Das UNTERNEHMEN KALAVRITA -13- Η αδράνεια του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού

Χαλανδρίτσα 05 Δεκεμβρίου 1943Ο Τσίλερ μαζί με τον Αργηγό της Αστυνομίας Τσάμη και την ερυθροσταυρίτισσα Κοντούλη ΚΑΤΟΧΗ - ΑΝΤΙΣΤ...

Χαλανδρίτσα 05 Δεκεμβρίου 1943Ο Τσίλερ μαζί με τον Αργηγό της Αστυνομίας Τσάμη και την ερυθροσταυρίτισσα Κοντούλη

ΚΑΤΟΧΗ - ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ

Εθνική - Διεθνής Ανασκόπηση

Απολογισμός - Διαπιστώσεις - Κρίσεις - Συμπεράσματα

DAS UNTERNEHMEN KALAVRITA

Αντίποινα ή Πολιτικό Έγκλημα

Προδημοσίευση βιβλίου Δημητρίου Κανελλόπουλου

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκεύαση απόδοσης του περιεχομένου της ιστορικής έρευνας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφίσεως ή άλλο, χωρίς γραπτή άδεια του Ι.Α.Κ. (Ν 2121/1993

-13-

4.8. Η αδράνεια του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού

Διαπιστώσεις – κρίσεις

1.- Σύμφωνα με τις μυστικές αμερικανικές υπηρεσίες, ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός είχε, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, διαβρωθεί σε διάφορα επίπεδα από τους ναζί. Η διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (CICR), της οποίας η έδρα είναι στη Γενεύη, αντιμέτωπη με τις πιο σοβαρές κατηγορίες στη διάρκεια της ύπαρξής της, δηλώνει αποφασισμένη να παραιτηθεί από την θρυλική της αφωνία και να παίξει σε βάθος το χαρτί της διαφάνειας. Το επεισόδιο, για το οποίο τίθεται θέμα, εμφανίζεται ήδη σε μια αναφορά 15 σελίδων, με ημερομηνία 11 Ιανουαρίου 1944 του πράκτορα EF 004 του Γραφείου (OSS). Αυτός ο OSS γέννησε τη CIA. Σύμφωνα με αυτή την αναφορά, στην CICR είχαν διεισδύσει ναζί κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το κείμενο συνοδεύεται από μια λίστα ονομάτων εκπροσώπων, που αναφέρονται ως «πράκτορες εχθροί», η ορθογραφία μερικών πατρώνυμων είναι αλλοιωμένη, άλλα ονόματα είναι υπεράνω πάσης υποψίας και άλλα είναι μέλη του Γαλλικού Ερυθρού Σταυρού. «Είναι μια αναφορά σπιούνων», δηλώνει στη «Monde» ο Francois Buquou, υποδιευθυντής της CICR. Η CΙCR δεν είναι υπεράνω πάσης υποψίας, διότι κατά την διάρκεια των μαύρων χρόνων σιώπησε σε ο,τι αφορούσε την γενοκτονία των Εβραίων. Χειρότερα ακόμη, αυτός ο οργανισμός, που θέλει να είναι ουδέτερος και ανθρωπιστικός, δέχτηκε το 1942 το αίτημα του γερμανικού Ερυθρού Σταυρού να διεξάγει χωριστές έρευνες, που αφορούσαν τους «Άριους» και «μη Άριους». Εντούτοις, δίπλα σε αυτή τη «συνεισφορά», λίγο ένδοξη, πρέπει να υπενθυμίσουμε το ρόλο του Fredrich Born, εκπροσώπου στη Βουδαπέστη, ο οποίος έκανε ένα πραγματικό θαύμα, σώζοντας τη ζωή χιλιάδων Εβραίων. Η CICR, η οποία μέχρι τον τελευταίο Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ως κύρια δραστηριότητα την βοήθεια στους τραυματίες και στους αιχμαλώτους πολέμου, δεν ήταν εφοδιασμένη για να απαντήσει στην καινούρια κατάσταση. Έπρεπε να διατηρεί επαφές με αξιωματούχους του Ερυθρού Σταυρού, ανάμεσά τους αυτούς της ναζιστικής Γερμανίας και των κατεχομένων χωρών, προσωπικότητες που πολύ απείχαν από το να είναι δημοκράτες που νοιάζονταν για τα προβλήματα της ανθρωπότητας. Η CICR, εκείνη την εποχή, δέχτηκε επιρροές, που μπορούμε να τις πούμε ολέθριες. Ο δόκτωρ Gerhard Riegner, ένας από τους αρμόδιους του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου, μας διαβεβαίωσε ότι ένας Γερμανός καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου, ο Μ. Berber, ο οποίος ήταν πράκτορας του von Ribbentrop, ασκούσε μεγάλη επιρροή στους διευθύνοντες την CICR. 

