-80- Η ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΙΚΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΡΑΛΛΗ Ο Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου ...
-80-
Η ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ
ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΙΚΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΡΑΛΛΗ
Ο Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου Συνημμένα
Αριθμ. Πρωτ. Ε-2635-18/8 Αντίγραφον
Εν Αθήναις τη 19 Δ/βρίου 1943
Προς την Α. Εξοχώτητα
τον Στρατιωτικόν Διοικητήν Ελλάδος
Πτέραρχο της Αεροπορίας
Ενταύθα
Εξοχώτατε,
Χθες έλαβον πληροφορίας, κατά τας οποίας ολόκληρος σχεδόν ο άρρην πληθυσμός της πόλεως Καλαβρύτων εν τη περιοχή της Νομαρχίας Αχαΐας έπεσαν θύματα ομαδικών εκτελέσεων παρά της Γερμανικής Διοικήσεως Πελοποννήσου, ως μέτρον αντιποίνων διά την παρά κομμουνιστικών συμμοριών δολοφονίαν Γερμανών στρατιωτών. Εφ’ όσον αι πληροφορίαι μου είναι ακριβείς τα θύματα της ομαδικής ταύτης εκτελέσεως ανήλθον εις πλέον των 650 ατόμων. Εκτός τούτου επυρπολήθη και ολόκληρος η πόλις των Καλαβρύτων. Η ιστορική με τον αγώνα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας του έτους 1821 συνυφασμένη Μονή της Αγίας Λαύρας εγένετο συγχρόνως παρανάλωμα του πυρός, τα ιερά σκεύη κατεστράφησαν και οι ευρεθέντες εις την Μονήν ταύτην 13 γέροντες μοναχοί ετυφεκίσθησαν. Εν συνεχεία των καταστροφών αυτών, πληροφορούμεθα, ότι, κατόπιν μιας νεωτέρας επιθέσεως κομμουνιστών επαναστατών εναντίον ομάδος του Γερμανικού Στρατού παρά το Αίγιον, η σχετική μεγαλούπολις αύτη από τριών ημερών επολιορκήθη παρά του Γερμανικού στρατού και εζητήθη τελεσιγραφικώς η παράδοσις ωρισμένων κατοίκων. Αν δεν πραγματοποιηθή τούτο, η πόλις του Αιγίου θα υποστή την τύχην των Καλαβρύτων. Η φήμη αύτη με αναγκάζει εξοχώτατε να αποτανθώ προς υμάς και να Σας παρακαλέσω να εξετάσετε, κατά πόσον είναι τούτο δίκαιον, διότι θα ήτο ανήκουστον και τρομακτικόν, αν η πόλις αύτη κατεστρέφετο, χωρίς να γίνη διάκρισις μεταξύ ενόχων και αθώων προσώπων.
Επί τη ευκαιρία ταύτη παρακαλώ να λάβετε γνώσιν, ότι μερικά χωρία της Ελληνικής Ηπείρου κατεστράφησαν σχεδόν ολοσχερώς. Ούτω το χωρίον Κορμούν παρά την Άρταν, όπερ ηρίθμει περίπου 1.000 κατοίκους εγένετο θυσία ενός τρομερού αποδεκατισμού. 250 κάτοικοι του χωρίου τούτου ετυφεκίσθησαν παρά Γερμανών στρατιωτών. Εις το χωρίον Λυγκιάδες παρά την Παραμυθία ετυφεκίσθησαν ογδοήκοντα δύο κάτοικοι, μεταξύ αυτών 42 παιδία κάτω των 15 ετών. Εις το χωρίον Κεφαλοβρύσιον της Υπονομαρχίας Πωγωνίου ετυφεκίσθησαν 25 πρόσωπα. Τα γεγονότα ταύτα έλαβον χώραν τον Οκτώβριον του 1943. Ούτω μόνον εις μίαν μικράν περιοχήν εθανατώθησαν πλέον των 1.000 κατοίκων, χωρίς να γίνη διάκρισις μεταξύ ενόχων και αθώων, πράγμα που αποδεικνύεται και εκ του ότι μεταξύ των θυμάτων ευρέθησαν πλείσται όσαι γυναίκες και μικρά παιδία.
Τα ανωτέρω χωρία εγένοντο παρανάλωμα του πυρός, ο αριθμός όμως των εις την περιοχήν Γενικής Διοικήσεως Ηπείρου πυρποληθέντων χωρίων ανέρχεται κατ’ επισήμους πληροφορίας εις πλέον των 100. Εκτός τούτου εγνώσθη, ότι προ 15 περίπου ημερών 118 κάτοικοι της πόλεως Σπάρτης, μεταξύ των οποίων και πολλοί επιστήμονες, τραπεζιτικοί υπάλληλοι κ.λ.π., ετυφεκίσθησαν εντός μιας ημέρας ως αντίποινα δι’ ανακαληφθείσαν δράσιν κομμουνιστών επαναστατών εναντίον του Γερμανικού στρατού.
Γνωρίζετε εξοχώτατε, ότι η Κυβέρνησίς μου με θάρρος ανέλαβε τον αγώνα εναντίον της κινήσεως των κομμουνιστών επαναστατών και αι συνεχιζόμεναι προσπάθειαί μου διά την συγκρότησιν και εξοπλισμόν νομιμοφρόνων τμημάτων σωμάτων ασφαλείας, τα οποία ήδη ετοποθετήθησαν εις την Πρωτεύουσαν εναντίον των κομμουνιστών, δεν Σας είναι άγνωστοι. Ο σκοπός και η επιθυμία μου είναι η αύξησις και η επέκτασις της πίστης αυτής προς το υφιστάμενον καθεστώς και τάξιν δυνάμεως με την βοήθειαν των Γερμανικών στρατιωτικών αρχών, διά να αναλάβη αύτη τον αγώνα κατά της κομμουνιστικής κινήσεως εις τας επαρχίας. Εν συνεχεία η Κυβέρνησίς μου δεν θα παραλείψη να χρησιμοποιήση και τα σκληρότερα μέτρα εναντίον των εξωπλισμένων αυτών αναρχικών κομμουνιστικών στοιχείων, άτινα νομίζουν, ότι εύρον την ευκαιρίαν να επιβάλουν διά μιας αιματηράς δολοφονικής δράσεως τας βδελυράς αρχάς των εις την δύστυχον και πάσχουσαν Ελληνικήν ολότητα και να καταστρέψουν κατά τον βαρβαρώτερον τρόπον τον Ευρωπαϊκόν πολιτισμόν. Είμαι όμως επίσης πεπεισμένος, ότι σεις θα αναγνωρίζετε πάντοτε το δίκαιον και ότι η καταστροφή της Ελλάδος υπό μορφήν μέτρων αντιποίνων και ο χαρακτηρισμός Ελλήνων πολιτών αδιακρίτως ενόχων ή αθώων, ηλικίας ή φύλλου αναρχίας ή νομιμοφροσύνης δεν οδηγούν προς τον αγώνα εναντίον του μυσαρού κομμουνισμού. Κατόπιν μιας τοιαύτης γενικής και άνευ εξαιρέσεων ολοσχερούς εξοντώσεως του Ελληνικού πληθυσμού προκαλεί ενδεχομένως τον ζήλον να περιληφθούν και αυτά τα νομιμόφρονα στοιχεία, τα οποία έχει στρατολογήσει η Κυβέρνησις προς τας τρομοκρατικάς αναρχικάς αντεθνικάς κομμουνιστικάς οργανώσεις, διότι μεταξύ των θυμάτων των αντιποίνων είναι δυνατόν να υπάρξουν και συγγενείς των στρατιωτικών οργάνων της Κυβερνήσεως, πράγμα που συμβαίνει εις αρκετάς περιπτώσεις.
