία των Γερμανικών στρατευμάτων. Μία πολύ ισχυρή κομμουνιστική επαναστατική ομάδα
είχε εγκατασταθεί στην περιοχή των Καλαβρύτων και είχε οργανώσει εκεί, όπως διαπιστώθηκε, ένα Οχυρωμένο Κέντρο Αντίστασης. Αυτή η επαναστατική ομάδα είχε συνεχή επικοινωνία με τις κομμουνιστικές δυνάμεις του ΕΑΜ στα βουνά βόρεια από τον κόλπο της Κορίνθου και εφοδιαζόταν από εκεί με όπλα και πολεμοφόδια. Η Επαναστατική Ομάδα των Καλαβρύτων απειλούσε συνεχώς τις επιχειρησιακά σημαντικές γραμμές επικοινωνίας του παραλιακού δρόμου, της σιδηροδρομικής γραμμής Κορίνθου - Πάτρας και του δρόμου Τριπόλεως -Πύργου. Γι’ αυτό υπήρχε κίνδυνος, ότι την κρίσιμη στιγμή, δηλαδή σε περίπτωση μιας επίθεσης από τη θάλασσα κατά της δυτικής ακτής της Πελοποννήσου και του κόλπου της Πάτρας οι γραμμές εφοδιασμού των δυνάμεων άμυνας στην ακτή θα διακόπτονταν. Ήταν δηλαδή απόλυτη στρατιωτική ανάγκη να εκμηδενιστεί το Επαναστατικό Αντιστασιακό Κέντρο των Καλαβρύτων (Καλάβρυτα), να εξουδετερωθεί για πάντα και για το σκοπό αυτό να καταστραφεί η βάση τους. Ποια μέτρα έπρεπε να ληφθούν για το σκοπό αυτό μπορούσε μόνο επί τόπου να αποφασίσει ο Διοικητής της Μεραρχίας. Εάν ο Διοικητής της 117 Jager Division είχε αποφασίσει να καταστρέψει είκοσι τέσσερα χωριά και δύο μοναστήρια τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες του στρατεύματος, αποδεδειγμένα ήταν στρατιωτικά οικοδομημένα οχυρά του εχθρού, και από τα οποία είχαν έσχατα αντισταθεί, τότε μπορούσε να το θεωρήσει αυτό (εκμηδένιση του Επαναστατικού Αντιστασιακού Κέντρου Καλαβρύτων) μόνο στρατιωτική επιχείρηση και σε καμιά περίπτωση «αντίποινα». Η απόφαση για μία στρατιωτική επιχείρηση Καλάβρυτα κατά του Επαναστατικού Αντιστασιακού Κέντρου Καλαβρύτων ξεκίνησε εκείνον τον καιρό (25.11.1943) από το διοικητή της 117ης Jager Division, τον τότε υποστράτηγο von le Suire, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την άμυνα της Πελοποννήσου από το εξωτερικό και την εσωτερική ασφάλιση κατά των επαναστατών. Ο γενικός αυτός σκοπός - στόχος είχε αναγγελθεί από το Γενικό Επιτελείο και στο Επιτελείο (Ο.Β.) της Ομάδας Στρατού Ε και είχε εγκριθεί. Δεν θυμάμαι το κείμενο της αναγγελίας. Το αποτέλεσμα της επιχείρησης επίσης αναγγέλθηκε στο Γενικό Επιτελείο της ομάδας στρατού Ε και από εκεί στο Ανώτατο Επιτελείο της OKW. Όπως συνηθιζόταν, στην αναγγελία συμπεριελήφθη το αποτέλεσμα της επιχείρησης Καλαβρύτων και επίσης ο αριθμός απωλειών του εχθρού καθώς και το γεγονός ότι τα χωριά, τα οποία επίμονα είχαν αμυνθεί κατά της Βέρμαχτ και ήταν τα οχυρά των επαναστατών, είχαν καταστραφεί. Δεν θυμάμαι περισσότερες λεπτομέρειες της αναγγελίας. Η αφορμή για την επιλογή του συγκεκριμένου χρονικού σημείου της στρατιωτικής επιχείρησης κατά του Επαναστατικού Αντιστασιακού Κέντρου των Καλαβρύτων, ήταν μερικές δόλιες αιφνιδιαστικές επιθέσεις κατά των στρατευμάτων μας, από τις οποίες είχαμε πάρα πολλές απώλειες, και όπου αποδεδειγμένα είχαν συμβεί αφάνταστες απάνθρωπες πράξεις κατά γερμανών αιχμαλώτων και τραυματιών. Αυτά τα συμβάντα και το γεγονός ότι επρόκειτο για μία άνομη, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αντίσταση σε μία “de facto κατεχόμενη περιοχή” χωρίς αμφιβολία είχαν σαν συνέπεια μία πολύ σκληρή στάση του γερμανικού στρατεύματος, η οποία εκδηλώθηκε με οργανωμένη στρατιωτική επιχείρηση (Επιχείρηση «Καλάβρυτα»). Υπογραφή August Winter [Για την ορθότητα της παραπάνω υπογραφής Neustadt, 23.08.47 Υπογραφή W.L. Waschburn, Διοικητής Επιβεβαιώνεται η ορθότητα και πληρότητα της παρούσας αντιγραφής Νυρεμβέργη, 3.09.47 Υπογραφή Mueller - Torgow, συνήγορος] […].
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ....
ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ: ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΜΑΖΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ - ΕΚΠΟΜΠΕΣ WDR
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.