γράφει ο Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος Πέρα από το ότι τα μνημόσυνα είναι εκδηλώσεις αγάπης, χρέους, προσευχής, σεβασμού και «επικ...
Πέρα από το ότι τα μνημόσυνα είναι εκδηλώσεις αγάπης, χρέους, προσευχής, σεβασμού και «επικοινωνίας» με τους νεκρούς στον τόπο μας, όπως και σε όλη την πατρίδα μας και όλη τη Χριστιανοσύνη, είναι και δέηση προς Τον «και νεκρών και ζώντων την εξουσίαν έχοντα» Κύριο. Στις μικρότερες κοινωνίες, μάλιστα, λαμβάνουν μορφή και πάνδημου κινητοποίησης και πέρα από το θρησκευτικό κομμάτι γίνονται και μια αφορμή για επαφή και επικοινωνία τόσο των συγγενών της/του εκλιπόντος, όσοι και των συγχωριανών και κοντοχωριανών.
Θυμάμαι πως σε κάποια χωριά μας, όπως και στο χωριό μου, το Λειβάρτζι, γινόταν κι ένα άλλου είδους μνημόσυνο. Ήταν το λεγόμενο «μοίρασμα», που το θεωρούσαν ισάξιο του κανονικού μνημοσύνου, του οποίου την αξία, φυσικά, καθόλου δεν παραγκώνιζαν.
Το «μοίρασμα» δεν γινόταν στην εκκλησία και σε πολλές περιπτώσεις δεν διαβαζόταν από τον παπά: Η οικογένεια έβραζε ένα μεγάλο και καλό σφαχτό στο κακκάβι, που μετά το βράσιμο το άφηναν λίγο να στραγγίσει, το έκοβαν μικρές μερίδες (για να «αβγατίζει») και το σπυραλάτιζαν (έβαζαν αλάτι και πιπέρι). Είχαν ζυμώσει και μια φουρνιά ψωμί, που και αυτό έκοβαν μικρές φέτες, και μαζί με μια μεγάλη τραμπουζάνα (δαμιζάνα) με κρασί «πιάνανε» ένα πέρασμα αργά το απόγιομα. Δεν ήταν ασυνήθιστη και μια λαμπάδα που έκαιγε σε όλη τη διάρκεια του τελετουργικού, αν ο αέρας το επέτρεπε.
Όσο ζύγωνε το βράδυ, τόσο περισσότεροι γίνονταν εκείνοι που γύριζαν από τα χωράφια τους και τις δουλειές τους. Σταμάταγαν, ξεπέζευαν και οι άντρες έβγαζαν το καπέλο τους, σε ένδειξη σεβασμού! Αφού μάθαιναν ποιανού είναι το «μοίρασμα», έπαιρναν μια φέτα ψωμί κι ένα μεζέ και περίμεναν τη σειρά τους να πιούν ένα ποτήρι κρασί να συγχωρέσουν, αφού τα ποτήρια ήσαν λίγα (και, φυσικά, όχι «μιας χρήσεως»). Κατάκοποι καθώς γύρναγαν από τη δουλειά της ημέρας, το πολύ νόστιμο αυτό «αντιψύχι» τους «στύλωνε» και όχι μόνο με το στόμα τους, αλλά και με την καρδιά τους και την ψυχή τους συγχώραγαν!
Κατ’ εξοχήν Λειβαρτζινή συνήθεια το «μοίρασμα», το συναντούσε κανείς και σε άλλα χωριά, που γίνονταν όμως από «σπίτι σε σπίτι», κυρίως. Απ’ ότι μπορώ να θυμηθώ, έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που έγινε το τελευταίο!
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος
Ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος γεννήθηκε στο Λειβάρτζι του Δήμου Καλαβρύτων. Σπούδασε Νοσηλευτική, λειτούργημα το οποίο και άσκησε για 37 χρόνια. Από τον Οκτώβριο 2015 είναι συνταξιούχος. Παράλληλα, δραστηριοποιείται και στο λογοτεχνικό χώρο εδώ και δύο δεκαετίες, με εκδόσεις βιβλίων και δημοσιεύσεις άρθρων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα στη λαογραφία του Τόπου του. Είναι παντρεμένος με την Ελένη Γάλλιου από το Γοργόμυλο Πρέβεζας και έχουν δύο παιδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.