Δάνεια της Ελλάδος κατά την περίοδο της Επανάστασης του 21 και μετά. (ΜΕΡΟΣ 2)

Δάνεια της Ελλάδος κατά την περίοδο της Επανάστασης του 1821 και μετά από αυτήν. ΜΕΡΟΣ 2ο το πρώτο μέρος ΕΔΩ γράφει ...

Δάνεια της Ελλάδος κατά την περίοδο της Επανάστασης του 1821 και μετά από αυτήν.

ΜΕΡΟΣ 2ο

το πρώτο μέρος ΕΔΩ

γράφει ο Θανάσης Τζώρτζης Γκέρμπεσι (Προφήτη Ηλία) gerbesi.wordpress.com
Ο Θανάσης Τζώρτζης βρίσκεται στο στάδιο έρευνας και συλλογής στοιχείων για όλη την επαρχία Καλαβρύτων.

Δεύτερο δάνειο.

Αφού βρέθηκε τρόπος και η κυβέρνηση πήρε το πρώτο δάνειο, άνοιξε ο δρόμος και για δεύτερο. Έτσι στις 31.7.1824 το Βουλευτικό ψήφισε τη σύναψη δανείου 15 εκατομ. ταλλήρων και το Εκτελεστικό στις 14.8.1824 κάλεσε τους Ι. Ορλάνδο, Ι. Ζαΐμη και Α. Λουριώτη να διαπραγματευτούν το δάνειο αυτό όπου και όπως μπορούσαν.

Έγινε διαπραγμάτευση στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Το δάνειο στο Λονδίνο ήταν ονομαστικού κεφαλαίου 2 εκατομ. Λ. Σ. διηρεμένο σε 200.000 ομολογίες 100 Λ. εκάστη, οι οποίες είχαν εκδοθεί στο 55,5 της ονομαστικής τους αξίας και απέφεραν 1.100.000 Λ. καθαρά. Το συμβόλαιο υπεγράφη στις 7.2.1825 και από τους εκδότες του δανείου κρατήθηκαν 284.000 Λ.Σ. (Για τόκους των 2 πρώτων ετών 200.000, για χρεωλύσιο ενός έτους 20.000, για προμήθεια πληρωμής τόκων 4.000, για διάφορα έξοδα μεσητείας, συνομολογήσεως κ.λ. 60.000 – Οι Times της 5ης Σεπτ. 1826 έλεγαν: «Οι κ.κ. Ρικάρδοι ενεθυλάκωσαν 64.000 Λ.»). Άρα εκκαθαρίστηκαν μόνο 816.000 Λίρες. Ο Ηλ. Λιακόπουλος (Κώδιξ… σ. 6) για το δάνειο αυτό αναφέρει και τα εξής: «…Αλλ’ εξ’ αυτού περιήλθον εις την διάθεσιν της Ελληνικής Κυβερνήσεως μόνον 600.000 λ. στ. αι δε λοιπαί 1.400.000 λ. σ. διετέθησαν περίπου ως και αι 520.000 του προηγουμένου δανείου…».

Η επιτυχής αυτή έκδοση κατέληξε σε τραγωδία. Οι Έλληνες αντιπρόσωποι, αφού μπόρεσαν χωρίς την παρέμβαση του Ελληνικού Κομιτάτου να συνάψουν το δάνειο, απέφυγαν τον έλεγχο αυτού και την κηδεμονία του κομιτάτου και δεν μπόρεσαν να κρατήσουν την ανεξαρτησία τους. Ευρισκόμενοι σε τόπο όπου αγνοούσαν τα πάντα, ζήτησαν αρωγή, με πρώτους πρόθυμους να την παράσχουν εκείνους που εξέδωσαν τα δάνεια, οι οποίοι ήσαν οι Ρικάρδοι και οι φίλοι τους Ellice, Hobhouse και Burdett που χαρακτηρίστηκαν τετραρχία και μεταβλήθηκαν σε πανίσχυρους κηδεμόνες διαχειριζόμενοι το δάνειο κατά βούλησιν χωρίς καν να συμβουλεύονται τους Έλληνες αντιπροσώπους. Άρχισαν αφειδώς να παραγγέλνουν σε ναυπηγεία, να προσλαμβάνουν ναυάρχους και στρατηγούς, να εξαγοράζουν ελληνικά ομόλογα στο χρηματιστήριο κ.λ. χωρίς να στείλουν στην Ελλάδα ούτε χρήματα αλλά ούτε και τα παραγγελθέντα πλοία για τα οποία είχε οριστεί ημερομηνία παράδοσης αλλά δεν είχε οριστεί ποινική ρήτρα και έτσι οι Αμερικανοί κατασκευαστές αλλά και ο με τον Μεχμέτ Αλή σχετιζόμενος, να μην παραδώσουν έγκαιρα τα πλοία. 