Ανεξαρτήτως όμως αυτού η εκ των γεγονότων τούτων δημιουργουμένη ατμόσφαιρα προκαλεί μέγα ψυχολογικόν εμπόδιον εις την παρά της Κυβερνήσεως δημιουργίαν ενόπλου αντιστάσεως εναντίον του κομμουνισμού ακριβώς κατά την στιγμήν, κατά την οποίαν η κοινή γνώμη έχει αρχίσει να διάκειται συμπαθώς προς τον υμέτερον και τον ιδικόν μας αγώνα εναντίον του κομμουνισμού. Εκ των λόγων τούτων εξοχώτατε πιστεύω ότι παρά τας δυσκολίας, τας οποίας επίσης και ο Γερμανικός στρατός εν Ελλάδι αντιμετωπίζει, μαχόμενος εναντίον δολοφονικών επιθέσεων των κομμουνιστών εις τα μετόπισθεν και τας οποίας δυσκολίας αναγνωρίζει απολύτως, δικαιούμαι να παρακαλέσω υμάς εν ονόματι της νομιμοφροσύνης και της μεθ’ υμών ειλικρινούς συνεργασίας, όπως διαβιβάσετε τας απαραιτήτους διαταγάς, ώστε να διακοπή άνευ ουδεμιάς εξαιρέσεως η χρησιποίησις μέτρων αντιποίνων.
Όπως έλαβα την τιμήν κατ’ επανάληψιν να Σας γνωρίσω, πιστεύω αδιστάκτως, ότι το ζήτημα της καταδιώξεως των κομμουνιστικών συμμοριών δύναται να λυθή ταχέως και ικανοποιητικώς, εφόσον η καταδίωξις των ενόπλων γίνη συστηματικώς και ακόμη μεταξύ των εν εφεδρία διατελούντων κομμουνιστών και των πραγματικών αυτών συνεργατών, ασχέτως αν ούτοι δρουν εις την πρωτεύουσαν ή εις την ύπαιθρον. Καθημερινώς εκδηλούται εις την πρωτεύουσαν αγωνιστική διάθεσις των δυνάμεων ασφαλείας και η ειλικρινής επιθυμία καταπολεμήσεως των επαναστατικών οργανώσεων. Ακριβώς το ίδιον συμβαίνει και εις τας Επαρχίας, ούτως ώστε καθίσταται δυνατόν να οργανωθούν τα διά την τάξιν και νομιμότητα προσληφθέντα στοιχεία, άτινα βεβαίως Στρατηγέ μου αποτελούν την πλειονότητα τον πληθυσμού. Διαπιστώνω από τηλεφωνήματα πολιτών των επαρχιών οίτινες στενάζουν υπό την τρομοκρατίαν ένοπλων κομμουνιστών και ικετεύουν να τους προστατεύσω από τας καταπιέσεις και να πυκνώσω τας τάξεις των οργάνων ασφαλείας, εφόσον τούτο επιτραπή και εξευρεθούν τα μέσα διατροφής και οργανώσεως αυτών. Πιστεύω λοιπόν, ότι η Ηγεσία του Γερμανικού Στρατού θα θεωρήση ως ιδικήν της την άποψιν ταύτην και θα παράσχη την υποστήριξίν της εις την Κυβέρνησιν προς συμπλήρωσιν της οργανώσεως των Ελληνικών Σωμάτων Ασφαλείας.
Έχω όμως οιονδήποτε λόγον διά μίαν ακόμη φοράν να σας διαβεβαιώσω, ότι το πρόβλημα της ασφαλείας των Γερμανικών στρατευμάτων είναι συνυφασμένον με τα αδιάσπαστα και έμμεσα συμφέροντα του Ελληνικού πληθυσμού και θα δοθή ταχέως η αρμόζουσα ευνοϊκή λύσις. Αδιστάκτως ελπίζω Εξοχώτατε η επίκλησίς μου αύτη προερχομένη εκ βάθους καρδίας να εύρη απήχησιν προς υμάς και ότι θα διαβιβάσητε εις τους υφ’ υμάς Διοικητάς των Γερμανικών στρατευμάτων τας αναγκαίας διαταγάς διά την γενικήν άρσιν των μέτρων αντιποίνων αλλά και ειδικώς της απειλουμένης καταστροφής της πόλεως Αιγίου.
Δέξασθε παρακαλώ Εξοχώτατε την διαβεβαίωσιν της εξαιρέτου προς υμάς υπολήψεως και της προσωπικής μου εκτιμήσεως.
(Υπογραφή I. Δ. ΡΑΛΛΗΣ)
Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ
Συνημμένα 2 Διά τον Στρατιωτικόν
Διοικητήν Ελλάδος αριθ. 18/44 από 8.1.1944
Νο 341/44 GΚ
Αθήναι τη 29 Δεκεμβρίου 1943
Ο Στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος
Εξοχώτατε,
Το θέμα της από 19 Δεκεμβρίου 1943 (Νο Κ. 263δ-IV/8) Υμετέρας επιστολής εύρε εις εμέ πλήρη κατανόησιν. Με ευχαρίστησιν και ικανοποίησιν λαμβάνω υπ’ όψιν μου επίσης τα γραφόμενά σας, ότι γνωρίζετε και εκτιμάτε τας απόψεις του Γερμανικού Στρατού. Εξήτασα επισταμένως τα ιστορικά γεγονότα των Καλαβρύτων. Διεπιστώθη, ότι η βιαία επίθεσις των στρατευμάτων εγένετο κατόπιν των ομαδικών δολοφονιών Γερμανών στρατιωτών και της κατά μέρος υποστηρίξεως των ανταρτών από τον πληθυσμόν. Επί πλέον διαπιστώνω τα ακόλουθα:
1) Όταν ο Γερμανικός στρατός προήλαυνε προς τα Καλάβρυτα, εδέχθη επίθεσιν διά πυροβολισμών εκ των οικιών. Ούτω η πόλις κατελήφθη κατόπιν μάχης.
2) Ο πληθυσμός – όχι βεβαίως ξένοι αντάρται διέπραξε μεγάλας απιστεύτους θηριωδίας π.χ. έρριψαν τραυματίας Γερμανούς στρατιώτας εις φρέατα και επνίγησαν. Τούτο αποδεικνύεται και διά μαρτύρων.
3) Το αναφερόμενον Μοναστήριον ήσκησεν άμυναν και παρέστη ανάγκη να καταληφθή κατόπιν μάχης. Τρεις μοναχοί συνελήφθησαν με όπλα ανά χείρας.
Διά το ότι εις την επιχείρησιν αυτήν –όπως συμβαίνει εις παρομοίας περιπτώσεις– μαζί με τους ενόχους επλήρωσαν με την ζωήν των και αθώοι, εκφράζω την βαθείαν μου λύπην ειλικρινώς. Τοιαύτα επακόλουθα εις ένα ανταρτοπόλεμον είναι αδύνατον να αποφευχθούν. Μ’ όλα ταύτα καταβάλλεται προσπάθεια εις το Στράτευμα περιορισμού τοιούτων λυπηρών περιπτώσεων. Ο πόλεμος είναι σκληρός, σχετικώς δε επιθυμώ να σας παραπέμψω εις τας βαρυτάτας απωλείας του Γερμανικού πληθυσμού εκ των Αγγλοαμερικανικών τρομοκρατικών επιδρομών εναντίον Γερμανικών πόλεων και μνημείων πολιτισμού, κατά τας οποίας μόνον αθώοι –ως επί το πλείστον γυναίκες και παιδία– απώλεσαν την ζωήν των. Λυπούμαι πολύ διότι τα δεινά του πολέμου υφίστανται αθώοι εξ αμφοτέρων των μερών και παρακαλώ να δεχθήτε την διαβεβαίωσίν μου, ότι έπραξα και θα πράξω παν το δυνατόν διά να προφυλάξω τους αθώους.
