20 Οκτώβρη 1912: Η απελευθέρωση των Γιαννιτσών και Καλαβρυτινοί αγωνιστές

Η μάχη των Γιαννιτσών έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις σημαντικότερες των Βαλκανικών πολέμων, αφού άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση τη...

Η μάχη των Γιαννιτσών έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις σημαντικότερες των Βαλκανικών πολέμων, αφού άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Η προέλαση του Ελληνικού Στρατού κατά των τουρκικών δυνάμεων άρχισε στις 19 Οκτωβρίου 1912 και η υπεροχή των Ελλήνων υπό τον Διάδοχο Κωνσταντίνο είχε σαν αποτέλεσμα την κατάληψη της πόλης σε μικρό χρονικό διάστημα και μάλιστα υπό εξαιρετικά δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Μεταξύ των πολεμιστών εκεί και οι Καλαβρυτινοί:
Α. Πεσόντες Καλαβρυτινοί στη νικηφόρα μάχη των Γιαννιτσών:
1: Στρατιώτης Μουρτζούλος Ιωάννης από τους Λαπαναγούς Καλαβρύτων.
2: Στρατιώτης Οικονομόπουλος Βασίλειος του Αλεξίου, από το Βραχνί Καλαβρύτων.
Σε μνημείο που έχει ανεγερθεί από το Δήμο Γιαννιτσών συμπεριλαμβάνονται τα ονόματά τους.

Β. Επιζήσαντες Καλαβρυτινοί μαχητές που έλαβαν μέρος στη μάχη των Γιαννιτσών, σε πολλές ακόμα της περιόδου εκείνης και που έλαβαν και μετάλλια:
1: Ανθυπολοχαγός Σακελλαρόπουλος Λουκάς του Αλεξάνδρου.
2: Υπαξιωματικός (ΠΒ) Καλογερόπουλος Γεώργιος από τους Καμενιάνους Καλαβρύτων. Προήχθη σε αξιωματικό και έφτασε μέχρι το βαθμό του στρατηγού.
3: Στρατιώτης Αλεβίζος Ανδρέας, από το Δεχούνι Καλαβρύτων.
4: Στρατιώτης Ασημακόπουλος Βασίλειος, από το Αγρίδι Αροανίας Καλαβρύτων.
5: Στρατιώτης Ανδρουτσόπουλος Αλέξανδρος από τους Καμενιάνους Καλαβρύτων.
6: Στρατιώτης Σπυρόπουλος Ανδρέας του Αντωνίου, από τον Πλάτανο Αχαΐας και Ήλιδος.
7: Στρατιώτης Σπυρόπουλος Χρήστος από τα Σουδενά Καλαβρύτων.
8. Στρατιώτης Παπακωνσταντόπουλος Κωνσταντίνος του Γεωργίου, από το Λειβάρτζι Καλαβρύτων.
9. Στρατιώτης Παρεδρόπουλος (μετέπειτα Γιαννόπουλος) Δημήτριος από την Κερέσοβα (σημερινή Κερασιά) Καλαβρύτων. Μια ιστορική φωτογραφία αμέσως μετά την νικηφόρα μάχη των Γιαννιτσών, στην οποία εικονίζονται ο Κωνσταντίνος Παπακωνσταντόπουλος (παππούς μου), ο Δημήτριος Παρεδρόπουλος κι ένας ακόμα Καλαβρυτινός από την Μορόχοβα-σημερινή Πλάκα Καλαβρύτων, ήταν η αφορμή της συγγραφής της συλλογής αφηγημάτων μου, με τίτλο «Η Φωτογραφία», εκδόσεις «ΑΠΕΙΡΟΣ ΧΩΡΑ», 2012.
10: Στρατιώτης Παρασκευόπουλος Αλέξιος από το Λειβάρτζι Καλαβρύτων. Στην μετέπειτα ζωή του υπήρξε σιδηρουργός και λαϊκός οργανοπαίκτης (ταβούλι-νταούλι).
11: Στρατιώτης (ΠΒ) Φωτόπουλος Ανδρέας από τους Καμενιάνους Καλαβρύτων. Ήρθε από την Αμερική, προκειμένου να πολεμήσει ως εθελοντής. Όταν αργότερα, πολίτης πλέον, αλλά σε νεαρή ακόμη ηλικία, αρρώστησε βαριά από τις πολεμικές κακουχίες και νοιώθοντας το τέλος του, κάλεσε τον συγγενή του Φωτόπουλο Ιωάννη ή Γιαννέλο, επίσης μαχητή στα Γιαννιτσά, και του χάρισε ένα ρολόι που είχε από την Αμερική, ως ενθύμιο των πολέμων 1912-1913. Το ρολόι αυτό είχε κατασκευαστεί στην Αμερική, με δική του παραγγελία και είχε δυο Ελληνικές σημαίες και το ονοματεπώνυμό του στην πλάκα του.
12: Στρατιώτης (ΠΖ) Φωτόπουλος Ιωάννης ή Γιαννέλος του Γεωργάκη, ο επονομαζόμενος και «Γερμανός», από τους Καμενιάνους Καλαβρύτων.
13: Ένας ακόμη στρατιώτης από την περιοχή δυτικά της επαρχίας των Καλαβρύτων, πιθανόν από το χωριό Μορόχοβα (σημερινή Πλάκα), αγνώστου ονόματος (εικονίζεται όρθιος στη φωτογραφία-εξώφυλλο του βιβλίου «Η Φωτογραφία).

