γράφει ο Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος Ξεχωριστά στολίδια της πατρίδας μας τα ξωκκλήσια, έχουν την τιμητική τους μετά το Πάσχα, που...
γράφει ο Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος
Ξεχωριστά στολίδια της πατρίδας μας τα ξωκκλήσια, έχουν την τιμητική τους μετά το Πάσχα, που είναι μαζί και η πρώτη ευκαιρία για εξόρμηση στη φύση με τον ερχομό της άνοιξης. Ένα και με τη Θεία Λατρεία, τις θαυματουργικές επιδράσεις στη ζωή μας, τις παραδόσεις και τους θρύλους, δίνουν οπωσδήποτε και στα χωριά μας την ιδιαίτερη χάρη τους.
Το προσκύνημα εκεί σε κάνει να αισθάνεσαι καθηλωμένος σε μια Παπαδιαμάντεια μυσταγωγία! Νοιώθεις πως βρίσκεσαι πιο κοντά στον ουρανό κι απαλλαγμένος για λίγο από κάθε βιοτική μέριμνα, επικοινωνείς απ’ ευθείας με τον Ύψιστο! Καταλαβαίνεις την «κλίση του ωτός» Του (85ος ψαλμός του Δαυίδ) ν’ ακούει την προσευχή σου!
Ύστερα από αναβολές πολλών χρόνων, μια προσωπική επιθυμία-τάμα στη μνήμη της Αγριδιώτισσας μητέρας μου, μας έφερε φέτος στις δύο του Μάη σ’ ένα από τα γραφικότερα των χωριών μας: στον Αϊ-Θανάση του Αγριδιού.
Δεν είχαν περάσει τρεις βδομάδες από τη μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης και η Πασχαλινή ατμόσφαιρα ήταν παντού ολοζώντανη. Xαρούμενη και γελαστή η φύση, σε τράβαγε από το χέρι να την ακολουθήσεις στο αλλού καλύτερο ξανάνιωμά της και τις λίγες ευκαιρίες που σου δίνονται για απόδραση, δεν τις αφήνεις να πάνε χαμένες. Έτσι, λοιπόν, ανταμώσαμε πρωί-πρωί, στο χάραμα, με συγγενείς και φίλους στο κέντρο του πανέμορφου χωριού. Περισσή η χαρά όλων μας, αφού πέρα από τη γιορτινή ατμόσφαιρα, με αρκετούς είχαμε και πολλά χρόνια να βρεθούμε. Η μέρα που ξημέρωνε με τους καλύτερους οιωνούς τράνευε τον ενθουσιασμό μας και θύμιζε στίχους του Εθνικού μας ποιητή:
«Καθαρότατον ήλιο επρομηνούσε
της αυγής το δροσάτο ύστερο αστέρι».
Μέχρι να βγει ο ήλιος έπρεπε να έχουμε καλύψει αρκετή διαδρομή, γιατί μετά τα πράγματα δυσκόλευαν. Γι’ αυτό ξεκινήσαμε σχεδόν αμέσως, με το σακίδιό του στον ώμο ο καθένας, μέσα στο οποίο είχα κάνει το κουμάντο του για το κολατσιό του, μετά το σχόλασμα της εκκλησίας.
Σε λίγο απολαύσαμε τη χρυσή ανατολή πίσω από το Χελμό και φτάνοντας στο διάσελο είχε ξημερώσει καλά. Κάτσαμε στις πέτρες να πάρουμε μια ανάσα. Οι πρώτες ακτίνες του ήλιου που έπεφταν πάνω στο κάτασπρο ξωκκλήσι, τού έδιναν ένα χρυσαφί χρώμα. Κόλλησε εκεί το βλέμμα μου και η σκέψη μου πισωγύρισε για λίγο νοσταλγικά σ’ ένα «κλεφτό» προσκύνημα στα παιδικά μου χρόνια με το φίλο μου το Θανάση, κάπως έτσι όπως το περιγράφει και ο άγιος των Ελληνικών γραμμάτων στο διήγημά του «φτωχός άγιος»:
«[…]Εάν γειτόνισσά τις είχε τάξιμο ν’ ανάψει τα κανδήλια του δείνος αγροτικού αγίου, χάριν του ξενιτεύοντος και θαλασσοπορούντος συζύγου της, εάν αγαθός ιερεύς μετέβαινε να λειτουργήσει εις εξωκκλήσιον, διεφεύγομεν την επίβλεψιν των γονέων μας και ετρέχομεν εθελονταί κατόπιν των ευλαβών προσκυνητριών, αίτινες εξεπλήττοντο αι ίδιαι ανακαλύπτουσαι ημάς συνοδοιπόρους, χωρίς άλλο εφόδιον ειμή ολίγον άρτον, όν είχομεν κλέψει από το ερμάριον της πατρώας οικίας[…]».
