25η Νοεμβρίου 1943 - Η Διαταγή της Επιχείρησης Καλάβρυτα

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ Η χρονολογική σειρά των γεγονότων πριν και μετά το Καλαβρυτινό Ολοκαυτωμα από τα Ντοκουμέντα του Ιστορικού Αρχείου Κα...

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ

Η χρονολογική σειρά των γεγονότων πριν και μετά το Καλαβρυτινό Ολοκαυτωμα από τα Ντοκουμέντα του Ιστορικού Αρχείου Κανελλόπουλου (Ι.Α.Κ.).

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκεύαση απόδοσης του περιεχομένου της ιστορικής έρευνας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφίσεως ή άλλο, χωρίς γραπτή άδεια του Ι.Α.Κ. (Ν 2121/1993)

Σάββατο 20η Νοεμβρίου 1943

Φρουραρχείο ΕΛΑΣ Μαζέϊκων: Απομακρύνετε τους αιχμαλώτους από την περιοχή Καλαβρύτων

Το Φρουραρχείο ΕΛΑΣ περιοχής Μαζέϊκων (Κλειτορίας) με την αριθμ. 31/20.11.1943 αναφορά του, προς το Αρχηγείο της ΙΙΙ Μεραρχίας Πελοποννήσου προτείνει (...) την απομάκρυνση από την περιοχή Καλαβρύτων των αιχμαλώτων της μάχης Ρωγών-Κερπινής, για αυτονόητους λόγους... (...).

Πέμπτη 25η Νοεμβρίου 1943

Η Επιχείρηση Καλάβρυτα – Unternehmen Kalawrita, κατά την ορολογία του σχετικού φακέλου που τηρείται στο BUNDESARCHIV-MILITARARCHIV (ΒΑΜΑ), ήταν μία από τις πιο σκληρές επιχειρήσεις της Βέρμαχτ όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα. Η Επιχείρηση αναπτύχθηκε στην επαρχία Καλαβρύτων από τις 5 μέχρι 15 Δεκεμβρίου 1943. ΄Ηταν μια από τις επιχειρήσεις κατά «μεγαλύτερων συναρτομένων περιοχών συμμοριών», οι οποίες παρά τις αρμοδιότητες του στρατιωτικού Διοικητή Ελλάδος στην περιοχή, είχε μείνει καθήκον της Ομάδας Στρατού Ε. Στις ημερήσιες αναφορές της Ομάδας Στρατού Ε/Ια-01 γίνονται τακτικά αναφορές στην πορεία της επιχείρησης προς το ΟΒ Νοτιοανατολικής Ευρώπης. ΄Ολες αυτές οι αναγγελίες υπογράφονται από τον υπολοχαγό Frey. Η επιχείρηση Καλάβρυτα διατάχθηκε από τον Διοικητή της 117ης Jager Division, Στρατηγό Karl Von Le Suire1 (Ια/Ορ 25.11.1943). Εκεί αναφέρεται με αρ. 5c: «Κατά όποιου εχθρού φαίνεται πρέπει αμέσως και χωρίς επιφύλαξη να γίνεται επίθεση, κάθε εχθρός πρέπει να καταστραφεί με εισβολή βαρέων όπλων. Χωριά από τα οποία πυροβόλησαν πρέπει να καούν, οι άντρες να εκτελεστούν». Στις 5.11.1943 η αρμοδιότητα για ισοπέδωση του Αντιστασιακού Κέντρου Καλαβρύτων (Vergeltugs-Waphaliem) διαπραγματεύσεις μεταβιβάσθηκε από την 1042 Felakommandatur στην 117 Jager Division. Στην επιχείρηση Καλάβρυτα - Unternehmen Kalawrita έλαβαν μέρος οι εξής στρατιωτικές μονάδες της Βέρμαχτ – 117 Jager Division. Η διαταγή του διοικητή της 117 Jager Division (25.11.1943) έχει ως κατωτέρω:

ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ!
ΜΥΣΤΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡΧΗΓΕΙΟΥ
117η Jager Division Στρατηγείον 25.11.1943
Αρχηγείο Μεραρχίας
25.11.1943
Ια/αρ. επιχ. 1296/43, απόρρ.
Διαταγή για την επιχείρηση «Καλάβρυτα»
(Χάρτης 1:100.000)
1) Ισχυρές εχθρικές συμμορίες στην περιοχή Πατρών-Μαζέικων-Καλαβρύτων-Τρυπιών (λεπτομέρειες βλ. συνημμένο 1 – Δελτίο ειδήσεων του εχθρού).
2) Το 749ο (Jager Regiment) ενισχυμένο σύνταγμα καταδρομών και η Α.Α. 116 μάχιμη μονάδα Αναγνωρίσεων θα διεξαγάγουν στις αρχές Δεκεμβρίου αναγνωριστικές και εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των συμμοριών στις περιοχές Αιγίου-Τρυπιών-Καλαβρύτων και Βυτίνας-Λαγκαδίων-Μαζέικων αντίστοιχα.
Αποστολή
α) Εξόντωση των συμμοριών στις προαναφερθείσες περιοχές,
β) ΄Ερευνα των περιοχών με σκοπό την ανακάλυψη κομμουνιστών, όπλων, υλικού προπαγάνδας κ.λπ.
γ) Αναζήτηση και αντίποινα για την εξαφάνιση του 5ου τάγματος του 749ου συντάγματος καταδρομών στις 17.10.43 στην περιοχή Ρωγών.
3) Διοίκηση και διάρθρωση των μονάδων
α) Γενική αρχηγία: αναλαμβάνει ο διοικητής του 749ου Jager Regiment αντισυνταγματάρχης Βέλφινγκερ.
β) Μάχιμη ομάδα Βέλφινγκερ.
Διοικητής: Ο διοικητής του 749ου Jager Regiment αντισυνταγματάρχης Βέλφινγκερ.
Μονάδες: Το 749ο Jager Regiment. 1 πυροβολαρχία του 1ου λόχου καταδρομών του 670ου συντάγματος πυροβολικού (η μεταφορά θα πραγματοποιηθεί μέσω της μεραρχίας στα Τρυπιά, η εκεί άφιξή της θα γνωστοποιηθεί στο σύνταγμα). 10ος λόχος του 670ου συντάγματος πυροβολικού (μηχανοκίνητος).
γ) Μάχιμη ομάδα Γνας
Διοικητής: ο ΄Ιλαρχος Γκνας
Μονάδες: Α.Α. 116η μάχιμη μονάδα Αναγνωρίσεων, δύο ενισχυμένοι λόγοι του 3/ΙΙ/737 Jager Regiment, 1 πυροβολαρχία του 1ου λόχου καταδρομών του 670ου συντάγματος πυροβολικού.
4) ΄Εναρξη της επιχείρησης «Καλάβρυτα» και για τις δύο μάχιμες ομάδες η ημέρα Χ. Οι ενισχυμένοι λόχοι του 3/ΙΙ/737 Jager Regiment θα κινηθούν κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να βρίσκονται στη Βυτίνα την ημέρα Χ.
5) Διεξαγωγή της επιχείρησης «Καλάβρυτα»
α) Η μάχιμη ομάδα Βέλφινγκερ, σε δύο τάγματα, θα αναγνωρίσει και θα εκκαθαρίσει την περιοχή Αιγίου-Γουμένισας-Καλαβρύτων-Τρυπιών και θα συνεχίσει με ένα ενισχυμένο τάγμα κατά μήκος του δρόμου Πατρών-Χαλανδρίτσας προς Καλάβρυτα.
β) Η μάχιμη ομάδα Γκνας θα είναι κατά την ημέρα Χ συγκεντρωμένη στη Βυτίνα και θα προωθηθεί προς τα Μαζέικα φτάνοντας μέχρι το ύψος του περάσματος βορειοδυτικά των Μαζέικων, για να εμποδίσει τυχόν διαφυγή των υποχωρούντων αντιπάλων του 749ου συντάγματος καταδρομών προς νότο. Ισχυρή ανιχνευτική επιχείρηση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί αιφνιδίως μία ημέρα προ της ημέρας Χ από ενισχυμένη διμοιρία της 116ης μονάδας αναγνωρίσεων από Βυτίνα προς Λαγκάδια (αντιπερισπασμός).
