Ὑπό τοῦ Γέροντος Μαξίμου Ἰβηρίτου "Καλάβρυτα 1821- 2021"

  Τήν 3 Νοεμβρίου 2019 ( ν.ἡ. ) , ὅτε μετέβην ὡς εἰσηγητής εἰς τό διοργανωθέν ἐν τῇ Χριστιανικῇ Ἑνώσει Ἀγρινίου Συνέδριον διά τόν Ἰβηροσκητι...

 

Τήν 3 Νοεμβρίου 2019 (ν.ἡ.), ὅτε μετέβην ὡς εἰσηγητής εἰς τό διοργανωθέν ἐν τῇ Χριστιανικῇ Ἑνώσει Ἀγρινίου Συνέδριον διά τόν Ἰβηροσκητιώτην Ὁσιομάρτυρα Ἰάκωβον (†1519), κατόπιν προσκλήσεως τοῦ οἰκείου Ἱεράρχου, εἶχον μίαν προγραμματισθεῖσαν συνάντησιν εἰς τό Ξενοδοχεῖον «Ἰμπέριαλ» Ἀγρινίου μέ φορεῖς τήν Δημοτικήν ἀρχήν τοῦ Δήμου Καλαβρύτων καί μέλη ἐπίσης τοῦ συσταθέντος Διοικητικοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς, διά τήν διοργάνωσιν ἐπετειακῶν ἑορτῶν καί ἐκδηλώσεων ἐν Καλαβρύτοις, ἐπί τῇ Ἰωβηλαίᾳ 200ετηρίδι 1821-2021.

Κατά τήν γενομένην συνάντησιν ἐξέφρασα ἐντόνως τήν γνώμην, ὅτι εἰς τήν ὅλην προσπάθειάν μας ἐπιβάλλεται νά εἴμεθα σύμφωνοι ἀπέναντι τῆς ἱστορίας τῶν Καλαβρύτων, ἐάν πράγματι ἐπιθυμοῦμεν νά ἐπιτύχωμεν, διαφορετικῶς θά κριθῶμεν ἐκ τῆς ἰδίας ἱστορίας. Ὑπεσχέθην ἐπίσης εἰς τούς ὑψηλούς ἐπισκέπτας συμπατριώτας τήν ἐμήν ἀνιδιοτελῆ προσφοράν εἰς τάς προσπαθείας των, καί συνέστησα ὅπως ἡ ἀρχή τοῦ Δήμου Καλαβρύτων ἀποφύγῃ νά ἐγκλωβισθῇ εἰς τυχόν κυβερνητικά συστημικά σχέδια, μή ἐκφράζοντα τά Καλάβρυτα καί τούς Καλαβρυτινούς. Παρεκάλεσα ἐπίσης νά μή ἀρκεσθῇ αὕτη εἰς τυπικάς καί μόνον ἐκδηλώσεις, δίχως τήν ἀνάληψιν πρωτοβουλιῶν διά τήν προάσπισιν καί προβολήν τῶν μέχρι τοῦδε κατωχυρωμένων προνομίων τῶν Καλαβρύτων καί τῆς Ἁγίας Λαύρας εἰς τόν Ἱερόν Ἀγῶνα τοῦ 1821, διά τά ὁποῖα ἠγωνίσθησαν γενεαί Καλαβρυτινῶν προγόνων.

Μετ’ οὐ πολύ ἀπεφάσισα τήν συγγραφήν καί ἐξ ἰδίων ἔκδοσιν ἑνός ἀνεξαρτήτου καί ἄνευ ἐκπτώσεων ἐπετειακοῦ πονήματος, πρός διαφύλαξιν τῶν ἀξιῶν τῆς πατρῴας ἱστορίας. Μάλιστα τήν ἀπόφασίν μου ταύτην τήν ἀνεκοίνωσα τήν ἑπομένην τηλεφωνικῶς ἐκ Θεσσαλονίκης πρός τήν ἰδίαν ἀρχήν, καί ἐπανέλαβον μετ’ ἐπιτάσεως, ὅτι ἴσχυεν ἡ ἀμέριστος καί ἀνιδιοτελής συμβολή μου πρός τήν Ἐπιτροπήν τοῦ Δήμου, διά τό κοινόν καλόν τοῦ τόπου μας.