Τα εν τη επιστολή σας αναφερόμενα περί γεγονότων εις την Ήπειρον δεν κατέστη δυνατόν να εξακριβώσω μέχρι σήμερον. Όσον αφορά την πόλιν του Αιγίου, θα πρέπει να σας γνωρίσω, ότι η καταστροφή αυτών δεν εγένετο εκ προθέσεως, διότι άλλως τε ουδεμία αφορμή υπήρχεν. Ο Γερμανικός Στρατός θα συνέχιση πάντως εις Ελλάδα τον αγώνα εναντίον των κομμουνιστών με τα πλέον τραχέα μέτρα, έναν αγώνα, τον οποίον διεξάγει συγχρόνως και εξ ενδιαφέροντος διά το Ελληνικόν Κράτος και τον Ελληνικόν Λαόν.
Ομολογώ όμως, ότι αναμένω και από τας Ελληνικάς Υπηρεσίας να καταβάλουν πάσαν προσπάθειαν εις μεγαλυτέραν κλίμακα από την μέχρι τούδε, προς διαφώτισιν του πληθυσμού όχι μόνον των πόλεων αλλά και της υπαίθρου, ακόμη και εις απομεμακρυσμένα σημεία της χώρας διά την συμμετοχήν και υποστήριξιν του Γερμανικού Στρατού εις τον αγώνα εναντίον των ανταρτών. Δεν παραγνωρίζω βεβαίως τας παρουσιαζομένας δυσκολίας, πρέπει όμως να ομολογήσω, ότι η πολλαπλώς προμελετημένη παθητική στάσις και ανοχή των κομμουνιστικών επιθέσεων εκ μέρους του πληθυσμού καταλήγει εις άμεσον απειλήν της ασφαλείας του Κράτους. Η πλουσία εις δόξαν Ελληνική Ιστορία παρουσιάζει αρκετάς αποδείξεις, ότι μεγάλα επιτεύγματα πραγματοποιούνται πάντοτε από μεγάλους λαούς. Ούτω η Ελληνική Κυβέρνησις θα δυνηθή ασφαλώς με ισχυρά μέσα να επιτύχη την διαφώτισιν του πληθυσμού διά την διευκόλυνσιν και συμπαράστασιν του αγώνος του Γερμανικού Στρατού εναντίον του κοινού εχθρού. Περαίνω με την διαπίστωσιν, ότι μία επανάληψις των παρ’ υμών περιγραφομένων λυπηρών γεγονότων θα αποφευχθή και ότι ο Ελληνικός λαός αυθορμήτως και με όλας του τας δυνάμεις θα προχωρήση εις το πλευρόν του Γερμανικού Στρατού εις τον αγώνα εναντίον του Κομμουνισμού.
Το ότι Σεις Εξοχότατε και η Κυβέρνησίς Σας ελάβατε την θέσιν αυτήν ανεπηρεάστως, και η οποία αποδεικνύει την ανάγκην πιστής συνεργασίας μετά του Γερμανικού Στρατού και της Αστυνομίας, χαιρετίζω με ευχαρίστησιν. Εκ του λόγου τούτου έδωσα ήδη διαταγήν διά την περαιτέρω συμπλήρωσιν των Ελληνικών Ταγμάτων Ασφαλείας, εκπληρουμένης ούτω της Υμετέρας επιθυμίας.
Με την διαβεβαίωσιν της εξαιρέτου μου υπολήψεως, διατελώ
Υμέτερος
(Υπογραφή) Speidel
Προς την Αυτού Εξοχώτητα
τον Πρόεδρον της Ελληνικής Κυβερνήσεως
Κύριον I. Δ. Ράλλην
Ο SPEIDEL ΓΙΑ ΤΗΝ UNTERNEHMEN KALAWRYTA
Ο στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος ΝΒ/23α
Μ. τη 8-1-1944
Ια-Βτ. Β. Ντ. 18/44 G.Κ.ΟS (Σφραγίς)
Εις τετραπλούν
Ανώτατος Διοικητής
4ον αντίγραφον
Νοτιοανατολικής Ευρώπης
13 Ιανουαρίου 1944 ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ
Προς
1) Προς τον Κύριον Ανώτατον Διοικητήν του Ε' Σώματος Στρατού έγγραφον 1
2) Προς τον Κύριον Στρατιωτικόν Διοικητήν Νοτιοανατολικής Ευρώπης έγγραφα 2
3) Προς τον Κύριον Ανώτατον Διοικητήν του Σώματος Στρατού (Υπηρεσία Πληροφοριών) έγγραφα 3
Θέμα: Πολιτικαί επιδράσεις των εναντίον των ανταρτών επιχειρήσεων
5 Συνημμένα
Ο αγών και τα αντίποινα των Στρατιωτικών Δυνάμεων εις την Πελοπόννησον εδημιούργησαν μίαν ανταλλαγήν επιστολής μεταξύ του Έλληνος Πρωθυπουργού και εμού, η οποία έθιξεν τα βασικά ζητήματα. Συνημμένα 1X2. Διαβιβάζω όθεν τα συνημμένα Αντίγραφα, όπως λάβετε γνώσιν. Κατόπιν συνεννοήσεως μετά του Διοικητού της εν Πελοποννήσω Μεραρχίας και του Αρχηγού του Επιτελείου, διεβίβασα την απάντησίν μου προς τον Έλληνα Πρόεδρον της Κυβερνήσεως, εις την οποίαν του αναφέρω φυσικά τας απόψεις του στρατεύματος και εμού. Θεωρώ όμως επάναγκες να ανακοινώσω τας πραγματικάς επιδράσεις της υποθέσεως Καλαβρύτων, όπως έπραξα ανεπιφυλάκτως και απέναντι των αναφερομένων αξιωματικών.
Είναι αναμφισβήτητον, ότι η υπόθεσις Καλαβρύτων επί εβδομάδας κρατεί εις συγκίνησιν ολόκληρον τον Ελληνικόν Λαόν περισσότερον από οιονδήποτε άλλο πρόβλημα και ότι η ψυχολογική επίδρασις των μέτρων του Γερμανικού Στρατού συνήνωσαν και πάλιν τον εθνικόν και κομμουνιστικόν κόσμον εις κοινόν μέτωπον εναντίον του Γερμανικού Στρατού. Τούτο ήτο ιδιαιτέρως λυπηρόν και ανέτρεψε τας από πολλού χρόνου καταβαλλομένας παρ’ εμού προσπαθείας διασπάσεως και διαχωρισμού των εθνικών και κομμουνιστικών στοιχείων της χώρας, επιτευχθείσης αντιθέτως και πάλιν προσεγγίσεως αυτών. Επιθυμώ να υπενθυμίσω μόνον τον υποβληθέντα πίνακα προσχωρήσεως των Ταγμάτων Ευζώνων και άλλων οργάνων ασφαλείας του Ελληνικού Κράτους.
Η εκδηλωθείσα εχθρότης μεταξύ αυτών και των Κομμουνιστών πρέπει συνεχώς να αυξάνη. Θα καταπολεμηθή και πάλιν, όταν ο Γερμανικός στρατός χρησιμοποιήση μέσα εναντίον του κοινού εχθρού, και τα οποία θα θίξουν και τις δύο θέσεις. Είναι απαραίτητα δραστικότατα μέτρα εναντίον των ανταρτών. Πρέπει όμως να προπαρασκευασθούν ταύτα και εκτελεσθούν με την μεγαλειτέραν μυστικότητα, ίνα επιτύχουν τον επιδιωκόμενον σκοπόν εκφοβισμού του πληθυσμού και ουχί να επιδράσουν αντιθέτως με μέτρα ενισχύσεως εναντίον του Γερμανικού στρατού και συνεπώς προς αυξανομένην προσχώρησιν προς τους αντάρτας.
