Das UNTERNEHMEN KALAVRITA -12- Η διαταγή της εκτέλεσης των αιχμαλώτων

Οι Γερμανοί αιχμάλωτοι στο Καρνέσι καθ οδόν προς Μαζέικα (29.10.43) φώτο από το Αρχείο του Εφεδρικού ΕΛΑΣ Καλαβρύτων ΚΑΤΟΧΗ - ΑΝΤ...

Οι Γερμανοί αιχμάλωτοι στο Καρνέσι καθ οδόν προς Μαζέικα (29.10.43) φώτο από το Αρχείο του Εφεδρικού ΕΛΑΣ Καλαβρύτων

ΚΑΤΟΧΗ - ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ

Εθνική - Διεθνής Ανασκόπηση

Απολογισμός - Διαπιστώσεις - Κρίσεις - Συμπεράσματα

DAS UNTERNEHMEN KALAVRITA

Αντίποινα ή Πολιτικό Έγκλημα

Προδημοσίευση βιβλίου Δημητρίου Κανελλόπουλου

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκεύαση απόδοσης του περιεχομένου της ιστορικής έρευνας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφίσεως ή άλλο, χωρίς γραπτή άδεια του Ι.Α.Κ. (Ν 2121/1993

-12-

οι σωροί των Γερμανών αιχμαλώτων κατά τον ενταφιασμό τους στο Νεκροταφείο της Αγίας Βαρβάρας στην Τρίπολη (23.12.1943) φωτό από τα Γερμανικά αρχεία

