Λαϊκισμός και δημαγωγία «ο Δούρειος ίππος της Δημοκρατίας - γράφει ο Θανάσης Παλούμης

γράφει ο Θανάσης Παλούμης* Η εθνική κρίση, η πολιτική και κοινωνική παρακμή αποτελούν τους βασικότερους μηχανισμούς ανάπτυξης του λαϊ...

γράφει ο Θανάσης Παλούμης*

Η εθνική κρίση, η πολιτική και κοινωνική παρακμή αποτελούν τους βασικότερους μηχανισμούς ανάπτυξης του λαϊκισμού και της δημαγωγίας.

Η δημαγωγία δεν ήταν, ανέκαθεν, επιφορτισμένη με αρνητική χροιά. Κάποτε η έννοια της ήταν στενά συνυφασμένη με την δημοκρατία και σήμαινε η καθοδήγηση του λαού. 

Δυστυχώς, από τον 18ο αιώνα και μετά, η δημαγωγία συνδέθηκε με τον λαϊκισμό, λόγω της δράσης πολιτικών ηγετών, οι οποίοι παραμερίζουν τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Ο λαϊκισμός, συγγενικό είδος του λατινοαμερικάνικου ποπουλισμού, στοχεύει στον εκθειασμό του λαού μέσω της κολακείας και της προπαγάνδας και επαινεί τις αδυναμίες του με σκοπό να εξασφαλίσει την εύνοιά του. 

Αυτό το διαχρονικό φαινόμενο ανθίζει όταν ο λαός νοσεί ψυχικά ̇ όταν βιώνει φτώχια και ανεργία ̇ όταν η πολιτική του κρίση είναι αποδυναμωμένη, ώστε να μπορεί να ελέγχεται από ψηφοθήρες δημεγέρτες με πολιτικά συμφέροντα.

Οι πολίτες μετατρέπονται σε παθητικούς δέκτες αντισυνταγματικών νόμων, που καταπατούν τα συμφέροντά τους και σφετερίζονται τα δικαιώματά τους.

Η ηθική φθορά, η κατάπτωση και ο σκοταδισμός του λαού δημιουργούν ακόμα πιο ευνοϊκούς όρους επικράτησης λαϊκίστικων στάσεων και συμπεριφορών. Οι απελπισμένοι πολίτες γοητεύονται από πομπώδεις λόγους και ψεύτικες ελπίδες, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται ένας φαύλος κύκλος. 

Το παράδοξο και ταυτόχρονα λυπηρό είναι η ανάπτυξη μιας σχέσης αλληλεξάρτησης μεταξύ πολίτη και λαϊκιστή ηγέτη. Άραγε έχουμε εθιστεί τόσο πολύ στην υπερβολή, ώστε οι ίδιοι την αποζητάμε;

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτό το «εθνικό καρκίνωμα», απαιτείται η αναζήτηση των βαθύτερων αιτιών που το προκαλούν. Τα αίτια αυτά είναι πολυπαραγοντικά και προέρχονται τόσο από τον ίδιο τον πολίτη, όσο και από την κοινωνία στο σύνολό της. Η ευθύνη είναι και ατομική και συλλογική!

Η δραστηριοποίηση και η συμμετοχή όλων των πολιτών στα κοινά, με στόχο την ορθοφροσύνη και την ευθυδικία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση του λαϊκισμού. Αντιθέτως, η αδιαφορία και η αδρανοποίηση οδηγούν σε κοινωνική και πολιτική απονέκρωση. Η κοινωνική πρόοδος παραλύει! 

Η καλλιέργεια ηθικών και πνευματικών αρετών, η ανάπτυξη ενός νέου αξιακού συστήματος θα βοηθήσει και θα καθοδηγήσει τις επόμενες γενιές, θα οικοδομήσει νέες βάσεις συμμετοχής τους  στο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι και ως συνειδητοποιημένοι πολίτες δεν θα  μετατρέπονται σε «homunculus» διεφθαρμένων πολιτικών ηγετών.

Η πολιτεία οφείλει να στηρίζει αντιπροσώπους με ήθος και αγάπη για την πατρίδα τους. Σε μια εποχή έντονων κοινωνικοπολιτικών αναταράξεων, η συσπείρωση όλων των δημιουργικών δυνάμεων του τόπου μπορεί να αναδιαμορφώσει την Ελλάδα και να δώσει ξανά προοπτική στους Έλληνες. 

Η εθνική συνεννόηση θα γεννήσει το εθνικό όραμα πάνω στο οποίο θα δραστηριοποιηθεί η νέα γενιά και θα καρποφορήσουν  νέες ιδέες, ώστε να βγει η χώρα από το μνημονιακό αδιέξοδο!

Η ιστορία δεν μένει στάσιμη, αλλά συνεχίζει να γράφεται! Διεκδικώντας μια αξιοπρεπή θέση στη σύγχρονη κοινωνία, τα γεγονότα πάντα, μπορούν να πάρουν άλλη τροπή,  αν στηριζόμαστε, στις εθνικές μας δυνάμεις και ικανότητες, γιατί «ό,τι δεν δρα, δεν υπάρχει!» (Leibnitz). 

*Ο κ. Παλούμης Θανάσης είναι Σύμβουλος Επικοινωνίας.