Το Τουρκοπροσκύνημα στην Αχαΐα (Μέρος 2)

Το Τουρκοπροσκύνημα στην Αχαΐα και ειδικότερα στο Σέμπτι    των Νεζερών. ΜΕΡΟΣ 2 ο γράφει ο Θανάσης Τζώρτζης Γκέρμπεσι (Πρ...

Το Τουρκοπροσκύνημα στην Αχαΐα και ειδικότερα στο Σέμπτι  των Νεζερών.ΜΕΡΟΣ 2ο

γράφει ο Θανάσης Τζώρτζης
Γκέρμπεσι (Προφήτη Ηλία) gerbesi.wordpress.com
Ο Θανάσης Τζώρτζης βρίσκεται στο στάδιο έρευνας και συλλογής στοιχείων για όλη την επαρχία Καλαβρύτων.

ΤΟ Α΄ ΜΕΡΟΣ ΕΔΩ

Ο Κολοκοτρώνης αναφέρει: «…Η Ρούμελη ήταν όλη προσκυνημένη…»[1].

Αναφέρονται επίσης η Γαστούνη[2] και χωριά του Πύργου: «…Αλλά το μίασμα της υποταγής δεν περιωρίσθη μόνον εις Καλάβρυτα, Πάτρας και Βοστίτσαν. Εξετάθη και εις τας επαρχίας Πύργου και Γαστούνης…»[3]. [Από τον καζά του Πύργου τα χωριά: Σκουροχώρι, Μερτιά, Αγιάννη, Σκαφιδιά, Τσόγια, Αγιώργη, Λαμπέτη, Μαλύρι «επειδή ήλθον με προθυμίαν εις το μεγάλο μερχαμέτι μας, προσπίπτοντας εξ’ όλης της θελήσεώς τους, προσκυνώντας το κρατικόν δοβλέτι μας και εις ημάς, και ζητώντες παρ’ ημών το ράγι. Βλέποντες λοιπόν την εμπιστοσύνη τους, όπου υπόσχονται προς ημάς τους εδόθη το υψηλόν μας ράγι μπουγιουρτή μας να είναι προφυλαγμένοι….». Επίσης προσκυνοχάρτι δόθηκε και στον Στάθη Μανωλόπουλο όστις ορίστηκε υπεύθυνος του βιλαετιού του Πύργου[4].

Οι Καλαβρυτινοί ειδοποιούν για το προσκύνημα και απειλούν να πράξουν τα ίδια.

 «…Ο Νενέκος με όλα τα αρβανιτοχώρια, ο Μποντιώτης, Χρήστος Ψέμας, και λοιποί σχετικοί των  επροσκύνησαν εις τον Ιμπραήμην, οίτινες έδωσαν και ομήρους. Λοιπόν ταύτη η κακεστάτη αρχή επροξένησεν εις όλον τον λαόν διαφορετικήν εντύπωσιν, και πραγματικώς φροντίζει να τους μιμηθεί. Όθεν δια αγάπην του θεού πρέπει να προφθάσει όσον ταχύτερον σταθεί δυνατόν δύναμις, δια να αποτρέψει την δουλικήν απόφασιν του δυστυχούς λαού.… Ο Νενέκος με όλους τους Ζουμπατέους, Μποτιότης, Χρήστος Ψέμας, και λοιποί σχετικοί των επροσκύνησαν εις τον Ιμπραήμην, οίτινες έλαβαν και έδωκαν ομήρους. Λοιπόν ταύτη η φωνή επροξένησεν εις τους λοιπούς ολέθριαν εντύπωσιν  και κατ’ ολίγον ολίγον  πηγαίνουν εις αυτόν αδιακόπως. Διό και σας δίδομεν την είδησιν και είσθε οικοκυραίοι και κάμετε ότι αγαπάτε, ημείς το χρέος μας το ακάμαμεν, καθώς και τώρα δεν λείπομεν να σας ιδεάσωμεν, ότι ο κόσμος απελπίστη εξολοκλήρου, και αν αγαπάτε προφθάσετε να τον σώσετε…»[5].