2.- Αυτός ο οργανισμός, άλλωστε, ήταν πολύ στενά συνδεδεμένος πολιτικά, κατά τη διάρκεια αυτού του Πολέμου, με την κυβέρνηση της Βέρνης, για την οποία το λιγότερο που θα μπορούσαμε να πούμε είναι, ότι δεν ήταν πάντοτε ευνοϊκή προς αυτούς που ήταν εναντίον του Βερολίνου. Είναι επίσης αλήθεια ότι η CICR δεν είχε την σύνεση να στρατολογήσει το προσωπικό της και είχε στις τάξεις της προσωπικότητες αμφιλεγόμενες. Έτσι, σοβαρές αμφιβολίες βαραίνουν τον παλιό εκπρόσωπο στην Τουρκία, M. Beretta, ο οποίος κατηγορήθηκε από τον OSS, ότι χρησιμοποίησε τη διπλωματική βαλίτσα του Ερυθρού Σταυρού για να μεταφέρει - ανάμεσα στα άλλα - κλεμμένες περιουσίες των Εβραίων. Η κατηγορία προέρχεται από τον Αμερικανό γερουσιαστή Alfonse d’Amato, υπεύθυνο για την έρευνα του θέματος αυτών των περιουσιών, που εκλάπησαν και κατατέθηκαν σε ελβετικές τράπεζες. Για έναν εκπρόσωπο της CICR, τον Μ. Kim Gordon-Bates, η υπόθεση Beretta είναι υπόθεση «κραιπάλης», χωρίς άμεση σχέση με την πολιτική.

3.- Ερωτηθείς από την Monde για το σύνολο αυτής της υπόθεσης, ο Πρόεδρος της CICR, Cornello Sammoraga, επισημαίνει ότι «η CICR είναι έκπληκτη από αυτές τις «αποκαλύψεις» και περιμένει να δει όλα τα ντοκουμέντα για να αντιδράσει. Η CICR ενδιαφέρεται για την πλήρη διαφάνεια. Γι’ αυτό και υποστήριξε τη μελέτη του καθηγητή Farez, που παρουσιάστηκε το 1987-88. Τα αρχεία της CICR, εκτός από τους προσωπικούς φακέλους, είναι τώρα διαθέσιμα. «Στις πρώτες έρευνες φαίνεται ότι υπάρχει σύγχυση μεταξύ των μελών των Εθνικών Εταιρειών της CICR και των συνεργατών της CICR, θεσμών ανεξάρτητων μεταξύ τους, υπογραμμίζει ο Μ. Sammoraga. Αυτό που εντυπωσιάζει σ’ αυτό το θέμα είναι, ότι έχω στους φακέλους μου το γράμμα του στρατηγού Αϊζενχάουερ της 1ης Ιουλίου 1945, που μας συγχαίρει για τη δραστηριότητα της CICR κατά τη διάρκεια του πολέμου, όπως και το σύνολο των συνεργατών μας. Μη ξεχνάτε ότι η CICR, μετά τον Πόλεμο, έλαβε το Νόμπελ Ειρήνης», υπογραμμίζει ακόμη ο Μ. Sammoraga. Ο Πρόεδρος της CICR προσθέτει: «Το 1995, στο Άουσβιτς και πολλές φορές από τότε, είπα ότι λυπάμαι για τα πιθανά λάθη και παραλείψεις της CICR κατά τη διάρκεια του Πολέμου. Αυτή η φράση εξακολουθεί να ισχύει. Αλλά αντικρούω, χωρίς δυσκολία, κάθε υπαινιγμό για συνεργασία, που αφορά τον μεγάλο προκάτοχό μου, Max Buber (που ήταν Πρόεδρος κατά τη διάρκεια του Πολέμου), που ήταν ένας θερμός υποστηρικτής της ουδετερότητας της CICR σ’ όλη τη διάρκεια της προεδρίας του. 

