Τιμές από τους Καλαβρυτινούς, στον Θ. Κολοκοτρώνη, μετά το θάνατό του.

γράφει ο Αθανάσιος Τζώρτζης Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε στις 3.4.1769 στο Ραμαβούνι της Μεσσηνίας (Λιμποβίτσι Καρύταινας) κα...

γράφει ο Αθανάσιος Τζώρτζης

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε στις 3.4.1769 στο Ραμαβούνι της Μεσσηνίας (Λιμποβίτσι Καρύταινας) και πέθανε τη νύχτα μεταξύ 3 και 4.2.1843 στην Αθήνα «από αποπληξίαν».

Ο Κολοκοτρώνης δεν καταγόταν από την επαρχία Καλαβρύτων. Είχε όμως πατήσει τα χώματά της, είχε πολεμήσει και σ’ αυτή την επαρχία κατά των Τούρκων και είχε αναχαιτίσει το Τουρκοπροσκύνημα του είχε εκδηλωθεί στην ίδια επαρχία.

Μετά τον θάνατο του και όταν πλέον είχε διαδοθεί η θλιβερή αυτή είδηση, διάφοροι δήμοι και κοινότητες της Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδος και των νησιών, έσπευσαν να τελέσουν μνημόσυνα και ν’ αναγείρουν μνημεία για να τιμήσουν το μακαρίτη.

Ας δούμε λοιπόν πώς ενήργησαν για να τιμήσουν τον εκλιπόντα, ο δήμος Καλαβρύτων και οι μονές της Επαρχίας, Μ. Σπήλαιο και Αγία Λαύρα.

«Αριθ. 83.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.

Πρός τον Κύριον Πρόεδρον του Δηµοτικού Συµβουλίου Καλαβρύτων.

Ό Λυτρωτής του νέου Ισραϊλιτικού λαού, ο εις τον άπαντα κόσµον δια την παλιγγενεσίαν της κλεινής Ελλάδος περιβόητος γεγονώς, ο Αρχιστράτηγος της Πελοποννήσου, ο Αντιπρόεδρος του Εκτελεστικού, ο Σύµβουλος της επικρατείας και Αντιστράτηγος. ο ατρόµητος γέρων της επαναστάσεώς µας Θ. ο Κολοκοτρώνης, υποκύψας εις τας θείας βουλάς και εις τους νόµους της ανθρωπίνης φύσεως, δεν υπάρχει πλέον εις την ζωήν.

Ο σκληρός κοι άχαρις θάνατος, αφήρπασε τέλος πάντων, κύριε Πρόεδρε, από τους κόλπους, ως γνωρίζετε, της Πατρίδος κατά τας 4 του ισταµένου τον ενδοξον Πρωταγωνιστήν της, τον ακαταµάχητον Αρχηγόν της Ελληνικής επαναστάσεως, τον Ήρωα εκείνον, του οποίου το τροµερόν και γιγαντιαίον όνοµα µόνον ηδύνατο να φέρη τον θάνατον εις το πολυάριθµα οθωµανικά στρατεύµατα.

Η πατρίς ολόκληρος καταπληχθείσα διά το θλιβερόν τούτο άκουσµα, ιδίως δε ή Πελοπόννησος, και ιδιαίτερον ακόµη ή µερική αυτού πατρίς ή Καρύταινα (ως στερηθείσα το κλέος της), θρηνεί πενθηφορούσα, διότι εξέλιπε δια παντός από την ζωήν ο περιώνυµος Πρωταγωνιστής της αναγεννηθείσης Ελλάδος, ο ακαταμάχητος και πολυµήτης παλαιός γενικός Αρχηγός της Πελοποννήσου, ο ακάµατος και έµπειρος στρατιώτης, ο αγαθός πολίτης, ο φιλόστοργος πατήρ, ο ειλικρινής και ενάρετος φίλος, ο Θ. Κολοκοτρώνης.

Η Τρισόλβιος σκιά του αειµνήστου παρισταµένη αοράτως εξαιτείται από τας ζώσας και επερχοµένας ελληνικάς γενεάς τον οφειλόµενον προς αυτόν της ευγνωµοσύνης φόρον, δια τα ένδοξα και λαµπρά κατορθώµατά του, και τους ακαμάτους κόπους, ους κατέβαλεν, ως εµπνευσµένος με τον πατριωτικώτερον και παραδειγµατικόν ζήλων δια την απελευθέρωσιν της δεδουλωµένης Πατρίδος, καθ' όλον τον πολυώδυνον υπέρ αυτής αγώνα κατά των εχθρών της ιεράς ημών πίστεως και θρησκείας.

