6 Δεκεμβρίου 1943 - Η 116 Μάχιμη Μονάδα Αναγνωρίσεως οδεύει προς Μαζέϊκα

Α.Α. 116 Μάχιμη Ομάδα Αναγνωρίσεως στο Παγκράτι Καλαβρύτων 6-12-1943 Η χρονολογική σειρά των γεγονότων πριν και μετά το Καλαβρυτινό Ο...

Α.Α. 116 Μάχιμη Ομάδα Αναγνωρίσεως στο Παγκράτι Καλαβρύτων 6-12-1943

Η χρονολογική σειρά των γεγονότων πριν και μετά το Καλαβρυτινό Ολοκαυτωμα από τα Ντοκουμέντα του Ιστορικού Αρχείου Κανελλόπουλου (Ι.Α.Κ.).

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκεύαση απόδοσης του περιεχομένου της ιστορικής έρευνας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς γραπτή άδεια του Ι.Α.Κ. (Ν 2121/1993)

Δευτέρα 6η Δεκεμβρίου 1943

Η Α.Α. 116 Μάχιμη Μονάδα Αναγνωρίσεως

οδεύει προς Μαζέϊκα

Επιχείρηση «Καλάβρυτα». Η μάχιμη μονάδα Wolfinger ξεκίνησε στις 06.00 σύμφωνα με το σχέδιο. Η προέλαση επιβραδύνθηκε λόγω ύπαρξης εκρηκτικών σε πολλά σημεία. Στις 18.00 άφιξη της Πεδινής Ομάδας στην Καλάνιστρα, της Ορεινής Ομάδας στη Μοίρα. Ο Σταθμός Διοικήσεως του Συντάγματος στην Καλάνιστρα. 

Πυρπολείται η Μονή Ομπλού. Εκτελούνται 5 μοναχοί. 

Η μάχιμη μονάδα Wolfinger ξεκίνησε στις 06.00 σύμφωνα με το σχέδιο. Η προέλαση επιβραδύνθηκε λόγω ύπαρξης εκρηκτικών σε πολλά σημεία. Στις 18.00 άφιξη της Πεδινής Ομάδας στα Καλάνιστρα, της Ορεινής Ομάδας στη Μοίρα. Ο Σταθμός Διοικήσεως του Συντάγματος στην Καλάνιστρα. 

Έργα επισκευής στην οδό, πορεία της Μάχιμης Ομάδας Kockert χωρίς φορτηγά οχήματα ως τα Καλύβια, εκεί καταυλισμός και διαμονή. Τα υποζύγια παρέμειναν με την Α.Α. 116 Μάχιμη Ομάδα Αναγνωρίσεως. Λεπτομερής αναγνώριση έδειξε ότι η οδός ως τον ποταμό και τη γέφυρα του ποταμού Αροάνιου πρέπει να επισκευασθεί. Το Τμήμα Αναγνωρίσεως της Διμοιρίας Μηχανικού και η υπαχθείσα Διμοιρία Μηχανικού του 3/117 Λόχου Μηχανικού, καθώς και μία ΄Ιλη Ποδηλατιστών, αποκατέστησαν την οδό. Αυτοβούλως συμμετέσχε στα οδικά έργα και ο τοπικός πληθυσμός. Η Ομάδα Προελάσεως Kockert ξεκίνησε στις 09.00 από τον Δάρα προς τα Καλύβια στην καμπύλη του ποταμού και διενήργησε κατά τη διάρκεια της ημέρας αναγνώριση προς βορειοανατολικά και νοτιοδυτικά. Το Τμήμα Αναγνωρίσεως που επιχείρησε νοτιοδυτικά στην περιοχή Μικρό Καρνέσι δεν απέδωσε κάτι ιδιαίτερο. ΄Εργα επισκευής στην οδό, πορεία του Αποσπάσματος Kockert χωρίς φορτηγά οχήματα ως τα Καλύβια, εκεί καταυλισμός και διαμονή. Τα υποζύγια παρέμειναν με το 116 Απόσπασμα Αναγνωρίσεως. 

