Ο "κόφτης" και ποιος τελικά κέρδισε

γράφει ο Νίκος Κυριαζής Ουσιαστικά συμφώνησαν σε όλα οι υπουργοί οικονομικών στο eurogrοup της Δευτέρας και τυπικά θα επικυρώσουν τη σ...

γράφει ο Νίκος Κυριαζής

Ουσιαστικά συμφώνησαν σε όλα οι υπουργοί οικονομικών στο eurogrοup της Δευτέρας και τυπικά θα επικυρώσουν τη συμφωνία στις 24 Μαΐου. Το κυβερνητικό στρατόπεδο πανηγυρίζει! Οι Ευρωπαίοι είναι ικανοποιημένοι και όλα μια... χαρά!

Τι συμφώνησαν όμως; Τι είναι ο περιβόητης "κόφτης"; Ποιός κέρδισε ουσιαστικά;

Συμφώνησαν όχι σε μία οριστική και άμεση λύση αλλά σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη αξιολόγηση του χρέους. Συμφώνησαν να παρουσιάσει η ελληνική κυβέρνηση ένα νέο πακέτο επιπλέον προαπαιτούμενων για την ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης, να προσκομίσει ένα δικό της προσχέδιο «συμπληρωματικού μνημονίου» κατά την ακριβή διατύπωση και να εξειδικεύσει τα πεδία εφαρμογής του περίφημου δημοσιονομικού κόφτη. Επί της ουσίας, η κυβέρνηση Τσίπρα, λίγες ώρες έπειτα από την ψήφιση του τρίτου (και πρώτου δικού της) μνημονίου, αποδέχθηκε και έθεσε τα θεμέλια για ένα τέταρτο και μόνιμο μνημόνιο. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στο Eurogroup της 24ης Μαΐου, πρέπει να έχει ψηφισμένο και ανα χείρας, το νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει, Έμμεσους φόρους, τον... "κόφτη", τα "κόκκινα" δάνεια και τις ιδιωτικοποιήσεις. Με αυτήν την προυπόθεση θα ολοκληρωθεί καθώς η αξιολόγηση και την έγκριση για την εκταμίευση των πάνω από 5, 7 δισ. – από το δάνειο του ESM – καθώς και χρήματα για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες.

Ο "κόφτης"

Κυβέρνηση και δανειστές συμφώνησαν στο Eurogroup, οτι η Ελλάδα θα δημιουργήσει ένα μηχανισμό λήψης έκτακτων μέτρων, ο οποίος θα ενεργοποιείται σε περίπτωση που το δημοσιονομικό αποτέλεσμα υπολείπεται του στόχου.

Σύμφωνα με τον έλληνα υπουργό Οικονομικών, ο μηχανισμός, αν χρειαστεί, θα ενεργοποιηθεί τον Απρίλιο - Μάιο του 2017, όταν θα έχει γίνει γνωστό το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2016, δηλαδή αν η Ελλάδα έπιασε πρωτογενές πλεόνασμα 0,5%. Αν το πλεόνασμα είναι μικρότερο ή αν είναι έλλειμμα, τότε με Προεδρικό Διάταγμα θα ενεργοποιείται ο μηχανισμός, ο οποίος θα προχωρεί σε οριζόντιες μειώσεις δαπανών. Ο κ. Τσακαλώτος διευκρίνισε ότι θα εξαιρούνται ευαίσθητοι τομείς, όπως επιδόματα ανεργίας και αμυντικές δαπάνες. Σύμφωνα πάντως με τον Ντάισελμπλουμ οι περικοπές θα αφορούν και τομείς χωρίς τη διακριτική ευχέρεια επιλογής της κυβέρνησης (non discretionary). Αν τώρα ο μηχανισμός δεν φέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, τότε η κυβέρνηση με την κατάθεση του επόμενου σχεδίου Προϋπολογισμού (αρχής γενομένης, αν χρειαστεί, τον Οκτώβριο του 2017) θα λαμβάνει πρόσθετα μέτρα, τόσο εισπρακτικά όσο και περικοπές δαπανών, για να πετύχει τον στόχο.

Οι δανειστές πήραν αυτό που ήθελαν

Ουσιαστικά, οι δανειστές, υπό την πίεση της Κριστίν Λαγκάρντ και του Βόλφκανγκ Σόιμπλε, πήραν αυτό που ήθελαν για να εξασφαλίσουν την αξιοπιστία του προγράμματος, χωρίς να δίνουν κάτι χειροπιαστό για το χρέος. Δεν θα έχουν πλέον τα πολλά πήγαινε-έλα στην Αθήνα, ελέγχους, τρόικες, κουαρτέτα κλπ -γεγονός που επικοινωνιακά βολεύει την κυβέρνηση- ρίχνοντας την μπάλα πλέον στην ελληνική παλυερά και κάθε τέλος Μαΐου θα ενεργοποιούν η όχι τα μέτρα

Όπως πολύ γλαφυρά έθεσε ο Ντάισελμπλουμ, η θεσμοθέτηση του μηχανισμού που γεφυρώνει τις διαφορετικές εκτιμήσεις ΔΝΤ και Κομισιόν για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, αποτελεί «ασφαλιστική δικλίδα» ότι τα μέτρα που συμφωνήθηκαν θα εφαρμοστούν.