Μία άλλη ακόμη δυσχέρεια των προσπαθειών μου διασπάσεως των Ελλήνων και αυξήσεως των αντιδράσεων, διά να κερδίσωμεν με τον τρόπον αυτόν προς την πλευράν μας την ενεργόν συνεργασίαν της εθνικόφρονος παρατάξεως, είναι η ολονέν χειροτερεύουσα πειθαρχία εις το ίδιον το στράτευμα. Η πρόβλεψις της ηγεσίας είναι δυστυχώς αποκαρδιωτική. Την περίπτωσιν αυτήν εξέθεσα προφορικώς και γραπτώς. βλεπ. συν. 3. Ως περαιτέρω απόδειξιν συνυποβάλλω απόσπασμα πληροφοριακού δελτίου της Διοικήσεως Υπαίθρου Κορίνθου όπερ ομιλεί απροκαλύπτως περί αυτού. βλεπ. συν. 4 και συν. 5. Εκτός τούτου ως 4ον συνημμένον συνυποβάλλω απόσπασμα του καθημερινού δελτίου πληροφοριών της Στρατ. Διοικήσεως Αθηνών, ως 5ον συνημμένον ενός αποσπάσματος από το καθημερινόν ανακοινωθέν της περιφερειακής Διοικήσεως Πειραιώς αμφότερα διά περιπτώσεις μιας και της αυτής ημέρας.
Ανεξαρτήτως των διά του απορρήτου εγγράφου «Στρατ. Διοικ. Ελλάδος Μ.Υ.Α. 50 αρ. 25168/43 της 28/12/42» διαβιβασθεισών Διαταγών προς το στράτευμα, θεωρώ απαραίτητον να επιστήσω την προσοχήν προς την εξής κατεύθυνσιν.
1) Σαφή γραμμήν κατευθύνσεων δι’ εκτέλεσιν μέτρων αντιποίνων συμπεριλαμβανομένης και της κρατήσεως ομήρων ως και συμπεριφοράν σκοπιμότητας του στρατεύματος εις το πλαίσιον της διά την Ελλάδα καθορισθείσης πολιτικής γραμμής.
2) Μνημεία πολιτισμού και έργα αξίας, πρέπει συμφώνως με τους στρατιωτικούς κανονισμούς να προφυλάσσωνται διότι η καταστροφή των θα χρησιμεύση αμέσως κατά ιστορικόν τρόπον από τους αντιπάλους ως κακή προπαγάνδα εναντίον της κατοχικής δυνάμεως (Κατά την πυρπόλησιν Μοναστηρίου πρόκειται περί εθνικοθρησκευτικών κειμηλίων των Ελλήνων, συμπεριελήφθησαν και το «Λαβάρου της Ελευθερίας» καθώς επίσης αναντικατάστατα έργα τέχνης της προβυζαντινής εποχής).
3) Μετά το τέλος μιας επιχειρήσεως πρέπει αμέσως να παρουσιάζεται με προπαγάνδαν εις τα όμματα του πληθυσμού η κομμουνιστική κίνησις ως υπεύθυνος απέναντι της ιστορίας. Καθυστερημέναι επεξηγήσεις επιδρούν εις βάρος του Γερμανικού στρατού και χαρακτηρίζονται ως δικαιολογία. Αν ο στρατιωτικός Διοικητής παρά τα μέσα τα οποία έχει εις διάθεσίν του (Τύπον, Προπαγάνδα, Ραδιοφωνία, Φέϊγ Βολάν κ.λ.π.) αφήσει και επεκταθή η προπαγάνδα αυτή τότε πρέπει ούτος να πληροφορήση αμέσως προ εκάστης επιχειρήσεως περί των απόψεων ταύτης μετά δε περί των αποτελεσμάτων αυτής. Τούτο όμως δεν εγένετο μέχρι τούδε. «Έλλειψις προπαγάνδας» όμως καταλήγει αυτομάτως εις βάρος του στρατιωτικού Διοικητού.
4) Επιβάλλεται η λήψις αυστηρών μέτρων εκ μέρους των διοικητικών μονάδων κατά των αυτοδικειών των μονάδων των αίτινες διαταράσσουν σημαντικώς την Πολιτικήν και Εθνικήν οικονομίαν του τόπου.
(Υπογραφή) Speidel
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 117 JAGER DIVISION
Στρατιωτική Διοίκησις Υπαίθρου Πελοποννήσου
Τμήμα Κ.Β.Β. Νο 300/43 ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ
Κόρινθος 31 Δεκεμβρίου 1943
Θέμα: Πληροφοριακόν Δελτίον
1. Πολιτική κατάστασις. Εις τους συντελεστάς της μέχρι τούδε επιδεινώσεως της πολιτικής καταστάσεως και της μη ειρηνεύσεως του πληθυσμού εις την περιοχήν Πελοποννήσου δέον να προστεθή και η κατά τον τελευταίον καιρόν και συμπεριφορά των στρατευμάτων κατοχής ως εκ της οποίας οξύνθη σημαντικώς η εχθρότης του πληθυσμού εναντίον του Γερμανικού Στρατού, θα πρέπει ακόμη να προσθέσωμεν και τα βαρέα κρούσματα απειθαρχίας Γερμανών στρατιωτών τα οποία τον τελευταίον καιρόν επληθύνθησαν, και μας υπενθυμίζουν έθιμα αγρίων λαών. Ένα άλλο ζήτημα ακόμη προσετέθη ότι μερικά τμήματα όλων σχεδόν των μονάδων του Γερμανικού Στρατού παρήκουσεν την διαταγήν του Στρατιωτικού Διοικητού, απαγορεύουσαν κατασχέσεις ή επιτάξεις ειδών διατροφής, εγκαταστάσεων κ.λ.π. και ούτω επηκολούθησαν –ως γράφει το πληροφοριακόν δελτίον– ιδιαιτέρως εις την περιοχήν των Νομαρχιών Αχαΐας και Αργολίδος απειρία σοβαρών επιθέσεων Γερμανών στρατιωτών κατά της ασφαλείας και της ιδιοκτησίας των κατοίκων της χώρας, αίτινες εχαρακτηρίσθησαν ως ληστείαι. Και αναφέρομεν μερικά παραδείγματα:
Δύο Γερμανοί στρατιώται εις Πάτρας ελήστευσαν από ένα Έλληνα πολίτην ένα χρηματικόν ποσόν 1.430.000 δρχ. και από έναν ναυτικόν εργαζόμενον εις ένα πανδοχείον το ποσόν των εισπράξεών του ανερχόμενον εις δρχ. 185.000.
Εις μίαν άλλην περίπτωσιν Γερμανοί στρατιώται ήρπασαν από μίαν Ελληνίδα το ωρολόγιόν της. Ένας άλλος Γερμανός αεροπόρος συνέλαβε έναν Έλληνα πολίτην και υπό την απειλήν του όπλου εζήτη παρ’ αυτού χρήματα. Εν αυτοκίνητον φορτηγόν με Γερμανούς στρατιώτας εσταμάτησεν εις το παρά το Άργος χωρίον Μαλανδρίνα και ήρπασεν από τους χωρικούς 500 οκάδες λάδι, 15 πρόβατα, πολλάς αίγας, μεγάλας ποσότητας αλεύρων, ένα χοίρον, επί πλέον δε 1.200.000 δρχ. εις μετρητά και ουκ ολίγα μαγειρικά σκεύη.
