Η Κουλτούρα Απέναντι στην Εξουσία

του Θανάση Παλούμη * Είναι η πολιτική σκέψη απόρροια της κουλτούρας ενός λαού...; Μήπως ζούμε την αποτυχία μιας "πολιτισμένης...

του Θανάση Παλούμη*

Είναι η πολιτική σκέψη απόρροια της κουλτούρας ενός λαού...;

Μήπως ζούμε την αποτυχία μιας "πολιτισμένης" Ελλάδας...;

Η επικαιρότητα είναι αυτή που δίνει τις απαντήσεις μέσα από τα γεγονότα που τη διέπουν... Και στο σημείο αυτό τίθεται το εξής ερώτημα: Μπορεί το καλλιεργημένο πνεύμα να αποτελέσει εύφορο έδαφος για την πολιτική και κοινωνική ευημερία;

Ένας σύγχρονος Διαφωτισμός θα μπορούσε να δώσει την ώθηση στον απεγκλωβισμό της σκέψης... Τα ιδεολογικά στερεότυπα είναι αυτά που έχουν οδηγήσει την κοινωνία μας σ' ένα σκοταδισμό, μια κατάσταση που υπονομεύει την καινοτομία και τη δημιουργική σκέψη.

Η πολιτική σκηνή πρέπει να διαμορφώνεται από ελεύθερους ανθρώπους, με αδιαπραγμάτευτες αρχές που να συγκροτούν ένα δυνατό υπόβαθρο. Βέβαια, οι σκέψεις μου, αποτυπώνονται εύκολα στο χαρτί και δύσκολα θα πάρουν μορφή στην κοινωνία μας. Αυτή είναι όμως, η μεγάλη πρόκληση για τη γενιά μας. Aυτό είναι το μεγάλο στοίχημα με τον εαυτό μας.

Πρέπει να πιστέψουμε στην εσωτερική μας δύναμη και να τη δομήσουμε με γνώσεις. Αυτή είναι η ασπίδα μας στη μάχη της πολιτικής αρένας. Με αυτόν τον τρόπο θα πάψουμε να ενστερνιζόμαστε ανυπόστατες θέσεις της επιτήδειας εξουσίας και θα βυθίσουμε στον πάτο της λάσπης τις κίβδηλες υποσχέσεις. Είναι σημαντική η εναρμονισμένη παιδεία, η οποία μπορεί να ανυψώσει το πνεύμα του ανθρώπου και να του προσφέρει αρετές και υποστάσεις άξιες να φτάσουν στο απόγειο μία κοινωνία.

Φυσικά, όλα αυτά θα ήταν ιδανικά αν άνθρωποι με ήθος και όραμα έκαναν αισθητή την παρουσία τους στα κοινά του τόπου μας. Διότι, έχουμε την ανάγκη ως σύγχρονοι Έλληνες να κάνουμε τη δική μας Αναγέννηση, να αποχρωματίσουμε τα ιδεολογικά κουτιά, να καταρρίψουμε κάθε διαχωριστική γραμμή και να προχωρήσουμε σε μια οικουμενική πολιτική... Να φρεσκάρουμε τις ιδέες μας, να ανανεώσουμε το πολιτικό κατεστημένο και να εκτοξεύσουμε την πολυπόθητη ακμή.

Ο πνευματικός πολιτισμός, αν μπορεί να δοθεί ως συνώνυμο της κουλτούρας, μπορεί να πυροδοτήσει τέτοιες πρακτικές.

Στην προσπάθεια αυτή, πρέπει να προάγουμε την ιστορική – εξελικτική πορεία της πολιτικής κουλτούρας του τόπου μας. Αυτό σημαίνει πως το παρελθόν πρέπει να μελετηθεί σ' έναν τέτοιο βαθμό, έτσι ώστε να μην επαναλαμβάνονται τα κακώς κείμενα.

Μέσα από την διεξοδική ανάλυση της πολιτικής κουλτούρας θα επέλθει και η πολιτική κοινωνικοποίηση. Όλα αυτά συνεπάγονται εναλλακτικές πολιτικές συμπεριφορές που θα εστιάζουν στην απαγκίστρωση της εξουσίας από τη λογική του συστημισμού.

Με άλλα λόγια, η φιλοσοφία της σωστής και παραγωγικής παιδείας σκοπό έχει να γονιμοποιήσει προθέσεις και οράματα προγενέστερων εποχών, που οι συγκυρίες και ο συντηρητισμός δεν τα επέτρεψαν, και τώρα βρισκόμαστε αντιμέτωποι σε μια εποχή που χρειάζεται περισσότερο από ποτέ την ανανέωση και τη ριζική αλλαγή στα περισσότερα, αν όχι σ' όλα τα επίπεδα…

Η ανατίμηση του λογικού είναι αυτή που εξασφαλίζει στον άνθρωπο έγκυρες γνώσεις και τον σώζει από την πλάνη και τις διάφορες μορφές πνευματικής χειραγώγησης.

Συνεπώς, το καλλιεργημένο πνεύμα και η νοοτροπία ενός λαού μπορούν να απομονώσουν παγιωμένες πολιτικές προϊδεάσεις και να κάνουν μία στροφή σε νεωτεριστικά πρότυπα, κατάλληλα να θέσουν νέους πυλώνες στην εξουσία του τόπου μας.

Το ηθικό δίδαγμα δε, το δίνει πολύ εύστοχα ο Διογένης (Κυνικός φιλόσοφος) στην παρακάτω φράση: "Η στάση απέναντι στην εξουσία πρέπει να είναι ίδια με τη στάση απέναντι στη φωτιά: να μη στέκεσαι ούτε πολύ κοντά, για να μην καείς, ούτε πολύ μακριά για να μην ξεπαγιάσεις."

*Ο κ. Θανάσης Παλούμης είναι σύμβουλος επικοινωνίας.