14: Στρατιώτης (ΠΖ) Νικόλαος Θ. Κυριαζής από το Λεχούρι 
Απαραίτητο να υπογραμμιστεί ότι όλοι τελειώνοντας ο πόλεμος, οι επιζήσαντες ήρωες συνέχισαν αθόρυβα τη ζωή τους στα χωριά τους, καλλιεργώντας τα λίγα και μικρά κτήματά τους, ενώ παράλληλα ασχολήθηκαν με την κτηνοτροφία ή διάφορες άλλες δραστηριότητες.

Η τηλεοπτική εκπομπή «Μια φωτογραφία – μια ιστορία»
Εκπληρώνοντας ένα παλαιότερο «τάμα», στο προσκύνημά μου στα Γιαννιτσά τον Ιούλιο του 2021 μου δόθηκε υ ευκαιρία και συμμετείχα σε εκπομπή του τοπικού τηλεοπτικού σταθμού PELLA TV, με τίτλο «Μια φωτογραφία – μια ιστορία» και με υπότιτλο «Προσκύνημα εγγονού στα ηρωικά χνάρια του παππού του στη Μακεδονία», του Στρατηγού (ε.α.) της ΕΛΑΣ κ. Βασίλη Τραούδα που μεταδόθηκε στις 29.7.2021 και σε επανάληψη δύο μέρες μετά. Η εκπομπή έχει αναρτηθεί και στο διαδίκτυο (YouTube) και μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ:

Σημειώνεται δε, ότι στην εκπομπή συμμετείχε και ο επίσης στρατηγός (ε.α.) της ΕΛΑΣ και συγγενής μου κ. Παναγιώτης Γιαννούλας.
Να σημειώσω, τέλος, ότι και τα Γιαννιτσά γνώρισαν τη θηριωδία την ναζιστικών στρατευμάτων στις 14 Σεπτεμβρίου 1944, με τη σφαγή πολλών δεκάδων κατοίκων τους. Γι’ αυτό έχει προταθεί από τον γράφοντα με κοινό αίτημα η αδελφοποίηση και δύο ιστορικών και μαρτυρικών πόλεων.
-------------------------------------


Πηγές:
- «Ιστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων», του Αθανασίου Τζώρτζη
- Νίκου Χρ. Παπακωνταντόπουλου «Η φωτογραφία», εκδόσεις «ΑΠΕΙΡΟΣ ΧΩΡΑ», 2012
- «Το Λειβάρτζι χτες και σήμερα», λεύκωμα του Συλλόγου Λειβαρτζινών Αθήνας,-εκδόσεις «ΑΝΑΔΡΑΣΗ», 2005
- Πληροφορίες από τον εκ Καμενιάνων Καλαβρύτων ερευνητή και συγγραφέα Γεώργιο
Φωτόπουλο
- Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ
- Διαδίκτυο

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος
Ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος γεννήθηκε στο Λειβάρτζι του Δήμου Καλαβρύτων. Σπούδασε Νοσηλευτική, λειτούργημα το οποίο και άσκησε για 37 χρόνια. Από τον Οκτώβριο 2015 είναι συνταξιούχος. Παράλληλα, δραστηριοποιείται και στο λογοτεχνικό χώρο εδώ και δύο δεκαετίες, με εκδόσεις βιβλίων και δημοσιεύσεις άρθρων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα στη λαογραφία του Τόπου του. Είναι παντρεμένος με την Ελένη Γάλλιου από το Γοργόμυλο Πρέβεζας και έχουν δύο παιδιά.





ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:


Βιβλίο: «Η φωτογραφία» αφηγήματα του Νίκου Παπακωνσταντόπουλου