Μία χωρική διαμαρτυρηθείσα διά τας αρπαγάς εδάρη και ετραυματίσθη, Κατ’ ανακοίνωσιν του Δημάρχου αι εκ των βιαιοπραγιών αυτών ζημίαι ανήλθον εις το ποσόν των δραχμών 30-40 Εκατομμυρίων. Οι στρατιώται εφόρτωσαν κατόπιν τα κλοπιμαία επί του φορτηγού των και συνέχισαν την πορείαν των προς το Άργος.
Επί πολύν χρόνον όμως διετηρήθη η εντύπωσις των γκαγκστερικών αυτών μεθόδων. Είναι γνωστόν εκ πείρας ότι τοιαύται κακαί πράξεις διαδίδονται πολύ γρηγορότερα από τας καλάς ειδήσεις, επεκτεινόμεναι ανευθύνως ως μία κινούμενη φλοξ προς όλας τας κατευθύνσεις της Χώρας. Είναι αυτονοούμενον ότι παρόμοια γεγονότα ρίπτουν εις την πυράν της προπαγάνδας του εχθρού και παρουσίασαν τον Γερμανικόν Στρατόν υπό την χειρωτέραν μορφήν. Αυστηραί κρίσεις διά την συμπεριφοράν της Γερμανικής Κατοχής επ’ ευκαιρία λαϊκής συγκεντρώσεως προκληθείσης την 14-12-42 εις Τρίπολιν παρά του Γερμανικού Στρατού, εγένοντο. Με μίαν διακήρυξιν εκλήθησαν οι κάτοικοι της πόλεως να λάβουν μέρος εν απόγευμα εις την προσχεδιασθείσαν συγκέντρωσιν. Συγχρόνως εδόθησαν εγγυήσεις απολύτου σεβαστής προσωπικής ασφαλείας. Ως ομιλητής προσήλθεν είς Γερμανός αξιωματικός όστις ενώπιον πολλών εκατοντάδων ατόμων προέβη εις συστάσεις εις όλους τους συγκεντρωθέντας. Δεν είχε ακόμη τελειώσει η ομιλία του οπόταν συνελήφθησαν εξ απήνης 70 Έλληνες οιτινες κατά μέγα μέρος ανήκον εις την INTELLIGENT - SERVIS. Μεταξύ αυτών συνελήφ΄θησαν και αρκετοί εθνικισταί. Είναι εύκολον να εννοήση κανείς οποίαν πικρίαν επροκάλεσε τούτο εις τον Ελληνικόν Λαόν. Με τοιαύτα μέσα εδημιουργείτο μία τεραστία προπαγάνδα εις βάρος ημών των ιδίων.
Η δραστηριότης των άλλων αυξάνει διαρκώς εις όλας τας εκδηλώσεις της. Ο λόγος διά τον οποίον από της εποχής της εκτελέσεως των μέτρων αντιποίνων ο αριθμός των εξ απροόπτου επιθέσεων και δολιοφθορών όχι μόνον δεν περιωρίσθη αλλ’ ηυξήθη, αφίνει ακόμα εις το ΕΑΜ πρωτοβουλίαν και έλεγχον της καταστάσεως.
Με τοιούτους αιφνιδιασμούς εναντίον Γερμανών στρατιωτών και συνεχιζόμενους τυφεκισμούς ομήρων ελπίζει το Ε.Α.M. να αυξάνη διαρκώς η εχθρική διάθεσις μεταξύ του πληθυσμού καθ’ όλην την χώραν προς όφελος της κομμουνιστικής κινήσεως. Ο υπολογισμός του δεν είναι εσφαλμένος εφ’ όσον συνεχίζεται η αυθαίρετος σύλληψις όμηρων και εκ της ταλαιπωρίας ταύτης υποφέρει ολόκληρος ο εθνικόφρων πληθυσμός της Χώρας. Συχνά γίνονται εκ μέρους του πληθυσμού και κατ’ επανάληψιν παραστάσεις προς τας Γερμανικάς Αρχάς και ερωτάται διά ποίον λόγον όταν υπάρχη ανάγκη ελλείψεως όμηρων ή επιλογής προσώπων διά μέτρα αντιποίνων δεν συλλαμβάνονται κατά προτίμησιν συγγενείς των εις τα όρη ευρισκομένων κομμουνιστών οπότε και αυτοί δεν θα υφίσταται λόγος να διαρρεύσουν εις τα όρη και αι οικογένειαί των κατ’ ανάγκην θα παρέμενον εις τας εστίας των.
(Υπογραφή) von Le Suire
Έλληνες Αντάρτες Χρησιμοποιούν Μεθόδους της Κου Κλουξ Κλαν
Άγρια Γερμανικά Αντίποινα
Οι αντάρτες, οι Έλληνες παρτιζάνοι, χρησιμοποιούν μεθόδους της Κου Κλουξ Κλαν στον αγώνα τους ενάντια στους Γερμανούς. Συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένα ραντεβού για σαμποτάζ, όπως καταστροφές τρένων και γεφυρών, και μετά διαλύονται. Σήμερα οδηγούνται μερικές φορές από βρετανούς αξιωματικούς που έπεσαν με αλεξίπτωτο στην Ελλάδα και που βρίσκονται σε επαφή με το Γενικό Αρχηγείο με ασύρματο. Δυστυχώς κάθε χτύπημα στο Γερμανικό κατοχικό στρατό συνοδεύεται από άγρια αντίποινα. Για κάθε νεκρό Γερμανό στρατιώτη οι Γερμανοί εκτελούν τώρα 50 ομήρους. Η μέθοδός τους για την επιλογή των ομήρων είναι περίεργη. Συνήθως περικυκλώνεται άμεσα η περιοχή όπου βρέθηκαν οι νεκροί Γερμανοί και οι στρατιώτες μπαίνουν μέσα στα σπίτια αδιακρίτως και παίρνουν ομήρους. Σε μερικές περιπτώσεις οι Γερμανοί κατέστρεψαν ολόκληρο χωριό με εκτελέσεις και κάψιμο, όπως στα Καλάβρυτα όπου όλοι οι άντρες μεταξύ 14 και 70 δολοφονήθηκαν σε μαζική εκτέλεση. 1800 χωριά κατεστράφησαν και κάηκαν και υπολογίζεται ότι περίπου 1.000.000 χωρικοί είναι άστεγοι. Περίπου 300.000 γύρισαν σε προϊστορική περίοδο ζώντας σε σπηλιές στα βουνά κάτω από πρωτόγονες συνθήκες με ελάχιστα τρόφιμα.
Φυλακίστηκε για ένα χρόνο
Ο πληροφοριοδότης μου, ένας αξιωματούχος της Ελληνικής κυβέρνησης, φυλακίστηκε από τους Γερμανούς στη φυλακή Αβέρωφ χωρίς δίκη ή εξήγηση. Κρατήθηκε στην απομόνωση σε ένα μικρό κελί με τροφή μόνο δύο φορές την ημέρα. Οι συνθήκες στην Αθήνα σήμερα είναι πολύ άσχημες. Τα απιδιά ψάχνουν καθημερινά στα σκουπίδια για τροφή. Νερό για τα νοικοκυριά είναι διαθέσιμο μόνο μεταξύ 6 και 10 το πρωί. Η κατανάλωση ηλεκτρισμού έχει μειωθεί στο ελάχιστο. Δεν υπάρχει τηλεφωνική επικοινωνία της Αθήνας με τα περίχωρα. Υπάρχει γενικό κλίμα ανασφάλειας και τα Γερμανικά στρατεύματα, ανησυχώντας για εχθρικές ενέργειες, είναι εχθρικά και βίαια απέναντι στον πληθυσμό. Στο κέντρο της Αθήνας 2 Γερμανοί στρατιώτες χτύπησαν μέχρι θανάτου έναν άντρα 70 χρόνων που έπεσε επάνω τους στο σκοτάδι. Υπάρχει συσκότιση στις 11 μ.μ.
