Φωτόπουλος Δ. Γεώργιος: Ἂμμες δέ γ’ ἐσσόμεθα πολλῶ κάρρονες

Εσπέρας 15/16 Αυγούστου ε.ε., το επιστέγασμα των Πολιτιστικών, Αθλητικών και λοιπών εκδηλώσεων ΚΑΜΕΝΙΑΝΙΑ 2018. Διασκέδαση, αμοιβαίες...

Εσπέρας 15/16 Αυγούστου ε.ε., το επιστέγασμα των Πολιτιστικών, Αθλητικών και λοιπών εκδηλώσεων ΚΑΜΕΝΙΑΝΙΑ 2018.

Διασκέδαση, αμοιβαίες φιλοφρονήσεις και επιδαψιλεύσεις εν μέσω ποτών και εδεσμάτων, ομιλίες για το ιδιαίτερο  νόημα των εκδηλώσεων, αλλά και διαγωνισμός παραδοσιακού τραγουδιού.

Την αυλαίαν του διαγωνισμού άνοιξεν η ερίτιμος κα Σταθοπούλου Κωνσταντίνα σύζυγος του Αθανασίου από το Δροβολοβό με το τραγούδι:

  «Στο ξέσπασμα του φεγγαριού    αυτός που θα γλιτώσει     δεν θάν’ αυτός που αρνήθηκε    στον έρωτα να δώσει…».

Η αξιόλογη αυτή κυρία, έχουσα πλήρη επίγνωση του ρόλου της ως νύμφης στον οίκο μιας λαμπράς οικογένειας, αλλά και ως μητέρας, δεν ενδιαφέρθηκε για την προσωπικήν της προβολήν – η οποία είναι άλλωστε δεδομένη – αλλά, με στοργήν, αρμόζουσαν σε μητέρα, έδωσε την σκυτάλην στη νεολαία του τόπου μας.

Μεγάλη η τιμή βαρεία η ευθύνη για τη νιότη, το ανώτερον και λαμπρόν πνεύμα των νεαρών βλαστών των χωριών μας: Μαρίας-Χάιδως Αθανασοπούλου του Χρήστου από τους Καμενιάνους, Ζωής Ρηγοπούλου του Θεοδώρου από τη Σκοτάνη Καλαβρύτων, Νικολάου Παναγοπούλου του Χρήστου από τους Καμενιάνους.

Οι δύο, μαθήτριες Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και ο τρίτος μαθητής Δευτεροβάθμιας, παιδιά με άριστη οικογενειακήν ανατροφήν και κοινωνικήν προβολήν, με τίτλους και περγαμηνές για το ήθος, την οξύνοιαν και την επιμέλειαν, έδωσαν τα πάντα το βράδυ εκείνο, για την προβολήν του τόπου μας, εγγυήθηκαν περίτρανα το «ἂμμες δέ γ’ ἐσσόμεθα πολλῶ κάρρονες», με τα τραγούδια: 

1. Το δελφινοκόριτσοΕκεί στης Ύδρας τ’ ανοιχτά και των Σπετσώννα σου μπροστά  μου ένα δελφινοκόριτσο 
Μωρέ του λέω που ’ν’ το μεσοφόρι σουέτσι γυμνούλι πας να βρεις τ’ αγόρι σου;  Χάιντε μωρό μ’ ανέβα και κινήσαμεπέντε φορές τους ουρανούς γυρίσαμε.
Αγόρι εγώ δεν έχω μ’ αποκρίνεται βγήκα μια τσάρκα για να δω τι γίνεται.
Δίνει βουτιά στα κύματα και χάνεταιξανανεβαίνει κι από τη βάρκα πιάνεται.
Χάιντε μωρό μ’ ανέβα και κινήσαμε πέντε φορές τους ουρανούς γυρίσαμε.
Θέ μου συχώρεσέ με σκύβω για να δωκι ένα φιλί μου δίνει το παλιόπαιδο.
Σαν λεμονιά τα στήθη του μυρίζουνε κι όλα τα μπλε στα μάτια του γυαλίζουνε.  Ποίηση: Οδ. Ελύτη  Απ’ το «Ρω του Έρωτα» 

Με το τραγούδι αυτό η Μαρία-Χάϊδω Αθανασοπούλου μας πηγαίνει σε άλλους παλιούς καλούς καιρούς, που το ερύθημα στις παρειές των νεανίδων και των νέων επερίσσευε.

Σκιαγραφεί το κάλλος και το σφρίγος της νιότης, την αγνότητα, την ψυχικήν ευγένεια, την τρυφερότητα, την με ιδιαίτερη λεπτότητα αμοιβαίαν έλξη, προσέγγιση των φύλων. 

