Η Ελληνική Ρίγανη ξεχωρίζει παγκοσμίως!

Η ελληνική ρίγανη ξεχωρίζει ανάμεσα σε όλες τις άλλες ποικιλίες ρίγανης της παγκόσμιας αγοράς χάρη στην αρωματική και γευστική της υπερο...

Η ελληνική ρίγανη ξεχωρίζει ανάμεσα σε όλες τις άλλες ποικιλίες ρίγανης της παγκόσμιας αγοράς χάρη στην αρωματική και γευστική της υπεροχή. Η φήμη της στο εξωτερικό είναι πια σήμερα μεγάλη και η ζήτηση για «greek oregano» ή «Griechischer Oregano», όπως ονομάζεται στα αγγλικά και γερμανικά αντιστοίχως ένα αρκετά διαδεδομένο στη χώρα μας υποείδος της (Origanum vulgare ssp. hirtum), χρόνο με το χρόνο αυξάνει.

Σπουδαίες επιδόσεις αυτές, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς πως μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘50 τα μεσογειακά είδη της ρίγανης ήταν σχεδόν εντελώς άγνωστα μακριά από τους τόπους όπου ευδοκιμούν. Με τη ραγδαία από τότε όμως διάδοση της ιταλικής κουζίνας σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο η ρίγανη ευνοήθηκε πολύ, καθώς μαζί με τον βασιλικό αποτελούν αναντικατάστατα υλικά για την παρασκευή της πίτσας και για πολλές από τις σάλτσες που συνοδεύουν τα ζυμαρικά.

Δεν χρειάζεται φυσικά να αναφερθούμε στις εφαρμογές της ρίγανης στην ελληνική, κυπριακή και τουρκική μαγειρική, θα θυμίσουμε απλώς πως αποτελεί το πιο αγαπημένο άρτυμά τους. Θα περίμενε λοιπόν κανείς πως η καλλιέργεια της ελληνικής ρίγανης θα ήταν πολύ διαδεδομένη στη χώρα μας και οι εξαγωγές της αθρόες. Αντίθετα όμως, εξαιτίας της λανθασμένης (για να το θέσω κομψά) νοοτροπίας πολλών παραγωγών, μεταποιητών και εξαγωγέων, αλλά και της σκανδαλώδους απουσίας ενός ορθολογικού σχεδίου για την αξιοποίηση των ελληνικών αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών από πλευράς κρατικής πολιτικής, η ελληνική ρίγανη ακόμα καρκινοβατεί. Κι αν όλα αυτά δεν αλλάξουν τώρα, θα μείνουν ίδια για πάντα και μια ακόμα μεγάλη ευκαιρία για την αγροτική παραγωγή μας θα έχει χαθεί.

Ναι, είναι αλήθεια ότι κάποιοι επιτήδειοι με την ανοχή των ελεγκτικών οργάνων εισάγουν χαμηλής ποιότητας τουρκική, βουλγάρικη και αλβανική ρίγανη, την πασπαλίζουν με λίγη από τη δική μας και την εξάγουν για «ελληνική» επιτυγχάνοντας έτσι μεν σημαντικά κέρδη, αλλά θέτοντας σε κίνδυνο το καλό της όνομα. Όμως γνωρίζοντας τις δυνατότητες που έχει το πολυδύναμο αυτό βότανο, είμαι βέβαιος ότι θα προσφέρει σημαντικά οφέλη και σε εκείνους που θα επιχειρήσουν να ασχοληθούν με σοβαρό και τίμιο τόπο μαζί της.

Να την καλλιεργήσουν δηλαδή στον κατάλληλο τόπο και με τον ενδεδειγμένο τρόπο, έτσι ώστε να είναι εφάμιλλη της αυτοφυούς που επειδή συλλέγεται με ληστρικό συχνά τρόπο σε αρκετές περιοχές σπανίζει. Αλλά να μην μείνουν εκεί. Σταδιακά να δοκιμάσουν νέους τρόπους για την εμπορική της πορεία, να την «παντρέψουν» ίσως με αλάτι και άλλα καρυκεύματα, να «κεντήσουν» με τη νοστιμιά της ποιοτικά ελαιόλαδα ή τυριά, να την προσφέρουν ως ασφαλές και υγιεινό συντηρητικό στη βιομηχανία των τροφίμων… Για εφαλτήριο στην κάθε προσπάθειά τους θα έχουν την πολύ θετική ανταπόκριση των εκατομμυρίων ξένων που κάθε καλοκαίρι επισκέπτονται τη χώρα μας και μυούνται στη χαρακτηριστική της γεύση.

