Μια άψογη μίνι-φάρμα σε γλάστρες. Στην εικόνα φαίνονται λάχανα, μελιτζάνες, τομάτες και καλαμποκιές σε επαρκείς αριθμούς γι...
Μια άψογη μίνι-φάρμα σε γλάστρες. Στην εικόνα φαίνονται λάχανα, μελιτζάνες, τομάτες και καλαμποκιές σε επαρκείς αριθμούς για να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος των αναγκών μιας οικογένειας. |
Δεν έχετε αρκετό χώρο για λαχανόκηπο; Τότε αξίζει να σκεφθείτε ένα λαχανόκηπο σε γλάστρες και ζαρντινιέρες. Ζείτε σε διαμέρισμα, πολυκατοικία ή η αυλή σας έχει πολύ σκιά; Τότε η λύση ίσως βρίσκεται στην ταράτσα, στο μπαλκόνι, στη βεράντα, στα περβάζια των παραθύρων, σ’ ένα εξωτερικό κλιμακοστάσιο, όπου μπορείτε να τοποθετήσετε τις γλάστρες και τις ζαρντινιέρες σας.
Οι λαχανόκηποι σε γλάστρες και ζαρντινιέρες συνήθως είναι λύσεις ανάγκης. Αν έχετε χώρο για κανονικό κήπο στο χώμα, σίγουρα αυτόν θα προτιμήσετε, γιατί έχει λιγότερη δουλειά και η καλλιέργεια είναι ευκολότερη. Όταν όμως σας λείπει ο καλλιεργητικός χώρος ή αν το χώμα της αυλής σας είναι προβληματικό, οι ζαρντινιέρες και οι γλάστρες είναι η λύση, παρά το αρχικό έξοδο της αγοράς τους, όπως και το έξοδο της αγοράς χώματος.
Σχεδόν όλα τα φυτά που μπορούν να καλλιεργηθούν κατευθείαν στο χώμα μπορούν να καλλιεργηθούν και σε ζαρντινιέρες και γλάστρες – αρκεί να έχουν κατάλληλη γλάστρα, κατάλληλο φυτόχωμα, νερό, θρεπτικές ουσίες και φως. Στις ζαρντινιέρες, επειδή συνήθως είναι ρηχές, καλλιεργούμε φυτά με μικρό φυτικό σύστημα, π.χ. σπανάκι και μαρούλι. Στις γλάστρες, ανάλογα με τη διάμετρο και το ύψος τους, καλλιεργούμε φυτά με μεγαλύτερες ανάγκες χώρου.
Οι γλάστρες σας και τα φυτά που θα φιλοξενήσουν
Οι γλάστρες σας πρέπει να είναι αρκετά μεγάλες ώστε να χωράνε τα φυτά σας στην πλήρη ανάπτυξή τους. Πρέπει επίσης να έχουν καλή αποστράγγιση. Όταν όμως λέμε γλάστρα, εννοούμε οποιοδήποτε δοχείο που εξασφαλίζει τα παραπάνω. Τα πάντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Παραδείγματος χάρη, γλάστρες του εμπορίου από κεραμίδι ή πλαστικό, παλιοί τενεκέδες σκουπιδιών, τετράγωνοι τενεκέδες λαδιού ανοιγμένοι στο πάνω μέρος, πλαστικοί ή σιδερένιοι κουβάδες, ξύλινα δοχεία (επιστρωμένα εσωτερικά με πλαστικό), άχρηστα “ψυγειάκια” από styrofoam, παλιά ξύλινα ή σιδερένια βαρέλια και άλλα. Βάλτε τη φαντασία σας να δουλέψει. Σκεφθήτε ακόμα και την καλλιέργεια σε πλαστικές σακούλες,
Δεν χρειάζεται να ξοδέψετε χρήματα σε γλάστρες. Οι τοματιές και οι αγγουριές σας θα μεγαλώσουν εξίσου καλά σε μια μεγάλη και ακριβή γλάστρα και σε έναν παλιό σκουπιδοτενεκέ. Γι’ αυτό έχετε τα μάτια σας ανοιχτά για ευκαιρίες. Ρωτήστε ακόμα και στα καταστήματα της γειτονιάς σας μήπως έχουν τίποτα ξύλινα ή πλαστικά δοχεία για πέταμα. Ακόμα και ρηχά δοχεία μπορούν να είναι κατάλληλα, π.χ. για σπανάκι ή ραπανάκια.