4.- Στην περίπτωση του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος η αδράνεια, τόσο του κλιμακίου του Δ.Ε.Σ. (Χονδροδήμος), όσο και του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού είναι χαρακτηριστική. Προκαλεί εντύπωση γιατί οι υπεύθυνοι του Ερυθρού Σταυρού δεν έκαναν απολύτως τίποτα για την περίπτωση των αιχμαλώτων της μάχης Ρωγών - Κερπινής. Άφησαν τις πρωτουβουλίες στον Κωνστάντιο και παρέμειναν απλοί θεατές περιμένοντας τα γνωστά αποτελέσματα. Το θέμα αυτό παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις όταν σκεφθεί κανείς ότι σε περιπτώσεις μικρότερης σημασίας, όπου ο ΕΛΑΣ κρατούσε μικρό αριθμό Γερμανών αιχμαλώτων, τόσο ο Ερυθρός Σταυρός, όσο και οι παράγοντες των Πατρών, επέδειξαν αξιοθαύμαστο ενδιαφέρον για την τύχη τους. Στην περίπτωση των Καλαβρύτων αδράνησαν παντελώς! Οι μόνες "πρωτοβουλίες" του Ερυθρού Σταυρού στην περίπτωση του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος ήταν η συλλογή πληροφοριών και η μεταφορά σημειωμάτων από την ομάδα του Schober στον ταγματάρχη Bock και τον Dohnert και αντίστροφα. Επίσης είναι γεγονός ότι το Ια του 749 Jager Regiment εφοδιάστηκε με χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση στα Καλάβρυτα από τα κλιμάκια του Ερυθρού Σταυρού. Η εξήγηση είναι απλή, τη δίνει το προαναφερθέν δημοσίευμα της έγκυρης Le Monde σύμφωνα με το οποίο αποκαλύπτεται ότι ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός συνεργαζόταν στενά με τα SD και τα SS του Χίτλερ προς τα οποία προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες. Έτσι εξηγείται και η αδράνεια στην περίπτωση του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Βέβαια, μετά την 13.12.1943 κινητοποιήθηκε, τόσο ο Δ.Ε.Σ., όσο και ο Ε.Ε.Σ. για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και οι απλοί Ερυθροσταυρίτες και Ερυθροσταυρίτισες επέδειξαν αξιέπαινη πρωτοβουλία και η συμβολή τους στην απάλυνση του πόνου και την επίλυση επισιτιστικών προβλημάτων στις χήρες και τα ορφανά των Καλαβρύτων είναι αξιέπαινη. Αυτό όμως δεν απαλλάσσει το Δ.Ε.Σ. και τον Ε.Ε.Σ. από την εγκληματική τους αδράνεια να προλάβουν τα γεγονότα των Καλαβρύτων και όχι να κάνουν μνημόσυνο... Εξάλλου δεν είναι άσχετη και η επιστολή του τότε προέδρου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Κωνσταντίνου Γεωργακόπουλου προς το συγγραφέα (1970) με την οποία θα έπρεπε "...να σταματήσει κάθε έρευνα για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα γιατί θίγονται τα συμφέροντα του NATO...". Αλλά και η "διπλωματική άρνηση" του μετέπειτα προέδρου του Ε.Ε.Σ. Γεράσιμου Αποστολάτου να "ανοίξει τα αρχεία" του Ε.Ε.Σ. για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα, δεν ήταν τυχαία.

Συμπεράσματα:

1. Χαρακτηριστική είναι η αδράνεια και "ύποπτη" η στάση που τήρησε ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Ιδιαίτερα για την περίπτωση των αιχμαλώτων της μάχης Ρωγών - Κερπινής. Ο ΔΕΣ δεν ανέλαβε απολύτως καμία πρωτοβουλία και άφησε τα γεγονότα να "πάρουν την προκαθορισμένη τύχη τους" με τις ερασιτεχνικές και επικίνδυνες πρωτοβουλίες Κωνστάντιου. Στις προθέσεις των Γερμανών δεν ήταν η απελευθέρωση των αιχμαλώτων, αλλά η εξόντωσή τους, για να δημιουργηθεί έτσι το "άλλοθι", που θα δικαιολογούσε την ισοπέδωση του Επαναστατικού Κομμουνιστικού Κέντρου Καλαβρύτων. Το συμπέρασμα αυτό δεν είναι αυθαίρετο όσο και αν προκαλεί προβληματισμό κατά την πρώτη διατύπωσή του. Τα γεγονότα όμως στηρίζουν απόλυτα αυτή την άποψη και ειδικότερα: 

α) Ο Πρόεδρος του ΔΕΣ στην Πάτρα Π. Χονδροδήμος, στενά συνδεδεμένος με τον ταγματάρχη Book και τον λοχαγό Weber των SD δεν έκανε απολύτως καμία προσπάθεια και δεν ανέλαβε τις οφειλόμενες πρωτοβουλίες για την τύχη των αιχμαλώτων.

β) Είναι εξακριβωμένο ότι ο Π. Χονδροδήμος ήταν στενά συνδεδεμένος και με την ομάδα Med East Force 133 γιατί η εικοσάχρονη τότε κόρη του Ντέζη Χονδροδήμου είχε εισχωρήσει στην αντικατασκοπευτική ομάδα των Άγγλων και είχε παγιδέψει τον λοχαγό Weber των SD ο οποίος έμενε στο σπίτι του Χονδροδήμου.