Στο ίδιο έγγραφο (10.5.1827) οι Καλαβρυτινοί από Λειβάρτζι, Σοπωτό, Λεχούρι κ.λ. διατυπώνουν απειλή για τουρκοπροσκύνημα. «…Όθεν και κατά χρέος μας ειδοποιούμεν την Σ. βουλήν, και εν γένει τους προστάτας του έθνους, πολιτικούς τε και πολεμικούς, ότι εάν εντός μιάς εβδομάδος δεν ήθελε προφθάσει η αναγκαία επικουρία ημείς θέλομεν υπάγει εις τον Ιμπραήμη να προσκυνήσωμεν δια να σωθώμεν από την πείναν, και να γλυτώσωμεν  την φυσικήν μας ύπαρξιν…».

Ο Θ. Κολοκοτρώνης δίδει εντολές.

 Με έγγραφό του, σε απάντηση επιστολής τους από 26.5.1827, που συντάχθηκε στις 29.5.1827 στο Άργος και απευθυνόταν στους στρατηγούς Β. Πετιμεζά, Δ. Μελετόπουλο και Θάνο Χρυσανθόπουλο, ο Θ. Κολοκοτρώνης τους ζητάει να συστήσουν όσο το δυνατό γρηγορότερα στρατόπεδο στα Νεζερά και προσθέτει: «…δεν αμφιβάλλω περιπλέον, ότι δια της φρονήσεώς σας θέλει παιδευθούν αναλόγως του στυγερού κινήματός των ο Νενέκος και λοιποί ομόφρονές του όλοι. Αλλ’ εν τοσούτω έκρινα αναγκαίον να σας είπω, άμα συστήσετε στρατόπεδον, ή να είπω κάλλιον, άμα συναχθήτε, να πάρετε όσους περισσοτέρους στρατιώτας δυνηθήτε και να υπάγητε να πιάσητε τον Νενέκον, αν δε σας αντισταθή, ή έχη συντρόφους πραγματικούς και τους λοιπούς κατοίκους των Αρβανιτοχωρίων, να τους βάλητε αυτόν και όλους (αν έχουν είδησιν) εις το ντουφέκι άνδρας και γυναίκας των, να λαφυραγωγήσητε όλον το πράγμα των, με ένα λόγον να φερθήτε ως προς Τούρκους,δια να παιδεύσητε αυτούς, να κάμετε δια τούτου και κάθε άλλον, οοποίος αν έχη τι εις τον νούν του να το αποδιώξη. Η φρόνησις οδηγουμένη δια της δραστηριότητός σας, ας κάμη εις αυτούς ό,τι στοχασθή ανάλογον. Εγώ προσμένω να ακούσω, ότι επαιδεύσατε αυτούς πρεπόντως και ότι εσυστήσατε στρατόπεδον… Ο Λαρπύλας [Χαρμπίλας;] και Σαγιάς ευρίσκονται εις το μέρος του Μ. Σπηλαίου. Αυτοί ως πληροφορούμαι δεν ηθέλησαν να συνεννοηθούν με τον Νενέκον, γράψετέ τους, παρακινήσατέ τους να κινηθούν εις τα άρματα, και ενωθώσιν με την Γενναιότητά Σας, και να μεταχειριστούν την δυνατήν επιρροήν τους εις τα Αρβανιτοχώρια, δια να αποσπάσουν από τα δουλικά φρονήματα του Νενέκου και λοιπών, και να κινήσουν εις τον πόλεμον…»[6].

