Νεο-Οθωμανικό παραλήρημα του Τούρκου Προέδρου

M έσα από ένα μπαράζ σχεδόν παραληρηματικών δημόσιων ξεσπασμάτων ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κλιμακώνει τις εθνικιστικ...

Mέσα από ένα μπαράζ σχεδόν παραληρηματικών δημόσιων ξεσπασμάτων ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κλιμακώνει τις εθνικιστικές προκλήσεις του κατά της Ελλάδας, δίνοντας τροφή σε τουρκικά δημοσιεύματα, τα οποία έρχονται με τη σειρά τους να αμφισβητήσουν την ελληνικότητα της Θεσσαλονίκης και των νησιών του Αιγαίου, αλλά και να ανακινήσουν θέμα δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση των μουσουλμάνων της δυτικής Θράκης.

Ο Τούρκος ηγέτης βγαίνει πλέον ανοιχτά και «επεκτείνει» τις νεο-οθωμανικές βλέψεις του σε τρεις ηπείρους, φτάνοντας μέχρι... τη Ρωσία (Κριμαία) και τα Βαλκάνια (Βοσνία), τη Λιβύη, τη Συρία και το Ιράκ.

Ακριβώς δέκα ημέρες αφότου αποκήρυξε δημοσίως ως «μειοδοτική» τη Συνθήκη της Λωζάνης με το σκεπτικό ότι οι κεμαλιστές παραχώρησαν στην Ελλάδα νησιά «που δεν θα έπρεπε» το 1923, ο σουλτάνος ξαναχτυπά πλέοντας σε πελάγη νεο-οθωμανικού αναθεωρητισμού.

Μιλώντας το περασμένο Σάββατο από τη Ριζούντα (στις ακτές του Πόντου), ο Ερντογάν διακήρυξε με νόημα ότι «Τουρκία δεν είναι μονάχα η Τουρκία». «Είναι καθήκον αλλά και δικαίωμα της Τουρκίας να ενδιαφέρεται για το Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη, την Κριμαία, το Καραμπάχ, τη Βοσνία και τις άλλες αδελφές περιοχές. Η Τουρκία δεν είναι μόνο η Τουρκία. Η στιγμή που θα παραιτηθούμε από αυτό θα είναι η στιγμή που θα χάσουμε την ανεξαρτησία μας και το μέλλον μας» σημείωσε ο 62χρονος ηγέτης, με το βλέμμα στραμμένο στη Μοσούλη του Ιράκ (όπου η σουνιτική Αγκυρα διεκδικεί πρωταγωνιστικό στρατιωτικό ρόλο ενάντια στους σιίτες της Βαγδάτης και της Τεχεράνης). Επικαλούμενος «ιστορικούς και πολιτισμικούς δεσμούς», ο Τούρκος πρόεδρος βλέπει παντού «αδέλφια» της Τουρκίας, τα οποία και σπεύδει να θέσει υπό την επιρροή του, διεκδικώντας ο ίδιος ρόλο... αυτόκλητου προστάτη.

Σε αυτό το πλαίσιο υπογραμμίζει ότι η Τουρκία «εκτός από τα 79 εκατομμύρια των πολιτών της φέρει ευθύνη και απέναντι σε εκατοντάδες εκατομμύρια άλλα αδέλφια στη γεωγραφική περιοχή με την οποία τη συνδέουν ιστορικοί και πολιτισμικοί δεσμοί», σημειώνοντας μάλιστα χαρακτηριστικά ότι «άλλα είναι τα φυσικά σύνορα της χώρας των Τούρκων και άλλα τα σύνορα της καρδιάς τους».

«Χωρίς σύνορα»

«Σεβόμαστε τα φυσικά σύνορα, αλλά δεν μπορούμε να βάλουμε σύνορα στην καρδιά μας. Μας ρωτούν ''γιατί ενδιαφέρεστε για τη Γεωργία, την Ουκρανία, την Κριμαία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καραμπάχ, τα Βαλκάνια, τη Βόρεια Αφρική;''. Κανένα από αυτά τα μέρη δεν είναι ξένο σε εμάς. Είναι δυνατό να ξεχωρίσουμε τη Ριζούντα από το Μπατούμι ή την Αδριανούπολη από τη Θεσσαλονίκη; Σε κάθε βήμα που κάνεις από τη Θράκη έως την Ανατολική Ευρώπη βρίσκεις σίγουρα ίχνη των προγόνων μας. Η Τουρκία δεν μπορεί να αγνοήσει τους ομοεθνείς της στη Δυτική Θράκη, την Κύπρο, την Κριμαία και οπουδήποτε αλλού» διακήρυξε μέσα σε νεο-οθωμανικό παραλήρημα ο Τούρκος πρόεδρος το περασμένο Σάββατο από τον Πόντο.

