Σε κλίμα χριστουγεννιάτικο

γράφει ο Οικονομολόγος Ηρακλής Ρούπας  ( herculesroupas.wordpress.com ) Κάθε χρόνο παρατηρούμε γύρω μας τον στολισμό για τα Χριστούγ...

γράφει ο Οικονομολόγος Ηρακλής Ρούπας

 (herculesroupas.wordpress.com)

Κάθε χρόνο παρατηρούμε γύρω μας τον στολισμό για τα Χριστούγεννα και τις εορτές που πλησιάζουν να εμφανίζεται όλο και πιο νωρίς. Ήδη οι βιτρίνες των μαγαζιών είναι έτοιμες, κάποιες τηλεοπτικές εκπομπές έχουν στολίσει το στούντιο και τα μπαλκόνια με τα πολύχρωμα φωτάκια πολλαπλασιάζονται ημέρα με την ημέρα. Είναι τόσο μεγάλη η αγοραστική δύναμη και η καταναλωτική ανάγκη που υποχρεώνουν σ΄ ένα τόσο εκτεταμένο εορταστικό κλίμα; Όχι βέβαια, και αυτό είναι πρόδηλο στον καθένα. Αντίθετα, θα περίμενε κανείς πως η εμφάνιση των στολιδιών και των λαμπιονιών θα καθυστερούσε όσο γινόταν σε εποχές οικονομικής δυσπραγίας. Πρόκειται, όμως, γι΄ άλλη μια αντίθεση στην Ελλάδα τής κρίσης.

Ειρωνευόμενος ένας οδηγός ταξί είπε πως, εάν συνεχίσουμε με αυτό το ρυθμό, σε λίγα χρόνια με την επιστροφή από τις διακοπές τού Αυγούστου θα αρχίζουμε να προετοιμαζόμαστε για τα Χριστούγεννα. Πως έτσι μας έχει καταντήσει η τηλεόραση και οι ξενόφερτες συνήθειες που υιοθετεί, που προβάλλει διαρκώς τους ξένους που γιορτάζουν, χωρίς να καταλαβαίνουν το δράμα των Ελλήνων. Και συνέχισε το μονόλογό του για την κρίση, τους πολιτικούς και την αναδουλειά που παρουσιάζει ο κλάδος του. Δεν ήθελα να αντιπαρατεθώ μαζί του, διότι η διαδρομή ήταν μικρή και θα αφήναμε τη συζήτηση στη μέση. Θα ήθελα ωστόσο να του δώσω μια απάντηση και σε αυτόν προσωπικά, αλλά και σε όλους όσους έχουν τον ίδιο προβληματισμό.

Ο Νοέμβριος δε μας έχει αφήσει ακόμα, κι όμως αισθανόμαστε πως οι εορτές είναι πολύ κοντά. Μπορεί να είναι πρώιμο το συναίσθημα, αλλά δεν έχει καμία σημασία. Και, βέβαια, δεν είναι η οικονομική ευμάρεια που το προκαλεί. Μακάρι να ήμαστε σε άλλες εποχές, όταν η οικονομική δυνατότητα τού καθενός τού επέτρεπε να καταναλώνει και η κατανάλωση με τη σειρά της προέκτεινε το εορταστικό διάστημα. Η αγορά, δυστυχώς, λίγο θα καταλάβει την αλλαγή, κι αυτό κοντά στις ημέρες των Χριστουγέννων. Γιατί, λοιπόν, έναν και πλέον μήνα πριν έχουμε μπει σε χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα;

Είναι η λαχτάρα, πιθανόν, για οποιαδήποτε αλλαγή, ακόμα και πρόσκαιρη, αρκεί να υπάρχει η αφορμή. Και τί καλύτερο θα μπορούσε να προσφερθεί από την «γιορτή των παιδιών», από τη «γιορτή τής χαράς»; Είναι η επιθυμία να διαφοροποιηθεί το κλίμα στο σπίτι, στη δουλειά, στους δρόμους. Ας μην αλλάζει η ουσία, είναι αρκετό που ένα στολισμένο δέντρο ή ένας στολισμένος δρόμος προαναγγέλλουν πως κάτι έρχεται. Αυτό που έρχεται το γνωρίζουμε όλοι. Είναι η ημέρα των Χριστουγέννων και η νέα χρονιά. Κάθε χρόνο έτσι γίνεται. Κι όμως κάθε χρόνο θέλουμε να ζούμε όλο και πιο παρατεταμένα το κλίμα τής επερχόμενης αλλαγής, και ας μην αλλάζει κάτι στο τέλος. Από τη μια είναι η ψευδαίσθηση που μας ευχαριστεί και, αναμφισβήτητα, η πραγματικότητα που όντως (;) προσφέρει το εορταστικό κλίμα στη ψυχολογία τού ανθρώπου.

Μια άλλη ερμηνεία θα μπορούσε να είναι η εμμονή των Ελλήνων στις παραδόσεις, που σε εποχές σαν αυτή που διανύουμε, νιώθουν την ανάγκη να τις τηρούν όλο και πιο έντονα, όσο μπορούν πιο εμφανώς. Και πάντα υπάρχει και η πιο πεζή εκδοχή, πως ακολουθούμε κι εμείς τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και Αμερικανούς στο παρατεταμένο εορταστικό κλίμα, μήπως έλξει η αγορά τους καταναλωτές (είναι κρίμα να τους ακολουθούμε όμως μόνο σε αυτό).

Όπως και να’χει, ανεξάρτητα από κάθε ερμηνεία, καθώς πρόκειται για υποκειμενική προσέγγιση, η εμφάνιση των χριστουγεννιάτικων, και όλων των συνεπαγομένων, διαμορφώνουν ένα ειδικό, έστω και παρατεταμένο, κλίμα, που τουλάχιστον οπτικά προσφέρει σε όλους μας. Επιφυλάσσομαι εάν είναι ικανό να αντισταθμίσει ή να και να αντιστρέψει προσωρινά την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Εάν η μιζέρια και η αθλιότητα που έχει προκληθεί μπορεί να ανασταλεί για έναν μήνα. Εάν μπορεί το εορταστικό περιβάλλον να μετριάσει τη γκρίνια και τις ασχήμιες τής καθημερινότητας. Εάν οι εκκλήσεις για προσφορά «από το υστέρημα» θα αποδώσουν όπως τα προηγούμενα χρόνια.

Αξίζει τον κόπο όμως για χάρη των παιδιών. Γι΄αυτή την κατηγορία των μικρών παιδιών, που ακόμα δε μπορούν ν΄αντιληφθούν τί γίνεται γύρω τους, με πόσο κόπο οι γονείς τους κατορθώνουν να τους προσφέρουν το χριστουγεννιάτικο κλίμα, που πεισματικά επιζητούν και τελικά το καταφέρνουν κάθε χρόνο και νωρίτερα. Ενδόμυχα, ίσως, θέλουμε κι εμείς οι μεγάλοι να παρασυρθούμε, περιμένοντας γι΄ άλλη μια φορά το «Πνεύμα των Χριστουγέννων», εκείνο που κι εμείς ακούγαμε στην ηλικία τους. Είναι μια μύχια και ανεξήγητη πεποίθηση όλων μας, πέρα από κάθε ορθολογισμό και κάθε πραγματικότητα, πως συμβάλλοντας στο στολισμό και στο εορταστικό κλίμα, θα πραγματοποιηθούν οι ευχές μας.