Ασύμφορα τα τρακτέρ - γίγαντες

του Φάνη Γέμτου  Ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Η μέχρι τώρα εμπειρία είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των ενισχύσεων των Σ...

του Φάνη Γέμτου 

Ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Η μέχρι τώρα εμπειρία είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των ενισχύσεων των Σχεδίων Βελτίωσης πηγαίνει σε τρακτέρ και κυρίως τρακτέρ μεγάλης ισχύος που προσωπικά θεωρώ ότι δεν δικαιολογούνται στις περισσότερες ελληνικές γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Μάλιστα στο συνέδριο στη Καρδίτσα συνάντησα γεωργό που μου είπε ότι έχει τρακτέρ 200 ίππων με 300 στρέμματα και θα πάρει ένα 300 ίππων, για να κάνει καλά τη δουλειά του. Αυτό που θεωρώ περίεργο είναι πώς είναι δυνατόν να εγκρίνεται η αγορά τέτοιων τρακτέρ, που είναι βέβαιο ότι όχι μόνο δεν χρειάζονται αλλά και κάνουν μη βιώσιμες τις εκμεταλλεύσεις. Θα προσπαθήσω να εξηγήσω και τα δύο παρ’ όλο που κατά κάποιο τρόπο τα έχω ξαναγράψει αλλά μάλλον λίγοι τα κατάλαβαν και προσπάθησαν να τα εφαρμόσουν.

Σε κάθε αγρόκτημα υπάρχει μια εργασία που απαιτεί μεγάλη ισχύ τρακτέρ και πρέπει να εκτελεστεί σε κάποιο σχετικά μικρό και ορισμένο διάστημα. Αυτή η εργασία είναι κατά κανόνα το όργωμα. Ίσως εξαίρεση είναι οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις που η εργασία της κοπής της ενσίρωσης είναι εξ’ ίσου απαιτητική σε ισχύ τρακτέρ. Το όργωμα πρέπει να γίνει το φθινόπωρο, μετά τη συγκομιδή των εαρινών καλλιεργειών (π.χ. βαμβάκι που η συγκομιδή τελειώνει στο τέλος Οκτωβρίου με Νοέμβριο), μετά τις πρώτες βροχές που κάνουν το έδαφος εύθρυπτο (στο ρώγο του) και πριν από τις πολλές βροχές που συνήθως αρχίζουν το Δεκέμβριο και κάνουν το έδαφος πολύ υγρό για οποιαδήποτε εργασία χωρίς να το συμπιέσουν. Συνήθως κάθε χρόνο έχουμε γύρω στις 20 μέρες για να κάνουμε τη δουλειά αλλά αυτό διαφέρει από χρονιά σε χρονιά ανάλογα με τον καιρό.

Το όργωμα πρέπει να γίνεται σε βάθος 25 εκατοστών και όχι βαθύτερα. Δεν υπάρχει μελέτη που να δείχνει ωφέλεια από βαθύτερο όργωμα εκτός ειδικών περιπτώσεων. Ένα άροτρο 4υνο με υνιά 12άρια (30 εκατοστών) οργώνει ένα πλάτος 1,2 μέτρα. Εάν το τρακτέρ κινηθεί με 5 χιλιόμετρα την ώρα τότε θα οργώνει την ώρα περίπου 5 στρέμματα. Για να κάνει αυτή τη δουλειά σε ένα βαρύ χωράφι θα χρειαστεί ένα τρακτέρ 60 kW. Αν βάλουμε λίγο παραπάνω για ασφάλεια τότε ένα τρακτέρ περίπου 100 ίππων είναι απόλυτα επαρκές για αυτή τη δουλειά. Με 5 στρέμματα την ώρα και 10ωρη εργασία καλύπτουμε 50 στρέμματα την ημέρα και 500 στις 10 μέρες και 1000 στις 20. Είναι προφανές ότι κανένα αγρόκτημα των 200-300 στρεμμάτων δεν χρειάζεται τρακτέρ μεγαλύτερο από 90-100 ίππους. Επομένως δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλά αγροκτήματα που να πρέπει να αγοράσουν μεγαλύτερο τρακτέρ όποια καλλιέργεια και να έχουν. Γιατί από ότι καταλαβαίνω κάποιο παιχνίδι γίνεται με τις καλλιέργειες για να δικαιολογηθούν τα τεράστια τρακτέρ και ελπίζω το Υπουργείο Γεωργίας να κλείσει αυτό το παράθυρο.

Το μεγάλο τρακτέρ έχει μεγάλο κόστος λειτουργίας και διατήρησης που επιβαρύνει το κόστος παραγωγής. Θα το επαναλάβω για πολλοστή φορά ότι τα τρακτέρ είναι κατασκευασμένα για να δουλεύουν με το 85% της ισχύος τους και πάνω. Εκεί έχουν την ελάχιστη κατανάλωση καυσίμου για το έργο που παράγουν και εκεί πρέπει να δουλεύουν. Η άποψη ότι το τρακτέρ πάει «ξεκούραστα» είναι απολύτως λανθασμένη. Επί πλέον το τρακτέρ θα χρειαστεί την ίδια συντήρηση ανάλογα με το χρόνο λειτουργίας και όχι με την ισχύ που λειτουργεί. Θα χρειαστεί αλλαγή λαδιών κάθε 100 ή 200 ώρες και το μεγάλο τρακτέρ θα χρειαστεί περισσότερα λάδια από το μικρότερο. Το ίδιο ισχύει για το καύσιμο κλπ όπως έχω τονίσει πολλές φορές σε προηγούμενα σημειώματα.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το κόστος απόσβεσης των μηχανημάτων. Ένα τρακτέρ 100 ίππων κοστίζει περίπου 60.000 ευρώ και ένα 180 ίππων, 100.000 ευρώ. Η ετήσια απόσβεση (για 15 χρόνια με επιτόκιο 8% για το τρακτέρ των 100 ίππων θα είναι 6.000  ευρώ το χρόνο και με 50% επιδότηση 3000 ευρώ/χρόνο. Για το τρακτέρ των 180 ίππων οι αποσβέσεις θα είναι 10.000 ευρώ/χρόνο, με επιδότηση 50% 5.000  ευρώ/χρόνο. Με ένα μικρό λογαριασμό η αγορά τέτοιων τρακτέρ για αγροκτήματα κάτω των 300 στρεμμάτων θα κάνουν το κόστος των αποσβέσεων υπερβολικό και την εκμετάλλευση μη βιώσιμη.

Επομένως η επιλογή μεγάλων τρακτέρ στα σχέδια βελτίωσης δεν δημιουργεί μόνο ζημιά στην εθνική οικονομία καθώς πολύτιμο συνάλλαγμα εξάγεται για να πληρωθούν τρακτέρ που όπως φαίνεται πιο πάνω δεν χρειάζονται αλλά ταυτόχρονα κάνουν τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις μη βιώσιμες κάτι που θα φανεί σύντομα καθώς οι αγρότες θα φορολογούνται πλέον τόσο για τα εισοδήματά τους όσο και για τις επιδοτήσεις που εισπράττουν.

από: eleftheria.gr