Ποιοι συνταξιούχοι υπάγονται στο παλαιό και ποιοι στο νέο καθεστώς

Η 12η Μαΐου είναι η ημερομηνία – κλειδί για τον νέο καθεστώς υπολογισμού των συντάξεων. Δυο κρίσιμες εγκύκλιοι που υπογράφονται από τον ...

Η 12η Μαΐου είναι η ημερομηνία – κλειδί για τον νέο καθεστώς υπολογισμού των συντάξεων. Δυο κρίσιμες εγκύκλιοι που υπογράφονται από τον υφυπουργό Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τάσο Πετρόπουλο κι εκδίδονται άμεσα παρέχουν αναλυτικές οδηγίες για την ισχύ του νέου τρόπου υπολογισμού και για την έκδοση προσωρινών συντάξεων. Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι να ξεμπλοκάρει η διαδικασία και να προχωρήσει άμεσα η έκδοση προσωρινών κι οριστικών συντάξεων.

Όπως διευκρινίζουν οι εγκύκλιοι που αποκαλύπτει το Έθνος με τις παλιές διατάξεις (όπως ίσχυαν μέχρι 31/12/2014) θα υπολογιστούν οι συντάξεις όσων υπέβαλαν αίτηση μέχρι και την 12η Μαίου, εφόσον όμως η διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας όπως και η υποβολή τυχόν λοιπών δικαιολογητικών έχει ολοκληρωθεί εντός των προβλεπόμενων ανά Ταμείο προθεσμιών. 

Επίσης με το παλιό καθεστώς θα υπολογιστούν οι αιτήσεις συνταξιοδότησης όσων η καταβολή της σύνταξης ανατρέχει σε χρόνο πριν τις 13 Μαίου, ανεξαρτήτως της χρονικής περιόδου που η αίτηση υποβάλλεται (π.χ. Ταμείο Νομικών, ΤΣΜΕΔΕ κ.α.).

Οι αιτήσεις από 13 Μαίου και μετά υπάγονται στον νέο τρόπο υπολογισμού, ενώ με το νέο καθεστώς θα υπολογιστεί η σύνταξη όσων έχουν καταθέσει αίτηση πριν τις 12 Μαίου αλλά η σύνταξή τους τελεί σε αναστολή (Ειδικά Ταμεία και ειδικό καθεστώς ΙΚΑ) λόγω μη συμπλήρωσης του απαιτούμενου ορίου ηλικίας.

Η σχετική εγκύκλιος «δίνει» τον παλαιό τρόπο υπολογισμού και στους ασφαλισμένους που υπέβαλλαν αίτηση μέχρι τις 12 Μαίου αλλά βάσει των διατάξεων των Ταμείων τους η σύνταξή τους αρχίζει από την 1η του επόμενου μήνα (δηλαδή από 1/6). Αρκεί να έχουν διακόψει την επαγγελματική τους δραστηριότητα και να έχουν υποβάλει τα δικαιολογητικά εντός των προθεσμιών. Ειδικότερα για τον ΟΑΕΕ προβλέπεται πως αιτήσεις λόγω γήρατος ή αναπηρίας ασφαλισμένων με ταυτόχρονη διακοπή δραστηριότητάς (στην περίπτωση αυτοκινητιστών υποβολή της επαγγελματικής άδειας) ως και 12 Μαίου κρίνονται βάσει του παλιού καθεστώτος ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η ασφαλιστική σχέση λήγει στο τέλος του μήνα διακοπής του επαγγέλματος (1/6). Αντίθετα αιτήσεις συνταξιοδότησης πριν τις 12/5 με διακοπή επαγγέλματος μετά τις 12/5 κρίνονται με το νέο καθεστώς.

Για παράδειγμα:

Aσφαλισμένος ΟΑΕΕ υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στις 5/5/2016 και η διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας βεβαιώνεται μέχρι 12/5/2016 και προσκομίζει τα δικαιολογητικά μέσα στην προβλεπόμενη προθεσμία. Ο υπολογισμός γίνεται με το παλιό καθεστώς, παρότι η λήξη της ασφαλιστικής σχέσης με τον Οργανισμό είναι την 31/5/2016. Αν όμως η διακοπή του επαγγέλματος γίνεται στις 20/5/2016, τότε ο υπολογισμός της σύνταξης κρίνεται με το νέο νομοθετικό πλαίσιο.

Επίσης διευκρινίζεται πως οι συντάξεις χηρείας θα υπολογιστούν με το παλαιό σύστημα για όλα τα Ταμεία, αν ο θάνατος έχει επέλθει πριν από τις 12 Μαίου αρκεί η αίτηση να γίνει εμπρόθεσμα (δηλαδή εντός 6μήνου από τον θάνατο). Για συντάξεις αναπηρίας εφόσον πρόκειται για παράταση εφαρμόζεται το προγενέστερο καθεστώς, ενώ αν προκύπτει διακοπή και επαναχορήγηση της σύνταξης μετά τις 13 Μαίου, αυτή υπολογίζεται με το νέο τρόπο. Στο ΙΚΑ και στις περιπτώσεις πρώτης συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας κριτήριο είναι η ημερομηνία της αίτησης, εκτός κι αν δεν έχει διακοπεί η εργασία, οπότε κριτήριο είναι η διακοπή εργασίας.

Για παράδειγμα:

2. Επιζών σύζυγος υποβάλει στις 2/6/2016 αίτηση λόγω θανάτου ασφαλισμένου του ΙΚΑ, ο οποίος απεβίωσε στις 12/5/2016. Η αίτηση θα κριθεί με βάση το παλιό καθεστώς.