Πιστεύοντες αδιστάκτως, κατά πόσον συναισθάνεσθε μεθ’ημών, Κύριε Πρόεδρε, αφ' ενός μεν βαθείαν την λύπην δια την παντοτεινήν στέρησιν τοιούτου μεγάλου ανδρός, αφ' ετέρου δε τας αιωνίους ευγνωμοσύνας, ας οφείλει η πατρίς άπασα εις το ιερόν και ένδοξον λείψανον της ελληνικής επαναστάσεως τον αοίδιμον Θ. Κολοκοτρώνην, και ίδίως η μερική μας πατρίς τα Καλάβρυτα, ένθεν υψώθη το πρώτον η εθνική σημαία, και διεδόθη απανταχού το γενναίον και πατριωτικόν παράδειγμα του υπέρ της εθνικής ανεξαρτησίας ιερού αγώνος διά της ηρωικής επιχειρήσεως των ενδόξων γνωστών εις την ιστορίαν συνεπαρχιωτών μας[1], νομίζομεν εις τοιαύτην περίστασιν ότι εκπληρούμεν το ιερώτερον των καθηκόντων μας, παρακαλούντες υμάς όπως απευθύνητε τα εν τη παρούση μας προς την ολομέλειαν του δημοτικού συμβουλίου, και ενεργήσετε κατά συνέπειαν την συγκάλεσιν αυτού, διά να κοσμήση τας στήλας των δημοτικών πράξεών του, και δια πράξεως χρεωστουμένης κατ' οφειλήν πατριωτισμού, πραγματευμένης ιεροτελεστίαν υπέρ αιωνίου αναπαύσεως της ψυχής του αποδημήσαντος εις Κύριον γέροντος Θ. Κολοκοτρώνου, και την ανέγερσιν μνημείου μεταξύ των ενταύθα ιερών ναών της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και της Αγιας Κυριακής προς διηνεκές τεκμήριον οφειλομένης ευγνωμοσύνης, και παντοτινόν διαιωνισμόν του διασήμου και ενδόξου τούτου προμάχου ης αναγεννηθείσης 'Ελλάδος.

Εν Καλαβρύτοις την 14 Φεβρουαρίου 1843.

            (Τ. Σ.)                                      Ό Δήμαρχος Καλαβρύτων

                                                                 Δ. Νικολόπουλος.

Α.ριθ. 310.

Πρός τον Κύριον Δήμαρχον Καλαβρύτων.

Έλαβον το υπ' αριθ. 83 έγγραφόν Σας, κύριε Δημαρχε, πραγµατευόµενον περί µνηµοσύνου και ανεγέρσεως µνηµείου εις την πόλιν ταύτην των Καλαβρύτων, την εστίαν της ελληνικής επαναστάσεως. Συναισθανόµενος µεθ' ύµών, Κύριε Δήµαρχε, το χρέος της οφειλοµένης ευγνωµοσύνης εις τοιούτον περιώνυµον Πρωτανωνιστήν της πατρίδος Θ. Κολοκοτρώνην, αισθάνοµαι την πλέον ενδόµυκον και διηνεκή λύπην, συµµεριζόµενος ταύτην µεθ' ημών, και όλου, ίνα ούτως είπω, του ελληνικού έθνους, δια το αιφνίδιον και θλιβερόν άκουσµα του αισθαντικού δυστυχήµατος της πατρίδος, του θανάτου λέγω, του αοιδίµου Αρχηγού της ελληνικής επαναστάσεως, σεµνυόµενος µάλιστα και ως συναγωνισθείς µετά του ευεργέτου τούτου εις διαφόρους µάχας και δεινάς περιστάσεις της αναγεννηθείσης Ελλάδος.

Τιµώσιν υµάς, κύριε Δήµαρχε, τα εις το µνησθέν εγγραφόν Σας εκφραζόµενα αισθήματά Σας περί του οφειλοµένου φόρου της ευγνωµοσύνης εκ µέρους του δήµου µας εις τον αοίδιµον τούτον και ιστορικόν άνδρα, αποθανατισθέντα δια των λαµπρών και ενδόξων υπέρ πατρίδος κατορθωµάτων και προσαποκτήσαντα κατά συνέπειαν την κοινώς εκφρασθείσαν ευγνωµοσύνην των οµογενών του. Σπεύσας όθεν να συγκαλέσω το Δηµοτικόν συµβούλιον, πέποιθα αδιστάκτως ότι και το Σώµα τούτο συµµεριζόµενον µεθ' ήµων το αυτά αίσθήµατα, θέλει αποφανθή περί του αντικειµένου τούτου κατά το δέον.

