Περί Δημοκρατίας...

Του Θανάση Παλούμη* Α ναμφίβολα, η σύγχρονη Ελλάδα μαστίζεται και κονιορτοποιείται από μια παρατεταμένη και πολυσχιδή κρίση. Κρίση οι...

Του Θανάση Παλούμη*

Αναμφίβολα, η σύγχρονη Ελλάδα μαστίζεται και κονιορτοποιείται από μια παρατεταμένη και πολυσχιδή κρίση. Κρίση οικονομική, κοινωνική, πολιτική  ̇ κυρίως όμως ηθική! Πατροπαράδοτα, το ήθος αποτελούσε για τη χώρα μας τον ακρογωνιαίο λίθο και την πανάκεια, που διατηρούσαν ζωντανή μια ορθή και συσπειρωμένη κοινωνία. Άλλωστε, "τίποτε δεν μπορεί να είναι πολιτικά ορθό, αν είναι ηθικά λάθος", υποστήριζε ο Ιρλανδός πολιτικός, DanielO’ Connell.

Λησμονήθηκαν σήμερα οι αξίες και τα πρότυπα, για τα οποία αγωνίζονταν με σθένος οι πρόγονοί μας. Η αναβίωση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας του 5ου π.Χ. αιώνα, φαντάζει ουτοπία και γίνεται πια λόγος για κοινωνικό και πολιτικό μαρασμό.

Η Δημοκρατία κάποτε άκμαζε, τώρα κλονίζει και κλονίζεται γιατί απουσιάζει από την ανθρώπινη σύστασή της, αυτό που ο Πρωταγόρας είχε ορίσει ως ευβουλία. Δηλαδή το να πράττεις και να σκέφτεσαι σωστά για τα προβλήματα της πόλης σου, ακριβώς όπως ενεργείς για τις υποθέσεις του σπιτιού σου!

Εκφυλίζεται πλέον, το δημοκρατικό ιδεώδες και πέφτει έρμαιο στα χέρια ανθρώπων που εκμεταλλεύονται την παλιά του αίγλη. Αναρίθμητα είναι τα φαινόμενα που το υπονομεύουν και το σπιλώνουν. Επίδοξοι πολιτικοί ηγέτες στην θέση των δημαγωγών, "πωλούν" τις λασπολογίες, τις αυθαιρεσίες και τον λαϊκισμό τους, ως νουθεσίες και ορμήνιες. Καρποφορούν για άλλη μια φορά η πολιτική μυθοπλασία, ο αμοραλισμός και οι πελατειακές σχέσεις  προσωποπαγών πολιτικών σχημάτων. Χωρίς κανένα όριο! Χωρίς κανένα φραγμό!

Αλλοτριώνεται καθετί ανθρωποκεντρικό, καταπατώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο λαός αποξενώνεται από την κοινωνική και πολιτική του πραγματικότητα. Ο Αθηναίος ρήτορας Ισοκράτης (436 – 338 π.Χ.), είχε γράψει γι’ αυτό: "Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία".

Κάθε πρόβλημα όμως, έχει τη λύση του! Ο διάλογος  αποτελεί  την διέξοδο, στην  οποία πρέπει να εστιάσει η σύγχρονη κοινωνία, διότι η Δημοκρατία δεν είναι μονόλογος, αλλά σύγκρουση εποικοδομητικών ιδεών ̇ πρεσβεύει τον άνθρωπο και τοποθετεί στο επίκεντρο τις ανάγκες του, αποτελεί την έξη της ελεύθερης βούλησής του.

Αναλογιστείτε ότι, τη στιγμή που η Δημοκρατία δοκιμάζεται, την ίδια ακριβώς στιγμή δοκιμαζόμαστε και εμείς μαζί της. Ποια είναι η θέση μας απέναντι στη Γηραιά Ήπειρο και πως αντιμετωπίζουμε τον κοινωνικό και πολιτικό πανοπτισμό που επιφέρει η διεθνοποίηση; Τι μας προσδιορίζει τελικά; Η αγανάκτηση και ο μεγάλος θυμός, που κάποτε είναι εύλογος και κάποτε ιδιοτελής;

Είναι πολύ βολικό να μετατρέπουμε την πολιτεία, το κράτος και τους πολιτικούς αντιπροσώπους σε αποδιοπομπαίους τράγους. Πότε θα καταρρεύσουν επιτέλους οι ψευδαισθήσεις και ο Μεσσιανισμός που μας διακατέχει, όσον αφορά τον αμέτοχο ρόλο μας στη διαμόρφωση της κοινωνικοπολιτικής ζωής; Πως θα δικαιολογήσουμε την αδράνεια και την πολιτική μας συνείδηση;

Μάλλον ηθελημένα και ενσυνείδητα, έχουμε βάλει το λιθαράκι μας στο χτίσιμο της νέας τάξης πραγμάτων. Προαίρεση και ευθύνη αποτελούν υποχρεώσεις οποιωνδήποτε άλλων, πλην ημών!

Η Δημοκρατία, όμως, δεν έχει αδιέξοδα, παρά μόνο μονοπάτια που οδηγούν σε φερέγγυες λύσεις και κατέχει την κορυφαία θέση σε ένα σύστημα  αξιακών-πολιτικών αρετών, όταν θέτει ως υψηλότερο αγαθό, το γενικό καλό. Η έννοια της αποτελούσε, ανέκαθεν, ανεξάντλητη πηγή προβληματισμού. Σήμερα, ως αντικείμενο καθολικής αποδοχής και επιθυμίας, δεν σταμάτησε να βρίσκεται στο επίκεντρο ισχυρών συγκινήσεων. Συγκινήσεων που πηγάζουν από την γνώση ότι η δυναμική ενός τέτοιου πολιτεύματος, δύναται να οδηγήσει στην ανθρώπινη αυτοπραγμάτωση. Αυτή η γνώση, χρόνια τώρα, προσφέρει στους Έλληνες το αίσθημα της υπερηφάνειας για τις ρίζες τους.

Ως Έλληνες λοιπόν, είμαστε σε θέση να νεκραναστήσουμε τα ήθη και τις αξίες μιας χαμένης ακμάζουσας πολιτείας. Είμαστε, όμως, σε θέση να τα διατηρήσουμε και να τοποθετήσουμε στο περιθώριο την έπαρση και την αλαζονεία, που χαρακτηρίζουν τις στάσεις και τις συμπεριφορές της μοντέρνας ζωής;  

Η ισονομία, η ισηγορία και η ισοπολιτεία αποτελούν τα τρία προαπαιτούμενα στοιχεία για την εύρυθμη λειτουργία του κοινωνικού συνόλου. Η κοινωνικοπολιτική αειφορία θα εξασφαλιστεί, μόνο, όταν ο λαός συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι, πάντοτε, το θύμα. Αντιθέτως έχει την δύναμη  να αλλάζει τον ρου των γεγονότων. Αυτή η διαπίστωση οφείλει να γίνει κτήμα του!

*Ο κ. Θανάσης Παλούμης είναι Σύμβουλος Επικοινωνίας.