γ) Το σενάριο των Γερμανών και των Άγγλων προέβλεπε την εξόντωση των αιχμαλώτων.

δ) Σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις ο ΔΕΣ με τους εκπροσώπους του στην Πάτρα ήλθε σε άμεση επαφή με τους Γερμανούς και πέτυχε την ανταλλαγή γερμανών αιχμαλώτων σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΕΛΑΣ.

ε) Ο ΔΕΣ χρησιμοποίησε άνθρωπό του για "δήθεν επίσκεψη ανθρωπιστικής βοήθειας" στους αιχμαλώτους της ομάδας Schober, με αντικειμενικό σκοπό τη συλλογή πληροφοριών και την παροχή οδηγιών στον Schober.

στ) Από εκθέσεις του Σουηδού εκπροσώπου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Hans Erenstrol, προκύπτει η άμεση συνεργασία του ΔΕΣ με τους Γερμανούς και

ζ) Από ντοκουμέντα, που ανακαλύφθηκαν στα Αρχεία του Foreign Office, προκύπτει ότι, οι εκπρόσωποι του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού ήταν οι ενδιάμεσοι κρίκοι της συνεργασίας μεταξύ των ΄Αγγλων πρακτόρων και της Γκεστάπο.

2. Στην περίπτωση του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος η αδράνεια, τόσο του κλιμακίου του Δ.Ε.Σ. (Χονδροδήμος), όσο και του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, είναι χαρακτηριστική. Προκαλεί εντύπωση γιατί οι υπεύθυνοι του Ερυθρού Σταυρού δεν έκαναν απολύτως τίποτα για την περίπτωση των αιχμαλώτων της μάχης Ρωγών - Κερπινής. Άφησαν τις πρωτουβουλίες στον Κωνστάντιο και παρέμειναν απλοί θεατές περιμένοντας τα γνωστά αποτελέσματα. Το θέμα αυτό παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις όταν σκεφθεί κανείς ότι σε περιπτώσεις μικρότερης σημασίας, όπου ο ΕΛΑΣ κρατούσε μικρό αριθμό Γερμανών αιχμαλώτων, τόσο ο Ερυθρός Σταυρός, όσο και οι παράγοντες των Πατρών, επέδειξαν αξιοθαύμαστο ενδιαφέρον για την τύχη τους. Στην περίπτωση των Καλαβρύτων αδράνησαν παντελώς! Οι μόνες "πρωτοβουλίες" του Ερυθρού Σταυρού στην περίπτωση του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος ήταν η συλλογή πληροφοριών και η μεταφορά σημειωμάτων από την ομάδα του Schober στον ταγματάρχη Bock και τον Dohnert και αντίστροφα. Επίσης είναι γεγονός ότι το Ια του 749 Jager Regiment εφοδιάστηκε με χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση στα Καλάβρυτα από τα κλιμάκια του Ερυθρού Σταυρού.

3. Η έγκυρη Le Monde αποκάλυψε ότι ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός συνεργαζόταν στενά με τα SD και τα SS του Χίτλερ προς τα οποία προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες. Έτσι εξηγείται και η αδράνεια στην περίπτωση του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Βέβαια, μετά την 13.12.1943 κινητοποιήθηκε, τόσο ο Δ.Ε.Σ., όσο και ο Ε.Ε.Σ. για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και οι απλοί Ερυθροσταυρίτες και Ερυθροσταυρίτισες επέδειξαν αξιέπαινη πρωτοβουλία και η συμβολή τους στην απάλυνση του πόνου και την επίλυση επισιτιστικών προβλημάτων στις χήρες και τα ορφανά των Καλαβρύτων είναι αξιέπαινη. Αυτό όμως δεν απαλλάσει το Δ.Ε.Σ. και τον Ε.Ε.Σ. από την εγκληματική τους αδράνεια να προλάβουν τα γεγονότα των Καλαβρύτων και όχι να κάνουν μνημόσυνο...

4. Εξάλλου δεν είναι άσχετη και η επιστολή του τότε προέδρου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Κωνσταντίνου Γεωργακόπουλου προς το συγγραφέα (1970) με την οποία θα έπρεπε "...να σταματήσει κάθε έρευνα για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα γιατί θίγονται τα συμφέροντα του NATO...". Αλλά και η "διπλωματική άρνηση" του μετέπειτα προέδρου του Ε.Ε.Σ. Γεράσιμου Αποστολάτου να "ανοίξει τα αρχεία" του Ε.Ε.Σ. για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα δεν ήταν τυχαία.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...............