4.7. Η διαταγή της εκτέλεσης των αιχμαλώτων

Διαπιστώσεις - κρίσεις

Η εκτέλεση [δολοφονία] των γερμανών, [Αλσατών - Αυστριακών - Πολωνών - Γερμανών], αιχμαλώτων της μάχης Ρωγών-Κερπινής [16-17.10.1943] από τον ΕΛΑΣ Πελοποννήσου,1 στις 07.12.1943 στο Χελμό [Μαγείρου - Γερμανογκρεμό - Μάζι], έχει δημιουργήσει πολλές συζητήσεις, ερμηνείες, και σχόλια, θεωρείται δε από πολλούς, ως η κυρία αιτία του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Η σύγχυση δημιουργήθηκε σκόπιμα από το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, η ηγεσία του οποίου προσπάθησε να δικαιολογήσει (;) ένα αποτρόπαιο έγκλημα. Γιατί οι αιχμάλωτοι, κάθε εθνικότητας και Φυλής, είναι πράγμα ιερό και απολαμβάνουν την προστασία της συνθήκης της Χάγης [1937], Μετά το Ολοκαύτωμα [05-15.12.1943] κυκλοφόρησαν πολλές φήμες και, κυρίως, επικράτησε η θέση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ ότι «[...] πρώτα οι γερμανοί κατάστρεψαν τα Καλάβρυτα και τα γύρω χωριά και συνοικισμούς και ύστερα ο ΕΛΑΣ εκτέλεσε τους Γερμανούς αιχμαλώτους [15.12.1943] [...]». Την απαράδεκτη αυτή θέση διατύπωσε και ο ίδιος ο αρχηγός του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου Σμήναρχος Δημήτριος Μίχος [Καπετάν Σταυραετός], σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Αυγή [1960]. Ο ισχυρισμός αυτός του Μίχου παίρνει διαστάσεις ιλαρότητας, όταν ο ίδιος μαζί με τον Αλέξανδρο [Κασσάνδρα] και Αχιλλέα [Μπλάνα] υπόγραψαν στις 04.12.1943 στα Καλάβρυτα για την εκτέλεση των Γερμανών αιχμαλώτων. Ο ιστορικός Περικλής Ροδάκης κατέβαλε μια ανεξήγητη προσπάθεια συσκότισης του θέματος, δίδοντας στα κείμενά του διάφο ρες ημερομηνίες εκτέλεσης των γερμανών αιχμαλώτων όπως 15.12.1943, 12.12.1943, 08.12.1943 [εφημερίδα Αυγή 1960, Αζανιάδα 1970, βιβλίο Καλάβρυτα 1943 κ.λπ.]. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Γραμματέας του ΕΑΜ Αχαΐας Ηλίας Παπαστεριόπουλος, συγγρα φέας του επτάτομου βιβλίου του, Ο Μωρηάς στα όπλα, αναφέρει ότι [...] η εκτέλεση, των γερμανών αιχμαλώτων της μάχης Ρωγών-Κερπινής, έγινε στις 17.12.1943, στηριζόμενη στη δήθεν ανακοίνωση της Γερμανικής Στρατιωτικής Διοίκησης Πελοποννήσου [Ιανουάριος 1944], που δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα, Σημαία Καλαμάτας [...]. Σχετική έρευνα στα αρχεία της Σημαίας απέδειξε ότι η γερμανική ανακοίνωση αναφέρει σαν ημερομηνία εκτέλεσης των αιχμαλώτων την Τρίτη 07 Δεκεμβρίου 1943 και όχι τη 17.12.1943, δηλαδή, το 07 έγινε 17. Σε παρατήρηση του Ιστορικού Ερευνητή Δημήτρη Κανελλόπουλου, για το λανθασμένο του ισχυρισμού, ο Παπαστεριόπουλος, [Δικηγόρος] μας συνέστησε ότι [...] για εθνικούς λόγους [...] να υιοθετήσουμε ως ημερομηνία εκτέλεσης τη 17.12.1943 και στα δικά μου άρθρα και έρευνες (1978) [...].Η ιστορική έρευνα ερεύνησε τα πραγματικά γεγονότα και τη σωστή ημερομηνία εκτέλεσης των Γερμανών αιχμα λώτων. Αναζήτησε με επιμονή την ανεύρεση γραπτών ντοκουμέντων, που να αποδει κνύ ουν την αληθινή ημερομηνία εκτέλεσης των αιχμαλώτων. Έτσι, αναζήτησε και βρήκε γραπτές εκθέσεις στο Ομοσπονδιακό Στρατιωτικό Αρχείο του Φράιμπουργκ [ΒΑ-ΜΑ], καθώς και τη διαταγή του ΕΛΑΣ εκτέλεσης των αιχμαλώτων. Οι Γερμανικές εκθέσεις αναγράφουν, τόσο στο Πολεμικό Ημερολόγιο της 117 Joger Division, που σχεδίασε, οργάνωσε και εκτέλεσε την Unternehmen Kalawryta (Επιχείρηση Καλάβρυτα), όσο και στις εκθέσεις της A.A. 116 Μάχιμης Μονάδας Αναγνωρίσεων της Βέρμαχτ, που είχε σαν αποστολή την απελευθέρωση των γερμανών αιχμαλώτων αλλά και την ανεύρεση, περισυλλογή και ταφή των πτωμάτων των εκτελεσθέντων, επί των εκθέσεων της Βέρμαχτ, όσο και εκθέ σεων νεκροψίας, επί των πτωμάτων των εκτελεσθέντων. Ημερομηνία εκτέλεσης [δολοφονίας], η Τρίτη 07 Δεκεμβρίου 1943 ώρα 18.00. Στην εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ [αριθ. Φύλλου 05/05.11.1946 Μαζέϊκα - Καλάβρυτα, εκδότης Χρήστος Σταματό που λος] καταγράφεται η διαταγή εκτέλεσης των γερμανών αιχμαλώτων του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου, η οποία έχει κατά λέξη ως εξής:

Ε.Λ.Α.Σ.
ΙΙΙ Μεραρχία Πελ/νήσου Σ.Δ. 04.12.1943
Ι. Επιτελ. Γραφείον Προς το Φρουραρχείον Μαζέϊκων
Αριθ. Πρωτ. 11784
Εις εκτέλεσιν των υπό των Γερμανών εκτελεσθέντων αθώων πολιτών [εκτέλεση 118 άμαχων πατριωτών στο Μονοδένδρι Λακωνίας την 25 Νοεμβρίου 1943 από τη Βέρμαχτ]
Εντελλόμεθα
Όπως εκ του στρατοπέδου αιχμαλώτων [Μαζέϊκων] χωρίσητε άπαντας τους Γερμανούς αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και στρατιώτας από τους τοιούτους των άλλων εθνικοτήτων και εκτελέσητε αυτούς.
Φροντίσατε, ίνα μη γίνη αντιληπτή η ενέργειά σας αύτη αφ' ενός μεν εκ μέρους των υπολοίπων κρατουμένων στρατιωτών εις τους οποίους πρέπει να μείνη η εντύπωσις, ότι οι υπό εκτέλεσιν πρόκειται να μεταφερθούν εις άλλο μέρος όσο και εκ μέρους των πολιτών. Αναφέρατε εκτέλεσιν παρούσης.
Ακριβές αντίγραφον Αλέξανδρος (Κασσάνδρας)
Το Α΄ Γραφείον Μίχος
Τ.Δ. Πότης (Μαντζουράνης) Αχιλλέας (Μπλάνας)