Αγγλικά Σχόλια για το Ολοκαύτωμα
INTER SACRUM SAXUMQUE
(Ανάμεσα στο Ιερό και στον Ιερό Λίθο – μεταξύ σφύρας και άκμονος)
Φθάνει λίγο να ξύσεις την απατηλή, αστραφτερή επιφάνεια του «πολιτισμένου» ανθρώπου, για να αναδυθεί, από κάτω, ιταμή, απειλητική, ή παγερή γκριμάτσα του προαιώνιου θηρίου της λόγχης. Άτομα, κοινωνικές ομάδες, έθνη, κράτη και λαοί, με κόπο κρύβουν, πίσω από τη μάσκα της αγαστής κοινωνικότητας, τα ερεβώδη, ακατανίκητα ορμέμφυτα, που, πάντα, κυβερνούν τον κόσμο: Την αδιάλλακτη παρόρμηση της αυτοσυντηρήσεως, την αμείλικτη συνδιαλλαγή στο νόμο του ισχυροτέρου, την αδυσώπητη ροπή, προς την εκμηδένιση, το φόνο, την αρπαγή και την καταστροφή. Ακριβώς, το βίαιο, απροσχημάτιστο, κι ομαδικό ξεγύμνωμα όλων αυτών των αναπότρεπτων ενστίκτων, λέγεται πόλεμος. Κι η εξαπόλυσή του, η μακάρια πορεία του δεν ξυπνά μονάχα την έντονη διέγερση των συναισθημάτων του πόνου, της φρίκης και της φιλανθρωπίας. Προπαντός, σηκώνει ουρανόφθαστη την πελώρια θλίψη: πώς, με την πρώτη ριπή του κακού ανέμου, καταρρέει, σαν πύργος από τραπουλόχαρτα, σαν άθυρμα παιδικό, το «θαυμαστό» οικοδόμημα του πανανθρώπινου πολιτισμού… «Τοιαύθ’ ο τλήμων πόλεμος εξεργάζεται», καθώς θρηνούσε ο Ευριπίδης, στις Ικέτιδες: Ένα τραγικό αμητό από θηριωδίες, απανθρωπίες, εγκλήματα, παραφροσύνες. Κι ακόμη, ένα ατέλειωτο πλέγμα, από δραματικά διλήμματα, για όσους είναι υποχρεωμένοι, από τα αδήριτα γεγονότα, να τακτοποιήσουν, σε δύσκολες στιγμές, τη στάση της συνειδήσεώς τους.
Ήλθε, τελευταία, πάλι στο προσκήνιο της επικαιρότητος για τα πενήντα χρόνια από το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα. Ανέκυψε φυσικό το ερώτημα, για μια ακόμη φορά: Δικαιούνται οι αντάρτες να κτυπούν μέλη των στρατευμάτων κατοχής, όταν ξέρουν πως αθώοι συμπατριώτες τους θα πληρώσουν για το πλήγμα; Δικαιούνται να κρύβονται στην ανωνυμία και την ασφάλεια, πίσω από ανύποπτους πολίτες; Αλλά, από την άλλη πλευρά: έχουν το δικαίωμα οι αρχές κατοχής να τιμωρούν ασχέτους, με το φόνο των στρατιωτών τους ανθρώπους; Έχουν καν το δικαίωμα να προβαίνουν σε αντίποινα και, μάλιστα, σε ομαδικές, άνευ δίκης, εκτελέσεις;
Το θέμα είναι πολύπλευρο. Και, ως ένα ορισμένο μόνο σημείο, διέπεται από κανόνες, που έγιναν διεθνώς αποδεκτοί όπως, οι συμβάσεις της Χάγης του 1899 και 1907. Θα μπορούσε, όμως, με αντικειμενικότητα, μακριά από προκαταλήψεις και πάθη, που δεν δικαιολογούνται, άλλωστε, σε μια ψύχραιμη ορθολογική ανάλυση, ούτε τόσα χρόνια ύστερα από τη λήξη του πολέμου, να στοιχειοθετηθεί μία διερεύνησή του ως εξής: Η κατάληψη εχθρικού εδάφους από εμπόλεμο –η OCCUPATIO BELLICA– αναγνωρίζεται νομικά, από το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο. Τα στρατεύματα κατοχής υπεισέρχονται στα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις του τέως κυριάρχου κράτους, που ηττήθη. Οι κατακτηταί, συνεπώς, έχουν το δικαίωμα, κατά το Διεθνές Δίκαιο, να λαμβάνουν όλα τα μέτρα προς τήρηση της τάξεως, «τόσον προς το συμφέρον του ειρηνικού πληθυσμού, όσον και προς το συμφέρον του στρατού κατοχής», όπως ρητώς παρατηρούν οι συγγραφείς.
Το δικαίωμα, όμως, αυτό έρχεται, σε άμεση σύγκρουση προς ένα άλλο ηθικό δικαίωμα, αυτονόητο, που δεν χρειάζεται κανείς διεθνής νόμος, να το θεμελιώσει, αλλά και κανείς νόμος δεν μπορεί να το καταλύσει: την ελευθερία και την εξουσία του λαού μιας καταληφθείσης χώρας να πάρει τα όπλα, για την ανεξαρτησία της πατρώας γης. Και, εδώ, το χάσμα γίνεται ακόμη πιο αγεφύρωτο. Οι πατριώτες, που αναλαμβάνουν τον αγώνα εναντίον τού ξένου κατακτητού δεν μπορεί να τηρούν, παρά σπάνια, τους νόμους που διέπουν, κατά το διεθνές δίκαιο, τον πόλεμο μεταξύ συγκροτημένων στρατών. Μαχόμενοι στις πόλεις, δεν μπορεί να ντύνονται στολές, ούτε σταθερά διακριτικά σημεία, ορατά εξ αποστάσεως, όπως προβλέπουν, κατηγορηματικά, οι συμβάσεις της Χάγης, για τον εγγίζοντα εχθρό, έστω και αν δεν έχει, λόγω ελλείψεως χρόνου, στρατιωτικά οργανωθεί, θεωρείται εμπόλεμος και, συνεπώς, εφ’ όσον και ο ίδιος σέβεται τους κανόνες του πολέμου, πρέπει να τυγχάνει του ιδίου σεβασμού ως, ουσιαστικά, μάχιμος. Αλλά τα μικρά κράτη δεν θέλησαν τότε να επιτρέψουν τη λύση με διεθνή συμφωνία και του συναφούς ζητήματος, τι θα ισχύσει στην περίπτωση που δεν πρόκειται να αποκρουσθούν εισβάλλοντα στρατεύματα, αλλά στρατεύματα που έχουν, ήδη, καταλάβει την χώρα. Κι αυτό για να μην αναγκασθούν να παραιτηθούν ενδεχομένως από το δικαίωμα του λεγόμενου «πάνδημου συναγερμού» της ελεύθερης, δηλαδή, κι αδέσμευτης από τύπους λαϊκής εξεγέρσεως, κατά του κατακτητού, στα κατειλημμένα εδάφη.
