"Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική..."

της Κωνσταντίνας Γ. Πανίτσα * Στις ημέρες κρίσης που διανύει ο λαός μας, το μόνο στοιχείο που τον κρατά ζωντανό και τον τρέφει, είναι...

της Κωνσταντίνας Γ. Πανίτσα*

Στις ημέρες κρίσης που διανύει ο λαός μας, το μόνο στοιχείο που τον κρατά ζωντανό και τον τρέφει, είναι η ταυτότητά του και το παρελθόν που την καθορίζει. Μια ιστορία γραμμένη στην πιο ένδοξη γλώσσα, την ελληνική και όχι την "ellhnikh".

Σύμφωνα με τον Gilbert Murray, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης: "Η ελληνική είναι η τελειότερη γλώσσα... Είναι η τελειότερη γλώσσα, επειδή εκφράζει τις σκέψεις τελειοτέρων ανθρώπων".

Δυστυχώς, η κατά καιρούς τάση - μόδα του συστήματος γραφής των "γκρίκλις", υποβαθμίζει τη σπουδαιότητα της γλώσσας μας και μαζί της χάνονται αξίες που είναι θεμέλια για το αύριο. Καλούμαστε λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε ακόμα μία κρίση, ίσως τη χειροτέρα όλων, αυτή της γλώσσας.

Η γλώσσα δεν είναι απλώς ένας τρόπος επικοινωνίας, είναι η νοοτροπία και η κουλτούρα ενός λαού, είναι οι σκέψεις αποτυπωμένες σε λέξεις, στοιχεία που ανυψώνουν την πνευματικότητα και κατακερματίζουν τον αφανισμό ενός πολιτισμού.

Θλίβομαι να βλέπω καθημερινά τους νέους να γίνονται "οπαδοί" μιας κατρακύλας στο χώρο των γραμμάτων και να αποξενώνονται από την ίδια τους τη γλώσσα, μόνο και μόνο για να είναι ακόλουθοι της μόδας που προστάζει η εποχή του διαδικτύου.

Αναλύοντας λεπτομερώς το φαινόμενο της μοντέρνας αυτής γραφής, ας δώσουμε συνοπτικά τον ορισμό του... Η γραφή των "γκρίκλις" είναι η ελληνική γλώσσα γραμμένη με λατινικούς χαρακτήρες. Θα μπορούσε να εξυπηρετεί κάποιες σκοπιμότητες, ίσως να αποτελεί και κάποιου είδους προπαγάνδα... Ποιος ξέρει...; Στην εποχή της αβεβαιότητας όλα πρέπει να μελετώνται και να διερευνώνται...

Και γιατί να είναι σκόπιμη η χρήση της, εύλογα θα αναρωτηθείτε και ευθύς αμέσως θα σας καταγράψω κάποιες από τις σκέψεις μου... Η γλώσσα προσφέρει δύναμη, μία φράση - κλειδί στο γλωσσικό αυτό ζήτημα. Η γλώσσα ως κώδικας επικοινωνίας, ως σύστημα συμβόλων παρέχει σημαντική δύναμη στον άνθρωπο που την κατέχει και μπορεί να τη χρησιμοποιήσει με άνεση.

Παρέχει προϋποθέσεις για να αντιλαμβάνεται τη ζωή συναισθηματικά, να ευαισθητοποιείται, του επιτρέπει να διαμορφώνει τις ιδέες του, να διακρίνει το καλό από το κακό, να επιλέγει τις αξίες και τα πρότυπά του. Σε κοινωνικό επίπεδο, δημιουργεί συνθήκες για ουσιαστικές επαφές και γνωριμίες, αναδεικνύει κοινωνικά τον άνθρωπο και τον προβάλλει.

Όλα αυτά είναι οι κρίκοι μιας αλυσίδας που δημιουργούν τον κύκλο της κοινωνίας μας, ο κύκλος όμως αυτός είναι φαύλος, πάντα κάποιος δεσμός σπάει, στην προκειμένη σπάει ο δεσμός του πολιτισμού μας.

Ελέγχοντας τη γλώσσα, ελέγχεις τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σκέπτονται, ουσιαστικά καθορίζεις το διανοητικό προσανατολισμό τους. Μην απορείτε λοιπόν, καθόλου που οι νέοι δεν έχουν άλλες ανησυχίες και ζητήματα πέραν των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης. Και αν υπάρχουν και κάποιοι τέτοιοι, είναι μικρό το ποσοστό για να μας ενθαρρύνει.

Περνώντας όμως ακόμα πιο βαθιά, στη ρίζα του θέματος, ερωτώμενοι οι έφηβοι γιατί χρησιμοποιούν αυτό το σύστημα γραφής, απαντούν πως είναι θέμα συνήθειας και θέμα ορθογραφίας... Δηλαδή, με τον τρόπο αυτό δεν κρίνονται ορθογραφικά. Πρόκειται για ακόμα ένα βόλεμα, που εφησυχάζει τη νέα γενιά αντί να την αφυπνίζει.

Είναι συνήθεια... Πόσα δημόσια έγγραφα όμως οι μυημένοι στη γλώσσα των "γκρίκλις", συμπλήρωσαν κατ΄ αυτόν τον τρόπο...; Είναι θέμα ορθογραφίας... Μάλλον τα ελαττώματά μας είναι πιο εύκολο να τα σκεπάζουμε από το να τα αποδεχόμαστε και να παλεύουμε γι' αυτά, η εύκολη λύση... Αν αυτό δεν είναι πλήγμα... Τότε;

Πρέπει να αντιδράσουμε μπροστά σ' αυτό το φαινόμενο, που σαν πύρινη λαίλαπα καίει τις ελληνικές γραμματοσειρές και φθείρει την ελληνική γραφή. Είναι τέτοια η τροπή του, που οι μαθητές των επόμενων χρόνων, αμφιβάλλω αν θα μπορούν να συντάξουν ορθογραφημένα τα προσωπικά τους στοιχεία!

Βέβαια, ακόμα και στη λειτουργικότητά του αυτό το φαινόμενο χαρακτηρίζεται από πολλά μειονεκτήματα. Κείμενα σε τέτοιου είδους γραφή είναι δυσνόητα, κουραστικά προς τον αναγνώστη, με αποτέλεσμα να εκλείπει ο σεβασμός απέναντι στο αναγνωστικό κοινό αλλά και προς το ίδιο το γραπτό.

Όπως όλα όμως τα βαρυσήμαντα θέματα που "τριβελίζουν" την κοινωνία μας, έτσι και αυτό χρήζει συλλογικής και συντονισμένης προσπάθειας για την αντιμετώπισή του.

Είναι η πρόκληση της εποχής μας, να κρατήσουμε αναλλοίωτη τη μητέρα των γλωσσών..."Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική, το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου", η γλώσσα που εμπνέει τον Οδυσσέα Ελύτη ας εμπνεύσει όλους μας σε ένα πάλαι ποτέ " Άξιον εστί"…

*Η Κωνσταντίνα Γ. Πανίτσα είναι καθηγήτρια φιλόλογος, ιστορικής ειδίκευσης, απόφοιτος φιλοσοφικής σχολής Ιωαννίνων.