Δροβολοβό και Παλαιών Πατρών Γερμανός …

Απάντηση στο ερώτημα: Πέρασε ή όχι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός από το Δροβολοβό Καλαβρύτων; Ποιός αναφέρει αυτό; γράφει ο Αθανάσιος Τζ...

Απάντηση στο ερώτημα: Πέρασε ή όχι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός από το Δροβολοβό Καλαβρύτων; Ποιός αναφέρει αυτό;

γράφει ο Αθανάσιος Τζώρτζης

Είναι γνωστό ο Π. Πατρών Γερμανός συνελήφθη, ευρισκόμενος στη Μονή Χρυσοποδαρίτισσας[1] των Νεζερών,  από ανθρώπους του Γκούρα και στη συνέχεια μετεφέρθη στη Γαστούνη.

Περί αυτού αναφέρει ο ίδιος[2] ο Π. Π. Γερμανός: «Ο Γ[κ]ούρας ωδηγημένος απέστειλε να τον συλλάβη· οι δε υπέρ των Νόμων αγωνιζόμενοι Στρατιώται πρώτον τον απογυμνώνουσιν αρπάζοντες και αυτό το ρινόμακτρόν του, και ακολούθως τον σύρουσι δια του Δροβολοβού μέχρι της Γαστούνης πεζόν και εις ώραν βαρυτάτου χειμώνος…».

Αναφέρει επίσης ο Σπηλιάδης[3]: «Ο Γγούρας, ή ο Κωλέττης, θέλων να κακοποιήση και τον αρχιερέα Π. Πατρών, την 21 Ιανουαρίου στέλνει στρατιώτας εις τα Νεζερά και τον συλλαμβάνει και τον βιάζει να περπατήση πεζός έως την Γαστούνην, περιφρονήσας ούτω τον ιεράρχην εκείνον, όστις ύψωσε πρώτος μετά του Ζαΐμη και του Λόντου την σημαίαν της Ελευθερίας. Έπειτα τον απέλυσε κατά διαταγήν ίσως της Κυβερνήσεως…».

Σε άλλη πηγή[4] (η οποία αντλεί τις πληροφορίες από σημείωμα που φέρει ημερομηνία 16 Ιουλίου 1824 και το οποίο ευρίσκεται εις το Ιστορικό Αρχείο της Εθν. Βιβλιοθήκης) αναφέρονται τα εξής: «Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός αφίκετο εις Γαστούνην. Αι πικρίαι  ας εδοκίμασεν ο Γερμανός μετά την επάνοδόν του, υπερηκόντισαν τας κακάς προαισθήσεις του. Μόλις επάτησε το πάτριον έδαφος, ευρέθη εν τω μέσω των εμφυλίων ρήξεων. Συνεβούλευσεν όσον ηδυνήθη , τα αντιμαχόμενα μέρη, παρεκάλεσεν, έκρουσε τας ιερωτέρας χορδάς και αφού επείσθη, ότι δεν κατορθώνει τίποτε, απεσύρθη εις Νεζερά και εις την απόκεντρον Μονήν της Χρυσοποδαρίτισσας. Αλλ’ εκεί ενέμενεν αυτόν η δεινοτέρα των ύβρεων. Υπό επιτηδείων και υστεροβούλων ανθρώπων εχαρακτηρίσθη ως φίλα φρονών προς τους στασιατάς και διετάχθη η σύλληψίς του και η προσαγωγή του παρά τω Στρατηγώ Γκούρα. Αλλά πώς εξετελέσθη η διαταγή αύτη, της οποίας κύριος σκοπός ήτο η διαρπαγή παντός ό,τι είχεν ο Γερμανός μέχρι και του τελευταίου του ενδύματος, η διαπόμπευσίςτου δι’όλων των χωρίων και η πεζή εν βαρυτάτω χειμώνι μεταφορά του εις Γαστούνην: Οι ασχολήθέντες εις την αφήγησιν των του Αγώνος μετ’ αποτροιασμού αναγράφουσι ταύτα […].