Είχε προηγηθεί η πρόταση του Φρουραρχείου ΕΛΑΣ Μαζέϊκων προς το Αρχηγείο ΕΛΑΣ Πελοποννήσου [αναφορά αριθ. 31/20.11.1943 Φρουράρχου Μαζέϊκων Λοχαγού Σωτήρη Σωτηρόπουλου (Κριαράς)], να απομακρυνθούν οι αιχμάλωτοι από τα Μαζέϊκα. Το Αρχηγείο ΕΛΑΣ Πελοποννήσου απέρριψε την πολύ σωστή αυτή πρόταση και απάντησε, ως εξής:

Ε.Λ.Α.Σ.
ΙΙΙ Μεραρχία Πελ/νήσου Προς το Φρουραρχείον Μαζέϊκων
Ι. Επιτελ. Γραφείον
Αριθ. Πρωτ. 1774.
Γνωρίζουμεν υμίν επί της υπ' αριθ. 31/20-11-43 αναφοράς σας, ότι δεν είναι δυνατή προς το παρόν η απομάκρυνσις εκ της περιφερείας σας του στρατοπέδου αιχμαλώτων.
Σ.Δ. 1/12/43
Ακριβές αντίγραφον Δ. Μίχος
Το Α΄ Γραφείον Α. Καλαματιανός
(Τ.Δ.) Πότης (Μαντζουράνης)
Κοινοπ. 1ον Γραφείον Τάγματος

Η διαταγή εκτέλεσης των αιχμαλώτων του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου [04.12.1943] λαμβάνει, ως αφορμή την εκτέλεση [δολοφονία] από τους Γερμανούς στις 25.11.1943 εκατόν δεκαοκτώ (118) άμαχων πατριωτών στο Μονοδένδρι Σπάρτης, κυρίως Γιατρών - Δικηγόρων - Μηχανικών κ.λπ. Η Διαταγή του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου υπαγορεύτηκε από τον Άγγλο σύνδεσμο της SOE 133 Antony Antrious (Αντώνη), επί παρουσία του Μίχου - Αλέξανδρου - Αχιλλέα, οι οποίοι και την υπέγραψαν, στο σπίτι της εξαδέλφης του Μίλτου Μπαλαλά, όπου ενοσηλεύετο ο Μίχος, που είχε προσβληθεί από γρίπη. Σημειώνεται, ότι την ίδια ημέρα εκτέλεσης των 118 πατριωτών στο Μονοδένδρι Λακωνίας, το Πελοποννησιακό Γραφείο Πελοποννήσου [Κ.Κ.Ε.] αποφάσιζε, την εκτέλεση των γερμανών αιχμαλώτων [Πουρναριά 25.11.1943]. Τη διαταγή έγραψε πρώτα σε χειρόγραφο ο επιτελάρχης του Αρχηγείου ΕΛΑΣ Πότης [Μαντζουράνης], δακτυλογραφήθηκε στη γραφομη χανή της Κοινότητας Καλαβρύτων, από το γραμματέα του 12 Συντάγματος ΕΛΑΣ Πάνο Πόλκα, επικυρώθηκε από τον Πότη [Μαντζουράνη] και διαβιβάστηκε με αγγελιοφόρο στις 05.12.1943 στο Φρουραρχείο Μαζέϊκων Σωτηρόπουλο. Οι αιχμάλωτοι την ίδια ημέρα [05.12.1943] οδηγήθηκαν στο Πλανητέρου, έμειναν εκεί όλη την ημέρα της επομένης [06.12.1943] στο Δημοτικό Σχολείο Πλανητέρου. Οι κάτοικοι του Πλανητέρου, λόγω της τοπικής ενορίας [Αγίου Νικολάου], προσέφεραν στους αιχμαλώτους φαγητό και γλυκίσματα.