γ) Κάθε εμφανιζόμενος εχθρός θα πρέπει να δέχεται χωρίς δισταγμό επίθεση και να κατατροπώνεται με τη χρήση όλων των διαθέσιμων βαρέων όπλων. Χωριά από τα οποία θα ανοίγεται πυρ πρέπει να καίγονται και ο ανδρικός πληθυσμός τους να εκτελείται.
δ) Για την ασφάλεια των καταλυμάτων θα πρέπει να δημιουργούνται οπισθοφυλακές με τις απαραίτητες δυνάμεις. Λόχοι και μονάδες πυροβολικού που βρίσκονται μακριά από τα κύρια τμήματα του τάγματος ή του αποσπάσματός τους να μεταθέτουν τις οπισθοφυλακές τους στο κύριο σώμα του τάγματος ή του αποσπάσματός τους.
6) Αναγνώριση από αέρος θα ζητηθεί από τη μεραρχία. Μόλις εμφανίζονται ημέτερα αεροσκάφη, να εκτοξεύονται αναγνωριστικά σήματα και να τοποθετούνται αεροπορικά πανιά.
7) Εφοδιασμός. Να φέρονται μαζί: Πυρομαχικά – 1 εξοπλισμός μάχης (πυροβολικό μόνο 1 σειρά πυρομαχικών). Τροφή και ζωοτροφή για 4 ημέρες. Η μάχιμη ομάδα Γκνας θα ανεφοδιαστεί στη Βυτίνα, τόσο πριν όσο και μετά την επιχείρηση, με τροφή και ζωοτροφή για 4 και 2 ημέρες αντιστοίχως. Κατά τ’ άλλα, ο ανεφοδιασμός να γίνεται επιτόπου.
8) Επικοινωνία. Το τμήμα διαβιβάσεων της 117ης Μεραρχίας θα εγκαταστήσει σίγουρη επικοινωνία μεταξύ της μεραρχίας και των μάχιμων τμημάτων και για την επικοινωνία των ομάδων μεταξύ τους.
9) Τραυματιοφορείς. Από τον 2ο λόχο τραυματιοφορέων πεζικού της 117ης μεραρχίας θα υπαχθεί διμοιρία στο 749 σύνταγμα καταδρομών. Θα χρησιμοποιηθεί στο κύριο σώμα στρατού. Από τον 1ο λόχο τραυματιοφορέων πεζικού της 117ης μεραρχίας θα υπαχθεί διμοιρία στη μάχιμη ομάδα Γκνας.
10) Τμήμα αναφορών. Στη μεραρχία θα πρέπει να αναφερθούν: α) ΄Εναρξη της επιχείρησης. β) Σύντομη αναφορά της κατάστασης και του χώρου στάθμευσης καθημερινώς στις 8.00 και 18.00. γ) Αξιοσημείωτα γεγονότα. δ) Ολοκλήρωση της επιχείρησης και επιστροφή στις βάσεις.
11) Ο αντισυνταγματάρχης Βέλφινγκερ και ο ίλαρχος Γκνας θα μου παρουσιάσουν προφορικά την Τετάρτη 1.12.43 και ώρα 11.00 στο αρχηγείο μεραρχίας προτεινόμενο σχέδιο διεξαγωγής της επιχείρησης.
Στις 25.11.1943 εκδόθηκε η κατωτέρω συμπληρωματική διευκρίνιση:
[...] Για τη συντριβή ισχυρών εχθρικών συμμοριών στην περιοχή Πατρών-Μαζέικων-Καλαβρύτων-Τρυπιών διαταγή για την επιχείρηση «Καλάβρυτα», ημέρα Χ = 04.12.43. Το καθεστώς επιμελητείας της Μεραρχίας έχει ορισθεί από ΙΙ σε ΙΙΙ σύμφωνα με τη διαταγή του Στρατηγείου του LXVIII Σώματος Στρατού της 15.11.43.
Von Le Suire