Τέλος Οκτωβρίου του ’43 όλη η οικογένεια, εκτός του πατέρα που νοσηλευόταν στον «Ευαγγελισμό», μετακομίσαμε στου Πλανητέρου σε δικό μας σπίτι και πήγαμε σχολείο εκεί εμείς τα παιδιά. Θυμάμαι, αρχές Δεκέμβρη, πριν το πανηγύρι του χωριού στις 6 Δεκέμβρη, του Αγίου Νικολάου περάσανε Γερμανοί από το χωριό και πιάσανε δύο Πλανητεριώτες αντάρτες που φόραγαν γερμανική στολή και τους σκοτώσανε. Ανήμερα της γιορτής του Αγίου Νικολάου οι αντάρτες φέρανε τους Γερμανούς αιχμαλώτους στου Πλανητέρου. Τους βάλανε στο Δημοτικό Σχολείο χωρίς άμεσο περιορισμό. Το χωριό έτρεξε να τους περιποιηθεί. Τους μοιράσανε στα σπίτια. Θυμάμαι που ο θείος μου έφερε δύο στο σπίτι και τους ταΐσαμε. Θυμάμαι ακόμη που λεγόταν ότι, μόλις είδε τους αιχμαλώτους ένας Γερμανός που ‘χε αυτομολήσει στους αντάρτες, δάκρυσε. Την επόμενη μέρα, 7 του μηνός, τους πήρανε, δεν ξέραμε για που. Το βράδυ της ίδιας ημέρας ήρθε ένας μπάρμπας μου στο σπίτι κι εκεί, καθώς συζήταγαν, είπε: «Εκεί που τους πετάξαμε, ούτε ο Θεός δεν μπορεί να τους βρει». Ο ίδιος δεν είχε συμμετάσχει, αλλά φαίνεται ότι το είχε μάθει από «πρώτο χέρι», από τους αντάρτες. Στις 7 Δεκέμβρη ήρθαν οι Γερμανοί στου Πλανητέρου. Κάψανε όλα τα σπίτια. Κάψανε και το δικό μας. Χωρίς, ωστόσο, να μας εμποδίζουν να σώσουμε ο,τιδήποτε μέσα από τα σπίτια μας. Μετά από δύο-τρεις ημέρες ήρθαν πάλι οι γερμανοί από τα Μαζέϊκα φέρνοντας μαζί τους και πέντε-έξι Μαζιώτες και τον γιατρό τον Καρκούλια για διερμηνέα. Μας συγκέντρωσαν ‒καμιά εικοσαριά άτομα, οι περισσότεροι είχαν φύγει‒ στην πλατεία στο μαγαζί του Ρηγόγιαννη. Είχαν μάθει για τους αιχμαλώτους κι έψαχναν να τους βρουν. Φύγανε από εκεί και πηγαίνοντας προς του Μάζι συναντήσανε έναν συγγενή μας, τον Θανάση τον Παπαδημητρόπουλο, τον πήρανε μαζί τους και από ό,τι μάθαμε αργότερα τον εκτέλεσαν μαζί με τους άλλους Μαζιώτες. Μόλις μάθαμε στο χωριό την τύχη των αιχμαλώτων, φοβηθήκαμε και καταφύγαμε στα γύρω βουνά, όπου μπορούσε ο καθένας. Οι Γερμανοί επιστρέφοντας στο χωριό σκότωναν, όποιον έβρισκαν. Από τη μανία τους δεν γλύτωσαν και τρεις ανήμπορες γριούλες, τις σκοτώσανε. Εμείς είχαμε καταφύγει σ’ ένα βουνό και θυμάμαι που ακούγονταν κραπ, κραπ, κραπ, τα βήματα των Γερμανών που πέρναγαν χαμηλά στη λαγκαδιά».