Οι αγγλικές εφημερίδες έγραψαν ότι κατά τη χρήση των δανείων διαπράχθηκαν όργια. Η κακή διαχείριση του δανείου αυτού στο Λονδίνο, είχε φέρει την Ελλάδα στα πρόθυρα της καταστροφής. Οι φιλέλληνες του Λονδίνου ζητούσαν λογοδοσία της χρήσης του δανείου. Οργάνωσαν συλλαλητήριο ομολογιούχων στις 3.9.1926. Η αγγλική εφημερίδα Χρόνος αναφέρει: «Το Ελληνικόν δάνειον υπέστη την τύχην του ανδρός, όστις μεταβαίνων από Ιερουσαλήμ εις Ιεριχώ έπεσεν είς χείρας ληστών, δεν εύρεν όμως τον καλόν Σαμαρείτην…Η Ελλάς απώλεσε πάντα τα πλεονεκτήματα, όσα εκ του δανείου προσεδόκα. Η ελληνική υπόθεσις προεδόθη, και προεδόθη εν Αγγλία. Θα εθριάμβευε σήμερον άνευ της Αγγλίας και του Αγγλικού χρηματιστηρίου». 

Αξιοσημείωτο είναι ότι, από τα πέντε παραγγελθέντα στην Αγγλία ατμοκίνητα πλοία: το ένα η «Επιχείρησις» απέπλευσε από το Λονδίνο αλλά θα βυθιζόταν λόγω εσφαλμένης κατασκευής αν δεν ερυμουλκείτο από Αγγλικό πολεμικό στο Πλύμουθ όπου τους επόμενους δύο μήνες επισκευάστηκε και μπόρεσε τελικά να αποπλεύσει και αφού έφτασε στην Ελλάδα τον Σεπτ. του 1828 έμεινε άχρηστο. Το δεύτερο από τα μεγάλα πλοία ο «Ακαταμάχητος» κάηκε στον Τάμεση κατά τις δοκιμές. Από τα υπόλοιπα μικρότερα, ο «Ερμής» έφτασε τελικά στην Ελλάδα «κατόπιν εορτής» αφού του άλλαξαν μηχανή, ενώ τα δύο άλλα σάπισαν στο Λονδίνο. Από τα 8 πλοία που παραγγέλθηκαν στην Αμερική, οι με ημιτελείς δύο φρεγάτες δεν αποπερατούντο λόγω απαιτήσεων των κατασκευαστών και άλλων, πέραν των συμφωνηθέντων, χρημάτων και με την μεσολάβηση του αποσταλέντος Χίου εμπόρου Κοντόσταυλου και του προέδρου των ΗΠΑ Adams η Αμερικανική Κυβέρνηση προθυμοποιήθηκε να αγοράσει την μία εξ’ αυτών αλλά σε χαμηλή τιμή (250.000 δολλ.), ώστε να αποπερατωθεί με τα χρήματα αυτά η άλλη. Αυτό δεν εδέχθη ο Κοντόσταυλος και προσέφυγε σε αιρετοκρισία η οποία υποβίβασε το ποσό των απαιτήσεων των κατασκευαστών από 396.000 σε 156,8 χιλ. δολλ. Απόφαση που ήταν επιζήμια και άδικη Και έτσι σύμφωνα με το δικηγόρο της Ελλάδος ο πρόεδρος των αιρετοκριτών (όστις ζήτησε προακαταβολικά να δοθεί στους προέδρους και σ’ αυτόν, το ποσό των 4.500 δολλ.) έκανε το παν για να καταστρέψει την Ελλάδα και να ατιμάσει την Αμερική. Έτσι η μία φρεγάτα «Ελλάς» απέπλευσε και έφτασε στο Ναύπλιο μετά από πενήντα ημέρες. Τα άλλα πλοία δεν κατασκευάστηκαν ποτέ. Τα έξοδα ταξιδιού και διαμονής επί τριετία στην Ευρώπη των διαφόρων επιτρόπων, η πληρωμή διαφόρων ζημιών, μεσιτειών, εξαγοράς ομολογιών κ. λ., τα μεγάλα ποσά για αγορά στόλου που δεν έφτασε, είτε έφτασε άκαιρα στη χώρα και τα τυφλά πάθη στην Ελλάδα, κατάπιαν και εξαφάνισαν το δάνειο και μαζί με αυτό και τα προσδοκώμενα οφέλη εξ’ αυτού.

