ΜΑΝΕΣΙ: Με λαμπρότητα τίμησαν τη μνήμη των θυμάτων των βομβαρδισμών στα Λαπατοχώρια (ΦΩΤΟ)

Με μεγάλη λαμπρότητα πραγματοποήθηκε την Κυριακή 30 Ιουλίου 2017 η επέτειος για τη μνήμη των θυμάτων των βομβαρδισμών από τα γερμανικά  ...

Με μεγάλη λαμπρότητα πραγματοποήθηκε την Κυριακή 30 Ιουλίου 2017 η επέτειος για τη μνήμη των θυμάτων των βομβαρδισμών από τα γερμανικά  «ΣΤΟΥΚΑΣ»  τον Ιούλιο του 1943 στα χωριά των Καλαβρύτων Μάνεσι, Τρεχλό και Λαπάτα.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν  οι σεβασμιώτατοι  πατέρες Γεώργιος Φωτ. Τζελέπης και Παναγιώτης  Τζούδας, οι βουλευτές  κ. Σία Αναγνωστοπούλου και κ.  Ανδρέας Ραζούλης, ο Δήμαρχος  Καλαβρύτων, κ. Γεώργιος Λαζουράς, ο Δημοτικός  Σύμβουλος του Δήμου Καλαβρύτων, κ. Νικόλαος Μαγκαφάς, ο κ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος, ο κ. Δημήτριος Κατσικόπουλος , ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Καλαβρύτων  Αντιπύραρχος,  κ. Χαράλαμπος Γιαννάκης, ο εκπρόσωπος του αστυνομικού τμήματος Καλαβρύτων, κ. Βασίλης Φελέκης, ο πρόεδρος του Τ.Δ. Μανεσίου, κ.  Ιωάννης Κουτρουμάνης, του Τ.Δ. Τρεχλού, κ. Ανδρέας Σπηλιόπουλος, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μανεσίου, κ. Φωκίων Χολιαστός, και η εκπρόσωπος του Πολιτιστικού Συλλόγου Λαπαθών, κ. Ευγενία Ζαφειροπούλου.

Στα πλαίσια του εορτασμού τελέστηκε δοξολογία στον Ιερό Ναό  Αγίου Νικολάου στο Μάνεσι και ακολούθησε η κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των Ηρώων και όλοι μαζί με μια φωνή με μια ψυχή τραγούδησαν τον Εθνικό Ύμνο.

Επίσης, την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε και το ετήσιο μνημόσυνο υπέρ των ψυχών θανόντων συγχωριανών μας.

 Την ομιλία εκφώνησε η Φιλόλογος και  γραμματέας του Πολιτιστικού Συλλόγου Μανεσίου δ. Κατερίνα Νικολακοπούλου, την οποία παραθέτουμε παρακάτω:

H 74^η επέτειο της 29^ης Ιουλίου του 1943

Η σημερινή εκδήλωση στο χωριό μας είναι μια εκδήλωση τιμής για την 74^η επέτειο της 29^ης Ιουλίου του 1943, μια ημέρα σταθμό για τα χωριά Μάνεσι, Τρεχλό και Λαπάτα. Μια ημέρα που βάφτηκε κόκκινη από το αίμα 14 αθώων συμπατριωτών μας. Δύο στο Μάνεσι, πέντε στο Τρεχλό και επτά στη Λαπάτα..

Οι Γερμανοί κατακτητές επιχειρώντας να κάμψουν το αδούλωτο φρόνημα του λαού μας δε διστάζουν να βομβαρδίζουν ανηλεώς και να σπέρνουν το θάνατο και την καταστροφή. Το σημαδιακό εκείνο καλοκαίρι του 1943 το πρώτο αθώο αίμα ρέει στα ένδοξα χωριά μας από τα πυρακτωμένα θραύσματα των γερμανικών βομβών και τις ριπές των μυδραλιοβόλων.

Η αναίτια αυτή σφαγή των συμπατριωτών μας ήταν το προανάκρουσμα για όσα θα ακολουθούσαν κατά τους επόμενους μήνες στην περιοχή μας, ένας από τους πρώτους κρίκους μιας μακάβριας αλυσίδας αποτρόπαιων πράξεων των κατακτητών στην ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων που έκλεισε με τη σφαγή της 13^ης του Δεκέμβρη.

Με μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν ας αφήσουμε για λίγο όμως να περιγράψουν  τα γεγονότα αυτά μέσα από τη βιωματική τους μαρτυρία δύο αυτόπτες μάρτυρες του αποτρόπαιου αυτού εγκλήματος, έτσι για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεώτεροι.