117 Μεραρχία Κυνηγών Στρατηγείο Μεραρχίας, 25.10.43
Διοικητής
Θέμα: Επιχείρηση «Καλάβρυτα»
Παραρτ.: -15-
Προς
Γενικό Στρατηγείο LXVIII Σώματος Στρατού
Σχετικά με τις συνημμένες αναφορές, η τοποθέτησή μου είναι η ακόλουθη: Η αποστολή υπήρξε ανάλογη των διαταγών που εξέδωσε η Μεραρχία, δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για μια ευρύτερη επιχείρηση με ισχυρές δυνάμεις στην περιοχή των Καλαβρύτων. Η αποστολή και οι προετοιμασίες, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από τον Διοικητή του Ι/749 Τάγματος Κυνηγών, Ταγματάρχη Ebersberger, και τον Διοικητή του 5/749 Λόχου Κυνηγών, Λοχαγό Schober, ήταν σαφείς και λεπτομερείς. Το ιδιαιτέρως ευνοϊκό για επιδρομές έδαφος, καθώς και η αριθμητική υπεροχή των συμμοριών σε άνδρες και όπλα, είχαν ως αποτέλεσμα ο Λόχος να υποχρεωθεί να παραδοθεί, παρά τη γενναία αντίστασή του. Την τύχη του 5/749 Λόχου Κυνηγών δεν θα μπορούσε να αποσοβήσει ούτε και η μεταφορά βαρέων όπλων. Κατά την άποψή μου δεν υπήρξε αποτυχία του Διοικητή και του στρατεύματος. Η Μεραρχία δεν έχει ακόμη διατάξει αντίποινα, επειδή θεωρείται πως οι εμπλεκόμενοι κάτοικοι των χωριών πιθανότατα ουδεμία σχέση έχουν με τους συμμορίτες. Με την υπ’ αριθ. 719/43 (;) απόρρητη διαταγή της 22.10.43 προτάθηκε στον Γενικό Διοικητή να επιβληθούν τα σχετικά αντίποινα με τη χρήση εκρηκτικών βομβών από την Πολεμική Αεροπορία. Επί του παρόντος η Μεραρχία δε διαθέτει επαρκείς δυνάμεις ‒τουλάχιστον δύο ενισχυμένα τάγματα Κυνηγών‒ για μια ευρύτερη επιχείρηση στην περιοχή των Καλαβρύτων και δυτικότερα. Σε σχέση προς αυτό αναφέρω όπως προβλέπεται: Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών και εβδομάδων οδηγούν σαφώς στη διαπίστωση πως ο εχθρός αισθάνεται τόσο ισχυρός, ώστε θα επιτεθεί και εναντίον ισχυρών γερμανικών στρατιωτικών τμημάτων. Οι δυνάμεις που διαθέτει η 117 Μεραρχία Κυνηγών δεν επαρκούν, υπό κανονικές συνθήκες, για να επιβάλουν την τάξη και την ασφάλεια ούτε σε μια περιοχή του μεγέθους της Βυρτεμβέργης. Είναι γεγονός πως το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής βρίσκεται εκτός οποιουδήποτε ελέγχου της Βέρμαχτ και πως οι συμμορίες έχουν αρχίσει να δημιουργούν ένα κράτος εν κράτει. Το γερμανικό δίκαιο εφαρμόζεται πρακτικά μόνο στον εγγύτατο και άμεσο περίγυρο των σημείων σταθμεύσεως. Σε αυτά προστίθενται και οι δυσχερείς συνθήκες του εδάφους, οι λιγοστές χρήσιμοι οδοί, καθώς και ένας πολύ ευπαθής σιδηρόδρομος. Η τοποθέτηση σκοπών, τμημάτων ασφαλείας για το σιδηρόδρομο και ομάδων συνοδείας μεταφορών αποδυναμώνουν το στράτευμα σε τέτοιο βαθμό, ώστε είναι αδύνατο να συγκροτηθούν ταχέως μάχιμες μονάδες δυνάμεως Τάγματος χωρίς να απογυμνωθούν τα όποια σημαντικά σημεία από τη φρούρηση και την ασφάλειά τους.
(δυσ)
Συνταγματάρχης &
Αναπληρωτής Διοικητής της Μεραρχίας