Δάνειο του 1825.

Στις 24.12.1825 αποφασίστηκε η σύναψη νέου δανείου ενός εκατομμ. διστήλων Ισπανικών, με υποθήκη παντός είδους εθνικών κτημάτων σε οποιοδήποτε μέρος της ελληνικής επικράτειας. Η διάρκεια ορίστηκε στα 6 έτη, ο τόκος σε 8%. 

Στις 7.4.1826 ανατέθηκε σε πατριωτική επιτροπή αποτελούμενη από τους Δ. Ρώμα, Δ. Στεφάνου και Κ. Δραγώνα εξεύρεση δανείου 100.000 ταλλήρων ισπανικών για βοήθεια του Μεσολογγίου και κινητοποίηση του στόλου, αλλά παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της επιτροπής, δεν επιτεύχθηκε κάτι.

Σχετικά με τα δάνεια αυτά (του 1824-1825) είχαν εγερθεί τα εξής ερωτηματικά:

α) Αν ήταν δίκαιο να πληρώσει το ελληνικό υπό σύσταση κράτος, μη αναγνωρισμένο από ξένες κυβερνήσεις, χρέη του, αλλά και εν τέλει χρέη επαρχιών του, που ενώ συμμετείχαν στην Επανάσταση, ήσαν ακόμα υπό τον Τουρκικό ζυγό (Κρήτη, Χίος, Ήπειρος, Θεσσαλία, Μακεδονία κ.λ.). Οι αξιώσεις βέβαια υπήρχαν αν και νομικά δεν έστεκαν γιατί είχαν δοθεί εγγυήσεις στους δανειστές όλα τα εθνικά κτήματα όλων των Ελλήνων, ωσάν να ήσαν αλληλένδετα υπεύθυνοι.

β) Αν οι δανειστές του 1824 και 1825 έπρεπε να θεωρηθούν ή όχι κερδοσκόποι.

γ) Αν η Ελλάδα έπρεπε να αποκλειστεί από τα χρηματιστήρια της Δύσης και να χάσει την πιστοληπτική της δυνατότητα.

Η Ελλάδα ουδέποτε «εκμεταλλεύτηκε» αυτές τις αμφιβολίες. Αντίθετα ζήτησε συμβιβασμό. Αυτός αναβλήθηκε για μακρό χρονικό διάστημα. Μετά από νέες διαπραγματεύσεις από το 1866-1872 και επανάληψη αυτών, το 1878 κατέληξαν σε συμφωνία απόσβεσης των δανείου σε 33 χρόνια. 

Πολλοί, αργότερα, θεώρησαν ευτυχή την μη σύναψη όποιων δανείων αποφασίστηκαν αλλά δεν συνήφθησαν.

Δάνειο 1827.