Η Μαρία-Χάϊδω φέρει το όνομα της Θεομήτορος, αλλά και της γιαγιάς της, νοικοκυροπούλας απ’ τ’ Αγράμπελα Αροανίας. Όμως είναι κατ’ ευθείαν δισεγγονή της Ρεβέκκας του Γιωργάκη, της γνωστής με το προσεπώνυμο Ρηγοπούλα = Βασιλοπούλα. Όταν κηρύχθηκε η επιστράτευση στην Ελλάδα το 1912 (Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος) μία δημοσίευση στην εφημερίδα ευαισθητοποιούσε ιδιαίτερα τους Έλληνες και τις Ελληνίδες. Υπό τον τίτλο: «Η έκκλησις της Βασιλοπούλας» και υπότιτλο: «Τα εσώρουχα του Στρατιώτου» παρετίθετο ανακοίνωση που είχε εκδοθεί αυθημερόν από τα ανάκτορα. «Έκαστον στρατιωτήν, τον οποίον η Πατρίς μας εκάλεσεν εις τα όπλα εις αυτάς τας κρισίμους περιστάσεις του Έθνους, θα επεθύμουν να εφοδιάσω το ταχύτερον δια των απαραιτήτων ενδυμάτων κατά τας παρούσας εποχάς του έτους», ανέφερε η έκκληση που έφερε την υπογραφή «Αλίκη». Γνωστόν επίσης και το ποίημα του Ιωάννη Πολέμη υπό τον τίτλον «Στην Πριγκήπισσα Αλίκη», το οποίον κλείνει με ένα ευαίσθητο τρόπο: «Μητέρες, που η Πατρίδα μας επήρε τα παιδιά σας, / τώρα, που κοντοζύγωσεν η ώρα η ποθητή, άνοιξ’ η Ρηγοπούλα μας τη σφελιστή καρδιά σας / κι’ εμπήκε μέσα κι’ έγινε μητέρα των κι’ αυτή».

Τότε η νεαρή Ρεβέκκα επρωτοστάτησε στους Καμενιάνους, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή και μαζί με τις άλλες νοικοκυρές και νοικοκυροπούλες ξενυχτούσαν πλέκοντας μάλλινες φανέλλες και κάλτσες για τα στρατευμένα παιδιά της Ελλάδος. (Θεσμός «η φανέλλα του Στρατιώτου»). 

Η προσφορά τής Ρεβέκκας εθεωρήθη όλως εξαιρετική και οι συγχωριανοί της την απεκάλεσαν Ρηγοπούλα = Βασιλοπούλα. Το προσεπώνυμον αυτό η Ρεβέκκα έφερε μέχρι την τελευταία ημέραν της ζωής της. Μάλιστα ορισμένοι συνηλικιώτες της την αποκαλούσαν Ρήγω.

Έτσι η Μαρία-Χάϊδω από νηπιακής ηλικίας ζώστηκε πνευματικά και πολιτισμικά άρματα και μπήκε στο στίβο της κοινωνικής ζωής με την ευχή και τον αέρα της κυρά Ρήγως, αλλά και στα σχολικά θρανία αριστεύει.

             

2. Κερκυραϊκός (Η ρούγα)

    «Δω σ’ αυτή τη γειτονιά, στην παραπάνω ρούγα, 

      τη φωλιά της έχτισε μια πέρδικα μικρούλα.

      Πως θάθελα πολύ να την παινέψω,

      με λουλούδια του Μαγιού στεφάνι να της πλέξω.

      Έλα εδώ για να σου πω γλυκά,

      πόσο εγώ σε αγαπώ τρελά …..».

Ο ρομαντισμός και η αγάπη είναι στοιχεία, για τα οποία διακρίνεται ο Κερκυραϊκός λαός και ιδιαίτερα για την αγάπη στη μουσική και στο χορό.

Με το τραγούδι αυτό η μικρή μαθήτρια μάς πηγαίνει πολύ πίσω, όταν ο Οδυσσέας περιπλανώμενος επεσκέφθη το νησί των Φαιάκων και παρετέθη προς τιμήν του δεξίωση στο παλάτι του Βασιλιά Αλκίνοου.

Εκεί ο επισκέπτης απόλαυσε τον Κερκυραϊκό χορό με μουσική υπόκρουση από τη λύρα του Δημόδοκου συνοδευόμενη από τα ρυθμικά παλαμάκια των παρευρισκομένων.