Υπό τις συνθήκες όμως αυτές, όπως παρατηρούν έγκριτοι νομομαθείς, του διεθνούς Δικαίου, δεν υπάρχει θετικός κανόνας, που να εξασφαλίζει στον πληθυσμό εδαφών που έχουν καταληφθεί, χειρισμό από πλευράς στρατού κατοχής, σύμφωνο με τους νόμους και τα έθιμα του πολέμου, σε περίπτωση επιθέσεων κατά του εισβολέως. Το δίλημμα που προκύπτει από όλα αυτά, είναι αληθινά τραγικό. Και για τον μελετητή. Τι να δεχθεί; Πως δεν έχουν δικαίωμα να ξεσηκωθούν, με όλα τα μέσα και όλους τους τρόπους, θεμιτούς και αθέμιτους, οι πολίτες εναντίον των εισβολέων; Πως οι εισβολείς έχουν δικαίωμα να συγκρατήσουν την τάξη, απαντώντας με αθέμιτα στα αθέμιτα μέσα και να προστατεύουν πάση θυσία εαυτούς; Ή τι, τέλος πάντων; Ίσως, θα μπορούσε το πρόβλημα να βρει τη λύση του, με βάση τον διδασκόμενο, από μερικούς, διαχωρισμό των πολέμων σε δικαίους και αδίκους. Ο αδίκως επιτιθέμενος, τότε, δεν θα μπορούσε, οπωσδήποτε, να προβάλει το επιχείρημα πως έχει δικαίωμα να αμύνεται εναντίον των πράξεων εκείνων που αδίκησε. Ποιος, όμως, θ’ αποφάσιζε, για τον χαρακτηρισμό ενός πολέμου σαν δικαίου, ή αδίκου; Κινούμενοι όμως, πάλι, κατ’ αυτόν τον αναπόφευκτο τρόπο, δίνουν το νομικό δικαίωμα στο στρατό κατοχής να τους αντιμετωπίζει σαν αντάρτες και όχι κανονικούς μαχίμους. Να μην εφαρμόζει έναντί τους, τις υποχρεώσεις που έχουν καθιερωθεί για τη συμπεριφορά, προς τους αιχμαλώτους πολέμου. Και να προβάλλει επί πλέον, το επιχείρημα ότι μπορεί να στραφεί χωρίς περιορισμούς και κατά του περιβάλλοντος πληθυσμού (παρ’ όλον ότι εναντίον ειρηνικού πληθυσμού δεν επιτρέπεται πράξη πολέμου), αφού ο πληθυσμός αυτός, κατά τεκμήριον, δρα ως σύνολο, εναντίον του στρατού κατοχής, μέσω απροσδιορίστων προσώπων, που μάχονται εκτός των νόμων του πολέμου και καταφανώς τα καλύπτει.
Εδώ ανήκει το θέμα των αντιποίνων προς τους πολίτες, για πράξεις βίας ή φόνους, που διέπραξαν άλλοι άγνωστοι ομοεθνείς τους, εναντίον των στρατευμάτων κατοχής. Αντίποινα, κατ’ αρχήν, επιτρέπονται μόνον από κράτος προς κράτος. Αλλά, παράλληλα, υπάρχουν συμφωνίες, που επιτρέπουν την τιμωρία ακόμη και στρατιωτικών αιχμαλώτων, που παραβίασαν τους νόμους του πολέμου. Πολύ περισσότερο, –υποστηρίζεται από πολλούς– είναι θεμιτή η τιμωρία, από τις αρχές κατοχής, εκείνων που δρουν κατά παράβαση των νόμων του πολέμου, και, κατ’ επέκτασιν, εκείνων που τους περιθάλπουν ή τους υποθάλπουν. Βέβαια, οι γενικοί κανόνες του ανθρωπισμού, που, πάντοτε, παντού, πρέπει να πρυτανεύουν και να συμπληρώνουν κάθε υπάρχον κενόν δικαίου αποκλείουν τον φόνο ανθρώπων που, πιθανότατα, είναι αθώοι, για πράξεις που άλλοι διέπραξαν. Αλλά, από την άλλη πλευρά, αυτοί πού εκπροσωπούν την άποψη των στρατών κατοχής υποστηρίζουν πως η στοιχειώδης αυτοσυντήρηση επιβάλλει σκληρά μέτρα αμύνης. Γιατί, τι θα γινόταν αν έμεναν ατιμώρητες οι εκ των όπισθεν φονικές επιθέσεις εναντίον στρατιωτικών; Ο στρατός θα διελύετο χωρίς αντίσταση. Και κάτι τέτοιο είναι, φυσικά, αδύνατο και αδιανόητο.
Το θέμα έρχεται, σε μια εποχή επανακαθορισμού των διεθνών συσχετισμών δυνάμεων, με στόχο να ανατρέψει τις υπάρχουσες απόψεις. Οι ερμηνείες για τα πάσης φύσεως Ναζιστικά Ολοκαυτώματα, για να επιτύχει την επανεξέταση όλων όσων έχουν διατυπωθεί την τελευταία 50ετία σχετικά με τη μερική ή συνολική ενοχή των Γερμανών στα εγκλήματά τους κατά του άμαχου πληθυσμού στη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου. Οι έρευνες του Γκόλντχαγκεν, σε ένα θέμα διευθετημένο ιστορικά, προσπάθησαν να απαντήσουν στο ερώτημα: Πώς έγιναν τα Ολοκαυτώματα, η μεγαλύτερη ανθρώπινη θηριωδία του 20ου αιώνα. Η απάντηση του Γκόλντχαγκεν στηρίζεται στη διερεύνηση όλων εκείνων των παραμέτρων που οδήγησαν τους Ναζί στα Ολοκαυτώματά τους, τη γερμανική κοινωνία που διέπει και καθορίζει την πολιτισμένη φυσιογνωμία της Γερμανίας τους τελευταίους δυο αιώνες. Στις εξακόσιες σελίδες της διατριβής του ο Γκόλντχαγκεν αποδεικνύει ότι δεν ήταν οι φανατισμένοι άνδρες των SS ή τα μέλη του Εθνοσοσιαλιστικού κόμματος που διέπραξαν τα Ολοκαυτώματα στα διάφορα μέρη της Ευρώπης και στα Καλάβρυτα, αλλά απλοί Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες, από όλες τις κοινωνικές τάξεις που πρόθυμα εντάχτηκαν στη Ναζιστική Βέρμαχτ, που χρησιμοποίησαν αβίαστα βία και πραγματοποίησαν τα Ολοκαυτώματα. Από προσωπική επιθυμία και φθόνο αφαίρεσαν ανθρώπινες ζωές και όχι επειδή τους είχε επιβληθεί με εντολές του Χίτλερ.
Οι στρατιώτες της Βέρμαχτ που διέπραξαν τα Ολοκαυτώματα ήταν ενήμεροι ότι μπορούσαν να αρνηθούν το φόνο αθώων πολιτών χωρίς να υποστούν τιμωρία, ούτε επειδή εκτελούσαν διαταγές (άποψη που υποστήριξε το περίφημο ΠΕΙΡΑΜΑ ΥΠΟΤΑΓΗΣ του Στάνλεϊ Μίλγκραμ στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ) μήτε βέβαια εξαιτίας κάποιας κοινωνικής ψυχολογικής ή άλλης ισάξιας πίεσης, ή για κάποιους λόγους συναφείς με την αμφιλεγόμενη έννοια της κοινοτυπίας και του κακού. Η πράξη της εκτέλεσης του άμαχου πληθυσμού, τα Ολοκαυτώματα, ήταν αποτελέσματα ενός στέρεου, βαθιά ριζωμένου μίσους που διακατείχε τους Ναζί καιτ ους έκανε να θεωρούν δαιμόνιο εχθρό κάθε άτομο ή κοινωνικό σύνολο που δρούσε ενάντια στη φιλοσοφία του ναζιστικού εθνοσοσιαλισμού και της υπεροχής της Αρείας φυλής, ο εξαφανισμός του οποίου ήταν όχι μόνο αναγκαίος αλλά και ορθός.