Δεν μπορούν να ξεχαστούν τα συναισθήματα εκείνου του «κλεφτού» προσκυνήματος, που μας έκαναν να βρεθούμε και οι δυο για λίγο στη θέση του παπά-Κονόμου, από το διήγημα «Κουκκίτσα» του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη:
«[…]Όταν απερνούσεν από τον Άγι-Αντώνη – και απερνούσε κάθε βράδυ, εκείναις ταις ημέραις ο παπά-Κονόμος, καβάλα στο γαδουράκι του – ησθάνετο μεγάλην χαράν να ξεπεζεύση εις την αυλίτσαν του μικρού εξωκκλησίου, να έμβη μέσα, να χαιρετίση τας αγίας εικόνας και έπειτα να καθίση στο μόνον στασιδάκι, όπου υπήρχε – διά τον ψάλτην – και να ξεκουρασθή, αφαιρούμενος σιωπηλός με τα μικρά κανδήλια, οπού εφεγγοβολούσαν εκεί, στην αράδα, την γαλήνην και την ανάπαυσιν, πραγματικήν εκεί και ζωντανήν ανάπαυσιν, αντανακλώντα το ακίνητόν των φως εις τας ακινήτους μορφάς των αγίων[…]».
Αξέχαστα είναι και τα καινούργια αθλητικά παπούτσια του Θανάση που το στένευαν. Μόλις γυρίσαμε στο χωριό τα έπλυνε καλά και μετά δυο μέρες πήγε στο μαγαζί που τα είχε πάρει στο Σοπωτό και τα άλλαξε με μεγάλη ευκολία!
Συνεχίσαμε ν’ ανεβαίνουμε, ακολουθώντας τις οδηγίες των ντόπιων που ήξεραν καλά το μονοπάτι. Σε πολλές μεριές το είχαν κλείσει οι κλώνοι των δέντρων, που τα θυμόμαστε μικρούς θάμνους. Απάτητο τώρα κι αυτό από κοπάδια και τσοπάνηδες, δεν θα μπορούσε να είναι άλλη η μοίρα του. Κάποιες σαύρες άφηναν βιαστικά τις πέτρες, πάνω στις οποίες απολάμβαναν αμέριμνα τον πρωινό ανοιξιάτικο ήλιο, ενοχλημένες και φοβισμένες από την παρουσία μας στο χώρο τους, για να βρουν βιαστικά το κοντινότερο ασφαλές καταφύγιο.
Ένα ακόμα μικρό ξανάσασμα ήταν απαραίτητο στο επόμενο ισωματάκι. Οι βαθιές εισπνοές μας γέμισαν πεντακάθαρο βουνίσιο αέρα, αρωματισμένο με τις μεθυστικές μοσχοβολιές από τ’ αγριολούλουδα! Τι μεγαλείο! Έμοιαζαν, θαρρείς, θυμίαμα της φύσης αυτές οι μοσχοβολιές, που συνόδευε τους πρωινούς αναστάσιμους ύμνους των πουλιών του δάσους στο Δημιουργό! Κι ο βόμβος από τα έντομα που πέταγαν από λουλούδι σε λουλούδι να ρουφήξουν το νέκταρ, με την ίδια λαχτάρα που ρουφάγαμε κι εμείς τη φύση, έλεγες ότι ισοκρατούσε στους φτερωτούς ψάλτες!
Άλλα πουλιά πέταγαν και μάς μάγευαν με τα άδολα ερωτικά τους παιχνιδίσματα στον αέρα, υπακούοντας κι αυτά στην εντολή του Δημιουργού «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε». Κι άλλα κράταγαν στο ράμφος τους τα απαραίτητα… οικοδομικά υλικά, πασχίζοντας να χτίσουν το δικό τους σπιτικό, για να στεγάσουν εκεί τα όνειρά τους και τις ελπίδες τους.
Τι καλύτερα λόγια από εκείνα του ψαλμωδού να βρεις να μιλήσεις γι’ αυτή την τέλεια αρμονία γύρο σου: «Μέγας εί, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα Σου και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμασίων Σου»!
Φτάσαμε στην κορυφή στο ξωκκλήσι στο δοξαστικό του όρθρου. Προσκυνήσαμε, αφήνοντας με ευλάβεια λίγα αγριολούλουδα στην εικόνα του αγίου, που είχαν μαζέψει ανεβαίνοντας οι γυναίκες.
Εδώ τα νοιώθει κανείς όλα υπερκόσμια: το προσκύνημα, τα συναισθήματα, το αγνάντεμα. Πεντακάθαρη η ατμόσφαιρα και το μάτι σου δεν χόρταινε ν’ αγναντεύει αχόρταγα πλαγιές, ρεματιές, κάμπους, βουνά και λαγκάδια, όλα στο απόλυτο πράσινο. Μοναδική εξαίρεση οι μακρινές βουνοκορφές του Χελμού από τη μια και του Ερύμανθου από την άλλη που χιονοκρατούσαν ακόμη.
Αμέσως μετά τη Θ. Λειτουργία ο παπα-Νεοκλής διάβασε και τις κουλούρες, τάματα προσκυνητών, που έκοψαν και μοίρασαν οι ίδιοι στο εκκλησίασμα. Όλοι έπαιρναν και δεύτερο και τρίτο κομμάτι που φύλαγαν στο μαντήλι, ευλογία για όσους είχαν μείνει σπίτι.
Αποχαιρετίσαμε τον άγιο και το σημείο που μας χάρισε απλόχερα την απεραντοσύνη με μια αναμνηστική φωτογραφία στην «αυλίτσα του μικρού εξωκκλησίου», πάνω στο βράχο και κατηφορίσαμε για το Μαυροκούτσουρο, στο καθιερωμένο σημείο για το φαγητό. Κατεβαίνοντας αντικρίσαμε το ξωκκλήσι της Ανάληψης, περιμετρικά του οποίου σώζονται ερείπια του Φράγκικου κάστρου. Λίγο πιο κάτω άλλα, πολύ μεταγενέστερα ερείπια από το πρώτο χωριό που βρισκόταν παλιότερα εκεί, το Παλιοχώρι.
Στο Μαυροκούτσουρο κάτσαμε όλοι κάτω από τη φιλόξενη σκιά του μεγάλου δέντρου. Άνοιξαν τα σακίδια, στρώθηκαν τα μεσάλια και ο παπα-Νεοκλής ευλόγησε την «βρώσιν και την πόσιν». Κάθε παρέα πρόσφερε από τα δικά της εδέσματα και η ποικιλία γεύσεων ήταν μεγάλη. Το κρασί και το τσίπουρο εύφραναν ακόμα περισσότερο τις καρδιές μας, μα όλο αυτό το γεύμα ήταν μια μικρογραφία μόνο της παλιάς συνήθειας στον ίδιο χώρο, με όργανα, χορούς και τραγούδια, μέχρι το απόγευμα.
Ευχηθήκαμε «και του χρόνου» και κατηφορίσαμε, ενισχυμένοι πνευματικά από το προσκύνημα στον άγιο και την μεταξύ ουρανού και γης Θεία Λειτουργία. Αναβαπτισμένοι και στη γενέθλια φύση και μαζί με το αντάμωμα και το μικρό πανηγύρι γεμίσαμε πολύ θετικά συναισθήματα και εφοδιαστήκαμε με νέες δυνάμεις. Η μελαγχολία, όμως, άρχισε να μας καταλαμβάνει, αφού μια σπάνια εμπειρία έφτανε στο τέλος της.
Παρόμοια άρθρα:
Νίκος Παπακωνσταντόπουλος
Ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος γεννήθηκε στο Λειβάρτζι του Δήμου Καλαβρύτων. Πέραν του λειτουργήματός του (Διπλωματούχος Νοσηλευτής) δραστηριοποιείται και στο λογοτεχνικό χώρο, με εκδόσεις βιβλίων και δημοσιεύσεις άρθρων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Είναι παντρεμένος με την Ελένη Γάλλιου από το Γοργόμυλο Πρέβεζας και έχουν δύο παιδιά.
φωτογραφίες Νίκος Παπακωνσταντόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.