Όποιο δοχείο κι αν χρησιμοποιήσετε για γλάστρα, προσέξτε πολύ την αποστράγγισή του – από αυτή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία ή η αποτυχία της μίνι-φάρμας σας. Αν το δοχείο δεν έχει τρύπα, ανοίξτε μια αρκετά μεγάλη με ένα κατσαβίδι ή τρυπάνι. Κάθε “γλάστρα” πρέπει να είναι τοποθετημένη πάνω σε καδρονάκια, τούβλα ή τσιμεντόλιθους, ώστε να φεύγει εύκολα το νερό. Ένας τρόπος για να μη φεύγει και το χώμα μαζί με το νερό είναι προτού γεμίσετε τη γλάστρα με φυτόχωμα να τοποθετήσετε ένα κομμάτι από σπασμένο κυρτό κεραμίδι πάνω από την τρύπα της αποστράγγισης και μετά να προσθέσετε το φυτόχωμα. Ένας ακόμα καλύτερος τρόπος είναι, επίσης πριν γεμίσετε τη γλάστρα, να ρίξετε ένα στρώμα χαλίκι 1–2 εκ. στον πάτο και από πάνω ρίχνετε το φυτόχωμα.
Δεν χρειάζεται να ξοδέψετε χρήματα σε γλάστρες. Οι τοματιές και οι αγγουριές σας θα μεγαλώσουν εξίσου καλά σε μια μεγάλη και ακριβή γλάστρα και σε έναν παλιό σκουπιδοτενεκέ. Γι’ αυτό έχετε τα μάτια σας ανοιχτά για ευκαιρίες. Ρωτήστε ακόμα και στα καταστήματα της γειτονιάς σας μήπως έχουν τίποτα ξύλινα ή πλαστικά δοχεία για πέταμα. Ακόμα και ρηχά δοχεία μπορούν να είναι κατάλληλα, π.χ. για σπανάκι ή ραπανάκια.
Όποιο δοχείο κι αν χρησιμοποιήσετε για γλάστρα, προσέξτε πολύ την αποστράγγισή του – από αυτή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία ή η αποτυχία της μίνι-φάρμας σας. Αν το δοχείο δεν έχει τρύπα, ανοίξτε μια αρκετά μεγάλη με ένα κατσαβίδι ή τρυπάνι. Κάθε “γλάστρα” πρέπει να είναι τοποθετημένη πάνω σε καδρονάκια, τούβλα ή τσιμεντόλιθους, ώστε να φεύγει εύκολα το νερό. Ένας τρόπος για να μη φεύγει και το χώμα μαζί με το νερό είναι προτού γεμίσετε τη γλάστρα με φυτόχωμα να τοποθετήσετε ένα κομμάτι από σπασμένο κυρτό κεραμίδι πάνω από την τρύπα της αποστράγγισης και μετά να προσθέσετε το φυτόχωμα. Ένας ακόμα καλύτερος τρόπος είναι, επίσης πριν γεμίσετε τη γλάστρα, να ρίξετε ένα στρώμα χαλίκι 1–2 εκ. στον πάτο και από πάνω ρίχνετε το φυτόχωμα.
Το μέγεθος της γλάστρας καθορίζει και τα είδη των φυτών που μπορούν να καλλιεργηθούν σ’ αυτή. Είναι αυτονόητο ότι οι μικρές ή οι ρηχές γλάστρες μπορούν να φιλοξενήσουν μόνο φυτά με μικρό φυτικό σύστημα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι τέτοια φυτά δεν μπορούν να φιλοξενηθούν και σε μεγαλύτερες γλάστρες — απλώς έχουμε χώρο για να φυτέψουμε περισσότερα. Οι περισσότεροι αρχάριοι υποτιμούν το μέγεθος του δοχείου που χρειάζεται για να χωρέσουν τα πλήρως αναπτυγμένα φυτά. Φυσικά, ο καιρός και η πείρα που αποκτάτε θα σας οδηγήσουν στους καλύτερους συνδυασμούς γλαστρών και φυτών. Οι παρακάτω πίνακες είναι ενδεικτικοί μόνο και σας δίνουν κατά προσέγγιση τη χωρητικότητα μερικών συνηθισμένων δοχείων και τα φυτά που μπορούν να φιλοξενηθούν σ’ αυτά.
