Επιπτώσεις από την έλλειψη αναπτυξιακής στρατηγικής

γράφει ο Οικονομολόγος Ηρακλής Ρούπας Σε μία περίοδο κατά την οποία, από πλευράς Ευρωπαϊκής στρατηγικής, συντελείται μία μικρή επανάσ...

γράφει ο Οικονομολόγος Ηρακλής Ρούπας

Σε μία περίοδο κατά την οποία, από πλευράς Ευρωπαϊκής στρατηγικής, συντελείται μία μικρή επανάσταση με αφορμή το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, η εγχώρια αναπτυξιακή πολιτική χαρακτηρίζεται από στασιμότητα και ασάφεια. Επιπροσθέτως, φαίνεται πως η αδυναμία του δημοσίου να πληρώσει έργα που πρέπει να ολοκληρωθούν από το τρέχον ΕΣΠΑ είναι πλέον ολοφάνερη, καθώς η νέα Κυβέρνηση, με λανθασμένη τακτική και πρακτική, χρησιμοποιεί τη ρευστότητα των κρατικών ταμείων για την κάλυψη βασικών αναγκών.

Φημολογείται πως ο Υπουργός Οικονομίας οριοθετεί μία νέα στρατηγική κατανομής κονδυλίων ΕΣΠΑ. Αυτή όμως η στρατηγική με ποιο γνώμονα σχεδιάζεται; Ποια φιλοσοφία την διέπει; Που εδράζεται η πραγματική της στόχευση; Αν αποτελεί σκέλος του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, τότε προς τι η καθυστέρηση; Αν όχι, τότε σίγουρα ο χρόνος είναι πολύ λίγος για συνολική επανατοποθέτηση ενός προγράμματος που θα καθορίσει την αναπτυξιακή πολιτική της επόμενης πενταετίας.

Θα πρέπει στο σημείο αυτό όμως να επισημάνουμε ότι οι προεκλογικές εξαγγελίες σχετικά με την ανάπτυξη επικεντρώνονταν κυρίως στα έργα υποδομής. Έργα, μεγάλο μέρος των οποίων οδηγούνται πλέον σε αναβολές ή και ακυρώσεις διαγωνισμών. Άλλη μία στρατηγική ανακολουθία, καθώς θα πρέπει να τονισθεί πως βραχυπρόθεσμα τα έργα υποδομών θα βοηθήσουν στην διατήρηση μία κάποιας αναπτυξιακής πορείας, μέχρι να ενταχθεί ο συνολικός αναπτυξιακός σχεδιασμός και αρχίσει να καταγράφεται πλέον σαν «δομική ανάπτυξη».

Στο Υπουργείο επικρατεί, σύμφωνα με πληροφορίες, η άποψη κατάτμησης των όσων έργων ενταχθούν, σε μικρότερα. Αν όμως λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι το μεγαλύτερο από τα έργα που έχουν προϋπολογιστεί είναι ο οδικός άξονας Πάτρας-Πύργου, κόστους περίπου 430 εκ ευρώ, τότε είναι δύσκολο να αντιληφθώ –γνωρίζοντας την γεωγραφία της περιοχής-πώς μία κατάτμηση θα έκανε ελκυστικότερο το έργο σε επενδυτές. Με αυτό όμως το σκεπτικό ο διαγωνισμός για ένα έργο πνοής για την περιοχή ακυρώθηκε.

Η «φιλοσοφική» διάσταση του Υπ. Αναπληρωτή Υποδομών, κ. Σπίρτζη, περί μη «φαραονικών» επενδύσεων, εκτός της πολιτικής διάστασης, προσκρούει στην εικόνα αποδοτικότητας και ελκυστικότητας της επένδυσης για υποψήφιους κατασκευαστές. Μπορεί θεωρητικά –ως πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ- να ευνοεί περισσότερους τοπικούς εργολάβους και μηχανικούς, δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής του όμως πως σήμερα η υπεργολάβοι των μεγάλων έργων λαμβάνουν τα συμφωνηθέντα από τις εργολήπτριες –που στηρίζονται με τραπεζικό δανεισμό-με καθυστέρηση. Πως θα αντέξουν οι μικρότερες εταιρίες το βάρος τέτοιων έργων;

Όταν η ακύρωση διαγωνισμού αφορά μία από τις κυριότερες αρτηρίες μεταξύ δύο πολύπαθων αναπτυξιακά νομών, γίνεται αντιληπτός ο λόγος που η χρήση κονδυλίων για την χρηματοδότηση της «γέφυρας Βαρουφάκη», σε συνδυασμό με πολιτικοϊδεολογικές προσεγγίσεις, οδηγεί σε καθυστερήσεις και ανυπαρξία σοβαρής αναπτυξιακής πολιτικής. Αν ο κύριος Σταθάκης, από την άλλη, καθυστερεί να εκπονήσει νέο αναπτυξιακό σχεδιασμό, τότε σίγουρα δεν μπορώ να φαντασθώ την «εξαίρεση» στην ουσία από τα αναπτυξιακά πλάνα ενός έργου πνοής που επηρεάζει άμεσα την αναπτυξιακή προοπτική μίας από τις φτωχότερες περιοχές της χώρας, την Αχαΐα.

Εκτιμώντας πως η ανυπαρξία σαφούς αναπτυξιακού σχεδιασμού, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, εντείνει το πρόβλημα της ύφεσης, είναι αδιανόητο να προσδοκούμε την έλευση επενδυτών, όταν το περιβάλλον παραμένει θολό και μετέωρο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Το θέμα «Ανάπτυξη» δεν χαρακτηρίζεται από μονοδιάστατη προσέγγιση δεδομένων. Ο σχεδιασμός θα πρέπει να αποτελεί προϊόν συλλογικής προσέγγισης και σχεδιασμού, ώστε επιτέλους να διαμορφωθεί ένας σταθερός, ελκυστικός και μακροπρόθεσμος ορίζοντας.