Α.Α. 116 Μάχιμη Ομάδα Αναγνωρίσεως στο Παγκράτι Καλαβρύτων 6-12-1943

Η επιτροπή εκ προσωπικοτήτων από τα Καλάβρυτα, συναντάται με τον Στήβενς στα Μιχαλέϊκα Πατρών. Η Επιτροπή ζητά οπλισμό για να αντισταθεί κατά των Γερμανών. Ο Στήβενς αρνείται και προτρέπει τους κατοίκους των Καλαβρύτων να παραμείνουν στα Καλάβρυτα «γιατί οι Γερμανοί δεν πειράζουν τους αθώους ΄Ελληνες». Ταυτόχρονα κάνει σύσταση στην Επιτροπή, να ζητήσει από τον ΕΛΑΣ να απομακρυνθεί από την Επαρχία Καλαβρύτων. Για το θέμα αυτό ο Χαράλαμπος Πετράκος, που συμμετείχε στην αποστολή των Καλαβρυτινών στους ΄Αγγλους θυμάται: «Μία εβδομάδα πριν από την εκτέλεση 5.12.1943 η τοπική οργάνωση ΕΑΜ Καλαβρύτων (Θ. Κατσικόπουλος – Νικολάου) κάλεσε τους προεστούς Κατσίνη – Παπανδρέου – Γεωργαντά – Αθανασιάδη - Παπα-Καλό - Οικονόμου και Πετράκο και μας είπαν να πάμε στην Αγγλική Αποστολή να ζητήσουμε όπλα, για να αντιμετωπίσουμε τους Γερμανούς που έρχονται να καταστρέψουν τα Καλάβρυτα. Η επιτροπή έκανε σύσκεψη στα Καλάβρυτα. Μας έδωσαν από ένα ζώο για τη μεταφορά μας. Επικεφαλής της Επιτροπής ήταν ο Αναστάσιος Κατσίνης. Προχωρήσαμε στο δρόμο Πατρών. Βράδυ φτάσαμε στα Φλάμπουρα, πήγαμε στο σπίτι του παπά του χωριού και ζητήσαμε έναν οδηγό, για να μας μεταφέρει στην έδρα των ΄Αγγλων. Ο παπάς αρνήθηκε κάθε βοήθεια και μας είπε, ότι κανένας στο χωριό δεν ξέρει τίποτα. Προχωρήσαμε στο Μάνεσι. Ξυπνήσαμε τον Πρόεδρο της κοινότητας, ο οποίος μας έδωσε έναν οδηγό. Περάσαμε την Κάνισκα και φθάσαμε στα Δεμέστιχα όπου ήταν η Αγγλική Αποστολή. Εκεί ήταν συγκεντρωμένη η Αγγλική Αποστολή. Η σχετική συζήτηση έγινε μεταξύ του Κατσίνη και ενός ΄Αγγλου, που μιλούσε καλά τα ελληνικά. Μίλησε ο Κατσίνης και είπε: «Οι Γερμανοί έρχονται να μας καταστρέψουν, να μας δώσετε όπλα, για να τους αντιμετωπίσουμε». Ο ΄Αγγλος απάντησε: «΄Οπλα τώρα εδώ δεν έχουμε. Τα όπλα πήγαν στη Σερβία, αλλά και αν σας δώσουμε όπλα, θα σας τα πάρουν οι Ελασίτες. Οι Γερμανοί βρίσκονται σε στρατιωτική ανάπτυξη, πού θα γίνουν ρίψεις όπλων;». ΄Ολοι μας επιμέναμε να μας δοθούν όπλα για να οπλιστεί ο πληθυσμός των Καλαβρύτων για να αντιμετωπίσει τους Γερμανούς και να σωθούν τα Καλάβρυτα. Οι ΄Αγγλοι ήταν αμετακίνητοι στις απόψεις τους και μας επανέλαβαν την ίδια απάντηση. Και πάλι, είπαμε στους ΄Αγγλους, ότι τα όπλα τα ζητάμε για δικό μας λογαριασμό. Πήραμε και πάλι την ίδια απάντηση. Πήραμε το δρόμο της επιστροφής άπρακτοι. ΄Εγινε μια μικρή σύσκεψη της Επιτροπής, κατά το γυρισμό, κοντά στο γεφύρι του Βουραϊκού στις Ιτιές. Συζητήσαμε και το τι θα πούμε στους Γερμανούς, όταν θα έλθουν και θα μάθουν ότι εμείς πήγαμε στους Εγγλέζους να ζητήσουμε όπλα. Ο καθένας από την Επιτροπή έλεγε τη δική του γνώμη και δικαιολογία. Εγώ ήμουν κοντά στον Αθανασιάδη, ο οποίος με ρώτησε να πω τη γνώμη μου. «Χαράλαμπε, όλοι μίλησαν, εσύ δεν είπες τίποτα ακόμη», είπε ο καθηγητής Αθανασιάδης. «Εγώ θα φύγω», απάντησα, «δεν πρόκειται να καθήσω να με πιάσουν οι Γερμανοί». Μεταφέραμε στην Επιτροπή ΕΑΜ Καλαβρύτων την αρνητική απάντηση των Αγγλων, για να μας δώσουν όπλα. 

Σύσκεψη στην Αγία Λαύρα. Ο ΄Αντριους και οι παράγοντες των Καλαβρύτων ζητούν να απομακρυνθεί απ’ την επαρχία Καλαβρύτων ο ΕΛΑΣ και να μην εφαρμόσει το σχέδιο άμυνας. 

Η ομάδα μάχης Ebersberger I/749 Jager Regiment, που είχε ξεκινήσει από το Αίγιο, έφθασε στη Μαμουσιά και ο ταγματάρχης Ebersberger εγκατέστησε το επιτελείο του, λίγο προς τα βόρεια, κοντά στο βουνό Ρούσικο, για να προετοιμάσει την επίθεσή του στα Βιλιβίνα. Μόνο αυτές οι προετοιμασίες ήταν ένδειξη για μία ένοπλη σύγκρουση με τους αντάρτες, αλλά αυτοί προτίμησαν να αποφύγουν την μεγαλύτερη δύναμη των Γερμανών. 

Η ομάδα μάχης Wolfinger, συνέχισε την πορεία της στις 06.00 π.μ. Η ομάδα με τα οχήματα βρήκε πολλά εμπόδια, γιατί είχαν γίνει πολλές ανατινάξεις. Ο αρχισυρματιστής Nagel, είναι της γνώμης ότι είχαν γίνει είκοσι (20) μέχρι τριάντα (30) ανατινάξεις, καθώς επίσης ότι: «... πίσω από τέτοιες δραστηριότητες, υπήρχε προδοσία εκ μέρους μας, αλλά αυτό μπορεί να αμφισβητηθεί, γιατί οι αντάρτες, χωρίς εξαίρεση, πάντα στηρίζονταν σε πολύ καλό δικό τους σύστημα πληροφόρησης». Καμία φορά μία κοπέλα π.χ. δούλευε για τους Γερμανούς μόνο, γιατί ήλπιζε ότι θα ακούσει κάποια «μυστικά». Δώδεκα (12) ώρες μετά την αναχώρηση η πεδινή ομάδα έφθασε στην Καλάνιστρα (που ήταν και το επιτελείο του Wolfinger). Η ορεινή ομάδα πήγε στη Μίρα.

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκεύαση απόδοσης του περιεχομένου της ιστορικής έρευνας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς γραπτή άδεια του Ι.Α.Κ. (Ν 2121/1993)