Μέτρα προστασίας από τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας

Π άγωμα πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για ληξιπρόθεσμες οφειλές νοικοκυριών και ελεύθερων επαγγελματιών σε Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία ...

Πάγωμα πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για ληξιπρόθεσμες οφειλές νοικοκυριών και ελεύθερων επαγγελματιών σε Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και δήμους. Εξωδικαστικός μηχανισμός για ρυθμίσεις-εξπρές επιχειρηματικών χρεών σε Δημόσιο, τράπεζες, προμηθευτές και εργαζομένους

Το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει καθιέρωση ορίων προστασίας πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς αντίστοιχων με αυτά για τα κόκκινα τραπεζικά δάνεια και για όσους έχουν ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές.

Ετσι, ο πήχης μπαίνει στα 180.000 αντικειμενικής αξίας προκειμένου για άγαμους με προσαύξηση 20.000 ευρώ για κάθε παιδί έως και το τρίτο. Παράλληλα, προβλέπεται και εισοδηματικό κριτήριο. Από τους πλειστηριασμούς της Εφορίας θα προστατεύονται οφειλέτες με οικογενειακό εισόδημα (με βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης) στο ύψος των 13.906 ευρώ για άγαμους και 23.659 ευρώ για ζευγάρια με προσαύξηση 5.714 ευρώ για όσους έχουν έως τρία παιδιά.

Στο σχέδιο τροπολογίας που έχει ήδη καταρτιστεί μάλιστα προβλέπεται η δυνατότητα παράτασης της προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο (εφορίες, τελωνεία) και πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2017, με κοινή απόφαση των υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών.

Με τον τρόπο αυτό, η ψήφιση της τροπολογίας θα βάζει φρένο στους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας φορολογουμένων με χαμηλά εισοδήματα και σχετικά μικρής αξίας σπίτια. Δεν θα παγώνουν όμως οι κατασχέσεις ή οι δεσμεύσεις ακινήτων για χρέη προς την Εφορία, ούτε βέβαια όλα τα άλλα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης τα οποία βρίσκονται σήμερα στη διακριτική ευχέρεια των αρμοδίων οργάνων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.

Πηγές της ΓΓΔΕ αναφέρουν πως το μέτρο των πλειστηριασμών αποτελεί την έσχατη λύση στα χέρια των προϊσταμένων των αρμοδίων υπηρεσιών που προχωρούν στην εφαρμογή των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης. Επισημαίνουν παράλληλα ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι πλειστηριασμοί καταλήγουν άγονοι εξαιτίας της έλλειψης υπερθεματιστών. 

Με ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών, με αφορμή και τη χθεσινή συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής και δημοσιεύματα στον Τύπο, διευκρινίζει ότι:

1. Οι «εργατικές κατοικίες» του... εργολάβου. Σχετικά με τις αναφερόμενες ως «εργατικές» κατοικίες του Ευόσμου Θεσσαλονίκης, από τα στοιχεία της ΓΓΔΕ (www.publicrevenue.gr/kpi/public/auctions/prg_date_down) προκύπτει ότι πρόκειται για μικρά διαμερίσματα (περί τα 50 τετραγωνικά). Όλα ανήκουν σε μεγαλοκατασκευαστή, ο οποίος έχει χρέος 12,5 εκατ. ευρώ και είναι άγνωστης διαμονής, ενώ σύμφωνα με το TAXIS τα συγκεκριμένα διαμερίσματα είναι κενά.

2. Τα περί έξαρσης των πλειστηριασμών είναι παραπλανητικά. Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται τα στοιχεία που ανέφερε ο Πρωθυπουργός, χθες, στη Βουλή. Από αυτά προκύπτει ότι ήδη πριν την κρίση πραγματοποιούνταν ετησίως πάνω από 40.000 πλειστηριασμοί. Άρα δεν πρόκειται για ένα φαινόμενο που προέκυψε τα τελευταία χρόνια, πολύ δε περισσότερο την τελευταία διετία.

pin

Αντιθέτως, από τις αρχές του 2015 έπαψαν να γίνονται πλειστηριασμοί, μέχρι να διαμορφωθεί το απαραίτητο προστατευτικό πλαίσιο. Αφού αυτό διαμορφώθηκε, η πολύμηνη αποχή των δικηγόρων είχε ως αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευτεί όλες οι υποθέσεις στο τελευταίο τρίμηνο του 2016.