Ελάφρυνση του χρέους

Όσον αφορά το «αντίδωρο» της ελάφρυνσης του χρέους, που τόσο πρόβαλε η ελληνική πλευρά, οι Ευρωπαίοι κατά πάγια τακτική τους μετέφεραν για ακόμα μια φορά τη λύση στο μέλλον. Αρχικά θα εξετάσουν το χρέος βραχυπρόθεσμα, δηλαδή, όπως εξήγησε ο Ρέγκλινγκ, αν δημιουργεί προβλήματα στο πρόγραμμα το 2016 και θα κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές. Στη συνέχεια θα προβούν σε μεσοπρόθεσμη ανάλυση βιωσιμότητας για όλη τη διάρκεια του προγράμματος, μέχρι το τέλος του 2018 αρχές 2019 και αν χρειαστεί θα πάρουν μέτρα, χρησιμοποιώντας ακόμα και τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία μέχρι τώρα επέστρεφαν στην ελληνική κυβέρνηση.

Σε τρίτη φάση, μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος, θα επανεξετάσουν το χρέος μακροπρόθεσμα.

Το επόμενο 15θήμερο

Μπορεί η κυβέρνηση να προσπαθεί να «χρυσώσει» το χάπι, αναφέροντας ότι ενδεχομένως τα μέτρα αυτά, συνολικής αξίας 5,4 δις, να μην εφαρμοστούν εάν η οικονομία επιστρέψει στην ανάκαμψη, ωστόσο, φέτος θα πρέπει να καλυφθούν μέτρα αξίας 3,6 δις, σύμφωνα με όσα δήλωσε σήμερα ο υπουργός Οικονομίας Γ.Σταθάκης.

Το πακέτο μέτρων περιλαμβάνει:

- 1,8 δισ. ευρώ από την μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού

- 1,8 δισ. ευρώ από άμεσους φόρους

- 1,8 δισ. ευρώ από έμμεσους φόρους.

Ορισμένα από τα μέτρα που εξετάζονται είναι βέβαιο ότι θα συρρικνώσουν την αγοραστική δύναμη των πολιτών δεδομένου ότι μελετάται:

-η εξίσωση της τιμής του πετρελαίου κίνησης με τη βενζίνη με αμφίβολο στόχο για έσοδα ύψους 400 εκατ. ευρώ. Όπως υποστηρίζουν οι πρατηριούχοι το μέτρο αυτό θα μείωνε ακόμη περισσότερο την κατανάλωση, σε μία στιγμή που οι διεθνείς τιμές βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα. Ταυτόχρονα, εξετάζεται η αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης καυσίμων που θα οδηγήσουν σε αύξηση της λιανικής τιμής της βενζίνης, του ντίζελ κίνησης, του υγραερίου κίνησης και πιθανότατα του φυσικού αερίου κίνησης.

- αυξήσεις στην φορολογία των τσιγάρων, του καπνού και των αλκοολούχων ποτών.

-η υλοποίηση αλλαγών στη φορολόγηση της απόκτησης ΙΧ, με παρεμβάσεις στον τρόπο υπολογισμού του τέλους ταξινόμησης. Το τέλος θα υπολογίζεται κατά κύριο λόγο με βάση την αξία του οχήματος και λιγότερο με βάση τον κυβισμό. Ακόμη στο χώρο του αυτοκινήτου, τα σενάρια κάνουν λόγο για αλλαγές στα τέλη κυκλοφορίας, μέσω της δημιουργίας ενός μίγματος που θα αυξήσει τα έσοδα αλλά θα δόσει και κίνητρο σε φορολογούμενους να ξαναπάρουν τις πινακίδες κυκλοφορίας από την Εφορία.

-Η αύξηση της ειδικής φορολόγησης και της επιβολής νέων "χαρατσιών” στις τηλεπικοινωνίες και ενδεχομένως στη συνδρομητική τηλεόραση στην οποία δεν έχει ακόμη επιβληθεί ειδικό τέλος.

Αποτέλεσμα

Η Κυβέρνηση δεν μπορεί και δεν πρέπει να θριαμβολογεί. Κατά την προσφιλή της τακτική της αναβλητικότητας, μάζεψε ένα κάρο εκκρεμότητες που καλείται να τις εκτελέσει άμεσα. Επικοινωνιακά λειτουργεί ακόμα άψογα. Ένας σαρωτικός ανασχηματισμός μένει για καλύψει τα όποια κενά του... φαίνεσθαι. Για αναπτυξιακή πολιτική ούτε λόγος, με τους μικρομεσαίους να καλούνται για άλλη μια φορά να πληρώσουν το "μάρμαρο" κάτω από το άλλοθι που προβάλει η "αριστερή" κυβέρνηση, ότι αυτή μόνο είναι κοντά στο λαό...

Νίκος Π. Κυριαζής. 

Δημοσιογράφος, Πολιτικός συντάκτης της ηλ. εφημερίδας sportotal.gr, εκδότης της ηλ. εφημερίδας ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ-NEWS.