                                         Εν Καλαβρύτοις την 21 Φεβρουαριου 1843.

                                Ο Πρόεδρος του δηµοτ. συµβουλίου Καλαβρύτων

                                                                 Β. ΠΕΤΙΜΕΖΑΣ.

Άριθ. 311.

Τό Δηµοτικόν Συµβούλιον Καλαβρύτων

Συνελθόν σήµερον την εικοστήν τετάρτην του µηνός Φεβρουαρίου του 1843 έτους εις δηµοσίαν συνεδρίασιν κατ' αίτησιν του Προέδρου αυτού, επί παρουσία και του Δηµάρχου.

Λαβόν ύπ' όψιν τας διαφόρους εφηµερίδας, και πληροφορηθέν εξ αυτών με βαθείαν αυτού λύπην την θλιβεράν είδησιν της µεταστάσεως του µεγάλου πολίτου και ευεργέτου της πατρίδος Θ. Κολοκοτρώνου, ως και τας αποδοθείσας κατ' εξαίρεσιν τιµάς επί της κηδείας αυτού γενοµένης επαξίως των λαµπρών και ενδόξων αυτού κατορθωµάτων.

Θεωρούν εις την προκειµένην περίστασιν, ότι και το δηµοτικόν συµβούλιον οφείλει εξ ονόµατος του δήµου ν' αποδώση την οφειλοµένην ευγνωµοσύνην εις τοιούτον περιώνυµον και έξοχον άνδρα της ελληνικής επαναστάσεως.

Έχον υπ’ όψιν το υπ' αριθ. 83 έγγραφον του Δηµάρχου κυρίου Δηµητρίου Νικολοπούλου προς τον Πρόεδρον πραγµατευόµενον περί αµοιβών του γηραιού και ενδόξου τούτου προµάχου της αναγεννηθείσης Ελλάδος.

Θεωρούν ότι άµ' εδόθη το σύνθηµα του πολέµου, και υψωθείσα το πρώτον εκυµάτισεν η υπέρ της πατρίδος εθνική σηµαία εις την ιστορικήν ταύτην πόλιν των Καλαβρύτων[2], και ο γέρων της επαναστάσεώς µας, ο ατρόµητος πρωταθλητής της 'Ελλάδος αναφαίνεται εις τον ιερόν αγώνα, περιενδεδυµένος τον αµίµητον πατριωτικόν ζηλον, τον οποίον ήτον εκ γενετής εµπνευσµένος, και ρίπτεται πάραυτα δια των σωτηρίων όπλων του κατά των εχθρών της πίστεως και της δεδουλωµένης πατρίδος.

Λαβόν υπ' όψιν τα άρθρα 50, 9. 21 του περί δήµων νόµου χορηγούντος το δικαίωµα εις τα δηµοτικά συµβούλια ν' αποφασίζουν περί αµοιβών και δώρων.

                                             Ψηφίζει παµψηφεί.

Α΄. Εις την πλατείαν των δύο ναών της Κοιµήσεως της Θεοτόκου και της Αγίας Κυριακής, ήτοι εις το κεντρικώτερον µέρος της πόλεως τούτης ν' ανεγερθή µνηµείον προς διηνεκή αιωνισµόν του τιεριβοήτου ήρωος Θ. Κολοκοτρώνου, λόγω οφειλοµένης ευγνωµοσύνης δια τους υπέρ πατρίδος ενδόζους αγώνας του.

Β'. Ο Δήµαρχος µετά την κατά νόµον έγκρισιν της παρούσης θέλει προσκαλέσει αρχιτέκτονα µε ανάλογον αντιµισθίαν διά νά δώσητο σχέδιον του ανεγερθησοµένου µνηµείου, και καθυποβληθή αρµοδίως τούτο εις το συµβούλιον δια τα περαιτέρω.

Γ΄. Η κατά την πόλιν ταύτην οδός (δηλαδή ένθα γίνεται ο συνήθης περίπατος κατά την εις τους μικρούς αμπελώνας γέφυραν) vά φέρη του λοιπού το όνομα  Ο δ ό ς Θ. Κ λοκοτρώνου.