Στις 8.4.1827 η Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνος εψήφισε σύναψη δανείου πέντε εκατομμ. Διστήλων παραγματικών, του οποίου η διαπραγμάτευση ανατέθηκε στον Κυβερνήτη.

Δάνειο 1832-33 (Δάνειο εξήντα εκατομμυρίων).

Στις 1.5.1833 μεταξύ του τότε αντιπροσώπου της Ελλάδος στο Παρίσι Σούτσου και των κ. Ρόσχιδλ, υπεγράφη σύμβαση σύναψης δανείου του οποίου ο τόκος ορίστηκε σε 5% το δε χρεολύσιο σε 1% και ο χρόνος απόσβεσής του τα 36 έτη. Οι τραπεζίτες που ανέλαβαν το δάνειο, το αγόρασαν προς 94% με μεσιτικά δικαιώματα 2%. Τα δάνειο θα εκδιδόταν σε τρεις σειρές των είκοσι εκατομμυρίων, εκ των οποίων οι δύο πρώτες εκδόθηκαν σύντομα ενώ η τρίτη προσέκρουσε σε αντιπάθειες των Ρώσσων προς τον αγγλίζοντα Άρμπανσμπέργ και εκδόθηκε αργότερα, με τον όρο να γίνουν οικονομίες στον προϋπολογισμό της Ελλάδος. Για ασφάλεια του δανείου ορίστηκαν οι πρόσοδοι του κράτους.

Το δάνειο των 60.000.000 φρ. (πραγματικο 57.239.040) κανονίστηκε μεταξύ των Δυνάμεων και της Βαυαρίας και όχι μεταξύ των Δυνάμεων και της Ελλάδος και μάλιστα χωρίς να ερωτηθεί ο Ελληνικός λαός. 

Το δάνειο εκδόθηκε για να κατασκευαστούν δρόμοι, για να αναπτυχθεί η γεωργία, να ιδρυθούν Τράπεζες, να οργανωθεί ο στρατός, να εδραιωθεί η ασφάλεια κ.λ. αλλά τα πράγματα πήραν άλλη τροπή. 

Πού πήγε το δάνειο αυτό; 

α) 3.835.473 φρ. ζημία επί του ονομαστικού κεφαλαίου από την έκδοση ομολογιών προς 94%. 

β) 1.186,288 ζημία από προεξόφληση στους πληρώνοντας μετρητοίς δανειστές. 

γ) Μεσιτεία 2% 1.964.252. Σύνολο: 6.986.013 φρ. 

δ) Από το εναπομείναν καθαρό κεφάλαιο 56.948,546 ποσό 33.080,795 δόθηκε για τοκοχρεολύσια μέχρι 31.12.1843. Από τα υπόλοιπα 23.867.751 που πήραν στα χέρια τους οι Έλληνες: 

ε) 12.531.174 δόθηκαν στους Τούρκους για εξαγορά της Φθιώτιδος. στ) 2.238.559 πληρώθηκαν για διάφορες προγενέστερες της συστάσεως του βασιλείου, υποχρεώσεις. 

ζ) 9.098.017 φρ. πληρώθηκαν σε διάφορες υποχρεώσεις της Αντιβασιλείας και του στρατού (κυρίως του εκ 3.500 ανδρών αποτελουμένου) που ουδόλως ωφέλησαν τη χώρα. Αυτά τα ποσά αθροιζόμενα κάνουν 63.934.558. Άρα ποια η ωφέλεια της Ελλάδος;

Στη συνέχεια λόγω οικονομικής αδυναμίας της Ελλάδος έγινε αναστολή πληρωμής παντός τόκου και χρεολυσίου. 

Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις δύο περιόδων. Περιόδου (1843-1856) κατά την οποία η Ελληνική κυβέρνηση περιορίστηκε σε υποσχέσεις, χωρίς να πληρώνει και χωρίς να επιδιώξει λογικό συμβιβασμό, ώσπου οι Δυνάμεις της επέβαλαν όρους που αυτές θεωρούσαν δίκαιους, και περιόδου (1856-1864) κατά την οποία οι Δυνάμεις απεφάσισαν να λύσουν το πρόβλημα και συνεστήθη επιτροπή τριμελής στην Αθήνα η οποία θα μελετούσε τα οικονομικά της Ελλάδος και θα όριζε πόσο ποσό μπορούσε να καταβάλλει η χώρα για εξυπηρέτηση του δανείου. Η επιτροπή αυτή καθιέρωσε την υποχρέωση εξυπηρέτησης του δανείου και όρισε συνεισφορά 900.000 φρ. με πρόταση να αυξηθεί αν τα έσοδα αυξάνονταν. Η Ελληνική κυβέρνηση υπέκυψε και δέχθηκε τους όρους. Το ποσό των 900.000 φράγκων όμως δεν πληρώθηκε επί της Βαυαρικής μοναρχίας και παρεδόθη η εκκρεμότητα στην μεταπολίτευση. 

Έτσι τον Ιανουάριο του 1864 η Ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από τις τρεις προστάτιδες Δυνάμεις α) την αναβολή πληρωμής των τόκων των ετών 1861, 62 και 63. β) την επί πέντε έτη παράταση της σύμβασης του 1859 για την πληρωμή των 900.000 φρ. κατ’ έτος και γ) το δικάιωμα για την Ελλην. Κυβέρνηση να διαθέσει μέρος των εισοδημάτων της στην πληρωμή άλλων χρεών της Επανάστασης π.χ. ομολογιούχους του Μέρλιν. Οι τρεις δυνάμεις δέχτηκαν μόνο τα δύο πρώτα από αυτά τα αιτήματα και απαίτησαν καθιέρωση κλάδου των εσόδων της χώρας για την αποκλειστική εξυπηρέτηση της συμφωνηθείσας ετήσιας δόσης. Η Ελλάδα θα αφιέρωνε τα έσοδα του τελωνείου Σύρου για το σκοπό αυτό. Έτσι έληξε μία περίοδος 22 ετών διαπραγμάτευσης. Βέβαια έμεινε μια απορία, αφού δεν υπήρξε σύμβαση περί αυτών, τι θα εξοφλείτο με τις 900.000, τόκοι ή και χρεολυσία; Η τότε κυβέρνηση δεν απαντούσε με σαφήνεια ίσως λόγω μυστικού υπομνήματος που είχε υπογράψει το 1859, οι όροι του οποίου δεν έγιναν γνωστοί.

Δάνειο 1853.

Με τον Ν. ΣΝΒ΄/14.10.1853 επετράπη η συνομολόγηση δανείου μέχρι 5.000.000 δρχ. με τόκο μέχρι 6%.

Δάνειο 1854.

Με το Β.Δ. 14/3/1854 συνομολογήθηκε ανοιχτός λογ/σμός με την Εθνική Τράπεζα για ποσό μέχρι 1.000.000 δρ. οοποίος έκλεισε στις 31.12.1858.

Δάνειο 1860.

Με το Β.Δ. 19/7/1860 δανείστηκε το Δημόσιο 820.000 δρχ. 

Δάνειο 1862.

Με το Β.Δ. 9.2.1862 συνωμολογήθη μετά της Εθν. Τραπέζης δάνειο επ’ ανοικτώ λογαριασμώ μέχρι 2.000.000 δρχ. 

Με το ψήφισμα της 21 9βρίου 1862 επετράπη η έκδοση ομολογιών μέχρι του ποσού των 6.000.000 δρχ.

Δάνειο 1863.

Με το ψήφισμα ΛΔ΄/ 4.5.1863 επιτρέπεται στην Τράπεζα να δανείσει το Υπουργ. Οικονομικών 1.000.000δρχ. με ετήσιο τόκο 6%. Για εξασφάλιση του δανείου παραχωρείται στην Τράπεζα ολόκληρη η εκ της σμύριδος πρόσοδος του Δημοσίου.

Δάνεια 1865.

