Ισορροπίες γονεϊκού ρόλου

γράφει η  Χρύσα Λεχουρίτη Καθώς το παιδί μεγαλώνει προβάλει διαρκώς απαιτήσεις από τους γονείς /φροντιστές του και το ίδιο κάνουν και ...

γράφει η Χρύσα Λεχουρίτη

Καθώς το παιδί μεγαλώνει προβάλει διαρκώς απαιτήσεις από τους γονείς /φροντιστές του και το ίδιο κάνουν και αυτοί από εκείνο, αναπτύσσοντας μια λεπτή ισορροπία στη σχέση τους. Η ανάπτυξη και η επίτευξη αυτής της ισορροπίας των απαιτήσεων τους, διαδραματίζει έναν από τους πιο βασικούς ρόλους στη δόμηση της υγιούς προσωπικότητας του παιδιού.

Ο γονέας μέσα από το γονεϊκό του ρόλο, χρειάζεται να φροντίζει και να νοιάζεται για τις ανάγκες του παιδιού και παράλληλα να το βοηθάει να περάσει στην επόμενη φάση της ανάπτυξης του. Αρχικά το παιδί έχει ανάγκη από υποστήριξη και ικανοποίηση των πρωταρχικών βιολογικών του αναγκών, συμπεριλαμβανομένων των αναγκών του για σωματική επαφή και περιβαλλοντική σταθερότητα. Στο επόμενο αναπτυξιακό στάδιο, το παιδί έχει ανάγκη από υποστήριξη στην ενεργό εξερεύνηση του φυσικού και κοινωνικού του περιβάλλοντος. Ουσιαστικά ζητά υποστήριξη στο να γνωρίσει τον εαυτό του και τον κόσμο εκεί έξω. Είναι ουσιώδες για το παιδί, ο γονιός του να ενδιαφέρεται για την ευχαρίστηση του και παράλληλα να ενισχύει και την ανάπτυξη των ψυχοκοινωνικών ικανοτήτων του και την αυτοπεποίθηση του.

Ο γονιός στη διαδικασία της αναγνώρισης και της επιβεβαίωσης της νέας ύπαρξης του παιδιού, χρειάζεται να το παροτρύνει να εμπλέκεται σε δραστηριότητες που προάγουν την υπεύθυνη και ανεξάρτητη συμπεριφορά του. Πολλές φορές ίσως χρειαστεί να διευκολύνει το παιδί του μα σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει να τα έχει όλα έτοιμα για εκείνο. Ίσως κάποιες φορές να μην καταφέρει να παραμείνει αμέτοχος και τελικά «να παρέμβει» αλλά αυτό θα πρέπει να το ελαχιστοποιήσει, διαφορετικά θα περιορίσει σημαντικά την αυτάρκεια και την ανάπτυξη των ικανοτήτων του παιδιού. Ο γονιός χρειάζεται να πετύχει την ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ του υπερπροστατευτικού γονέα (που ενισχύει διαρκώς τη συναισθηματική εξάρτηση του παιδιού) και απορριπτικού γονέα ( που μεταφέρει στο παιδί μηνύματα απαξίωσης ). Παράλληλα, θα πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο στην επιείκεια και στην ανεκτικότητα του για τις πράξεις του παιδιού καθώς και στον κυριαρχικό/αυταρχικό τρόπο διαπαιδαγώγησης του.

Ο έπαινος και η ενίσχυση για όσα το παιδί καταφέρνει θα πρέπει να συνδυάζονται άριστα με τις λογικές συνέπειες και την πειθαρχημένη συμπεριφορά του. Θα μπορούσε να πει κανείς πως όλα χτίζονται γύρω από την αυτό-έκφραση του παιδιού σε συνδυασμό με την ασφάλεια και την ανεξαρτητοποίηση του.

Παράλληλα χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και δύναμη στο να διαχωρίσει ο γονιός τη θέση του από τις κοινωνικά αποδεκτές απόψεις και να φωτίσει τα προσωπικά ενδιαφέροντα και τις ιδιαιτερότητες του παιδιού του. Γονιός και παιδί δουλεύουν μαζί τη διαρκή πορεία του παιδιού προς την αυτονομία και θέτουν στόχους για το μέλλον.

Σαφώς κανένας γονέας δεν θα πρέπει να θεωρεί τον εαυτό του αλάθητο ή θεϊκά εμπνευσμένο. Παράλληλα, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση, σε αυτή του την μακρά πορεία ως γονιός, να παραμελεί και τα δικά του προσωπικά δικαιώματα ως ενήλικας και να παραβιάζει τους προσωπικούς του ρυθμούς. Αλήθεια, πως μπορεί να είναι κανείς επαρκής γονιός αν δεν φροντίζει να είναι πρώτα επαρκής ενήλικας;

Αν ο γονιός φροντίσει τις δικές του ανάγκες για προσωπικό χρόνο, για ψυχαγωγία-ενημέρωση, προσωπικές σχέσεις, θα είναι σε θέση να προσφέρει και από τη θέση του γονέα. Διαφορετικά τα δικά του ελλείμματα θα υποσκάπτουν την ποιότητα της σχέσης του με το παιδί του.

Πολλοί αναρωτιούνται πως είναι δυνατόν να επιτευχθεί κάτι τέτοιο μιας και αυτός ο γονιός μοιάζει να είναι πολύ καλός για να είναι αληθινός. Σαφώς και δεν είναι εύκολο, άλλωστε και ο ίδιος ο ρόλος του γονέα είναι πολύ δύσκολος. Αν όμως ο γονιός έχει τη δική του «φιλοσοφία ισορροπίας» και παραμένει προσηλωμένος σε αυτή τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο.

Χρύσα Λεχουρίτη

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας -Παιγνιοθεραπεύτρια