Ο Θ. Κολοκοτρώνης στις 15.6.1827 στέλνει έγγραφο προς τον στρατηγό Δ. Πλαπούτα, αναφέροντάς του ότι με βάση την διαταγή του Αρχιστρατήγου θα πρέπει να οπλιστούν οι άνδρες από 15-60 ετών για να αντιμετωπιστεί η υποταγή στον Ιμπραήμ των κατοίκων χωριών της Πάτρας, στους οποίους υπόσχεται υπεράσπισιν «εις το τέλος όμως θέλει τους ανταμείψωσι με την σφαγήν και τον εξολοθρευμόν…» και τον καλεί: «…να εκκινήσης μ’ όλην την δυνατήν ταχύτητα όλους εν γένει τους Λοιδορίσιους, καιπαραλαβών αυτούς να περάσεις εις το Λειβάρτζι, όπου διατάττω να μεταβεί και ο Γενναίος και ο στρατ. Τζανέτος Χρηστόπουλος και όπου ενωμένοι να κινήσετε και όλους τους Λιβαρτζινούς, καινα προχωρήσετε μετ’ αυτών εις την επαρχία Καλαβρύτων, έως ν’ ανταμώσωμεν, ή έως να λάβετε δευτέρας διαταγάς μου. Η ανάγκη είναι μεγάλη, διότι ευρισκόμενος ο Ιμπραΐμης μ’ όλον του το σώμα εις τας Πάτρας και χαρίζει καιρόν να συγκεντρωθώμεν και αυτόν να βλάψωμεν, και τους αποσυρθέντας να τραβήξωμεν από την υποταγήν…»[7].

Ο Θ. Κολοκοτρώνης στις 18.6.1827 στέλνει οργισμένος τρισέλιδο έγγραφο προς την επί των Πολεμικών Γραμματεία της Επικρατείας, διαμαρτυρόμενος έντονα γιατί δεν του έχουν σταλεί τροφές και πολεμοφόδια, γιατί η Κυβέρνηση δείχνει αδιαφορία και γιατί «…πεπωρωμένοι από τα πάθη οι κρατούντες, κωφεύουν εις τας φωνάς των, και εκ τούτου απόλλυνται;… η Κυβέρνησίς του αμελεί παντάπασι….». Επίσης ενημερώνει για τον κίνδυνο του προσκυνήματος, αναφέρει ότι δεν επιθυμεί να καταγραφεί ως επιλήσμων του στρατιωτικού του καθήκοντος και ως ανίκανος…»[8].

Ο Θ. Κολοκοτρώνης σε έγγραφό από το Φονιά στις 20.6.1827, προς την επί του στρατιωτικού σώματος της Στερεάς Ελλάδος και της Ακροκορίνθου Επιτροπήν, αναφέρει ότι «…Η Πελοπόννησος αδελφοί τρέχει τον έσχατον και αίσχιστον  κίνδυνον, αλλά δεν βλέπω απολλυμένης αυτής να υπάρξη πλέον Ελλάς. Τινά χωρία της Πάτρας και Βοστίτζας και δύο τρία των Καλαβρύτων υπετάγησαν αισχρώς εις τον εχθρόν και το κακό τούτο επαπειλεί και τα άλλα μέρη της Πελοποννήσου… Επίτηδες λοιπόν σας στέλνω την παρούσαν μου, και αν αγαπάτε τον Χριστόν και την Πατρίδα, τρέξατε να συναγωνισθήτε με τους Πελοποννησίους να σώσωμεν την Πελοπόννησον, τώρα οπού ο εχθρός είναι αδύνατος και ολίγος…»[9].

Από επιστολή του Θ. Κολοκοτρώνη που συντάχθηκε στα Δουμενά στις 2.7.1827 και απευθυνόταν προς τη Βουλή, προκύπτει ότι με τον Ν. Πετιμεζά βάδιζε για τα Ζουμπατοχώρια, «…επειδή οι υποταγμένοι δεν απεκρίθησαν εις τα γράμματά μου, και ως εκ τούτου γίνεται δήλον, ότι δεν άλλαξαν γνώμην, διέταξα τον μεν στρατ. Β. Πετιμεζάν με περίπου των δύο χιλιάδων Καλαβρυτινών, Αργειοτριπολιτζιωτών, να απεράσει προς το μέρος της Κούτελης και Αγίου Βασιλείου [Βλασίου;], όπου διέταξα να μεταβή και ο Χρύσανθος Σισίνης και οι Περαμερίσιοι Καρυτινοί όντες εις κίνησιν, και οπού ως μανθάνομεν είχον συνελεύσεις οι Νεζερίται, τον δε στρατ. Μελετόπουλον και Νοταράν ν’ απεράσουν προς το μέρος της Κουνινάς…» και προαπέστειλε τον Φραγκάκη να καταλάβει τους Πετσάκους, όπως και το μονστήρι της Μακελλαριάς και αν η προσκυνημένοι δεν άλλαζαν γνώμη με την πειθώ τότε λέγει ο Κολοκοτρώνης θα μεταχειριζόταν τη βία.[10]

Ο Β. Πετιμεζάς ενημερώνει τον Θ. Κολοκοτρώνη.