Μικρά δοχεία
Τύπος δοχείου |
Χωρητικότητα
| Τι μπορούμε να καλλιεργήσουμε |
Γλάστρες διαμέτρου 20 εκ. |
4–5 λίτρα
| Σε δοχείο 5 λίτρων, 2–3 μαρούλια ή σπανάκια ή μια πιπεριά. Ένα δοχείο 2,5–5 λίτρων χωράει 15–30 ραπανάκια ή πράσινα κρεμμυδάκια. Ένα δοχείο 10 λίτρων είναι κατάλληλο για μια τοματιά νάνο. |
Γλάστρες διαμέτρου 25 εκ. |
9 λίτρα
| |
Πλαστικοί κουβάδες |
5–10 λίτρα
|
Μεσαία δοχεία
Τύπος δοχείου | Χωρητικότητα | Τι μπορούμε να καλλιεργήσουμε |
Μεγάλοι κουβάδες, τενεκέδες λαδιού και σκουπιδοτενεκέδες |
25 λίτρα
| Οτιδήποτε μεγαλώνει σε μικρά δοχεία μεγαλώνει και σε μεσαίου μέγεθος δοχεία, απλώς φυτεύουμε περισσότερα. Τα καρότα, τα παντζάρια και οι μελιτζάνες χρειάζονται δοχεία με χωρητικότητα τουλάχιστον 15 λίτρων. |
Γλάστρες διαμέτρου 30 εκ. |
15 λίτρα
| |
Γλάστρες διαμέτρου 35 εκ. |
25 λίτρα
|
Μεγάλα δοχεία
Τύπος δοχείου | Χωρητικότητα | Τι μπορούμε να καλλιεργήσουμε |
Μεγάλοι τενεκέδες σκουπιδιών |
25–50 λίτρα
| Σε μεγάλα δοχεία μπορούν να καλλιεργηθούν λάχανα, λαχανάκια Βρυξελών, αγγούρια, κολοκύθια, τομάτες και καλαμπόκι. |
Βαρελάκια |
25 λίτρα
| |
Βαρέλια |
40 λίτρα
|
Το φυτόχωμα
Στις γλάστρες σας πρέπει να χρησιμοποιείτε ένα ελαφρό φυτόχωμα. Το κανονικό χώμα από το έδαφος δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε γλάστρες γιατί είναι πολύ βαρύ. Τα σωματίδιά του είναι πολύ μικρά και γι’ αυτό, όταν ποτίζεται, συμπιέζεται στο δοχείο και οι πόροι του κλείνουν. Το χώμα πρέπει να είναι πορώδες επειδή οι ρίζες των φυτών χρειάζονται και τον αέρα και το νερό που κυκλοφορούν στους πόρους. Διαφορετικά, το φυτό δεν μπορεί να τραφεί ή να αναπνεύσει. Η ελαφρότητα του φυτοχώματος εξασφαλίζεται με την προσθήκη τύρφης ή ανόργανων διεσταλμένων υλικών όπως ο βερμικουλίτης και ο περλίτης.
Μπορείτε να αγοράσετε από το εμπόριο το φυτόχωμα που χρειάζεστε ή να φτιάξετε το δικό σας μείγμα. Αν σχεδιάζετε να χρησιμοποιήσετε μεγάλες ποσότητες φυτοχώματος, είναι προτιμότερο να φτιάξετε το δικό σας μείγμα επειδή τελικά θα σας κοστίσει λιγότερο.