Τις απογευματινές ώρες της 06.12.1943 ο Συνταγματάρχης του ΕΛΑΣ Σπύρος Σέβος, έδωσε την εντολή στο λοχαγό του 6ου Συντάγματος ΕΛΑΣ Κορινθίας Ανδρέα Τρακαδά [...] να παραλάβει τους 81 γερμανούς αιχμαλώτους, να τους οδηγήσει στου Μαγείρου και να τους εκτελέσει [...]. Ο Τρακαδάς αρνήθηκε να εκτελέσει τη διαταγή Σέβου, λέγοντας ότι [...] είμαι στρατιωτικός, δε δολοφονώ αιχμαλώτους, εφόσον δεν υπάρχει δικαστική απόφαση εκτέλεσης (Ανταρτοδικείου) [...]. Τελικά οι αιχμάλωτοι οδηγήθηκαν στο Μάζι [07.12.1943] από ομάδα τοπικών ανταρτών, αφού τους παρέλαβε η ομάδα του 11ου Συντάγματος Αρκαδίας [Διοικητής Λοχαγός Χρήστος Στασινόπουλος], η οποία με τη συγκατάθεση και την παρουσία των Άγγλων συνδέσμων της SOE 133 τους εκτέλεσε (δολοφόνησε) την Τρίτη 07.12.1943, την ώρα που η A.A. 116 Μάχιμη Ομάδα Αναγνωρίσεων έμπαινε στα Μαζέϊκα.

Ο Πότης (Μαντζουράνης) επιβεβαίωσε τα ανωτέρω σε μαγνητοφωνημένη συνέντευξη στον Ιστορικό Ερευνητή Δημήτρη Κανελλόπουλο (Λυκόβρυση Αττικής, Ιανουάριος 2002), ο οποίος και παρέδωσε στο ΙΑΚ ολόκληρο το Αρχείο του. Ο Πότης Μαντζουράνης, για το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, έχει ομολογήσει τα εξής: (...) Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων και ειδικότερα η εκτέλεση των αιχμαλώτων είχε σαν αντικειμενικό σκοπό, τη δυσφήμιση της Ηγεσίας του ΕΛΑΣ, μετά την ομόφωνη απόφαση του Ανωτάτου Πολεμικού Συμβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου (Αγγλίας) της 25.11.1943. Η όλη ιστορία Μάχης Κερπινής, σύλληψης αιχμαλώτων, πέρασμα από Καλάβρυτα, δολοφονία των τριών (3) τραυματιών αιχμαλώτων στα Καλάβρυτα, το φιάσκο των διαπραγματεύσεων, για την απελευθέρωση των αιχμαλώτων, η εκτέλεση των αιχμαλώτων κ.λπ., ήταν μια καλοστημένη παγίδα των Άγγλων στην οποία, δυστυχώς, πέσαμε και καταλήξαμε στα δραματικά γεγονότα του Δεκεμβρίου 1943. Ύστερα από τόσα χρόνια αυτοκριτικής, νιώθω κι εγώ ένοχος, γιατί συντέλεσα να πραγματοποιηθεί έστω και με τον τρόπο που έδρασα σαν επιτελάρχης του ΕΛΑΣ, μια τέτοια απαράδεκτη σφαγή (...). Αποδεικτικά στοιχεία για τα ανωτέρω έχει δώσει ο δάσκαλος Γιώργος Τσάμης, Αντάρτες του ΕΛΑΣ που συμμετείχαν στην εκτέλεση (Ασημακόπουλος κ.λπ.), Γερμανοί διασωθέντες αιχμάλωτοι (Βαλτέρ - Ντόννερ) κ.ά. Μάλιστα ο διασωθείς αιχμάλωτος Rozer Walter σε μαγνητοφωνημένη συνέντευξή του στον Ιστορικό Ερευνητή Δημήτρη Κανελλόπουλο (Σεπτέμβριος 1991, Ξενοδοχείο Σάρων, Ισθμός Κορίνθου), αλλά και σε ρητή δήλωσή του προς τους Πάνο Πόλκα, Ανδρέα Παπανδρέου, Κωστάκη Κουτσουρή και Θάνο Τσαπάρα (Καλάβρυτα, Σεπτέμβριος 1991), ομολόγησε απερίφραστα ότι (...) η δολοφονία των αιχμαλώτων έγινε στου Μαγείρου την 07.12.1943 με την προτροπή και παρουσία των Άγγλων Συνδέσμων της SOE 433 (...).

Συμπεράσματα:

1.- Ο ΕΛΑΣ Β. Πελοποννήσου είχε διαβρωθεί από την ομάδα Μαντζουράνη-Μουτούση-Λάγιου-Σμυρνιωτόπουλου, που δρούσε για λογαριασμό της Αντικομμουνιστικής Σταυροφορίας των ΄Αγγλων Συνδέσμων της SOE 133.