Καθ’ όμοιον τρόπον η άριστη μαθήτρια με την πολύπλευρη επίδοση Ζωή Ρηγοπούλου, κατά τη διάρκεια της διασκέδασης, μας απέδωσε το τραγούδι με μουσικήν υπόκρουση κιθάρας την οποίαν έπαιζεν η ίδια.

Το τραγούδι είναι δημοτικό, χορεύεται στην Κέρκυρα και ονομάζεται ρούγα από τα καντούνια της πόλης, που λέγονται ρούγες.

Έπειτα μας φέρνει στη σύγχρονη εποχή, όπου η Κέρκυρα, παρά το γεγονός ότι λόγω της γεωγραφικής της θέσης εδέχθη πολλές πολιτισμικές επιρροές, κατόρθωσε να απορροφήσει και να αφομοιώσει με τον τρόπον της όλες τις ξενόφερτες επιρροές και να δημιουργήσει τον δικόν της τρόπον στην παραδοσιακήν μουσικήν.

Η Κέρκυρα είναι τόπος, που προσφέρεται για ήρεμη, για όμορφη ζωή, προσφέρεται για λογοτεχνική και καλλιτεχνική δημιουργία.

Πέραν από τις περιγραφές χορών της Κέρκυρας, που έχουμε από τους περιηγητές οι οποίοι επισκέφθησαν την Ελλάδα τον 18ον και 19ον αιώνα, έως και τις αρχές του 20ου αιώνα, όταν κατά τα τέλη του 18ου αιώνα, ο γάλλος πρόξενος στα βενετικά νησιά του Ιονίου André Grasset de Saint-Sauveur εισήλθε για πρώτη φορά στο παλαιό φρούριο της Κέρκυρας, εντυπωσιάστηκε από το θέαμα της αρχιτεκτονικής αισθητικής του χώρου. Για το γάλλο διπλωμάτη περιηγητή (Κ. Σιμόπουλος, Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα, 333 μ.Χ. 1700).

Παρά το γεγονός ότι «στη Ρούμελη και στο Μοριά όλοι χορεύουν την Ιτιά», η μικρή Μοραϊτοπούλα κατάφερε και μας έκανε κοινωνούς και της Κερκυραϊκής πολιτισμικής δημιουργίας, κατόρθωσε να δώσει μίαν άλλην έμφαση στο ρόλο του συναισθήματος, της φαντασίας και του αυθορμητισμού.

              

3. Θέλω να σε ξαναδώ

   (Του Πάνου Κιάμου) 

    «Δακρυσμένο φεγγάρι θα γίνω 

      και θα στάξω του πόθου φωτιές. 

      να με σκέφτεσαι όλες τις νύχτες 

      τ’ όνομά μου να λες ……». 

Ο Νίκος ο Παναγόπουλος – Νικόλας ο Τρίτος στο σόι του, μαθητής στο Γυμνάσιο Ψωφίδας, βραβεύεται κάθε χρόνο από το Σύλλογό μας για την επίτευξη υψηλών επιδόσεων στη μαθητική του ζωή, με στόχο να γίνει ένας αξιόλογος επιστήμονας, χρήσιμος στο κοινωνικό σύνολο. 

Όμως δεν σταματάει εκεί. Είναι ιδιαίτερα συναισθηματικός, με υπερβολική αγάπη και όραμα για δημιουργία μιας λαμπρής οικογένειας, όταν ασφαλώς έλθει το πλήρωμα του χρόνου.

Ευγενικός, αξιοπρεπής, γενναιόδωρος, πράγμα που σημαίνει ότι στο πρόσωπό του συνυπάρχουν όλα τα στοιχεία της ιπποτικής συμπεριφοράς, προσόντα που του εξασφαλίζουν μια σωστή κοινωνική επαφή. 

Με το συγκεκριμένο τραγούδι εκθειάζει τον έρωτα, επηρεασμένος προφανώς από την αρχαίαν τραγωδίαν, όπου ο έρωτας παρίσταται ως θεός και όχι ως πάθος. Παράλληλα εκδηλώνει τον συναισθηματικόν του τρόπον, για την αναζήτηση μιας αλήθειας, η οποία αρχίζει πάντα από δύο –κατά τον Δανόν φιλόσοφον Σαίρεν Κίρκεγκωρ – του οποίου τις ιδέες και τα έργα επηρέασε βαθιά η Σωκρατική φιλοσοφική σκέψη.

Το δέντρο υψώνεται πανέμορφο 

και πρασινίζει κι ευωδιάζει, 

τ’ άνθη, τα φύλλα καμαρώνουμε. 