Μπορείτε να δοκιμάσετε τη μια ή την άλλη από τις παρακάτω δύο συνταγές φυτοχώματος:
Για 140 λίτρα φυτοχώματος
- 80 λίτρα ψιλοκομμένης φλούδας πεύκου
- 25 λίτρα τύρφης
- 25 λίτρα περλίτη
- 1 κούπα ασβέστη
- 2 κούπες λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης (10–10-10)
- 5 λίτρα καλοχωνεμένης κοπριάς
Για 55 λίτρα φυτοχώματος
- 27 λίτρα τύρφης
- 27 λίτρα βερμικουλίτη ή περλίτη
- 185 γραμμ. ασβέστη
- 185 γραμμ. οστεάλευρου
- 30 γραμμ. αιματάλευρου
- 30 γραμμ. μείγματος θείου, καλίου και μαγνησίου
Φύτευση και αραίωμα
Πριν φυτέψετε, ποτίστε καλά το φυτόχωμα στη γλάστρα (στην οποία βεβαίως δεν έχετε ξεχάσει να ανοίξετε τρύπα αποστράγγισης). Παραχώστε τους σπόρους στο βάθος που συνιστούν οι οδηγίες στο φακελάκι. Τοποθετήστε τις γλάστρες σε ένα ζεστό μέρος, μακριά από τις ακτίνες του ήλιου ή οποιαδήποτε πηγή θερμότητας. Οι περισσότεροι σπόροι θέλουν υγρό περιβάλλον για να φυτρώσουν. Μόλις βλαστήσουν οι σπόροι, τοποθετήστε τις γλάστρες σε ηλιόλουστο σημείο.
Μερικοί δυσκολεύονται να αραιώσουν τα φυτρωμένα φυτά. Αλλά το αραίωμα έχει ζωτική σημασία. Ο συνωστισμός οδηγεί σε κακοσχηματισμένα, αδύνατα και μικρά φυτά που παράγουν λίγο ή καθόλου. Γι’ αυτό, δώστε στα φυτά σας αρκετό χώρο για να μεγαλώσουν!
Μεταφύτευση
Οι τομάτες, οι μελιτζάνες και οι πιπεριές είναι καλύτερο να ξεκινούν σε μικρά γλαστράκια και να μεταφυτεύονται αργότερα στις γλάστρες τους. Εκτός αν έχετε εξαιρετικές συνθήκες ανάπτυξης των φυντανιών, π.χ. θερμοκήπιο, είναι καλύτερα να τα αγοράζετε από ειδικευμένα καταστήματα ή εμπορικά θερμοκήπια. Έχει μεγάλη σημασία να ξεκινάτε με κοντά, καλοδεμένα φυτά που δεν έχουν αρχίσει ακόμα να ανθίζουν. Όταν μεταφυτεύετε, φροντίστε η μπάλα με τις ρίζες να μη διαλυθεί. Ποτίστε αμέσως με ένα θρεπτικό διάλυμα του εμπορίου.
Μεταφύτευση
Οι τομάτες, οι μελιτζάνες και οι πιπεριές είναι καλύτερο να ξεκινούν σε μικρά γλαστράκια και να μεταφυτεύονται αργότερα στις γλάστρες τους. Εκτός αν έχετε εξαιρετικές συνθήκες ανάπτυξης των φυντανιών, π.χ. θερμοκήπιο, είναι καλύτερα να τα αγοράζετε από ειδικευμένα καταστήματα ή εμπορικά θερμοκήπια. Έχει μεγάλη σημασία να ξεκινάτε με κοντά, καλοδεμένα φυτά που δεν έχουν αρχίσει ακόμα να ανθίζουν. Όταν μεταφυτεύετε, φροντίστε η μπάλα με τις ρίζες να μη διαλυθεί. Ποτίστε αμέσως με ένα θρεπτικό διάλυμα του εμπορίου.