Όμως από τα μέχρι τώρα αναφερθέντα εδώ προκύπτει ότι μόνο ίδιος ο Π. Π. Γερμανός αναφέρει ότι εσύρθη δια Δροβολοβού στη Γαστούνη.

Ο Καμπούρογλου, στο ίδιο σύγγραμμα (σ. 98-99) αναφέρει τα εξής: «Σχετικώς προς τη σύλληψιν και τα δεινοπαθήματα αυτού, ευτυχώς έχομεν να προσθέσωμεν νέα τινά. Εις το Ιστορικόν Αρχείον της Εθν. Βιβλιοθήκης[5] περιεσώθη σχετική έκθεσις του Σ. Ι. Βερίου[6], έχουσα ως εξής: Περί τα τέλη του 1825[7] αρχάς του χειμώνος, απέρασεν από το χωρίον καλούμενον Δροβολοτόν του Α. Τζούνη[8], επαρχίας Καλαβρύτων (Κυλληνίας) ο Νικολέτος Σοφιανόπουλος[9] με ένα μέρος στρατιωτών φέρων μαζί του τον επίσκοπον Παλαιών Πατρών κύριον Γερμανόν, τον οποίον εσυνέλαβον εις ένα μοναστήριον των Νεζερών δια διαταγής του Στρατηγού Γκούρα, ως κακούργον. και ως τοιούτον τον έφερναν πεζόν εις Δροβολοτόν και τον εφύλαττον μήπως φύγη. Ο πατήρ μου και η μήτηρ μου εσέβοντο πολύ τον ειρημένον κ. Γερμανόν. δια τούτο η μήτηρ μου Μαρία, αδελφή του Α. Τζούνη, εκάθησεν όλην την νύκτα και έκαμε επίτηδες παξιμάδι δια να το δώση κρυφίως εις τον Κύριον Γερμανόν δια τον δρόμον. Ο δε πατήρ μου επιθυμούσε να δώση το άλογόν του εις τον Κύριον Γερμανόν, να υπάγη και ο ίδιος εις Δίβρην, αλλά φοβούμενος μήπως υποφέρει εις τον δρόμον από τους στρατιώτας, διότι εθεωρείτο ως αντάρτης, έκρινε εύλογον να στείλη με έως την Δίβρην, δίδοντάς με και εν γράμμα προς τον εκεί αδελφόν του Ασ. Βέριον, να περιποιηθή όπως ημπορέση τον Σ. Γερμανόν. Τέλος ανεχωρήσαμεν από το Δροβολοτόν προς το μεσημέριον και εφθάσαμεν εις την Νουσάν χωρίον της Κυλληνίας. Εις όλον το διάστημα της οδοιπορίας έβρεχεν επάνω μας χιονόνερον. Την ακόλουθον ημέραν ανεχωρήσαμεν από Δίβρην όπου εφθάσαμεν ενωρίς. Εις διάφορα μέρη του δρόμου ήτον αναγκασμένος να περιπατή πεζός ο Σ. Γερμανός, επειδή ο δρόμος ήτο χιονοσκέπαστος. Πριν αναχωρήσω από την Δίβρην επήγα να ασπασθώ την χείραν του Σ. Γερμανού. αφού μ’ έδωκε τας ευλογίας του, με είπε προς τούτοις. να ιπώ εις τους γονείς μου απείρους ευχαριστήσεις. Μετά παρέλευσιν πολλών ημερών εμάθαμεν εις το Δροβολοτόν, ότι τον υπήγον εις την Γαστούνην, όπου ήτον ο Γκούρας· εκεί έλγαν, ότι έπαθε πολλά από την κακομεταχείρησιν των Στρατιωτών. Κατ’ εκείνας τας ημέρας ω! του θαύματος! Ενώ ο κ. Σοφιανόπουλος έχαιρεν άκραν υγεία, εξεκενώθη όλον του το αίμα από λυσεντερίαν και εντός τεσσάρων ημερών απέθανε. Το αιφνίδιον τούτο συμβάν έφερε τον Γκούραν και τους Στρατιώτας εις συναίσθησιν και έπαυσαν από του να κακομεταχειρίζωνται. φοβούμενοι μήπως πάθουν τα αυτά και εκείνοι./ Σ. Ι. Βέριος».

