Από τα λαογραφικά της Τσικνοπέμπτης στον τόπο μας

γράφει ο  Νίκος Παπακωνσταντόπουλος Το επίσημο πρόγραμμα της αποκριάς άνοιγε το πρωί της Τσικνοπέμπτης της Τσικνοπέμπτης, που στις αυ...

γράφει ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος

Το επίσημο πρόγραμμα της αποκριάς άνοιγε το πρωί της Τσικνοπέμπτης της Τσικνοπέμπτης, που στις αυλές των σπιτιών σφάζανε τα γουρούνια. Ποιος μπορεί να ξεχάσει το… ομαδικό σκουσμάρι* τους, την ώρα που πηγαίναμε στο σχολείο! Ποιος ακόμα μπορεί να ξεχάσει την τσίκνα από τους πρώτους πρωινούς μεζέδες στα κάρβουνα!

Κάθε σπίτι είχε το ξαργοτιμάρικο* γουρούνι για την Τσικνοπέμπτη, που του εξασφάλιζε όχι μόνο το κρέας μέχρι τις τελευταίες αποκρές, αλλά και τις τσιγαρίδες* στο λαήνι για όλο σχεδόν το χρόνο.

Ήταν ένα αληθινό τελετουργικό όλη η διαδικασία του σφαξίματος! Μια πραγματική γιορτή, που είχε επικρατήσει να γίνεται το πρωί, προτού σκροπίσουνε και οι άνδρες για τις δουλειές.

Τελευταία πράξη στη ζωή του γουρουνιού ήταν να το λιβανίσουνε τρεις φορές σταυρωτά. Αμέσως το λόγο είχε ο «μάστορας» με το τροχισμένο του μαχαίρι, που είχε κληθεί από το νοικοκύρη. Οι δεξιότεχνες κινήσεις του δεν άφηναν πολλά περιθώρια στο ζωντανό να αντιδράσει. Αν δεν το καρσίνταγε* όμως με την πρώτη και το πλήγμα δεν ήταν καίριο, αυτό αγρίευε και γινότανε επιθετικό. Με μεγάλη προσοχή τού βάνανε ύστερα στο στόμα ένα χαραγμένο λεμόνι και με τις τελευταίες εισπνοές το κρέας του έπαιρνε από τη μυρωδιά του. Σε λίγο, και αφού το είχε ετοιμάσει ο μάστορας, κόβανε ένα κομμάτι και το πετάγανε στ’ αναμμένα κάρβουνα. Τσικνίζανε έτσι και το λόγο είχαν τα ποτήρια με το κρασί να ευχηθούνε για τη γιορτή, την ημέρα και τις αποκρές που έρχονταν.

Με τ’ άντερα του ζώου κάνανε οι νοικοκυρές τις οματιές*, ένα από τα πιο παραδοσιακά φαγητά στο αποκριάτικο τραπέζι. Τη φούσκα* την παίρνανε τα παιδιά και την κάνανε… μπαλόνι, αφού η «αγοραστή φούσκα» δεν ήταν και τόσο συνηθισμένη. Άλλως τε, αυτή του ζώου ήταν πιο ανθεκτική!

Ακόμα, κράταγαν λίπος από το χοιρινό να γυαλίζουν τα παπούτσια όλο το χρόνο.

Το σφαχτό το κρέμαγαν μέσα σ’ ένα σακί και σε μέρος σκοτεινό και προφυλαγμένο από κάθε τι που θα μπορούσε να το βλάψει, π.χ. ζώα, έντομα, ζέστη, κάνοντας έτι το κουμάντο τους για τις μέρες τις αποκριάς.

Το βράδυ της Τσικνοπέμπτης, που μαζευότανε όλη η οικογένεια, το φαΐ ήταν το πρώτο επίσημο αποκριάτικο!

=========================

Παραπέμπει στο «Καλαβρυτινό λεξικό»

Νίκος Παπακωνσταντόπουλος

Ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος γεννήθηκε στο Λειβάρτζι του Δήμου Καλαβρύτων. Πέραν του λειτουργήματός του (Διπλωματούχος Νοσηλευτής) δραστηριοποιείται και στο λογοτεχνικό χώρο, με εκδόσεις βιβλίων και δημοσιεύσεις άρθρων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Είναι παντρεμένος με την Ελένη Γάλλιου από το Γοργόμυλο Πρέβεζας και έχουν δύο παιδιά.