Πότισμα
Ίσως η πιο σημαντική ανάγκη των φυτών σας είναι το πότισμα. Εάν τα φυτά σας βρίσκονται στο ύπαιθρο, τότε ο ήλιος και ο αέρας ξηραίνουν συνεχώς τις γλάστρες σας. Αν οι γλάστρες σας είναι από πορώδες υλικό, όπως το κεραμίδι, τότε υπάρχει επιπλέον εξάτμιση από τα πλευρά και γι’ αυτό το πότισμα πρέπει να γίνεται συχνότερα. Όταν ποτίζετε, ρίξτε αρκετό νερό ώσπου να αρχίσει να τρέχει από την τρύπα αποστράγγισης. Στις ζεστές, ξηρές μέρες ελέγξτε τις γλάστρες σας μία και δύο φορές κατά τη διάρκεια της μέρας. Πιάστε στα δάχτυλά σας το χώμα για να δείτε αν είναι ή δεν είναι νωπό και εξετάστε αν τα φυτά σας έχουν αρχίσει να μαραίνονται. Αποφύγετε όμως και το υπερβολικό πότισμα, ιδιαίτερα αν το χώμα στις γλάστρες σας δεν είναι πορώδες και αν δεν υπάρχει σωστή αποστράγγιση.
Λιπάσματα
Οι τρεις αριθμοί που αναγράφονται στη συσκευασία του λιπάσματος αναφέρονται στις αναλογίες αζώτου, φωσφόρου και καλίου που περιέχει η συγκεκριμένη συσκευασία. Αυτά είναι τα τρία σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται τα φυτά για να αναπτυχθούν. Σε αδρές γραμμές, το άζωτο προωθεί την ανάπτυξη του φυλλώματος, ο φωσφόρος των ανάπτυξη των ριζών και την ωρίμανση των σπόρων και το κάλιο την παραγωγή καρπών.
Οι τρεις αριθμοί που αναγράφονται στη συσκευασία του λιπάσματος αναφέρονται στις αναλογίες αζώτου, φωσφόρου και καλίου που περιέχει η συγκεκριμένη συσκευασία. Αυτά είναι τα τρία σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται τα φυτά για να αναπτυχθούν. Σε αδρές γραμμές, το άζωτο προωθεί την ανάπτυξη του φυλλώματος, ο φωσφόρος των ανάπτυξη των ριζών και την ωρίμανση των σπόρων και το κάλιο την παραγωγή καρπών.
Αν χρησιμοποιείτε φυτόχωμα με προσθήκη λιπάσματος, τότε τα φυτά σας έχουν αρκετά θρεπτικά συστατικά για 10 περίπου εβδομάδες. Μετά θα χρειαστεί ένα υγρό λίπασμα στις συνιστώμενες δόσεις. Μη ρίχνετε περισσότερο απ’ όσο συνιστά ο παρασκευαστής του λιπάσματος γιατί αυτό μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα στις ρίζες και θάνατο του φυτού. Εάν το λίγο είναι καλό για τα φυτά σας, τότε το περισσότερο δεν είναι καλύτερο.
Το απαραίτητο φως
Εκτός απ’ όλα τα παραπάνω, η μίνι-φάρμα σας χρειάζεται το φως του ήλιου. Έχει λοιπόν ζωτική σημασία να τοποθετήσετε τις γλάστρες σας σε ένα σημείο όπου θα δέχεται όλο το φως που χρειάζεται.
Τα λαχανικά που ακμάζουν όταν έχουν ηλιακό φως όλη μέρα και τα οποία χρειάζονται τουλάχιστον 6 ώρες πλήρους έκθεσης στο ηλιακό φως είναι: Τομάτες, πιπεριές, φασολάκια, μελιτζάνες, κολοκυθάκια και αγγούρια. Τα λαχανικά που παράγουν ριζώματα, όπως τα παντζάρια, τα καρότα και τα ραπανάκια, χρειάζονται λιγότερο φως, ενώ τα φυλλώδη, όπως το μαρούλι και το σπανάκι, χρειάζονται ακόμα λιγότερο.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Ερώτηση: Πόσο συχνά πρέπει να ποτίζω;
Απάντηση: Όσο τα φυτά σας είναι μικρά και ο καιρός δεν είναι πολύ ζεστός, καλό είναι να τα ποτίζετε κάθε δύο ή τρεις ημέρες. Στις μεγάλες ζέστες του καλοκαιριού, όταν τα φυτά σας έχουν μεγαλώσει, το καθημερινό πότισμα, ίσως και δύο φορές τη μέρα, μπορεί να είναι απαραίτητο.