Παρατηρήσεις:

Πιστεύω ότι δεν χωρεί αμφιβολία περί της διελεύσεως και διανυκτερεύσεως του Π. Πατρών Γερμανού στο Δροβολοβό. Επίσης εικάζεται ότι δεν διανυκτέρευσε στο σπίτι του Σ. Βέριου, χωρίς από τα παραπάνω να προκύπτει πού διανυκτέρευσε.

Σχετικά με τα ερωτήματα που καλόπιστα ή κακόπιστα κάποιοι θέτουν για τις μορφές του 1821 θα συνιστούσα το εξής: Πριν ζητήσουν απαντήσεις από τρίτους σε ό,τι δεν γνωρίζουν, ορθό και σκόπιμο είναι να αναζητούν οι ίδιοι τις απαντήσεις αυτές διαβάζοντας και ερευνώντας τις πηγές ώστε να είναι σε θέση να κρίνουν ποιες απ’ αυτές είναι αξιόπιστες και ποιες όχι και όχι να αναθέτουν σε άλλους αυτή τη δουλειά και να θεωρούν τους εαυτούς τους ικανούς «να καλιγώσουν ψύλλο στον αέρα», γιατί αν ζούσε κάποιoς από τις «ιερές» αυτές μορφές του 1821, την μόνη αξία που θα τους έδιδε θα ήταν να καλιγώνουν το άλογό του και αν επέμεναν σε «εξυπνάδες» θα τους έπαιρνε το κεφάλι.

Πέραν των συγγραφέων και ομιλητές σε παρεμφερείς εκδηλώσεις, έλκοντες την καταγωγή τους από την επαρχία Καλαβρύτων, έχουν αναφέρει για τη διέλευση του Π. Π. Γερμανού από το Δροβολοβό. Αυτοί δεν έχουν γνώση του τι λένε; Δεν νομίζω! Άρα προς τι η αμφισβήτηση;

Σχετικά με το σύλλογο των Καμενιανιτών – Δροβολοβιτών – Δεσινιωτών, ο οποίος μου έκαμε την τιμή να μου απονείμει τιμητική διάκριση, – μόνος αυτός από όλη την επαρχία Καλαβρύτων – εκτιμώντας την πολυετή μου προσπάθεια και τους κόπους μου για την παρουσίαση του «Ιστορικού Λεξικού της Επαρχίας Καλαβρύτων» θέλω να εκφράσω και πάλι τις ευχαριστίες μου και την εκτίμησή μου στους διοικούντες αυτόν καθώς και στα μέλη του Δ. Σ. και να τους αναφέρω ότι πρέπει να είναι υπερήφανοι διότι θυμίζουν με τις εκδηλώσεις αυτές την ιστορία στις νεώτερες γενιές και γεμίζουν με υπερηφάνεια τις παλαιότερες, τιμώντας αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους, την περιουσία τους και ό,τι πολύτιμο είχαν για να είμαστε ελεύθεροι σήμερα και να μπορούμε να λέμε ό,τι λέμε. Σκοπός κανενός συλλόγου δεν είναι να προβάλλει όσους αρέσκονται σε «θεάσεις» αλλά ό,τι το καταστατικό του ορίζει και με τον τρόπο που το Δ. Σ. αυτού αποφασίζει. Στο «Λεξικό» αυτό έχω καταγράψει: «Σύλλογος Καμενιανιτών – Δροβολοβιτών – Δεσινιωτών Καλαβρύτων, «Ο Ηρακλής». Εδρεύει στους Καμενιάνους Δ. Δ. Αροανείας και αναγννωρίστηκε με την υπ’ αριθ. 15/2003 απόφ. του Μονομ. Πρωτ. Καλαβρύτων. Το καταστατικό έχει 27 άρθρα (Φ.τ.Κ., 4/2003). Αναφέρεται και Σύλλογος Καμενιανιτών – Δροβολοβιτών – Δεσινιωτών (Φ.τ.Κ., 10/2002)». Επομένως είναι ευχερής η αναζήτηση του καταστατικού και η ανάγνωση των σκοπών αυτού κ. λ.