Είναι λάθος, ισχυρίζεται ο Γκόλντχαγκεν, να χρησιμοποιούμε για τους συμμετάσχοντες στις μαζικές εκκαθαρίσεις άμαχου πληθυσμού ετικέτες, όπως Ναζί ή άνδρες των SS και SD. Ο σωστός προσδιορισμός είναι Γερμανοί απλοί πολίτες- φαντάροι, που εκτελούσαν εν ονόματι της Γερμανίας και του Αρχηγού της Αδόλφου Χίτλερ κάθε απάνθρωπη εντολή. Το μίσος εναντίον όσων αντιτάσσονταν κατά του Χιτλερικού Εθνοσοσιαλισμού, ήταν εδραιωμένο στη συνείδηση των Γερμανών της Βέρμαχτ, και το έδαφος ήδη πρόσφορο, χωρίς εστίες αντίδρασης. Η άνοδος του Ναζισμού και η εφαρμογή της Επιχείρησης εξόντωσης του άμαχου πληθυσμού με το πρόσχημα της ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ήταν μια πολιτική εγκληματική ναζιστική επιχείρηση και όχι επιχείρηση αντιποίνων, τονίζει ο Γκόλντχαγκεν.
Ο Γκόντχαγκεν αναλύει τα μέτρα και τη φιλοσοφία που χρησιμοποίησε η Βερμαχτ για να στηρίξει την πολιτική της εξόντωσης, του χαρακτήρα και της εξέλιξης της ναζιστικής εφόδου, των μηχανισμών αυτής της πρωτοφανούς εξόντωσης του άμαχου πληθυσμού. Τα Ολοκαυτώματα ήταν προσχεδιασμένη Γερμανική Επιχείρηση, καταλήγει ο καθηγητής Γκόλντχαγκεν. Οι αποφάσεις, ο σχεδιασμός, οι οργανωτικοί πόροι και η πλειοψηφία της συμμετοχής στα Ολοκαυτώματα δεν ήταν μια απλή υπόθεση αντιποίνων αλλά μια ψυχρή προμελετημένη και προσχεδιασμένη στρατιωτική επιχείρηση με πολιτικές προεκτάσεις.
Αν δεν υπήρχαν Γερμανοί δεν θα υπήρχαν Ολοκαυτώματα.
Η αρχή της «συλλογικής τιμωρίας» αποτέλεσε τη βάση των προσπαθειών της Βέρμαχτ για την αποδυνάμωση της αντίστασης στις χώρες της κατοχής. Ήδη από το 1941 το Ανώτατο Αρχηγείο του Γερμανικού Στρατού είχε βγάλει μια διαταγή που έλεγε πως κάθε πράξη αντίστασης δεν θα ’πρεπε να αντιμετωπίζεται με ατομική τιμωρία του ενόχου, αλλά με συλλογικά αντίποινα. Η διαταγή αυτή βασιζόταν στην αυθαίρετη ερμηνεία που οι στρατηγοί του Χίτλερ είχαν δώσει στους περί πολέμου κανονισμούς της Χάγης και η οποία έλεγε πως μια δύναμη κατοχής έχει το δικαίωμα να εκτελεί όχι μόνο κάθε συλλαμβανόμενο παρτιζάνο, αλλά και πρόσωπα ή ομάδες προσώπων που κατά τη γνώμη της συνεργάζονται άμεσα ή έμμεσα με ανταρτικές ομάδες ή για όποιους υπάρχει απλώς και μόνον η υποψία υποστήριξης προς τους αντάρτες. Η καταστροφή λ.χ. της πόλης των Καλαβρύτων το Δεκέμβρη του ’43 και η σφαγή του άρρενος πληθυσμού της αποτελεί ένα από τα πιο φρικιαστικά παραδείγματα «συλλογικής τιμωρίας» στ’ αντίποινα για πράξεις ανταρτών.
Η Βέρμαχτ πίστευε πως με τα αντίποινα σε βάρος του άμαχου πληθυσμού σε χώρες όπως η δική μας θα τρομοκρατούσε το λαό και θα τον κρατούσε μακριά από το ανταρτικό κίνημα. Μια διαταγή του Αρχηγείου της Βέρμαχτ το 1943 έλεγε πως «ο τρόμος μπροστά στα αντίποινα των γερμανικών δυνάμεων πρέπει να ’ναι μεγαλύτερος από τις απειλές των ανταρτών». Όμως γρήγορα η πράξη ανάγκασε τη Βέρμαχτ ν’ αναθεωρήσει την τακτική της. Η συλλογική τιμωρία του άμαχου πληθυσμού όχι μόνο δεν μπόρεσε να τρομοκρατήσει τους κάτοικους των κατεχόμενων εδαφών και να τους αποκόψει από το αντιστασιακό κίνημα, αλλά αντίθετα δυνάμωσε το μίσος ενάντια στη δύναμη κατοχής και πύκνωσε τις γραμμές των παρτιζάνων. Η Βέρμαχτ αναδιοργανώθηκε στον τομέα αυτό. Συστάθηκαν «κέντρα» επιτελικά για την καταπολέμηση των ανταρτικών ομάδων, ιδρύθηκαν μικρές και ευέλικτες ομάδες καταδρομών και οργανώθηκε δίκτυο πληροφοριών ειδικά για τις κινήσεις των τμημάτων των παρτιζάνων.
Ξεχωριστή θέση κατέχει η συγκρότηση των «Ταγμάτων Ασφαλείας», που είχαν χαρακτήρα καθαρά αντιανταρτικό και αντικομμουνιστικό. Με τη δημιουργία των Ταγμάτων των Ευζώνων οι Γερμανοί δεν επεδίωκαν μόνο την κάλυψη των κενών που παρουσίαζε από άποψη στρατιωτικής παρουσίας η Βέρμαχτ στην Ελλάδα, αλλά έθεταν σε εφαρμογή ένα καλά μελετημένο σχέδιο διάσπασης τον πληθυσμού σε εθνικόφρονες και κομμουνιστές. Επρόκειτο για γερμανική εισαγωγή της βρετανικής αρχής του Divite et Inpera στον ελλαδικό χώρο.
Η σφαγή του ανδρικού πληθυσμού της πόλης των Καλαβρύτων στις 13 Δεκέμβρη 1943 και οι επιπτώσεις της πάνω στον υπόλοιπο πληθυσμό αποτέλεσαν μια πρόσθετη απόδειξη της αποτυχίας της αρχής της «συλλογικής τιμωρίας». Οι ίδιοι οι Γερμανοί είδαν την «περίπτωση Καλάβρυτα» σαν ένα πολιτικό σφάλμα. Στο απόρρητο έγγραφο του Στρατιωτικού Διοικητή Ελλάδας Στρατηγού Σπάιντελ που δημοσιεύουμε – γραμμένο τρεις βδομάδες μετά το δράμα – γίνεται μια πρώτη ανάλυση των πολιτικών επιπτώσεων της σφαγής και ρίχνεται φως τόσο στο ρόλο των «Ταγμάτων Ασφαλείας» όσο και στη διαιρειστική πολιτική της Βέρμαχτ πάνω στον ελληνικό πληθυσμό.
Δημήτρης Κανελλόπουλος
-------------------
ΣΗΜ: Να ενημερώσουμε τους αγαπητούς αναγνώστες μας οτι οι δημοσιεύσεις των Αρχείων (ΙΑΚ) για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα θα συνεχιστεί με νέες συγκλονιστικές αφηγήσεις και αποκαλύψεις με αναφορές σε πρόσωπα και γεγονότα που σημάδεψαν το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα.
Ο Ιστορικός ερευνητής Δημήτρης Κανελλόπουλος σας εύχεται καλό καλοκαίρι
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.