Πρακτική ιατρική των περασμένων δεκαετιών - Αντιμετώπιση του κρυολογήματος

γράφει ο  Νίκος Παπακωνσταντόπουλος Το κρυολόγημα είναι η πιο συνηθισμένη και η πιο συχνή αδιαθεσία που μας ταλαιπωρεί για μια εβδομάδα,...

γράφει ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος
Το κρυολόγημα είναι η πιο συνηθισμένη και η πιο συχνή αδιαθεσία που μας ταλαιπωρεί για μια εβδομάδα, περίπου και περισσότερες, ίσως, από μία φορές το χρόνο. Ν' αναφερθεί ακόμα πως και αρκετές άλλες αδιαθεσίες με παρόμοια συμπτώματα που χαρακτηρίζονται σήμερα ως ιώσεις, πίστευαν πως είναι κι αυτές κρυολόγημα. Για το λόγο αυτό και οι γνώσεις για την αντιμετώπισή του ήσαν απλές και ευρέως διαδεδομένες, τις κυριότερες των οποίων αναφέρουμε:

- Οι γνωστές σε όλους μας βεντούζες, που γίνονταν απλές ή κοφτές. Αν οι μελανιές στην πλάτη από τις απλές βεντούζες έμεναν για μέρες, σήμαινε ότι ο άρρωστος είχε «αρπάξει» πολύ κρύο. Στις κοφτές αυτό φαινόταν από το πόσο σκούρο ήταν το αίμα που απορροφούσαν τα ποτήρια από τις μικρές χαρακιές με ξυραφάκι στην πλάτη. Με τις δεύτερες πίστευαν πως «ξεθύμαινε» νωρίτερα το κρύο. Ήταν μια αίσθηση όχι ιδιαίτερα ανώδυνη, αλλά με θεραπευτικά αποτελέσματα.

- Εντριβές με οινόπνευμα ή πετρέλαιο στην πλάτη και το στήθος.

- Κομπρέσες με οινόπνευμα στο στήθος πριν το βραδινό ύπνο. Οι εισπνοές, καθώς αυτό εξατμιζόταν από τη θερμοκρασία του σώματος, πίστευαν πως έχουν θεραπευτική δράση. Τόσο οι βεντούζες, όσο και οι εντριβές και οι κομπρέσες γίνονταν το βράδυ πριν τον ύπνο κι αμέσως μετά ο άρρωστος έπρεπε να σκεπαστεί καλά, με βαριά και ζεστά ρούχα, χωρίς να επιτρέπεται να σηκωθεί πριν την άλλη μέρα το πρωί. Εναλλακτικά χρησιμοποιούσαν και τσίπουρο, ελλείψει οινοπνεύματος.

- Πολλά ζεστά ροφήματα και γαργάρες με φασκόμηλο, δίκταμο, τίλιο, χαμομήλι κλπ, που ανακουφίζουν από τον πονόλαιμο και το βήχα. Το καλύτερο όλων, όμως, το τσάι του βουνού με μέλι.

- Ζεστές σούπες, κυρίως από κρέας κότας, με πολύ πιπέρι.

- Το πόντζι (τσίπουρο με μέλι ή πετιμέζι, βρασμένο στη φωτιά), που δρούσε με δύο τρόπους: με την εισπνοή των πραγματικά αποπνικτικών υδρατμών του και ως θερμαντικό με την πόση.

- Το καυτό κεραμίδι ή το ποταμίσιο ακόνι. Το έβαζαν κοντά στη φωτιά να κάψει καλά και αφού το τύλιγαν με ύφασμα να μην προκαλέσει έγκαυμα στο δέρμα, το έβαζαν στην πλάτη ή στο στήθος του αρρώστου να πάρει το κρύο. Το ποταμίσιο ακόνι ή ακονιά, το χρησιμοποιούσαν με τον ίδιο τρόπο και για πόνους μυοσκελετικής αιτιολογίας, που πίστευαν πως κι αυτοί είχαν σαν αιτία το κρύο.

- Για την αντιμετώπιση του πυρετού η χρήση επιθεμάτων με ξύδι και τα ροφήματα με μελισσόχορτο ήταν τα πιο συνηθισμένα.

- Για το «μπούκωμα» ρούφαγαν με τη μύτη πολύ μικρές ποσότητες αλατόνερου, κατά προτίμηση χλιαρές, κι αμέσως μετά δυνατό φύσημα για να καθαρίσει και να αναπνεύσουν ελεύθερα, όπως γίνεται και σήμερα με τις σταγόνες φυσιολογικού ορρού.

- Αποφυγή στην έκθεση στον ήλιο, αφού πιστεύουν ότι έτσι υποτροπιάζει το κρυολόγημα.

- Καλή ξεκούραση και παραμονή στο κρεβάτι με ζεστά σκεπάσματα.

- Για τον κοκίτη, που ορισμένοι λένε ακόμα πως είναι κατάλοιπο του κρυολογήματος, το καταλληλότερο φάρμακο ήταν το γαϊδουρόγαλο.

Τα κρυωμένα μεγάλα ζώα, π.χ. άλογα, μουλάρια, γαϊδούρια, τα σιδέρωναν σε όλη την επιφάνεια του σώματός τους με το γνωστό σίδερο σιδερώματος, που τότε λειτουργούσε με κάρβουνα και με πολλή προσοχή πάντα, για να μην προκαλέσουν εγκαύματα.

Να σημειωθεί, τέλος πως στο κρυολόγημα απέδιδαν κι άλλες ακόμα αδιαθεσίες, π.χ. αυτές που διαγιγνώσκονται σήμερα ως απλές γαστρεντερίτιδες ή ακόμα και τροφικές δηλητηριάσεις, των οπίων δεν γνώριζαν τη αιτιολογία.

Νίκος Παπακωνσταντόπουλος

Ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος γεννήθηκε στο Λειβάρτζι του Δήμου Καλαβρύτων. Πέραν του λειτουργήματός του (Διπλωματούχος Νοσηλευτής) δραστηριοποιείται και στο λογοτεχνικό χώρο, με εκδόσεις βιβλίων και δημοσιεύσεις άρθρων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Είναι παντρεμένος με την Ελένη Γάλλιου από το Γοργόμυλο Πρέβεζας και έχουν δύο παιδιά.