Δ' . Την εικοστήν εβδόμην του ενεστώτος μηνός ήτοι κατά το προσεγγίζον Σάββατον την εορτήν τών αγίων Θεοδώρων, (ότε ζων ο αείμνηστος συνεώρταζε ταύτην ως εκ του ονόματός του μετά των συγγενών και φίλων του) ο εκκλησιαστικός επίτροπος κύριος Δημήτριος ιερεύς Οικονόμος μετά των εγκριτοτέρων πατέρων της ιεράς Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, της Αγίας Λαύρας, ως και των ιερέων του δήμου (προειδοποιηθησομένων απάντων εν καιρώδια να μεταβώσιν ενταύθα) θέλει αναπέμψωσι λιτανεύοντες εις τον Ναόν της Κοιμήσεως τής Θεοτόκου τας ενθέρμους προς τον 'Ύψιστον ευχάς και δεήσεις των υπέρ μακαρίας αναπαύσεως της ψυχής του πιστού τέκνου της ανατολικής εκκλησίας Θ. Κολοκοτρώνου, διαμενούσης συγχρόνως καθ' όλην αυτήν την ημέραν εν τω μέσω της πλατείας της μεταξύ των διαληφθέντων ναών και τις εθνικής σημαίας πενθίμως, και του μνησθέντος ναού κεκοσμημένου πενθίμως επίσης επιμελεία του εκκλησιαστικού Συμβουλίου.

Ε'. Επιμελεία του κυρίου Δημάρχου θέλει προοκληθή κατά την μνημονευομένην ημέραν ενταύθα και ο κατά την Μονήν του Μεγάλου Σπηλαίου σχολαρχών κύριος Στέφανος Σπηλιόπουλος δια να εκφωνήση και λόγον κατάλληλον εις την τιροκειμένην περίστασιν.

ΣΤ'. Κατά την ημέραν της ιεροτελεστίας ν' αναγνωσθώσιν επ' εκκλησίας το προς τον Πρόεδρον ύπ' οριθ. 83 έγγραφον του Δημάρχου, ως και ή προς αυτόν απάντησις αυτού ομού και η παρούσα πράξις.

Ζ'. Η παρούσα πράξις καταχωρηθείσα εις το πρωτόκολλον να κοινοποιηθή δια του Προέδρου εις τον Δήμαρχον δια τα περαιτέρω, επιμελεία δε του ιδίου να δημοσιευθή και δια των εφημερίδων ομού και το αναφερόμενα εις το κεφάλαιον στ ' ύπ' αριθ. 310 και 83 έγγραφα του τε Προέδρου και Δημάρχου, προς διάγνωσιν πράξεων ενεργηθεισών κατ' οφειλήν πατριωτισµού υπέρ του αοιδίµου προµάχου της πατρίδος του Θ. Κολοκοτρώνου.

Ο Πρόεδρος

Β. Πετιµεζάς

Τα µέλη του Δηµοτικού Συµβουλίου.

Α. Τριανταφυλλόπουλος, Ηλιας Δροσόπουλος, Α. Ι. Σαρδέλης, Σπήλιος Δηµόπουλος, Δηµήτριος Αλεξανδρόπουλος.

Οι Συµπληρωµατικοί

Μ. Παναγόπουλος, Κ. Α. Λιβαρτζινός.

Τό Συµβούλιον της Ι εράς Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου

Δια της από 25 τρέχοντος Φεβρουαρίου του 1843 πράξεώς του, εξηγεί εις το κοινόν της Ελλάδος την ενδόµυχον λύπην απάσης της κοινότητος εφ' ης προΐσταται, ήτις διεχύθη εν τω διαδοθήναι το θλιβερόν τούτο άκουσµα, ότι απεβίωσεν ο πρωταγωνιστής του ελληνικού αγώνος, αρχηγός της Πελοποννήσου ο Αντιστράτηγος Θ. Κολοκοτρώνης. Και δια της αυτής εγκρίνει, ώστε δύο εκ των σεβασµίων προηγουµένων, δύο εκ των µουσικών, δύο εκ των εφηµερίων, εις εκ των ιεροδιακόνων και ο ελληνοδιδάσκαλος της Μονής να µεταβώσι το προσεχές Σάββατον εις την πρωτεύουσαν της επαρχίας με τας λαµπροτέρας ιερατικάς στολάς, όπου θέλει τελεσθή µνηµόσυνον επαρχιακόν υπέρ του αειµνήστου τούτου ευεργέτου της πατρίδος˙ εποµένως την Κυριακήν της ορθοδοξίας να τελεσθή και έτερον εντός τηςιεράς τούτης Μονής με όλην την µοναστηριακήν και εκκλησιαστικήν παράταξιν. Συνάµα δε να εγχαραχθή το όνοµα του Ήρωος τούτου εν τοις µοναστηριακοίς διπτύχοις εις µνηµόσυνον αιώνιον ανδρός, ούτινος οφείλει πολλήν την ευγνωµοσύνην και ή Μονή και άπασα ή Ελλάς ένεκα των πολυειδών και ενδόξων υπέρ πατρίδος αγώνων του ονοµαστού Θ. Κολοκοτρώνου.