• Το Πελοποννησιακό Γραφείο (ΚΚΕ) που συνεδρίασε στην Πουρναριά Γορτυνίας-Αρκαδίας (25.11.1943) υπό τον Γραμματέα Κώστα Γαμβέτα (Νίκος) αποφασίζει να εκτελεστούν οι γερμανοί αιχμάλωτοι της μάχης Ρωγών-Κερπινής (16-17.10.1943) ως αντίποινα για την εκτέλεση υπό των Γερμανών 118 πατριωτών (Σπαρτιάτες) στο Μονοδένδρι Λακωνίας.

Νέα Πολιτική της Αγγλίας έναντι του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ

(...) Πάντως καθίσταται ολονέν και σαφέστερον ότι οι ηγέται του Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ. ενδιαφέρονται περισσότερον δια την ενίσχυσιν της προσωπικής των θέσεως παρά δια τον κατά των Γερμανών πόλεμον. Η παρούσα επίθεσίς των εναντίον άλλων ομάδων δεν αποτελεί μεμονωμένην πράξιν, αλλά στιγμήν αποκορυφώσεως της προμελετημένης τους πολιτικής εξοντώσεως κάθε πιθανού αντιπάλου των. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι σκοπός των είναι να αποκτήσουν τον έλεγχον της χώρας κατά την στιγμήν της αποχωρήσεως των Γερμανών.2

Το κύριον σημείον, που θα πρέπει τότε να εξετασθεί είναι κατά πόσον θα πρέπει να συνεχίσωμεν την υποστήριξιν και την ενίσχυσιν του Ε.Α.Μ. που έχει ήδη δολοφονήσει έναν Βρετανό αξιωματικόν σύνδεσμον και εκακοποίησε άλλους, έχει δε υιοθετήσει και μίαν αναφανδόν αντιβρετανικήν στάσιν εις την προπαγάνδα του. Τα μειονεκτήματα μιας τοιαύτης ενεργείας είναι τα ακόλουθα:

Είναι κατ’ εξοχήν απίθανο να δυνηθώμεν να εξασφαλίσουμε την ολοπρόθυμον συνεργασίαν των μελλοντικώς, οιανδήποτε στάσιν και αν υιοθετήσουμε έναντι αυτών. Εάν εξακολουθήσουμε να τους υποστηρίζουμε θα θεωρήσουν τούτο ως ένδειξη αδυναμίας και θα εντείνονται προοδευτικώς οι εκβιασμοί που θα αποπειρώνται εις βάρος μας. Αλλά ούτε και υπάρχει καμία σταθερά προοπτική ότι θα δυνηθώμεν να τους αποτρέψωμεν από τον βασικόν των στόχον της εξασφαλίσεως της εξουσίας εις την Ελλάδα δια λογαριασμόν των. Επί πλέον η Ελληνική Κυβέρνησις αντιμετωπίζει με εντεινόμενην ανησυχίαν την σχέσιν μας με το Ε.Α.Μ. Εάν εμμείνωμεν εις την πολιτικήν αυτήν θα είναι η πρώτη φορά κατά την οποίαν ακολουθούμε πολιτική δράσεως εν σχέσει με μία κατεχόμενη υπό του εχθρού χώρα, που είναι αντίθετος προς τις επιθυμίες της αναγνωρισμένης της Κυβερνήσεως. Το αποτέλεσμα θα είναι σχεδόν ασφαλώς να προκληθεί η παραίτησις της Ελληνικής Κυβερνήσεως, που θα άφηνε προ ημών σειράν σημαντικών και δυσκόλων προβλημάτων ‒εκ των οποίων ουχί το ολιγώτερον σημαντικόν θα ήτο το πρόβλημα της αρχής, ενώπιον της οποίας θα ευθύνετο το Ελληνικόν Ναυτικόν και το εμπορικόν ναυτικόν. Ούτε είναι ήσσονος σημασίας τα πλέον μακροπρόθεσμα μειονεκτήματα της συνεχίσεως της υποστηρίξεως προς το Ε.Α.Μ. Θα προσφέραμε πολύ κακήν υπηρεσίαν εις τον Ελληνικόν λαόν δια της ενισχύσεως μιας συμμορίας αμειλίκτων φανατικών, η πρόθεσις των οποίων είναι να επιβάλουν την δικτατορίαν μιας μειοψηφίας αποκλείοντας όλες τις άλλες ομάδες και κόμματα. Θα ήτο επίσης εναντίον των συμφερόντων μας να κυβερνάται η Ελλάς μεταπολεμικώς υπό του Ε.Α.Μ., οι ηγέτες του οποίου είναι πιθανόν να στραφούν προς την Ρωσίαν μάλλον παρά προς ημάς. Οι Ρώσοι δεν επέδειξαν ενδιαφέρον εις την Διάσκεψιν της Μόσχας δια την κατάστασιν εις την Ελλάδα και ενδεχομένως να θεωρούν ότι η Ελλάς ευρίσκεται εντός της σφαίρας επιρροής μας. Αλλά η στάσις αυτή θα ήτο δυνατόν να αλλάξει εάν το Ε.Α.Μ. αποκτούσε τον πλήρη έλεγχο εις την Ελλάδα.