Ο Β. Πετιμεζάς από το Λεχούρι στέλνει επιστολή στις 4.7.1827 προς τον Κολοκοτρώνη και του αναφέρει τις πληροφορίες που είχε ότι οι τουρκοπροσκυνημένοι θα πήγαιναν στη Λαπάτα όπου θα συγκέντρωναν τα στρατεύματά τους και απ’ όπου θα λεηλατούσαν τα απροσκύνητα χωριά. Επίσης ανέφερε ότι οι προσκυνημένοι εσκότωσαν τρεις του Πετιμεζά, ότι έπιασαν ένα ζωντανό και τον «έψισαν» στον Άγιο Βλάση, ότι σκοτώθηκαν τριάντα Τούρκοι και πενήντα λαβώθηκαν και ότι «…προχθές οι Πετζακίδες είχον δύο ανθρώπους σταλμένους από αυτού δια να γυρίσουν το ορδί το Τουρκικόν και με υπόσχεσιν ότι να σε παραδώσουν…». Επίσης του εφιστά την προσοχή λέγοντάς του: «Εγώ δεν σου τα γράφω δι’ άλλον σκοπό, όμως να ιδής φίλοι, οπού σου λέγουν κολακέας έχουν φρονήματα κακά καιλάβε μέτρα…»[11].

Στις 8.7.1827 από τα Διάσελα Λεχουρίου ο Β. Πετιμεζάς στέλνει επιστολή προς τον Θ. Κολοκοτρώνη με τον Σταύρο Σαρδελιάνο και τον ενημερώνει για τις κινήσεις του και του επισημαίνει: «…πλήν τι το όφελος όπου δεν ηξεύρομεν ποίοι είναι οι Ελληνοφρονούντες και ποίοι οι Τουρκοφρονούντες…»[12].

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ......

---

[1] Ο Γέρων Κολοκοτρώνης: Διήγησις συμβάντων…Βιβλ. Εστίας, 1889, τ. 2. σ. 33-34.

[2] Βακαλόπουλος, τ. 7. σ. 786.

[3] Ελληνικά υπομνήματα Ι. Θ. Κολοκοτρώνη, υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως - Αθήνα 1856, σ. 505.

[4] Ελληνικά υπομνήματα Ι. Θ. Κολοκοτρώνη, υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως - Αθήνα 1856, σ. 516.

[5] Έγγραφο 10.5.1827 προς την Ελληνική βουλή, Καλαβρυτινών από Λειβάρτζι, Σοπωτό, Λεχούρι κ.λ., προς τον Γεν. Αρχηγό των Πελοπ. Στρατευμάτων 21.5.1827.

[6] Ελληνικά υπομνήματα Ι. Θ. Κολοκοτρώνη,υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως - Αθήνα 1856, σ. 470.

[7] Ελληνικά υπομνήματα Ι. Θ. Κολοκοτρώνη, υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως - Αθήνα 1856, σ. 480.

[8] Ελληνικά υπομνήματα Ι. Θ. Κολοκοτρώνη, υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως - Αθήνα 1856, σ. 481-83.

[9] Ελληνικά υπομνήματα Ι. Θ. Κολοκοτρώνη,υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως - Αθήνα 1856, σ. 485-86.

[10] Ελληνικά υπομνήματα Ι. Θ. Κολοκοτρώνη,υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως - Αθήνα 1856, σ. 500.

[11] Ελληνικά υπομνήματα Ι. Θ. Κολοκοτρώνη, υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως - Αθήνα 1856, σ. 505-6.

[12] Ελληνικά υπομνήματα Ι. Θ. Κολοκοτρώνη, υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως - Αθήνα 1856, σ. 508.