τη ρίζα … ποιος τη λογαριάζει;

(Δροσίνης)  

Η Ελλανόδικος Επιτροπή, αφού αξιολόγησε την πνευματικήν καλλιέργειαν των παιδιών, την σεμνότητα και το πείσμα τους να αντισταθούν στη Λερναία Ύδρα, από την οποίαν κατατρύχεται σήμερα ο τόπος μας και η Χώρα μας γενικότερα, εβαθμολόγησε αυτά με ΑΡΙΣΤΗ ΙΣΟΒΑΘΜΙΑ και τους έδωσε τη θέση και την ευθύνη που τους ταιριάζει μέσα στον τόπον καταγωγής τους.

Τα παιδιά αυτά, πέραν από την συμμετοχήν τους στο διαγωνισμό του παραδοσιακού τραγουδιού, έλαβαν μέρος μαζί με τους άλλους συνηλικιώτες τους από τα χωριά μας και στον πολιτιστικόν διαγωνισμόν της 14ης Αυγούστου 2018 και όλη μαζί η λαμπρά μας νεολαία, το αγλάϊσμα του τόπου μας, ενστερνισθέν το ιδιαίτερον νόημα της ευγενούς άμιλλας και με αυξημένον αίσθημα ευθύνης, έδειξε την Εθνικήν του Ταυτότητα και μας έδωσε να καταλάβουμε πόσον θαλερόν είναι το δένδρον της Ιστορίας και της Παράδοσης, το οποίον επέπρωτο να κρατήσει πολύ ψηλά η Λεβεντομάνα Γη των Καλαβρύτων.

Τα τραγούδια, πέραν από την μελωδίαν, με την οποίαν απεδόθησαν, είχαν ως κοινόν στόχον την αναζήτηση της αγάπης, η οποία σπανίζει στην εποχήν μας, καθ’ ότι συνθλίβεται από τις συμπληγάδες των παθών και των συμφερόντων. Κατά τον Θουκυδίδην, εφ’ όσον τα συμφέροντα και τα πάθη κυβερνούν τα ανθρώπινα, δεν θα σταματήσουν οι συγκρούσεις και οι πόλεμοι.

Παρ’ όλα αυτά οι νέοι μας εμφορούνται από το λεχθέν υπό του Ιωάννου του Χρυσοστόμου: «Ἀγάπη δ’ ἐστίν οὐ ψιλά ρήματα, οὐδέ προσρήσεις ἁπλῶς, ἀλλά προστασία καί δι’ ἒργων ἐπίδειξις, οἷον τό πενίαν λύειν, τό νοσοῦντι συναμύνειν, τό κινδύνων ἀπαλλάττειν, τό ἐν περιστάσεσιν οὖσι περίστασθαι, τό κλαίειν μετά κλαιόντων, τό χαίρειν μετά χαιρόντων. σφόδρα μέντοι μέγα ἐστί καί φιλοσόφου δεόμενον γνώμης». 

Τούτο, για όποιον τυχόν δεν είναι πρόχειρος, σημαίνει: Αγάπη εξ άλλου δεν είναι κενός λόγος ούτε απλώς προσφωνήσεις, αλλά προστασία (υπεράσπιση) και έμπρακτη απόδειξη, όπως λόγου χάριν το να ελευθερώνεις κάποιον από τη φτώχεια, το να μάχεσαι την αρρώστια στο πλευρό του ασθενούς, το να απαλλάσσεις κάποιον από τους κινδύνους, το να συμπαρίστασαι σε όσους ευρίσκονται σε φοβερές καταστάσεις, το να κλαίεις (= συμμερίζεσαι τη λύπην) μετά των κλαιόντων, το να χαίρεσαι μαζύ με αυτούς που χαίρονται. Μέγα λοιπόν πράγμα είναι η αγάπη και χρειάζεται κρίση φιλοσοφική.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων βραβεύουμε, τόσον τα παιδιά που συμμετείχαν στο διαγωνισμό παραδοσιακού τραγουδιού, όσον και τα παιδιά που συμμετείχαν στον Πολιτιστικόν Διαγωνισμόν με την ευχήν για το καθένα χωριστά: «Αἰέν ἀριστεύειν καί ὑπείροχον ἒμμεναι ἄλλων».    

Και την καν Σταθοπούλου Κωνσταντίναν, προσκαλούμε από τώρα στα ΚΑΜΕΝΙΑΝΙΑ 2019, να δώσει ως άλλη Τζαβέλαινα τη Φλόγα του Πνευματικού Πολιτισμού στη νεολαία μας, με το τραγούδι «στη βρύση στα Τσερίτσανα….».          

 Φωτόπουλος Δ. Γεώργιος – Γιωργάκης

Από Καμενιάνους Καλαβρύτων