Οι γέννες των γιδοπροβάτων

γράφει ο Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος Καρδιά του χειμώνα και οι γέννες των κοπαδιών είναι στις δόξες τους! Σε εγρήγορση και οι τσοπ...

γράφει ο Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος

Καρδιά του χειμώνα και οι γέννες των κοπαδιών είναι στις δόξες τους! Σε εγρήγορση και οι τσοπάνηδες για τα ετοιμόγεννα γιδοπρόβατα, μέρα και νύχτα, να παρέμβουν σε δυσκολίες που, πιθανόν, προκύψουν, π.χ. στη γέννα, στις πρώτες φροντίδες και στην προστασία μητέρας και νεογέννητου. Η εμπειρίες και οι γνώσεις που έχουν αποκτήσει στη δουλειά τους, είναι ιδιαίτερα πολύτιμες για τη δύσκολη ώρα. Μέχρι και τα χέρια τους χρησιμοποιούν για εμβρυουλκό, αν χρειαστεί! Τα ζώα τούς έχουν εμπιστοσύνη και δέχονται με ανακούφιση κι ευγνωμοσύνη τις υπηρεσίες των αφεντικών τους, χωρίς να χάνουν την ευκαιρία να τους εκφράσουν και τα δικά τους συναισθήματα, με το δικό τους τρόπο και με τη δική τους γλώσσα. 

Ο καλός και στοργικός τσοπάνης υπολογίζει την πιθανή ημερομηνία τοκετού κάθε ζώου, μετρώντας από την ημέρα που «πήρε» (την ημέρα του ζευγαρώματος), αλλά και από τη γενικότερη κατάσταση, την οποία ξέρει καλά να αξιολογεί. Ο χρόνος κύησης είναι πέντε μήνες και όσο ο καιρός πλησιάζει αυξάνεται και το ενδιαφέρον του. Η γέννα στο βουνό μπορεί να επιφυλάσσει μεγάλες απειλές από δυσμενείς καιρικές συνθήκες, κινδύνους από αρπακτικά ζώα και πτηνά κλπ., γι’ αυτό, και στο μέτρο του δυνατού, δεν τα αφήνουν να απομακρυνθούν από το μαντρί για βοσκή.

Οι πρώτοι θηλασμοί γίνονται και με τη βοήθεια των βοσκών, όταν οι συνθήκες το απαιτούν, ενώ δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο να ταΐζουν τα νεογέννητα με το μπιμπερό, αν η μάνα τους για οποιονδήποτε λόγο αδυνατεί ή «δεν τα θέλει». Εδώ πραγματικά αναπτύσσεται η μέγιστη σχέση μεταξύ τσοπάνη και ζώου και δεν θα ήταν εκτός πραγματικότητος να ειπωθεί ότι τα αισθάνεται μέλη της οικογένειάς του! Κι εκείνο με τη σειρά του τον ακολουθεί, του γλύφει τα χέρια, «απαντάει» με βελάσματα όταν τον βλέπει ή ακούει τη φωνή του και γενικά εξωτερικεύει τα συναισθήματά του με τον δικό του τρόπο!

Ταυτόχρονα, σχεδόν, με τη γέννησή του καθένα παίρνει και τ’ όνομά του. «Νουνός» του ο ίδιος ο τσοπάνης, κυρίως όμως το χρώμα ή τα χρώματα του τριχώματός του, π.χ. βάκρα, μπάλια, κόρπα, ρούσα, κλπ. Με το όνομα αυτό τα μαυλάει*, τους μιλάει, τους κάνει κανακέματα, και γενικά τους εκφράζει την αγάπη του με τα χάδια του, αλλά και τα μαλώνει, όταν το κρίνει απαραίτητο. Ακόμα, ο τσοπάνης ξέρει τη μάνα και τη γιαγιά κάθε ζώου, καθώς και τα μεγαλύτερα αδέρφια του και σε αρκετές περιπτώσεις και τον πατέρα του.

Την αγάπη του βοσκού στα ζώα του δεν την αισθάνονται μόνο τα ίδια, αλλά είναι «ορατή» και στους άλλους ανθρώπους του περιβάλλοντός του. Γι’ αυτό και η ευχή «να σου ζήσει», που του δίνουν για κάθε νεογέννητο, τον ικανοποιεί ιδιαίτερα.

Σε κάποιες περιπτώσεις το χρώμα του ζώου είναι χαρακτηριστικό της ράτσας του και συνήθως κάθε ράτσα έχει διαφορετικά χαρίσματα ή πλεονεκτήματα από κάποια άλλη, όπως μας λέει και το τετράστιχο:

Κόρπα γίδα στην κοζά*,

Μπούτσικα στην ομορφιά,

Παλιβή στο γάλα

κι η Ρούσα στην πηλάλα* !

=========================

* Παραπέμπει στο «Καλαβρυτινό λεξικό»:

http://www.kalavrytanews.com/2011/04/blog-post_2760.html 

*Την ιδέα για το άρθρο αυτό μου έδωσε ο εκλεκτός φίλος και πολύτιμος συντοπίτης μας Dr κ. Δημήτρης Σταθακόπουλος. Τον ευχαριστώ θερμά!

η φωτογραφία είναι από τον Λεχουρίτη Νίκο Βούλγαρη

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος

Ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος γεννήθηκε στο Λειβάρτζι του Δήμου Καλαβρύτων. Σπούδασε Νοσηλευτική, λειτούργημα το οποίο και άσκησε για 37 χρόνια. Από τον Οκτώβριο 2015 είναι συνταξιούχος. Παράλληλα, δραστηριοποιείται και στο λογοτεχνικό χώρο εδώ και δύο δεκαετίες, με εκδόσεις βιβλίων και δημοσιεύσεις άρθρων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα στη λαογραφία του Τόπου του. Είναι παντρεμένος με την Ελένη Γάλλιου από το Γοργόμυλο Πρέβεζας και έχουν δύο παιδιά.