Με το Β.Δ. 12.3.1865 συνωμολογήθη μετά της Ιον. Τραπέζης δάνειο επ’ ανοικτώ λογαριασμώ μέχρι 1.000.000 δρχ.

Με το Β.Δ. 4.3.1865 συνωμολογήθη δάνειο 400.000 δρχ. όπερ απεδόθη κατά το Β. Δ. 28.9.1865.

Δάνειο 1866.

Με τον Ν. ΡΜ΄/ 5.1.1866 επετράπη στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει δάνειο μέχρι 15.000.000 δρχ. με τόκο μέχρι 8%. Για διασφάλιση του δανείου οριζόταν ποσοστό επί των εισπράξεων των Τελωνείων.

Δάνειο 1867.

Με τον Ν. ΣΖ΄/ 12.4.1867 επετράπη στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει δάνειο μέχρι 25.000.000 φρ. με τόκο μέχρι 8%. Για διασφάλιση του δανείου οριζόταν ολόκληρη η πρόσοδος από τα τελωνεία Πατρών, Πειραιώς και Αθηνών.

Δάνειο 1868.

Με τον Ν. ΣΖΗ΄/ 10.12.1868 επετράπη στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει δάνειο μέχρι 100.000.000 δρχ.

Δάνειο 1869.

Με τον Ν. ΤΙΘ΄/ 29.7.1869 επετράπη στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει δάνειο εσωτερικό ή εξωτερικό μέχρι 9.000.000 φρ. με τόκο μέχρι 9,5%. Για διασφάλιση του δανείου οριζόταν η πρόσοδος από τελωνεία (Ζακύνθου, Καλαμών, Κατακώλου). Συνομολογήθη μετά της Εθν.Τραπέζης.

Δάνειο 1871.

Με τον Ν. ΥΓ΄/ 29.5.1871 επετράπη στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει δάνειο μέχρι 4.000.000 φρ. (ή 4.480.000 δρχ.) με τόκο μέχρι 8% με τους ίδιους όρους του δανείου των 25 εκατομμ.του 1867. 

Δάνειο 1874.

Με τον Ν. ΦΕ΄/ 30.9.1874 επετράπη στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει δάνειο μέχρι 26.000.000 φρ. με τόκο μέχρι 6%. Για διασφάλιση του δανείου οριζόταν ολόκληρη η πρόσοδος από τελωνεία.

Δάνειο 1876. (Β.Δ. 18.5.1876).

Με το ΦΟΣΤ΄/4.1.1876 επιτρέπεται η συνωμολόγηση μετά της Εθν. Τραπέζης δάνειο επ’ ανοικτώ λογαριασμώ μέχρι 500.000 δρχ. με τόκο 8% και εκχώρηση της προσόδου της σμύριδος και των περισευμάτων των τελωνειακών εισπράξεων των τελωνείων Ζακύνθου. 

Με τον Ν. ΦΠΓ΄/ 17.12.1876 επετράπη στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει δάνειο μέχρι 10.000.000 δρ. με τόκο μέχρι 8%. Για διασφάλιση του δανείου οριζόταν ολόκληρη η πρόσοδος από το τελωνείο Ζακύνθου.

Με το Β.Δ./ 21.12.1876 επετράπη στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει δάνειο μέχρι 10.000.000 δρ. με τόκο ομολογιών μέχρι 8%. 

Δάνειο 1877.

Με τον Ν. ΧΚΖ΄/ 27.6.1877 επετράπη στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει δάνειο 20.000.000 δρ. με τόκο μέχρι 9%. 

Σύμφωνα με δημοσιεύματα: στις 31.12.1878 η Ελλάδα χρωστούσε: Δάνειο 1824…800.000 Λ. Δάνειο 1825…2.000.000 Λ. Σύνολο 2.800.000 Λ[1]. συν, α) καθυστερούμενα τοκομερίδια δανείου 1824 (1826-1844)…700.000 Λ. β) καθυστερούμενα τοκομερίδια δανείου 1824 (1844-1878)…1.380.000 Λ. γ) καθυστερούμενα τοκομερίδια δανείου 1825 (1827-1846)…1.900.000 Λ. δ) καθυστερούμενα τοκομερίδια δανείου 1825 (1846-1878)…3.250.000 Λ. Δηλ. Σύνολο 10.030.000 Λ. 