Επιπλέον αι συμμορίαι του Ε.Λ.Α.Σ. είναι από στρατιωτικής απόψεως μικρής ή και μηδαμινής αξίας κατά των Γερμανών δεδομένου ότι οι ηγέτες των δεν θα διακινδυνεύσουν σύγκρουσιν, που θα ήτο δυνατόν να προκαλέσει εις αυτούς σοβαρές απώλειες και ούτω να εξασθενήσει την θέσιν των. Η βασική των αξία έγκειται εις το ότι προσφέρουν ασφαλή καταφύγια εις Βρετανούς αξιωματικούς που διεξάγουν μόνοι των όλη την δολιοφθοράν. Εν πάση περιπτώσει δυνάμεθα να ελπίζουμε πως εάν διακόψουμε τις σχέσεις με το Ε.Α.Μ. η αποστέρησις των διευκολύνσεων για τους Βρετανούς αξιωματικούς θα είναι προσωρινή μόνον. Τα απλά μέλη του Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ. εις την πλειονότητά τους δεν είναι κομμουνιστές και υπάρχουν μερικά στοιχεία ότι αρχίζουν να δυσαρεστούνται με την εξτρεμιστικήν πολιτικήν των ηγετών τους. Θα ηδυνάμεθα κατά συνέπειαν να ελπίζομεν εις την δημιουργίαν ακραιφνώς εθνικιστικών ομάδων εντός των περιοχών του Ε.Λ.Α.Σ., που θα παρείχον τα απαιτούμενα δια τους Βρετανούς αξιωματικούς ασφαλή καταφύγια και θα ήταν δυνατόν να παίξουν έναν πλέον δραστήριο ρόλο κατά των Γερμανών.

Είμαι κατά συνέπειαν της γνώμης ότι τόσον τα βραχυπρόθεσμα όσον και τα μακροπρόθεσμα πολιτικά μειονεκτήματα, που θα απέρρεαν από μίαν πολιτικήν συνεχίσεως της υποστηρίξεως του Ε.Α.Μ. υπερβαίνουν σημαντικώς τα στρατιωτικά πλεονεκτήματα, που θα ηδυνάμεθα να ελπίζωμεν από μίαν τοιαύτην ενέργειαν.

Εάν διακόψουμε τις σχέσεις μας με το Ε.Α.Μ. και προσπαθήσουμε να δυσφημίσουμε τους ηγέτες της οργανώσεως πρέπει ταυτοχρόνως να επιδιώξουμε την συνένωσιν και ενίσχυσιν των μετριοπαθών στοιχείων, επί των οποίων θα ήτο δυνατόν να στηριχθεί μία προσωρινή κυβέρνησις ευθύς ως απομακρυνθούν οι Γερμανοί. Δεν δυνάμεθα να ελπίζουμε ότι θα επανορθώσουμε την παρούσαν ισορροπίαν δυνάμεων εις την Ελλάδα απλώς δίδοντες ή καθυστερούντες χρήματα και εφόδια από την μίαν ή την άλλην πλευράν, δεδομένου ότι το Ε.Α.Μ. διαθέτει ήδη αρκετά αποθέματα όπλων δια να καθιστούν αυτούς ανεξαρτήτους από ημάς και δεν θα επέτρεπαν ποτέ οικειοθελώς εις οιασδήποτε αντιπάλους ομάδας να εξισωθούν με αυτούς. Πρέπει, κατά συνέπειαν, να στηριχθούμε σε μεγάλο βαθμό επί της προπαγάνδας τόσον δια την συνένωσιν των μετριοπαθών όσον και δια να κερδηθούν από το Ε.Α.Μ. τα μετριοπαθή στοιχεία, που αποτελούν την μεγάλην αναλογίαν των μελών του Ε.Α.Μ. (...)