Στους Δροβολοβίτες και τους κοντοχωριανούς τους Καμενιανίτες και Δεσινιώτες θέλω να  ειπώ ότι θα πρέπει να είναι υπερήφανοι για τους αγώνες των προγόνων τους, οι οποίοι με όπλο το καρυοφύλλι, το γιαταγάνι αλλά και την πένα τους, συνέβαλλαν στην απελευθέρωση της χώρας, αλλά και για τους αγώνες των νεωτέρων συμπατριωτών τους οι οποίοι με όπλα τη γραφίδα και την αγάπη για τον τόπο τους, πασχίζουν να τον αναδείξουν με κάθε τρόπο και να φέρουν στο προσκήνιο την ιστορία του.

Κάθε τι άλλο είναι «εκ του πονηρού» και μειώνει και τους εργάτες του πνεύματος της περιοχής αυτής αλλά και τους συντελεστές και εκφραστές των πολιτισμικών αξιών.

============================================

[1] Ο Μ. Οικονόμου (Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνων Αγών – Αθήναι 1873, σ. 461) αναφέρει ότι συνελήφθη «ησυχάζων εν μοναξία εις την εν Ομπλώ ιεράν Μονήν, αφού εγύμνωσαν αυτόν, ήτοι του αφήρεσαν ό,τι και αν είχε και όπερ είχε ζώον, απήγον πεζόν συμπεριάγοντες αυτόν μεθ’εαυτών εις τα χωρία,όθεν παριενόστουν, έως ού φθάσωσιν εις Γαστούνην…».

[2] Υπομνήματα περί της Επαναστάσεως της Ελλάδος από του 1820 μέχρι του 1823, συγγραφέντα παρά του Μητροπολίτου Π. Πατρών Γερμανού, και εκδιδόμενα παρά του κυρίου Καλινίκου Καστόρχη Σχολάρχου Καλαμών, εν Αθήναις 1837.

[3] Απομνημονεύματα συνταχθέντα υπό του Α. Σπηλιάδου δια να χρησιμεύσωσιν εις την Νέαν Ελληνικήν Ιστορίαν, εκδίδονται δε υπό Χ. Ν. Φιλαδελφέως εις πέντε τόμους, Αθήνησιν 1852. Τ. Β΄ σ. 207-208.

[4] Καμπούρογλου Δημήτριος: Μελέτη περί του βίου και της δράσεως του Π. Π. Γερμανού. Εν Αθήναις 1916.

[5] «Αριθ.8809α».

[6] [Στο «Ιστορικό λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων» έχω καταγράψει Σωτήριο Βέρριο από το Δροβολοβό, όστις «Αναφέρεται, ως δικαιούχος Αργυρού αριστείου, σε ονομαστικό κατάλογο του υπουργείου Στρατιωτικών, 96 αριστειούχων, με ημερομηνία 10.6.1844». Επίσης έχουν καταγραφεί και οι Βέρροιος Ιωάννης ως και ο υιός του Θεόδωρος αμφότεροι από Δροβολοβό (όπως και άλλοι με αυτό το επώνυμο) αγωνιστές του 1821για τους οποίους αναφέρονται πέραν άλλων στοιχείων και οι μάχες στις οποίες έλαβαν μέρος καθώς και οι τιμητικές τους διακρίσεις.]