Μετά την τακτοποίηση αυτών των δανείων δια συμβιβασμού, άρχισε το έτος 1879 η περίοδος του εξωτερικού δανεισμού της χώρας.

Δάνειο 1879. 

Με το νόμο της 3ης Ιανουαρ. 1879 επετράπη η έκδοση δανείου 60 εκατομ. φράγκων, μέρος του οποίου θα διετίθετο για την άρση της αναγκαστικής κυκλοφορίας γραμματίων των τραπεζών Εθνικής και Ιονικής, άλλο μέρος αυτού (8 εκατομ.) για την εθνική οδοποιία και το υπόλοιπο για άλλες ανάγκες του κράτους. Το δάνειο πραγματοποιήθηκε μεταξύ της Ελλην. Κυβέρνησης και των «Gomptori d’Escompte de Paris. Α. Συγγρού και Γ. Κορωνιού και εδόθη σαν εγγύηση η πρόσοδος εκ του χαρτοσήμου που θα εισέπραττε η Εθνική Τράπεζα από τα Ταμεία και θα έδινε στην προεξοφλητική Τράπεζα του Παρισιού. Ο σκοπός του δανείου αυτού (άρση αναγκαστικής κυκλοφορίας) δεν επετεύχθη λόγω πολιτικών περιστάσεων που προέκυψαν και κατέληξαν στην προσάρτηση της Θεσσαλίας και της Ηπείρου μέχρι του Αράχθου. Οι προσπάθειες όμως εξακολούθησαν και το επόμενο έτος, αλλά τα χρήματα είχαν διατεθεί αλλού και η αναζήτηση νέου δανείου στο εξωτερικό ήταν πολύ δύσκολη και έτσι συνομολογήθηκε δάνειο λαχειοφόρο 60 εκατομ. πραγματικού κεφαλαίου (ονομαστικού 72.716.400) μεταξύ της Εθνικής Τραπέζης και αντιπροσώπου ξένων κεφαλαιούχων στην Ελλάδα μεταξύ των οποίων ήταν και η Γαλλοαιγυπτιακή τράπεζα. Το επιτόκιο ήταν 6%, το χρεωλύσιο ½% κατ’έτος και η περίοδος εξόφλησης 44 έτη. Η κυβέρνηση όμως άλλαξε και η νέα κυβέρνηση με νόμο στις 18.4.1880 προκάλεσε συνομολόγηση δανείου 21 εκατομ. φράγκων για άρση της αναγκαστικής κυκλοφορίας των παραπάνω αναφερομένων τραπεζογραμματίων. Πάλι ο σκοπός δεν επετεύχθη και η τράπεζα διέθεσε το δάνειο: για να ικανοποιήσει τις πολλές αιτήσεις ιδιωτών για χορήγηση δανείου, σε ανάγκες συγκοινωνίας και άλλες παραγωγικές χρήσεις, όπως στη συνέλευση των μετόχων ανακοίνωσε. Με νέο νόμο (8 και 26/10/1880) συνομολογήθηκε μετά της Εθν. Τραπέζης νέο δάνειο 62 εκατομ. παλαιών δραχμών, δόθηκε παράταση στην αναγκαστική κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων και ακυρώθηκε η σύμβαση από 3.5.1880 περί δανείου 21 εκατομ. καθώς και η άρση της αναγκαστικής κυκλοφορίας. Η αναγκαστική κυκλοφορία τελικά ήρθη στις 31.12.1884.

--------------------------------

[1] Ο Ανδρεάδης αναφέρει ότι ο υπολογισμός είναι εσφαλμένος διότι από τα αρχικάκεφάλαια των 2.800.000 Λ. χρεώγραφα αξίας ονομ. 565.385 Λ. είχαν αποσβεσθεί.

 ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.....