«Την ημέρα εκείνη , 29 Ιουλίου  1943, ημέρα Πέμπτη», θυμάται ο αείμνηστος συγχωριανός μας Τάκης Δημητρόπουλος – Κατσέπας, « σε ένα μέρος πάνω από το χωριό, είδαμε να εμφανίζονται αεροπλάνα από το Πετρωτό, πάνω από το Ασάνι. Κι άλλες φορές περνούσαν από ψηλά αεροπλάνα, αλλά  δεν  τα  βλέπαμε, μόνο τα  ακούγαμε. Ήταν η πρώτη φορά που τα βλέπαμε από κοντά. Έκαναν μια στροφή πάνω από το χωριό και χαμήλωσαν. Πολλοί άνθρωποι που βρίσκονταν στα αλώνια φώναζαν: «Είναι αγγλικά, είναι δικά μας, είναι αγγλικά». Πίστευαν ότι είχαν έρθει οι Άγγλοι να μας απελευθερώσουν. Στη δεύτερη στροφή που έκαναν, είδαμε να φεύγουνε τρία μπαλόνια. Για πρώτη φορά ακούσαμε βόμβα. Τραντάχτηκε η γη. Τα ‘χασα. Ήμουν και μικρός. Με άρπαξε τότε στην αγκαλιά του ο μπάρμπα-Δήμος και μαζί με τη γυναίκα του αδερφού του και τα παιδιά του Τζούδα τρέξαμε και πέσαμε μέσα σε μια γράνα, όπως μας είχανε ορμηνέψει οι αντάρτες να κάνουμε σε περίπτωση βομβαρδισμού. Κι άρχισαν τα αεροπλάνα – Στούκας καθέτου εφορμήσεως- να βομβαρδίζουν. Φαίνεται ότι κάποιο αεροπλάνο μας είχε εντοπίσει, γιατί στη  συνέχεια έριχναν και τα πολυβόλα και θυμάμαι που «θέριζαν» στεγνά και τα κλαδιά των δέντρων. Δεν ξέρω πόσο διήρκεσε ο βομβαρδισμός. Είχαμε χάσει την αίσθηση του χρόνου. Ένα σύννεφο σκόνης και καπνού σκέπασε τα πάντα. Τα ζώα τρέχανε τρομαγμένα.

Κάποια στιγμή έφυγαν τα αεροπλάνα. Τελείωσε… Σηκωθήκαμε πάνω. Αγκαλιαστήκαμε. Είμαστε ζωντανοί. Ο κόσμος άρχισε δειλά- δειλά να βγαίνει έξω, να αναζητάει ο ένας τον άλλον. Κατεβαίνοντας κάτω, δεν ξέραμε τι θα δούμε.

Θυμάμαι που περνούσαν τους τραυματίες πάνω σε σκάλες, για να τους πάνε στην κλινική του αείμνηστου Φούρα στο  Τρεχλό .

Εγκαταλείψαμε το χωριό. Κρυφτήκαμε στα λαγκάδια φοβούμενοι τον ξαναγυρισμό των φασιστών.

Στο χωριό έπεσαν έξι βόμβες: στο κτίριο της αστυνομίας, στο μαγαζί του πατέρα μου, στην εκκλησία, στο νεκροταφείο, στον κήπο του σπιτιού του Φούρα και στο ταχυδρομείο».

« Εκείνο το απόγευμα », αναθυμάται ο Κωνσταντίνος  Παπαδόπουλος,   από το Τρεχλό, «είχα πάει στα Καλάβρυτα με ένα ζώο που είχα πάρει δανεικό από κάποιο φίλο. Επέστρεψα λίγο πριν το  βομβαρδισμό. Δεν  πρόλαβα να μπω στο σπίτι, όταν άκουσα ένα θόρυβο ασυνήθιστο. Βγήκα στο μπαλκόνι. Ήταν ένας υπόκωφος θόρυβος αεροπλάνων που πλησίαζαν .

Παρακολουθώντας τα απο το μπαλκόνι είδα την πρώτη δεσμίδα (τρεις - τέσσερις βόμβες μαζί) που έπεσε πάνω από το χωριό Μελίσσια. Είπα στη μητέρα μου: «Δέματα ρίχνουνε , θα πάω εκεί πάνω». Με έπιασε στη σκάλα και είπε: «Όχι, παιδί μου, μην πας πρώτος εσύ. Άσε , μήπως πάει κανείς άλλος και κλέψει τίποτα και πάθουμε καμιά ζημιά».