Ένας καλός τρόπος να τεστάρετε αν μια γλάστρα χρειάζεται πότισμα είναι να χώσετε το δάχτυλό σας στο χώμα. Εάν είναι υγρό, δεν χρειάζεται πότισμα. Εάν είναι στεγνό, τότε οπωσδήποτε ποτίστε. Επίσης, εάν η γλάστρα είναι αρκετά μικρή, σηκώστε την για να νιώσετε το βάρος. Εάν είναι ελαφριά, τότε χρειάζεται πότισμα. Εάν μια γλάστρα είναι βαριά από μόνη της, προσπαθήστε να τη σηκώσετε μετά το πότισμα ώστε να έχετε μια αίσθηση του βάρους της όταν είναι ποτισμένη. Έτσι, αν σε κάποια άλλη στιγμή τη σηκώσετε και σας φανεί ελαφρότερη, μάλλον θα χρειάζεται πότισμα.
Ερώτηση: Πόσο νερό πρέπει να ρίχνω;
Απάντηση: Ρίξτε στη γλάστρα κάθε φορά αρκετό νερό έως ότου αρχίσει να φεύγει από την τρύπα αποστράγγισης.
Ερώτηση: Πώς μπορώ να μειώσω την απώλεια νερού;
Απάντηση: Καλύψτε το χώμα της γλάστρας κομπόστ, άχυρο, εφημερίδες και γενικά κάποια τέτοια εδαφοκάλυψη, που θα μονώσει το χώμα και θα συγκρατήσει την υγρασία.
Ερώτηση: Τι να κάνω αν πρέπει να λείψω για λίγες ημέρες; Πώς μπορώ να κρατήσω τα φυτά μου σε καλή κατάσταση;
Απάντηση: Γεμίστε με νερό μια μεγάλη πλαστική μπουκάλα. Κάντε στον πάτο της μια πολύ μικρή τρύπα και χώστε τη αρκετά βαθιά στο χώμα της γλάστρας. ΠΡΟΣΟΧΗ: Η λύση αυτή δεν προσφέρεται για μακρά απουσία. Το πόσες μέρες μπορεί να καλύψει αυτή η λύση εξαρτάται από το μέγεθος της γλάστρας και του μπουκαλιού, από τη ζέστη που επικρατεί και από το είδος του φυτού. Αν προγραμματίζετε να λείψετε αρκετές μέρες, τότε θα πρέπει να σκεφθείτε την εγκατάσταση ενός αυτόματου συστήματος ποτίσματος.
Εκτός από το νερό, για να εξασφαλίσετε τη σωστή ανάπτυξη των φυτών σας πρέπει να τους χορηγείτε τα αναγκαία θρεπτικά συστατικά. Μερικές από τις δυνατότητες που έχετε γι’ αυτό:
- Ένα λίπασμα αργής διάλυσης (μακράς διαρκείας), το οποίο αποδεσμεύει μικρές ποσότητες θρεπτικών συστατικών κάθε φορά που ποτίζετε.
- Ένα οργανικό λίπασμα, σε στερεή ή υγρή μορφή, που εφαρμόζεται με τη συχνότητα και στην ποσότητα που συνιστά ο παρασκευαστής.
- Πότισμα με “τσάι” από κομπόστ. Το “τσάι” αυτό γίνεται ως εξής: Γεμίστε μια τσάντα από τουλουπάνι, λινάτσα ή κάποιο άλλο πλεχτό ύφασμα με κομπόστ και βυθίστε τη σε ένα κουβά νερό για μια ώρα ή και περισσότερο. Το αποτέλεσμα είναι το “τσάι” από κομπόστ, ένα αραιό υγρό οργανικό λίπασμα. Ποτίστε τις γλάστρες σας μ’ αυτό το διάλυμα κάθε μία ή δύο εβδομάδες, ανάλογα με το πόσο “δυνατό” έχετε κάνει το “τσάι”.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.