 Ἀπόδειξις τούτου, ἦτο ἡ ἀνεύρεσις κατόπιν ἐρεύνης ἡμῶν ἑνός πρώτης κοπῆς (= πρωτοτύπου) Μεταλλίου τοῦ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ εἰς μίαν ἰδιωτικήν συλλογήν τῶν Ἀθηνῶν, πρός ἀντικατάστασιν τοῦ παρά τοῦ Ὄθωνος δωρηθέντος εἰς τήν Μονήν τό 1836 καί εἰς ἄγνωστον μετά ταῦτα χρόνον ἀφανισθέντος. Τό ἐν ἔτει 2019 ἀποκτηθέν Μετάλλιον κοσμεῖ σήμερον τό Σκευοφυλλάκιον τῆς Ἱ. Μονῆς Ἁγίας Λαύρας Καλαβρύτων, καί ἀποτελεῖ σπουδαῖον ἱστορικόν κειμήλιον διά τήν πρωτοπορίαν της εἰς τόν Ἱερόν Ἀγῶνα τοῦ 1821. Ἐξ αὐτοῦ παρήχθησαν τό 2021 ὑπό τοῦ Δήμου Καλαβρύτων 300 τῷ ἀριθμῷ ἀντίγραφα, ἐπί τῇ 200ετηρίδι 1821-2021.

Μέ τήν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ συνέγραψα καί τό ἐπετειακόν πόνημα, ὑπό τίτλον: «Φωτειναί Καλαβρυτιναί Σελίδες 1821. Ἱστορικόν Λεύκωμα ἐπί τῇ Διακοσιετηρίδι 1821-2021», τό ὁποῖον ὁμολογουμένως εὗρε μεγάλην ἀπήχησιν εἰς τό ἀναγνωστικόν κοινόν καί ἤδη ἔχουν γραφῆ περί αὐτοῦ πλούσιαι βιβλιοκρισίαι. Ἐν τῷ μεταξύ, παρετήρησα ὡρισμένους κλυδωνισμούς εἰς τό σκάφος τῶν προγραμματισθέντων ἑορτίων ἐκδηλώσεων, γεγονός τό ὁποῖον μέ προεβλημάτισε· φοβηθείς ἐκ τούτου, μήπως εἰς τήν πορείαν ὑποτιμηθῇ οὐχί μόνον ἡ Καλαβρυτινή ἱστορία, ἀλλ’ ἀμφισβητηθοῦν διά βοῦλλας καί αὐτά τά πρωτεῖα τοῦ Ἀγῶνος, τό ἑσπέρας τῆς παραμονῆς τῆς 25 Μαρτίου 1821 ἀπέστειλα ἐξ Ἁγίου Ὄρους Μήνυμα πρός τούς Καλαβρυτινούς καί τούς ἁπανταχοῦ  Ἕλληνας, ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ τηλεφωνικῆς μοι ὁμιλίας διά τόν Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανόν μέσῳ τοῦ «Ράδιο Γ΄» Πατρῶν 94 FM, ἔχον ὡς ἑξῆς:

Εἰς τά ἱστορικά Καλάβρυτα, τήν ἐπισημοτέραν πόλιν τοῦ Μωρέως, καθώς τήν ἀποκαλοῦν οἱ ξένοι συγγραφεῖς, εὑρίσκεται τό Πανελλήνιον Ἡρῷον τοῦ Ἱεροῦ Ἀγῶνος τοῦ 1821. Τά Καλάβρυτα ἔχουν ἀναγνωρισθῆ ἐπισήμως καί διά τοῦ ὑπ’ ἀριθ. 121 Βασιλικοῦ Διατάγματος τῆς 26 Ἰανουαρίου 1966 ὡς ἡ πρώτη ἀπελευθερωθεῖσα πόλις ἐκ τοῦ Τουρκικοῦ ζυγοῦ. Τό Ἱερόν Λάβαρον τῆς Ἐπαναστάσεως, ὅπως ἀπεικονίζεται καί εἰς τό Μετάλλιον τοῦ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ, ἀπόκειται εἰς τήν Ἁγίαν Λαύραν τῶν Καλαβρύτων. Ἐντεῦθεν, λοιπόν, ἦτο ὀρθόν καί πρέπον νά γίνῃ ἡ ἀπαρχή μέ πρώτους προσκυνητάς καί τιμητάς τήν ἀξιότιμον Πρόεδρον τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας καί τήν Πρόεδρον τῆς Ἐπιτροπῆς τῶν Πανελληνίων ἐπετειακῶν ἐκδηλώσεων τῆς 200ετηρίδος ἀπό τῆς ἐνάρξεως τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821.

