Η Γενιά Της Μεγάλης Εξόδου «Πλάνο Για Το Αύριο»

Του Θανάση Παλούμη* Η εργασία αποτελεί μια αναγκαία συνθήκη και θεμελιακή προϋπόθεση για κάθε ανθρώπινη πρόοδο και προκοπή. Η στάθμη ...

Του Θανάση Παλούμη*

Η εργασία αποτελεί μια αναγκαία συνθήκη και θεμελιακή προϋπόθεση για κάθε ανθρώπινη πρόοδο και προκοπή. Η στάθμη της κοινωνικής εξέλιξης αυξάνεται από τα δημιουργικά επιτεύγματα των μελών της, όταν έχουν την δυνατότητα να δρουν, να παράγουν και μέσα από τις επιμέρους ατομικές τους επιτυχίες να καθορίζουν το προσωπικό τους μέλλον και το μέλλον του τόπου τους.

Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, η συμμετοχή στην αγορά εργασίας τυγχάνει να είναι προνόμιο ελαχίστων! Η οικονομική δυσπραγία που μαστίζει την χώρα τα τελευταία έτη, οδήγησε στην ανεργία και στο οικονομικό αδιέξοδο ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, με άμεση επίπτωση τη δημιουργία ενός τεράστιου εργατικού «αποθέματος» των πιο  παραγωγικών  ηλικιών.

Στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) αναφέρουν ότι το ποσοστό ανεργίας στην χώρα μας, τον Σεπτέμβριο του 2016 ανήλθε στο 23,1% με 1.111.490 ανέργους. Βάσει των ίδιων δεδομένων τα χαρακτηριστικά της ανεργίας περιλαμβάνονται σε δυο κυρίαρχες τάσεις: αφενός, στο υψηλό ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων, χωρίς να παρουσιάζονται αξιόλογες μειώσεις· αφετέρου, στην απαξίωση μεγάλων τμημάτων του παραγωγικού και του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς η ανεργία πλήττει κυρίως τις ομάδες των γυναικών και των νέων. Οι μεγαλύτερες πληθυσμιακά ομάδες ανέργων καταγράφονται στα άτομα ηλικίας 15-24 ετών, με ποσοστό 46,1% και στα άτομα ηλικίας 25-34 ετών, με ποσοστό 30,1%. Την ίδια στιγμή οι απασχολούμενοι αγγίζουν μόλις τα 3.690.168 άτομα και ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός, δηλαδή τα άτομα που δεν εργάζονται, ούτε αναζητούν εργασία ανέρχονται στα 3.237.622 άτομα.

Αντίστοιχα, η Eurostat (Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία) αναφέρει ότι η Ελλάδα (Αύγουστος 2016), κατέχει τα πρωτεία στην ΕΕ, όσον αφορά τα ποσοστά ανεργίας των νέων (46,5%), ακολουθούν η Ισπανία (43,6%) και η Ιταλία (36,4%). Η ελληνική οικονομική ύφεση οδήγησε στη δραματική μείωση της απασχόλησης, με την αγορά εργασίας να αδυνατεί, πλέον, να απορροφήσει εργατικό δυναμικό, έτσι σήμερα μιλούμε για την επικράτηση της λεγόμενης κεϋνσιανής ανεργίας.

Αυτή η πραγματικότητα μετέτρεψε μεγάλο τμήμα νέων επιστημόνων σε οικονομικούς μετανάστες ανεπτυγμένων χωρών, όπως Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Σουηδία, Ελβετία και Βρετανία, με την τελευταία να καταλαμβάνει την πρώτη θέση στις προτιμήσεις. Σημαντικό είναι και το ποσοστό που μεταναστεύει εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, με προορισμό τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό προτιμά τις υπό ανάπτυξη χώρες της Μέσης Ανατολής.

Είναι γεγονός ότι οι νέοι της διασποράς απαρτίζουν το πιο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό της χώρας, πρόκειται για άτομα υψηλών προσόντων, κάτοχοι μεταπτυχιακών και διδακτορικών διπλωμάτων, που ψάχνουν τρόπο να αξιοποιήσουν και να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους.

Δυστυχώς, ο δρόμος της μετανάστευσης δεν είναι κάτι καινούργιο για τα ελληνικά δεδομένα! Οι περίοδοι μαζικών εξόδων των Ελλήνων καταγράφονται τα διαστήματα 1903-1917, 1960-1972 και 2010-σήμερα και σχετίζονται και στις τρεις φάσεις με οικονομικά κίνητρα. 

Το σημερινό είδος ομαδικής αναχώρησης αποτελεί εθνική αιμορραγία κι αυτό γιατί, τις δεκαετίες του 1950 και 1960 αποχωρούσε, κυρίως, ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό, το οποίο αναζητούσε μια καλύτερη τύχη. Η αρνητική επιρροή από αυτές τις απώλειες αφορούσε περισσότερο  δημογραφικούς παράγοντες, αντίθετα, τώρα, αποχωρούν πτυχιούχοι ΑΕΙ και ΤΕΙ επηρεάζοντας άμεσα και την εθνική παραγωγικότητα και ανάπτυξη.

Το παρόν πρόβλημα επιβάλλει έναν μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό οικονομικής ανάπτυξης, καθώς η χώρα χρειάζεται ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο με έμφαση στην έρευνα αγοράς εργασίας. Στο τι χρειαζόμαστε, πως θα το επιτύχουμε και πόσους χρειαζόμαστε για να τα καταφέρουμε.

Για να βγει η χώρα από τον ασφυκτικό κλοιό στον οποίο βρίσκεται πρέπει να λάβει μια σειρά από διαρθρωτικά μέτρα, τα οποία θα ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας. Ως εκ τούτου θα πρέπει να δοθεί έμφαση στους παρακάτω τομείς:

- Οργάνωση και προγραμματισμός της εκπαίδευσης. Έμφαση στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Προτροπή για επιμόρφωση και σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, με στόχο την άμεση ανταπόκριση στις τεχνολογικές εξελίξεις και στην ταχύτητα παλαίωσης της γνώσης.

- Αναπτυξιακή πολιτική και στήριξη της επιχειρηματικότητας.

- Εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, με ελληνικό σχεδιασμό και σε συνεργασία με χώρες που έχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία.

- Αναμόρφωση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα· όπου η χώρα μπορεί να αποκτήσει συγκριτικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

- Διοικητική, βιομηχανική και φορολογική αποκέντρωση, με στόχο τη μεγαλύτερη προσέλκυση επενδύσεων.

- Πάταξη του φαινομένου αισχροκέρδειας σε όλους τους τομείς.

- Αξιοκρατία, τέλος στις πελατειακές σχέσεις.

Για να επιτευχθούν τα παραπάνω απαιτείται, πρώτα απ’ όλα, πολιτική βούληση και ουσιαστική συνεννόηση όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, ώστε από κοινού να θέσουν τις βάσεις για μια εκ θεμελίων εθνική ανάπτυξη, χωρίς διάθεση ερίδων και αντιπαραθέσεων. Είναι το αίτημα των καιρών· οι λαοί σε τέτοιες κρίσιμες στιγμές της πορείας τους καλούνται να πάρουν ιστορικές αποφάσεις, ώστε να σταθούν ανώτεροι των περιστάσεων, έτσι και για την Ελλάδα είναι μια ανάλογη στιγμή.

Είναι η στιγμή... Μιας δημιουργικής Ελλάδας!

*Ο κ. Παλούμης Θανάσης είναι Σύμβουλος Επικοινωνίας.