Στο ΕΤΑΑ – ΤΣΜΕΔΕ όσοι έχουν διακόψει το επάγγελμα μέχρι και 12 Μαίου και υποβάλλουν αίτηση εντός της προβλεπόμενης 3μηνης προθεσμίας (ανεξάρτητα αν είναι πριν ή μετά τις 12 Μαίου) πάνε με το παλιό σύστημα. Αν η αίτηση υποβληθεί μετά το 3μηνο ή αν το επάγγελμα διακοπεί μετά τις 12/5 εφαρμόζεται το νέο σύστημα. Στο ΕΤΑΑ – ΤΣΑΥ οι ασφαλισμένοι πρέπει να έχουν αίτηση πριν τις 12/5 και εμπρόθεσμη διακοπή επαγγέλματος. Στο ΕΤΑΑ – ΤΑΝ ο υπολογισμός γίνεται με το παλιό καθεστώς για όσους έχουν διακοπή επαγγέλματος μέχρι 12/5 εφόσον η αίτηση συνταξιοδότησης υποβληθεί εντός έτους. Για τον ΟΓΑ ο νέος τρόπος εφαρμόζεται από 1/1/2017.

Προσωρινή σύνταξη

Με το ίδιο καθεστώς θα δοθούν και οι προσωρινές συντάξεις. Με το νέο τρόπο υπολογισμού για όσους εμπίπτουν στις διατάξεις του νέου ασφαλιστικού νόμου και με το παλαιό καθεστώς για τους υπόλοιπους. Επιλύεται η γραφειοκρατική διαδικασία για όσους οφείλουν στα Ταμεία αλλά μπορούν να λάβουν σύνταξη (μέχρι 20.000 για ΟΑΕΕ και 15.000 για ΕΤΑΑ). Με Υπεύθυνη Δήλωσή τους θα πιστοποιούν το ύψος της οφειλής ώστε να προχωρά η διαδικασία. Οφειλές από εισφορές και αναγνώριση χρόνου ασφάλισης αθροίζονται ως προς το ανώτατο επιτρεπόμενο ποσό οφειλής για δικαίωση σύνταξης, αλλά η οφειλή από εισφορές παρακρατείται σε δόσεις από την οριστική σύνταξη. Από την προσωρινή παρακρατείται μόνο το χρέος για την αναγνώριση χρόνου. Η εγκύκλιος απλοποιεί την διαδικασία για όσους εμπίπτουν στην διαδοχική ασφάλιση, μέσω μιας Υπεύθυνης Δήλωσης. Διευκρινίζεται πως για την συμπλήρωση του 12μηνου λαμβάνεται υπόψη όπου απαιτείται και ο διαδοχικά διανυθείς χρόνος ασφάλισης. Η απόφαση προσωρινής εκδίδεται εντός 2 μηνών από την υποβολή της αίτησης. Ανώτατο πλαφόν προσωρινής για πλήρη σύνταξη είναι τα 768 ευρώ και κατώτατο τα 384 ευρώ.

Μισθωτοί

Η προσωρινή σύνταξη είναι το 50% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών τους 12 μήνες ασφάλισης που προηγούνται του μήνα υποβολής της αίτησης.

Αυτοαπασχολούμενοι – ελευθεροεπαγγελματίες – αγρότες

Η προσωρινή σύνταξη είναι στο 50% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος των τελευταίων 12 μηνών ασφάλισης που προηγούνται του μήνα υποβολής της αίτησης. Για να βρούμε το μέσο μηνιαίο εισόδημα διαιρούμε το σύνολο των εισφορών που καταβλήθηκαν το τελευταίο 12μηνο ασφάλισης δια 20% και στη συνέχεια δια 12.

Για παράδειγμα: Ασφαλισμένος του ΕΤΑΑ- ΤΣΑΥ κατέβαλε το τελευταίο 12μηνο πριν την διακοπή επαγγελματικής δραστηριότητας 2256 ευρώ σε εισφορές (188 μηνιαίως). Το ποσό αυτό διαιρείται δια 20% και στη συνέχεια δια 12 οπότε προκύπτει το ποσό 940 ευρώ. Ο ασφαλισμένος θα λάβει προσωρινή σύνταξη το 50%, δηλαδή 470 ευρώ.

Ειδικά για τους αγρότες ο νέος τρόπος υπολογισμού της προσωρινής σύνταξης ισχύει για όσους συνταξιοδοτούνται από 1/1/2017 και μετά (οι υπόλοιποι πάνε με το παλιό σύστημα). Επίσης ελευθεροεπαγγελματίες που έχουν διακοπή ασφάλισης υπολογίζουν την προσωρινή σύνταξη με βάσει εισφορές το τελευταίο 12μηνο πριν την διακοπή.

Για παράδειγμα : Ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ διέκοψε ασφάλιση στο φορέα του τον Μάρτιο του 2013 και υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης τον Ιούλιο του 2016. Για τον υπολογισμό της προσωρινής λαμβάνονται υπόψη οι εισφορές Μάρτιος 2012 – Φεβρουάριος 2013.

Όσοι βγαίνουν με σύνταξη αναπηρίας και δικαιούνται μειωμένη Εθνική Σύνταξη θα λάβουν αντίστοιχα μειωμένη προσωρινή (π.χ. το 75% για αναπηρία 67% ως 79,9%)