Οι προτάσεις

Κατά συνέπειαν συνιστώ όπως ληφθούν τα ακόλουθα μέτρα:

1) Πρέπει να διακόψωμεν αμέσως σχέσεις με τους σημερινούς ηγέτας του Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ. (έχομεν ήδη αποσύρει την υποστήριξιν από αυτούς) και να κατευθύνωμεν την προπαγάνδαν εναντίον των. Τα στάδια αυτής θα ήτο δυνατόν να τα επεξεργασθεί η Επιτροπή Αμύνης της Μέσης Ανατολής.

2) Ο πρεσβευτής της Αυτού Μεγαλειότητος παρά τη Ελληνική Κυβερνήσει θα πρέπει να λάβει οδηγίας όπως εξηγήσει εις τον Βασιλέα των Ελλήνων τόσον την κατάστασιν όπως ημείς την βλέπωμεν, όσον και τα μέτρα, τα οποία προτείνομεν να υιοθετηθούν. Ο Βασιλεύς θα πρέπει να κληθεί όπως προβεί εις διακήρυξιν, δηλών ότι κατά την απελευθέρωσιν θα ορισθεί Συμβούλιον Αντιβασιλείας, αποτελούμενον από ηγετικάς προσωπικότητας και ότι ο ίδιος θα παραμείνει εκτός της Ελλάδος μέχρι διευθετήσεως του συνταγματικού θέματος.

3) Ο Βασιλεύς των Ελλήνων θα πρέπει αμέσως και μυστικώς να εξουσιοδοτήσει τον Αρχιεπίσκοπον Δαμασκηνόν όπως διορίσει το Συμβούλιον της Αντιβασιλείας όταν επέλθει ο χρόνος και θα πρέπει εν τω μεταξύ να τον ενθαρρύνει όπως ηγηθεί της συνενώσεως της μετριοπαθούς γνώμης.

Τα περιγραφόμενα ανωτέρω μέτρα είναι, κατά την γνώμην μου, τα καλύτερα που είναι δυνατόν να επινοηθούν προς αντιμετώπισιν των αμέσων προβλημάτων. Δεν θεωρώ πάντως ότι θα είναι αρκετά αφ’ εαυτού των προς αποκατάστασιν της εμπιστοσύνης προς τους Βρετανούς εις την Ελλάδα, την οποίαν εμπιστοσύνην εξηντλήσαμε τόσον πολύ κατά τα τελευταία δύο έτη. Προς διασφάλισιν της μακροπροθέσμου θέσεως και διευκόλυνσιν της επιτεύξεως των αμέσων μας αντικειμενικών στόχων θα πρέπει να ληφθούν περαιτέρω συγκεκριμένα μέτρα προς αποκατάστασιν της εμπιστοσύνης των Ελλήνων εις την Μεγάλην Βρετανίαν. Τα μέτρα αυτά ημπορεί να είναι δύο ειδών μόνον: (...)

ΣΗΜ:

1 Ο Καρλ φον Λε Σουίρ γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1898 στο ορεινό Ουντερβέσσεν της Βαυαρίας και ήταν μέλος οικογένειας Ουγενότων που είχε εκδιωχθεί από τη Γαλλία τον 17ο αιώνα. Μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο του Μονάχου κατετάγη εθελοντικά στο 1ο Σύνταγμα του Βαυαρικού Στρατού, ενώ, πολέμησε και τραυματίστηκε στο Δυτικό Μέτωπο λαμβάνοντας επ’ ανδραγαθία τον βαθμό του ανθυπολοχαγού. Μετά την κατάρρευση της Γερμανίας, ο Λε Σουίρ συμμετείχε σε ένα από τα πολλά παραστρατιωτικά σώματα που δραστηριοποιήθηκαν την ταραγμένη μεταπολεμική περίοδο, ενώ το 1920 εντάχθηκε στον στρατό της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, στο 41ο Σύνταγμα και αργότερα στο 19ο Σύνταγμα Πεζικού. Το 1925 του απονεμήθηκε ο βαθμός του υπολοχαγού και κατόπιν φοίτησε στις Στρατιωτικές Ακαδημίες του Βύνστντορφ, του Βερολίνου και του Μονάχου λαμβάνοντας εξαιρετική μόρφωση σε θέματα επιτελικής διοίκησης, ενώ ως ταγματάρχης (1936) ανέλαβε την εκπαίδευση μονάδων στον ορεινό πόλεμο. Η ενεργητικότητά του και η επιθυμία του να ενημερώνεται σχετικά με σύγχρονες πολεμικές τακτικές τον οδήγησαν στο επιτελείο της 2ης Μεραρχίας Πάντσερ με προσωπική απόφαση του στρατηγού Γκουντέριαν. Το 1938 τοποθετήθηκε στο Ανώτατο Αρχηγείο Στρατού και το 1939 έγινε αντισυνταγματάρχης. Η έκρηξη του Β΄ ΠΠ ήταν μεγάλη ευκαιρία για την αναρρίχηση του φιλόδοξου αξιωματικού σε υψηλότερες θέσεις. Συμμετείχε με την 30η Μεραρχία στις εκστρατείες της Πολωνίας, στη Γαλλία και τον Αύγουστο του 1942 έχοντας ήδη προαχθεί σε συνταγματάρχη, διορίστηκε διοικητής του 99ου Συντάγματος της 4ης Ορεινής Μεραρχίας. ΄Εναν μήνα αργότερα έφτασε στην πρώτη γραμμή του Ανατολικού Μετώπου για να λάβει μέρος με τη μονάδα του σε φονικές μάχες στον Καύκασο και παρέμεινε έξι μήνες διοικητής συντάγματος πριν λάβει την εντολή να σχηματίσει μια νέα μεραρχία ορεινών κυνηγών που θα δρούσε στην ημιορεινή Ελλάδα εναντίον των ανταρτών και κατά του ενδεχομένου δημιουργίας συμμαχικού προγεφυρώματος στα Βαλκάνια. Η μετάθεση του Λε Σουίρ στην Ελλάδα δεν ήταν τυχαία: οπροπάππος του συνταγματάρχη, Βίλχελμ φον Λε Σουίρ είχε ακολουθήσει τον βασιλιά ΄Οθωνα και είχε διατελέσει για δύο περίπου χρόνια στρατηγός και υπουργός συμβάλλοντας τα μέγιστα στην οργάνωση των βαυαρικών στρατευμάτων που θα αποτελούσαν τον πυρήνα του Ελληνικού Στρατού. Η «ιστορική» αυτή σύνδεση της οικογένειας με την Ελλάδα ήταν γνωστή στους επιτελείς στο Βερολίνο και θεωρήθηκε ευνοϊκός παράγοντας στην προσπάθεια δημιουργίας αισθημάτων συμπάθειας στον ελληνικό πληθυσμό. Η πραγματικότητα όμως έμελλε να διαψεύσει τέτοιες προσδοκίες: ο Καρλ φον Λε Σουίρ, ως διοικητής της 117 Μεραρχίας Ορεινών Κυνηγών (Jager) στην Πελοπόννησο ήταν εξαιρετικά σκληρός απέναντι στον άμαχο πληθυσμό και βασική κατευθυντήρια οδηγία προς τους στρατιώτες του ήταν να αποφεύγουν οποιαδήποτε επαφή με αυτόν τον «γουρουνολαό» (schauvolk), όπως χαρακτηριστικά αποκαλούσε τους ΄Ελληνες. Απεβίωσε στη Σοβιετική ΄Ενωση το 1955, όντας αιχμάλωτος πολέμου.

2 Βλ. Μυστικά Αρχεία Φόρεϊν ΄Οφφις (Αγγλικό Υπουργείο Εξωτερικών), Φάκελος ΕΛΑΣ, Δικτατορία, Πόλεμος, Κατοχή, Μέση Ανατολή, Αντάρτικο, Δεκεμβριανά, Εκδόσεις Νέα Σύνορα – Αθήνα 1972.