[7] «Αντί 1824 βεβαίως».

[8] [Τσούνης Αντώνιος αγωνιστής του 1821 και πολλά συνεισφέρων στον αγώνα για την ελευθερία, από Δροβολοβό. Εκτενώς περί αυτού στο «Ιστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων».]

[9] [Στο «Ιστορικό λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων» έχω καταγράψει αρκετά στοιχεία για τον Νικολέτο Σοφιανόπουλο, μεταξύ των οποίων και σχετικό με τον Π. Π. Γερμανό έγγραφο που συντάχθηκε στα Καλάβρυτα στις 11 Μαρτίου 1825 και βρέθηκε στη μονή Χρυσοποδαρίτισσας στο οποίο αναφέρονται τα εξής: «1825, Μαρτίου 11, Καλάβρυτα./ Διά του παρόντος μου δηλοποιώ ότι έλαβον παρά/ της συζύγου του μακαρίτου Νικολέτου Σοφιανοπούλου α/ πό Σωποτόν και κληρονόμων του τα κάτωθεν πράγματά/ μου οπού είχεν απάνω του, τα οποία μου επήρεν όταν/ ήλθε εις το μοναστήριον των Νεζερών δια να πάρη/ τον άγιον Παλαιών Πατρών. Το δε ωρολόγιον και δισά/ κι μου οπού ήτον επάνω του λέγουν ότι εχάθησαν και ακολού/ θως ούτο μένει εις την απόφασιν του Επαρχείου. Διά τα/ όσα έλαβον όμως θέλει μένουν ελεύθεροι και ακαταζήτητοι./ 1825 Μαρτίου 11, Καλάβρυτα./ 1 γιαταγάνι ασιμένιον./ 1 μίαν πιστόλα αρβανήτικην ασιμοχρυσωμένην./ 1 Χαρπί ασιμοχρυσωμένον./ 1 κιάλι ιγκλέζικον/ 1 ζευγάρι σκάλτζες/ Ο καθηγούμενος Νικηφόρος βεβαιώ./ Ίσον απαράλλακτον τω πρω/ τωτύπω./ Ο Γεν. Γραμματεύς./ Γεώργιος Οικονόμου(;)./ Οπισθογραφή: Εξωφλητικόν δια τα όσα πράγματα έλ(αβον) παρά του Σοφιανόπουλου αρπαχθέντα./» (Τσελίκας αρ. 183). )].

Αθανάσιος Τζώρτζης.

Ο Θανάσης Τζώρτζης και γεννήθηκε στο Γκέρμπεσι (Προφήτη Ηλία) το 1951. Έχει τελειώσει την ΑΣΟΕΕ και σπουδές στην Πληροφορική και τον Προγραμματισμό καθώς και επιμόρφωση σε πακέτα Στατιστικών Εφαρμογών. Έχει γράψει δύο βιβλία.Το ένα έχει τίτλο: “Γκέρμπεσι, διαδρομή στους αιώνες”, έχει εκδοθεί το 2003 από τις εκδόσεις ΚΑΜΠΥΛΗ και το περιεχόμενό του αποτελούν συστατικής, ιστορικής και λαογραφικής μορφής στοιχεία για το Γκέρμπεσι, μέρος των οποίων παραθέτει στο blog:gerbesi.wordpress.com
Το δεύτερο έχει τίτλο: “EXCEL Χρήσιμες εφαρμογές”, έχει εκδοθεί το 2005 από τις εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, περιέχει περισσότερες πάνω από 12ο εφαρμογές του Εxcel και απευθύνεται σε χρήστες που κατέχουν τις βασικές γνώσεις του προγράμματος αυτού. 

Ο Θανάσης Τζώρτζης εξέδωσε πρόσφατα ένα ανεκτίμητο θησαυρό, το πολύτομο "Ιστορικό  Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων" διαβάστε εδώ