Η νεο-οθωμανική ρητορική περί υπεράσπισης των «εκατομμυρίων αδελφών της Τουρκίας» αποτελεί επί του παρόντος το πρόσχημα για να δικαιολογήσει ο Ερντογάν την επεμβατική παρουσία τουρκικών στρατευμάτων σε Συρία και Ιράκ.

Για να δώσει υπόσταση στις διευρυμένες «ευθύνες» που έχει ως «προστάτιδα» η Αγκυρα στην ευρύτερη τουρκική γειτονιά, ο 62χρονος πρόεδρος ανακάλεσε μάλιστα το «εθνικό συμβόλαιο» που είχε υιοθετήσει η οθωμανική εθνοσυνέλευση το 1920. Διόλου τυχαία το εν λόγω «συμβόλαιο» προέβλεπε την αποκατάσταση των συνόρων της Τουρκίας στα όρια που είχε η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά την Ανακωχή του Μούδρου το 1918.

Παίρνοντας «πάσα» από τις δηλώσεις του Ερντογάν, ο τουρκικός Τύπος (εν προκειμένω η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Sabah») έσπευσε να θυμίσει στους αναγνώστες της ότι σύμφωνα με εκείνο το «εθνικό συμβόλαιο» του 1920 «το νομικό καθεστώς της Δυτικής Θράκης, το οποίο εναπόκειται στην ειρήνη που θα γίνει με την Τουρκία, θα πρέπει να οριστεί, με κατάλληλο τρόπο, ως αποτέλεσμα δημοψηφίσματος που θα διεξαχθεί ελεύθερα». Συνεχίζοντας η «Sabah» δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι «ορισμένοι ιστορικοί θεωρούν πως τα σύνορα του εθνικού συμβολαίου περιλαμβάνουν επίσης την Κύπρο, το Χαλέπι, τη Μοσούλη, το Αρμπιλ, το Κιρκούκ, το Μπατούμι, τη Θεσσαλονίκη, το Κίρτζαλι, τη Βάρνα και τα νησιά του Αιγαίου». 

Η απάντηση

Απαντώντας στον νέο γύρο τουρκικών προκλήσεων, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε χθες σκληρή ανακοίνωση. «Η δημόσια ανακίνηση ιστορικών και ειδικά συνοριακών ζητημάτων που η Συνθήκη της Λωζάνης έχει ρυθμίσει οριστικά και αμετάκλητα, διαμορφώνοντας αντικειμενικά δεδομένα δεσμευτικά για όλους, είναι προκλητική και υπονομεύει την περιφερειακή σταθερότητα» σημειώνει στην απάντησή του το ελληνικό ΥΠΕΞ και συνεχίζει: «Ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συνθηκών επιβάλλει τη διατύπωση υπεύθυνων θέσεων μακριά από παρωχημένους αναθεωρητισμούς. Η Θράκη είναι ελληνική, δημοκρατική και ευρωπαϊκή. Οποιαδήποτε άλλη σκέψη είναι αδιανόητη και επικίνδυνη».

ΑΠΕ Σάλος μετά την γκάφα

Xαμένα στη... μετάφραση έμελλε να βρεθούν χθες ελληνικά μίντια και κόμματα. Σε δημοσίευμά του, το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων απέδωσε «εκ παραδρομής» στον Ερντογάν σχόλιο της τουρκικής εφημερίδας «Sabah» περί δημοψηφίσματος αυτοδιάθεσης στη δυτική Θράκη. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει σάλος, με τα κόμματα και το υπουργείο Εξωτερικών να προχωρούν σε ανακοινώσεις περί Θράκης. Ο Ερντογάν δεν είχε ωστόσο μιλήσει για δημοψήφισμα. Στον απόηχο της γκάφας, το ΑΠΕ-ΜΠΕ διέκοψε τη συνεργασία του με τον ανταποκριτή του στην Τουρκία, Αρη Αμπατζή.