Κάποιος ίσως πρέπει πια να επιχειρήσει να πάει με τη ρίγανη ακόμα παρακάτω, να αξιοποιήσει δηλαδή τις αξιοσημείωτες χωνευτικές, αντιφυσητικές, αποχρεμπτικές και πολλές άλλες θεραπευτικές της ιδιότητες ή την ισχυρότατη αντιμικροβιακή και αντιοξειδωτική δράση του αιθέριου ελαίου της. Και τέλος, κάποιοι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να προνοήσουν ώστε να κατοχυρωθεί υπέρ μας η ονομασία «ελληνική ρίγανη» (αρχικώς έστω σε επίπεδο «Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης») , ώστε να μην έχουμε στο μέλλον περιπέτειες σαν κι αυτές που περνάει τα τελευταία χρόνια μια τροφή που σμίγει ιδανικά μαζί της, η φέτα…

Η ρίγανη για να καλλιεργηθεί με επιτυχία σε μεγάλη κλίμακα απαιτεί εδάφη μέτριας γονιμότητας με καλή αποστράγγιση, περιοχές με ζεστά καλοκαίρια και όχι πολύ μεγάλο υψόμετρο και άπλετη ηλιοφάνεια. Οι απαιτήσεις της σε λίπανση είναι πολύ μικρές και αντέχει πολύ στην ξηρασία, σε περιόδους όμως παρατεταμένης ανομβρίας ένα ή δυο ανοιξιάτικα ποτίσματα θα αυξήσουν σημαντικά την παραγωγή. Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, παραφυάδες και σπόρο, στην τελευταία περίπτωση η σπορά πρέπει να γίνει σε σπορείο δυο περίπου μήνες πριν την εγκατάσταση της φυτείας. Τα φυτάρια του κατάλληλου για την εκάστοτε περιοχή υποείδους, ποικιλίας ή πληθυσμού φυτεύονται στο χωράφι σε πυκνότητα από 4 ως 6 χιλιάδες ανά στρέμμα, πιο αραιά σε εύφορα και πιο πυκνά στα άγονα εδάφη.

Η συγκομιδή γίνεται όταν η ρίγανη βρίσκεται σε πλήρη ανθοφορία με τη χρήση χορτοκοπτικού, ενώ μετά απαιτείται προσεκτική ξήρανση στη σκιά. Μόνο έτσι η περιεκτικότητα στο πολύτιμο ριγανέλαιο θα είναι υψηλή και το τελικό προϊόν (μετά από τρίψιμο και κοσκίνισμα ή δέσιμο σε μάτσα) θα μυρίζει δυνατά, θα έχει σκουροπράσινο χρώμα και θα είναι περιζήτητο. Οι αποδόσεις τον πρώτο χρόνο είναι μικρές αλλά μεγαλώνουν πολύ μέχρι τον τρίτο και μετά διατηρούνται σταθερές για περίπου μια πενταετία.

Ανάμεσα στα οκτώ είδη του γένους Origanum που απαντώνται αυτοφυή σε βουνά και ξερότοπους της χώρας μας υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα εκτός του προαναφερθέντος. Μοιάζουν φυσικά αρκετά στην όψη και στο άρωμα, ενώ διαθέτουν και παραπλήσιες ιδιότητες, τις οποίες οφείλουν στο δραστικό αιθέριο έλαιο που περιέχουν. Ξεχωρίζουν η κεφαλωτή ρίγανη (O. onites) των νησιών του Αιγαίου και της ανατολικής Πελοπονήσου, η οποία στις αγορές του εξωτερικού κυκλοφορεί ως cretan αλλά και turkish oregano, ενώ το αρκετά κοινό σε ολόκληρη την ελλάδα υποείδος O. vulgare ssp. viridulum (παλαιότερα ονομαζόταν O. heracleoticum), το οποίο οι αγγλόφωνοι ονομάζουν greek ή sicilian oregano, έχει σαφώς ηπιότερη γεύση και είναι περιζήτητο ως ιδανικό άρτυμα για πολλά εδέσματα της ιταλικής κουζίνας.

πηγή: Περιοδικό "Κτήμα και Κήπος" - τεύχος 12