Συγκεκριμένα Μέσα Ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι θα γίνουν «600 πλειστηριασμοί μέχρι το τέλος του έτους». Πιθανότατα πρόκειται για λανθασμένη ανάγνωση των στοιχείων μίας από τις διαθέσιμες πηγές πληροφόρησης, του ιστοχώρου του Ενιαίου Ταμείου Νομικών (deltio.tnomik.gr), όπου αναφέρονται 635 πλειστηριασμοί, πλην όμως μόνο οι 23 αφορούν το 2016 και οι υπόλοιποι το 2017, ενώ συμπεριλαμβάνονται απαιτήσεις προς κινητές αξίες και αξιώσεις ιδιωτών προς ιδιώτες.

3. Με νόμο που φέρνουμε άμεσα στη Βουλή δημιουργούμε μηχανισμό ρύθμισης χρεών σε εμπόρους και επιχειρηματίες. Πλειστηριασμοί λόγω εμπορικών χρεών γίνονταν ανέκαθεν λόγω του πτωχευτικού κώδικα, άρα έμποροι και επιχειρηματίες δεν εμπίπτουν στην προστασία από πλειστηριασμούς. Εμείς, αφενός εντάξαμε τη συγκεκριμένη ομάδα στην προστασία από μεταβίβαση δανείων πρώτης κατοικίας στη δευτερογενή αγορά δανείων, αφετέρου φέρνουμε άμεσα στη Βουλή νομοσχέδιο, που προβλέπει νέο μηχανισμό εξωδικαστικού συμβιβασμού για υπερχρεωμένες επιχειρήσεις.

4. Οι πλειστηριασμοί μπορεί να διακριθούν με βάση τον επισπεύδοντα εκπλειστηριαστή σε 3 γενικές κατηγορίες:

i. Υποθέσεις μεταξύ ιδιωτών (περίπου 40%), που προφανώς αποτελούν ειδική περίπτωση και το Δημόσιο έχει περιορισμένη αρμοδιότητα.

ii. Υποθέσεις φορέων του Δημοσίου (περίπου 10% αφορά ΓΓΔΕ, δήμοι, ασφαλιστικά ταμεία), που ιεραρχούνται με προτεραιότητα σε όσες αφορούν μη συνεργάσιμους μεγαλοφειλέτες και σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, σε καμία περίπτωση δεν πλήττουν πρώτη κατοικία.

iii. Για την περίπτωση των τραπεζών (το υπόλοιπο 50%), το Υπουργείο διαμόρφωσε τον τελευταίο χρόνο προστατευτικό θεσμικό πλαίσιο, που περιλαμβάνει:

Πλήρη προστασία της πρώτης κατοικίας για τα δύο τρίτα των νοικοκυριών

Με την αναθεώρηση του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (πρώην Ν. Κατσέλη) δημιουργήσαμε ένα ισχυρό δίκτυ προστασίας. Συγκεκριμένα:

· Το πεδίο εφαρμογής του Νόμου επεκτάθηκε και σε φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές.

· Μπορούν να ενταχθούν σε προστατευτικές ρυθμίσεις για την πρώτη κατοικία 2 στους 3 δανειολήπτες.

· Για το 25% που αντιστοιχεί στους πιο αδύναμους, προβλέπεται η ενίσχυσή τους από το κράτος, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις δόσεις.

· Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, προστατεύονται οι δανειολήπτες-αιτούντες που διαθέτουν ακίνητο αντικειμενικής αξίας έως 180.000-280.000 ευρώ και εισόδημα έως 13.906-40.801 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του νοικοκυριού.

Αναδιάρθρωση των δανείων με βάση την πραγματική δυνατότητα του νοικοκυριού

· Οι υπόχρεοι για την τήρησή του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (τράπεζες, χρηματοδοτικά ιδρύματα και εταιρίες διαχείρισης) οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και αναλόγως να προτείνουν ρύθμιση του δανείου.

· Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα προκύπτει αφού αφαιρεθούν από το συνολικό καθαρό εισόδημα του δανειολήπτη οι Εύλογες Δαπάνες Διαβίωσης, όπως αυτές καθορίζονται με αντικειμενικό τρόπο από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Με βάση τα ισχύοντα σήμερα, οι ετήσιες εύλογες δαπάνες διαβίωσης για 2 ενήλικες με 2 παιδιά είναι 16.162 ευρώ.

Δεν πωλούνται τα δάνεια πρώτης κατοικίας σε Funds

Μέχρι το 2018 δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση δανείων που συνδέονται με πρώτη κατοικία:

· ανεξαρτήτως κατηγορίας, δηλαδή όχι μόνο τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τα καταναλωτικά δάνεια, τα επισκευαστικά δάνεια, τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, εμπόρων, αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία

· με αντικειμενική αξία μέχρι 140.000 ευρώ (άνω του 90% του συνόλου στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας)