Μανιτάρια: Ο αναξιοποίητος πλούτος της Ελλάδας

Φθινοπωρινή απόδραση στη φύση, η οποία έχει στρώσει το, αποχρώσεων πορτοκαλί, χαλί της για να μας υποδεχθεί. Είναι φτιαγμένο από τα χιλι...

Φθινοπωρινή απόδραση στη φύση, η οποία έχει στρώσει το, αποχρώσεων πορτοκαλί, χαλί της για να μας υποδεχθεί. Είναι φτιαγμένο από τα χιλιάδες φύλλα που αποχωρίστηκαν τα δέντρα. Αυτό τουλάχιστον βλέπουν οι πολλοί που δεν γνωρίζουν, γιατί ο Νεκτάριος Φιλιππόπουλος, ιδρυτής της εταιρείας Fungi Hellas , μπορεί να διακρίνει πάνω σε αυτό, και άλλα «κεντίδια», τον  «αναξιοποίητο πλούτο» της Ελλάδας  έναν από τους πολλούς τα μανιτάρια.

«Στην Ελλάδα, έχουν ταυτοποιηθεί περισσότερα από 3 χιλιάδες είδη. Από αυτά, τα 150 είναι εδώδιμα. Εγώ και οι συνεργάτες μου, λοιπόν, συλλέγουμε 150 διαφορετικά, εδώδιμα, αυτοφυή, άγρια μανιτάρια της ελληνικής φύσης. Τα πιο γνωστά παγκοσμίως, είναι οι μορχέλες, τα πορτσίνι και οι κανθαρέλλες. Κάθε περιοχή έχει τον πλούτο της, υπάρχει μεγάλη ποικιλία και μεγάλες ποσότητες. Αλλά είναι πολύ λίγες οι οικογένειες που ασχολούνται με τα μανιτάρια στη χώρα μας σε σχέση με τον πληθυσμό της και σε σχέση με αυτό που γίνεται σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ Φιλιππόπουλος, που έμαθε να μαζεύει από μικρό παιδί μανιτάρια στην Καλαμιά Αιγιαλείας, στο νομό Αχαϊας. Σήμερα, είναι πλέον εκτός από μανιταροσυλλέκτης, βαθύς μανιταρογνώστης, ενώ τα μανιτάρια είναι γι αυτόν, η δεύτερη επαγγελματική ασχολία «που πάει πολύ καλά, ανέλπιστα καλά».

Πριν από μερικά χρόνια, ο κ Φιλιππόπουλος εντόπισε το κενό που υπάρχει στην Ελλάδα όσον αφορά στη γνώση και την αξιοποίηση αυτών των «διαμαντιών» και έγινε από τους πρώτους που άνοιξαν το δρόμο, τής με αρμονία – μια λέξη που τονίζει συνέχεια- εκμετάλλευσής τους, με την εταιρεία του, τις μανιταροεξορμήσεις και τις βάσεις που βάζει για την ανάπτυξη ακόμη ενός είδους τουρισμού, του μανιταροτουρισμού.

Μανιταρο - εξορμήσεις… στην περιοχή των Καλαβρύτων

Αυτή την Κυριακή (13/11) οργανώνει εκδρομή στην περιοχή των Καλαβρύτων και όποιος λάβει μέρος, δεν θ' αποκτήσει μόνο γνώσεις και νέες εμπειρίες κοντά στη φύση, θ’ απολαύσει επίσης, μια μανιταρόσουπα με άγρια μανιτάρια. «Θα τρίψουμε και τρούφα», κάνει την πρόταση πιο δελεαστική ο κ Φιλιππόπουλος. Δεν υπάρχει συνδρομή για τη συμμετοχή στις εκδρομές, καθώς «η φιλοσοφία είναι να μπορεί να μάθει ο κόσμος για τα άγρια μανιτάρια, χωρίς να επιβαρύνεται ιδιαίτερα» . Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 40 ανάλογες εκδηλώσεις, και πάνω από δέκα ξενώνες και εστιατόρια έχουν μυηθεί στον κόσμο των μανιταριών. «Μαζεύουν τα μανιτάρια, από εκεί που τα κλώτσαγαν και δεν τους έδιναν καμία σημασία. Τούς έχουμε περάσει μια ολοκληρωμένη τεχνογνωσία πώς να τα αξιοποιούν, είτε να φτιάχνουν διάφορα προϊόντα πχ γλυκό, τουρσί, είτε τα εστιατόρια να τα εντάσσουν στο μενού τους, είτε οι ξενώνες να πραγματοποιούν εξορμήσεις».

Στις μανιταροεξορμήσεις, όπου συμμετέχουν από μικρά παιδιά μέχρι και ηλικιωμένοι 90 ετών, γίνεται η συλλογή μανιταριών και στη συνέχεια η ταυτοποίηση. «Σ’ ένα τραπέζι βάζουμε όλα τα μανιτάρια και γράφουμε εγώ και οι συνεργάτες μου, τις λατινικές ονομασίες τους. Μετά παίρνουμε ένα μανιτάρι και εξηγούμε γιατί αυτό το μανιτάρι τρώγεται. Αν δεν πιάσεις το μανιτάρι, δεν το μυρίσεις, δεν το επεξεργαστείς, δεν υπάρχει περίπτωση να αποκτήσεις την εμπιστοσύνη που χρειάζεται, για να πας μόνος σου, να συλλέξεις μανιτάρια. Βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα πας μια φορά στο βουνό και θα μάθεις να συλλέγεις με ασφάλεια μανιτάρια. Την πρώτη φορά που θα λάβει κάποιος μέρος σε μανιταροεξόρμηση θα του πούμε μόνο δύο είδη που τρώγονται. Υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας. Στην αρχή, τους μιλάμε για τα πιο εύκολα και τα πιο ασφαλή, τους βάζουμε σε μια διαδικασία, να ψάξουν να διαβάσουν , να ξανασυμμετάσχουν, και σιγά - σιγά να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, αυτοπεποίθηση».

Μανιταρο-δουλειές…

Εκτός από τις μανιταροεξορμήσεις, που πραγματοποιεί ο κ Φιλιππόπουλος «για να μαθαίνει ο κόσμος τα μανιτάρια στην Ελλάδα», υπάρχουν επίσης, η Fungi Ηellas και το σάιτ fungihellas.com. Στο πλαίσιο λειτουργίας της εταιρείας του, συνεργάζεται με περίπου 100 ανθρώπους, σε όλη την Ελλάδα, οι οποίοι συλλέγουν τα μανιτάρια, τα οποία στη συνέχεια ο κ Φιλιππόπουλος πουλάει. «Νέοι στο χωριό, οι οποίοι δεν έχουν δουλειά - μαζεύουν φασόλια, κόβουν ξύλα, κάνουν εποχιακές δουλειές - όταν βγαίνουν τα μανιτάρια, συλλέγουν. Τους δίνεται η ευκαιρία να κάνουν αυτή τη δουλειά για δέκα μέρες και να βγάζουν 50-60 ευρώ μεροκάματο. Είναι μια ανάσα. Η εταιρεία που έχω ιδρύσει δεν λειτουργεί με κερδοσκοπικούς όρους αλλά με τη νοοτροπία του ενός τρίτου, δηλαδή, όταν αγοράζει το εστιατόριο 20 ευρώ το κιλό τα μανιτάρια, περίπου 7 ευρώ παίρνει ο συλλέκτης, άλλα 7 ευρώ το κράτος και το ίδιο ποσό πηγαίνει σ’ αυτόν που κάνει τη διαδικασία, στην εταιρεία. Οπότε δεν ισχύει η λογική “φέρε τα μανιτάρια με 1,5 ευρώ το κιλό”. Μπορούν έτσι, πολλά παιδιά που είναι στην επαρχία, σ’ ένα απομακρυσμένο χωριό, να βγάζουν ένα μεροκάματο».

Όσον αφορά στην ιστοσελίδα fungihellas.com, μία από τις δραστηριότητές της θα είναι ο μανιταροτουρισμός, να έρχεται δηλαδή, κόσμος από το εξωτερικό και να βλέπει ότι η Ελλάδα έχει μανιτάρια και μπορεί να τα αξιοποιήσει, να δουλεύουν εστιατόρια, ξενοδοχεία. «Δεν χρειάζεται να εφεύρουμε, να ανακαλύψουμε κάτι καινούργιο. Ας κοιτάξουμε τι έχει κάνει η Τοσκάνη και άλλες περιοχές της Ιταλίας. Έχουμε οινοποιεία, ιαματικά λουτρά, μανιτάρια, έχουμε τρούφα» λέει, με πάθος και όραμα, ο κ Φιλιππόπουλος, που έχει ήδη αρχίσει τη συνεργασία με το εξωτερικό. Πριν από λίγο καιρό, κάλεσε στην Ελλάδα ένα γκρουπ από την Ολλανδία, με τη συμμετοχή Ολλανδού σεφ και διοργανωτή τέτοιων εκδηλώσεων, και τους ξενάγησε στα Βαρδούσια, στον Αθανάσιο Διάκο, όπου «είδαν τα μανιτάρια και τον πλούτο, την τρούφα της περιοχής». Ανάμεσά τους ήταν και ένα μυκητολόγος , ο οποίος είπε πως "έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και τόσο μυκητοπλούτο δεν έχει ξαναδεί στη ζωή του. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από το εξωτερικό. Ο άνθρωπος που διοργάνωσε το συγκεκριμένο ταξίδι, θέλει τώρα να διοργανώσουμε και τις επόμενες εξορμήσεις, όχι μία αλλά πολλές».

«Είναι, λοιπόν, τρία κομμάτια της δουλειάς μου, μέσω των οποίων, με τις λίγες δυνάμεις που έχω, προσπαθώ να δείξω το δρόμο και στους υπόλοιπους. Δεν είναι κάτι με το οποίο θα γίνεις πλούσιος. Αλλά είναι ευκαιρία πολλοί άνθρωποι να αξιοποιήσουν αρμονικά αυτό τον πλούτο της ελληνικής φύσης και να βγάλουν κάποιο μεροκάματο, όχι με υπερβολές. Να μην εκμεταλλεύονται αυτόν τον πλούτο μόνο οι μεγάλες εταιρείες» τονίζει ο κ Φιλιππόπουλος, που επαναλαμβάνει ότι δεν λέει απλά λόγια αλλά μιλά με τις πράξεις και όσα έχει ο ίδιος επιτύχει τα τελευταία χρόνια. 

Τι χρειάζεται να κάνει το κράτος για να στηρίξει την ανάπτυξη αυτής της προσπάθειας; Ο ίδιος απαντά: «Πρέπει να γίνει ένας φορέας πιστοποίησης και να υπάρξει νομικό πλαίσιο, που θα διέπει τη συλλογή και την προστασία των άγριων αυτοφυών μανιταριών. Πρέπει να γίνουν αυτές οι δύο κινήσεις από την πολιτεία. Άλλωστε, όπου δεν υπάρχει πλαίσιο υπάρχει αυθαιρεσία».

Μανιταρό-κοσμος…

Στην Ελλάδα, υπάρχουν όλα τα κορυφαία είδη μανιταριών. «Φανταστείτε ότι σε χώρες όπως η Αμερική δεν υπάρχουν τα καλά είδη του βωλίτη (boletus aereus, πορτσίνι), που είναι ένα από τα τρία κορυφαία μανιτάρια, ενώ στην Ελλάδα υπάρχουν. Επίσης, απαντώνται μόνο στην Ελλάδα και στη Σικελία, είδη όπως το Pleurotus nebrodensis. Βγάζουμε όλες τις κορυφαίες τρούφες, η ποιότητα είναι εκπληκτική. Σε όλη τη χώρα , ακόμη και στα νησιά, από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Κρήτη, υπάρχουν μανιτάρια και τρούφες. Είναι όμως, αναξιοποίητα. Σημαντική είναι η προσπάθεια κάποιων ανθρώπων, τα τελευταία 15-20 χρόνια, να αξιοποιήσουν τον πλούτο στην περιοχή των Γρεβενών και να την αναδείξουν ως πόλη των μανιταριών».

Στη χώρα μας, υπάρχουν επίσης, μανιτάρια όλες τις εποχές του χρόνου. Όπως εξηγεί ο κ Φιλιππόπουλος: «Κάθε μανιτάρι έχει την εποχή του. Ιδιαίτερα καλοί μήνες για συλλογή μανιταριών είναι οι μήνες Σεπτέμβριος, Οκτώβριος, Νοέμβριος αλλά και Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος. Όμως, όταν υπάρχει γνώση μπορείς να συλλέγεις μανιτάρια και τους 12 μήνες του χρόνου. Δηλαδή, αν έχει ρίξει χιόνι, θα πας στην Πελοπόννησο στο δάσος της Στροφιλιάς, είναι παραλιακό πευκοδάσος, αν έχει καύσωνα θα πας στη Γραμμένη Οξιά σε υψόμετρο 1700ων μέτρων. Άλλες χώρες, όπως η Κύπρος, η Γερμανία, η Ολλανδία δεν έχουν τέτοιες επιλογές».

Σε μια προσπάθεια να μάθουμε κάποια μυστικά για να προτείνουμε περιοχές συλλογής μανιταριών στους λάτρεις τους, η απάντηση του κ Φιλιππόπουλου είναι : «Πες μου βουνό και θα σου πω ποια εποχή, ποιο μανιτάρι βγαίνει και σε ποιο σημείο…». 

από: ΑΠΕ-ΜΠΕ fungihellas.gr