2.- Στην περίπτωση των αιχμαλώτων του Λόχου Σόμπερ αυτοπαγιδεύτηκε, παραβίασε κάθετα τις ρητές εντολές του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ και έπεσε στην παγίδα των Γερμανών - ΄Αγγλων στο θέμα των λεγόμενων διαπραγματεύσεων για την τύχη των αιχμαλώτων. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και το Πελοποννησιακό Γραφείο (Κ.Κ.Ε.) που οδήγησε την ηγεσία του ΕΛΑΣ σε αδιέξοδο. 

3.- Στην περίπτωση της δολοφονίας των τριών τραυματιών αιχμαλώτων η προπαγάνδα και η μεθόδευση των ΄Αγγλων συνδέσμων της SOE 133 με τις πρωτοβουλίες του Φρουράρχου ΕΛΑΣ Καλαβρύτων αγρονόμου Γ. Σμυρνιωτόπουλου, φορτώθηκε ένα ειδεχθές έγκλημα με την ανέντιμη ανάμειξη του ονόματος του αρχιάτρου του ΕΛΑΣ Ανδρέα Παυλόπουλου, στον οποίο φόρτωσαν τις ευθύνες της δολοφονίας των τραυματιών αιχμαλώτων για δήθεν αντεκδίκηση της απάνθρωπης δολοφονίας του μακρινού του συγγενή Κώστα Παυλόπουλου που απηγχονήστηκε από τους Γερμανούς, την 01.09.1943, στην πλατεία Χελμός στα Καλάβρυτα. Το θέμα αυτό εκμεταλλεύτηκαν και επαγγελματικά αντίζηλοι του Ανδρέα Παυλόπουλου. Η ιστορική έρευνα ανακάλυψε ότι οι τρεις τραυματίες γερμανοί αιχμάλωτοι δολοφονήθηκαν με την ευθύνη του διαβρωμένου Φρουραρχείου ΕΛΑΣ Καλαβρύτων από την ομάδα Γιάννη Κώστα. Αλλά και το κορυφαίο στέλεχος του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου Ωρίων ρητά επιβεβαιώνει το γεγονός αυτό. 

4.- Στο θέμα της εκτέλεσης των λοιπών αιχμαλώτων του Λόχου Σόμπερ, ο ΕΛΑΣ Πελοποννήσου υπέγραψε μια παράνομη και αντίθετη προς τη σύμβαση της Χάγης, διαταγή εκτέλεσης των αιχμαλώτων (04.12.1943), κάτω από την πίεση του Πελοποννησιακού Γραφείου και του ΄Αγγλου Ταγματάρχη της SOE 133 ΄Αντριους. Αυτό δεν απαλλάσσει την ηγεσία του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου από την ευθύνη σύμπραξης στο απαίσιο έγκλημα δολοφονίας αιχμαλώτων, άσχετα από την παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου από την Βέρμαχτ, η οποία δολοφόνησε δεκάδες χιλιάδες στρατιωτών και αξιωματικών αιχμαλώτων κατά την εισβολή της στη Σοβιετική ΄Ενωση και τις εντολές των ΄Αγγλων συνδέσμων και του Πελοποννησιακού Γραφείου. Η ίδια ηθική ευθύνη βαρύνει τον ΕΛΑΣ γιατί άφησε ανυπεράσπιστα τα Καλάβρυτα κατά την Επιχείρηση Καλάβρυτα.

------------

1.ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ No 181 Κριτική ανάλυση από τον Ιστορικό Ερευνητή Δημήτρη Κανελλόπουλο - Ποιοί διέταξαν τη δολοφονία των γερμανών αιχμαλώτων της μάχης Ρωγών-Κερπινής [16-17.10.1943], Η δολοφονία των τριών τραυματιών αιχμαλώτων - Θέσεις του Αρχιάτρου του ΕΛΑΣ Ανδρέα Παυλόπουλου, Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ στα Καλάβρυτα [10.09.1943], οι απόψεις του Γεωργίου Οικονόμου, στελέχους ΕΑΜ Αιγίου, Ο διασωθείς γερμανός αιχμάλωτος Johan Donner περιγράφει τις συνθήκες δολοφονίας των συναδέλφων του [07.12.1943], Ο ανθυπολοχαγός της Βέρμαχτ Nauzitzz γράφει στον Donner [22.12.1943], Συμπεράσματα - Διαπιστώσεις.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ....................