Δεν προλάβαμε να τελειώσουμε την κουβέντα , ακούστηκε η έκρηξη στο Μάνεσι. Μετά έκαναν κύκλους: Μπούμπουκα – Ασάνι- Φλάμπουρα και γύριζαν από τη Λαπάτα. Ένα - ένα που έφτανε πάνω από το χωριό , εφορμούσε κάθετα  και άνετα έριχνε τις βόμβες .Ήρθαν κατά τις 5:00 με 6:00, το απογευματάκι. Έπεσαν πολλές βόμβες με επίκεντρο το Τρεχλό και τον οικισμό Λαπάτα. Θυμάμαι πως μία από  αυτές  έπεσε  εκεί, όπου πριν λίγη ώρα, επιστρέφοντας από τα Καλάβρυτα, έδεσα το ζώο. Δεν έμεινε τίποτα. Από τύχη γλύτωσα.

Οι περισσότεροι κάτοικοι την ώρα του βομβαρδισμού βρίσκονταν στα κτήματά τους. Αν επέστρεφαν λίγο νωρίτερα θα θρηνούσαμε πολλά θύματα. Παρ’ όλα αυτά είχαμε δώδεκα νεκρούς. Αμάχους, γυναικόπαιδα».

«Εικόνες φρικτές. Θύμησες που στοιχειώνουν το νου. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Τι να ξεχάσει; Κανείς δεν  μπορεί να υπολογίσει πόση ώρα κράτησε ο βομβαρδισμός, πάντως έμοιαζε με αιωνιότητα. Το ίδιο σκηνικό και στα τρία  χωριά. Φρίκη, πόνος , οδύνη. Μέσα σε λίγα λεπτά ανατράπηκε η φυσιολογική τάξη των πραγμάτων, όπως εξάλλου συμβαίνει σε κάθε πόλεμο. Μετά από αυτά τα λίγα λεπτά της πύρινης βροχής από μολύβι, ο κόσμος μετρούσε τις πληγές του: Δεκατέσσερις άνθρωποι νεκροί, ανάμεσά τους και παιδιά, 6 παιδιά κάθε ηλικίας. Δεκάδες και οι τραυματίες , που τους περιέθαλψε ο γιατρός Φούρας. Και μαζί με αυτά περιουσίες ρημαγμένες, σπίτια, κόποι τόσων ετών, καμένα να κείτονται στη γη, ζώα σκοτωμένα, άλλα ακρωτηριασμένα. Και ψυχές, ψυχές που τα τραύματά τους έχασκαν ανεπούλωτα και μια μυριόστομη κραυγή: Γιατί;

    

      Γιατί τόσος πόνος, γιατί τόση φρίκη;                               

      Γιατί  τόσο αίμα , αίμα αθώων και ανίδεων πολιτών;

      Γιατί η ομαδική παραφροσύνη;

      Γιατί όχι η αφοσίωση σε έργα μεγάλα και θαυμαστά;

      Γιατί η απειλή  για την υστεροφημία όλου του ανθρώπινου γένους;

      Ερωτήματα που μένουν αναπάντητα και στο μυαλό και στην ψυχή των απλών ανθρώπων».

Αγαπητοί συμπατριώτες,

Εβδομήντα τέσσερα χρόνια μετά, ας αφήσουμε τη μνήμη μας να πετάξει και να αγκαλιάσει άντρες, γυναίκες και παιδιά που χόρεψαν το χορό της θυσίας για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι.

Ας ανηφορήσουμε νοερά, με ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη προς τους Έλληνες αγωνιστές που έδωσαν τη ζωή τους για την ανεξαρτησία και την περηφάνια της πατρίδας μας, για τα ωραία και αδιαπραγμάτευτα ιδανικά της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και του ανθρωπισμού, όπως αυτά σμιλεύτηκαν με αίμα και ιδρώτα ελληνικό κατά τους μακρούς αιώνες της  ιστορίας μας.

Εν κατακλείδι, ας τους υποσχεθούμε πως θα αποτελούν για εμάς αρχή και κανόνα ζωής σε κάθε δύσκολη ώρα του Ελληνισμού που έρχεται απειλητικά να σβήσει το φως του πολιτισμού, με μέγιστο καθήκον μας να διατηρήσουμε τη μεγάλη τους κληρονομιά σαν κόρη οφθαλμού, βαδίζοντας κι εμείς οι ίδιοι στα ίχνη της αυτοθυσίας, γιατί «Μητρός τε καὶ πατρὸς καὶ τῶν ἄλλων προγόνων ἀπάντων τιμιώτερόν ἐστιν ἡ Πατρὶς».

Σας ευχαριστώ.

Κατερίνα Νικολακοπούλου – Φιλόλογος

Πηγές:  «Στα μονοπάτια της μνήμης», έκδ. Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος , Καλάβρυτα 2011.                 «Το ημερολόγιο της εκτέλεσης»,  2η έκδ.  Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος , Καλάβρυτα 2014.