(Τ. Σ.)                                                    

Οί Σύµβουλοι

Καθηγούµενος Σαµουήλ

Διονύσιος Διαµαντάκος

Αρσένιος Γεωργιάδης

Αριθ. 33.

Το Συµβούλιον της Ιεράς Μονής της Αγίας Λαύρας.

Συνεδριάσαν σήµερον την εικοστήν πέµπτην τρέχοντος µηνός Φευρουαρίου εν τη Μονή της Αγίας Λαύρας, και γνωρίζον τα υπέρ πατρίδος λαµπρά και ένδοξα κατορθώµατα του αειµνήστου αρχηγού της ελληνικής επαναστάσεως Θ. Κολοκοτρώνου και συµµεριζόµενον µετά των λοιπών οµοπίστων την βαθείαν λύπην, ην επέφερε το θλιβερόν άκουσµα της αιφνιδίου αποβιώσεως τοιούτου ενδόξου προµάχου και ήρωος της αναγεννηθείσης Ελλάδος.

                                                                   Αποφασίζει

Α'. Κατά το υπ' οριθ. 26 έγγραφον του επισκοπικού επιτρόπου Κυναίθης εκδοθέν συνεπεία εγγράφου προς αυτόν υπ' αριθ. 101 του Δηµάρχου Καλαβρύτων κυρίου Δηµητρ. Νικολοπούλου να µεταβώσιν εις Καλάβρυτα, όπου πρόκειται να τελεσθή µνηµόσυνον κατα τος 27 Ε. µηνός υπέρ µακαρίας αναπαύσεως της ψυχής του οποδηµήσαντος εις κύριον Θ. Κολοκοτρώνου, και λάβωσι µέρος εις αυτό ο Καθηγούµενος της ιεράς ταύτης Μονής, τέσσαρες εφηµέριοι και εις ιεροδιάκονος συνεπιφέροντες και τας λαµπροτέρας από τας ιερατικάς στολάς της Μονής.

Β'. Την προσεγγίζουσαν Κυριακήν της ορθοδοξίας, ήτοι εις τας 28 Ε. µηνός να τελεσθή επίσης έτερον µνηµόσυνον εντός της Μονής ταύτης, εις το οποίον να λάβωσι µέρος ανεξαιρέτως άπαντες οι συμμονασταί, και να ενεργηθή το τοιούτον μ' όλην την συνήθη μοναστηριακήν εκκλησιαστικήν παράταξιν υπέρ της ψυχής του ονομαστού ευεργέτου της πατρίδος.

Γ'. Να εγχαραχθή το όνομα του αειμνήστου τούτου πρωταθλητού της πατρίδος και εν τοίς μοναστηριακοίς διπτύχοις εις μνημόσυνον του μεγάλου πολίτου Θ. Κολοκοτρώνου, λόγω οφειλομένης εύγνωμοσύνης προς αυτόν εκ μέρους του ελληνικού έθνους, και ιδίως της ιεράς ημών Μονής δια τους πολυειδείς και ενδόξους υπέρ πατρίδος αγώνας του.

Τ. Σ.)                                     Ο Καθηγούμενος  Ιωαννίκιος

                                                          Οι Σύμβουλοι

                                                            Γρηγόριος

                                                            Βενέδικτος.».

(Πηγή: Άπαντα Κολοκοτρώνη, ιστορικές εκδόσεις 1821, τ. 3^ος.)

---

[1] [1] η έντονη γραφή είναι από εμένα και έγινε για να υπενθυμίσει σε κάθε αναγνώστη ότι οι Καλαβρυτινοί 22 χρόνια μετά την έναρξη της Επανάστασης ανέφεραν ότι εκεί  στα Καλάβρυτα υψώθηκε η σημαία και ξεκίνησε αυτή.

[2] Ομοίως ως άνω υποσημ. 1.

Αθανάσιος Τζώρτζης.

Ο Θανάσης Τζώρτζης  

Γκέρμπεσι (Προφήτη Ηλία) gerbesi.wordpress.com

Ο Θανάσης Τζώρτζης βρίσκεται στο στάδιο έρευνας και συλλογής στοιχείων για όλη την επαρχία Καλαβρύτων.