Εἶναι ὅμως ἀπορίας ἄξιον, τό πῶς κατώρθωσαν ὡρισμένοι νά ἀντιστρέψουν τούς πολυετεῖς ὅρους καί τρόπους τῆς ἀνηκούσους ἀποδιδομένης τιμῆς πρός τά Καλάβρυτα καί τούς Καλαβρυτινούς. Ἀλλ’ εἰς τοῦτο, πρέπει νά ὁμολογηθῇ, ὑπάρχουν εὐθῦναι καί ἐκ μέρους τῆς ἐν τοῖς τελευταίοις χρόνοις πνευματικῆς καί πολιτικῆς ἡγεσίας τοῦ τόπου. Μία ἐπίσης χαλάρωσις παρατηρεῖται καί ἐκ μέρους τῶν ἀπογόνων τῶν ἱστορικῶν οἰκογενειῶν τῆς ἐπαρχίας, οἵτινες ἀναπαυόμενοι ἴσως εἰς τάς πατρογονικάς μόνον δάφνας, δέν ἐπέδειξαν τό ἀνάλογον ἐνδιαφέρον καί δέν ὑπερησπίσθησαν ὡς ἔπερεπε τήν πατρῴαν ἱστορίαν, διά νά ἐπαναληφθῇ ἐκεῖνο τό ὁποῖον λέγει ὁ θυμόσοφος λαός:

«ὅ,τι ἐγκαταλείπομεν, τό καταλαμβάνουν ἄλλοι».

Ἡ ἱστορία ὅμως τῶν Καλαβρύτων ἐγράφη δι’αἵματος καί ὑπερόχων θυσιῶν, καί δέν ἀναθεωρεῖται. Ἡμεῖς δέ, ὡς οἱ ἔλαφοι, πρέπει νά ἀνατρέχωμεν διά καθαρόν ὕδωρ εἰς τάς πηγάς τῶν ὑδάτων, καί οὐχί εἰς λάκκους μέ βορβορώδη ὕδατα. Ἡ Καλαβρυτινή ἱστορία τοῦ 1821 ἀποτελεῖ τό Πρωτευαγγέλιον τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, διαδόχου τοῦ ἀρχαίου, καί ἐν προκειμένῳ ἰσχύει ὅ,τι ἰσχύει καί διά τό Ἱερόν Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, τό ὁποῖον λέγει διά τοῦ Ἀποστόλου Παύλου εἰς τήν πρός Γαλάτας Ἐπιστολήν (α΄, 8):

«ἀλλά καί ἐάν ἡμεῖς ἤ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν

παρ’ ὅ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω...».

Ἄς εἶναι, λοιπόν, κεχωρισμένοι διά παντός ἀπό τήν Καλαβρυτινήν ἱστορίαν καί τήν ἱστορικήν ἀλήθειαν οἱ αἱρετίζοντες καί οἱ ἑτεροφρονοῦντες. Ἀλλά διά νά προστατευθῇ ἐπί τέλους ἡ Καλαβρυτινή ἱστορία ἀπό τούς ἑκάστοτε καπηλευτάς καί παραχαράκτας, πέραν τῶν διαφόρων ἐκδηλώσεων χρειάζονται καί ἄλλοι ἐνεργοί τρόποι πρός τοῦτο. Ἡ ἵδρυσις ἐν Καλαβρύτοις ἑνός Ἱστορικοῦ Κέντρου ἤ Ἱδρύματος μεθ’ ἑνός ἱστορικοῦ Μουσείου τοῦ 1821, ἀναλόγου ἐκείνου τοῦ Ὁλοκαυτώματος τοῦ 1943, ἀπηλλαγμένων ἐξ ἰδιοτελῶν ἤ κομματικῶν συμφερόντων, θά προστατεύουν ἐφεξῆς τήν Ἐθνικήν συνείδησιν ἀπό τήν παραχάραξιν τῆς γνησίας Καλαβρυτινῆς ἱστορίας.

Μία ὁμώνυμος ἐπίσης ἐπαρχιακή Μητρόπολις, ἀνεξάρτητος τοῦ τίτλου «καί Αἰγιαλείας», μέ μόνιμον διαμονήν τῶν ἑκάστοτε Ἱεραρχῶν της εἰς τά Καλάβρυτα, θά συνέβαλλεν ἀσφαλῶς περισσότερον εἰς τήν διαφύλαξιν τῆς Καλαβρυτινῆς κληρονομίας καί τῆς ἰδιαιτερότητος τῆς ἐπαρχίας Καλαβρύτων μέ τά ἀνά τόπον καί χωρίον σχεδόν ἱστορικά αὐτῆς μοναδικά Μοναστήρια καί τούς ἥρωας Ἀγωνιστάς της.

Καί περαιῶ μέ τά λόγια τοῦ μακαριστοῦ Δημητσανίτου Τάσου Γριτσοπούλου, Προέδρου τῆς Ἑταιρείας Πελοποννησιακῶν Σπουδῶν, τά ὁποῖα ἐξεφώνησε πρό 40ετίας περίπου εἰς τήν Παλαιάν Βουλήν τῶν Ἀθηνῶν, προσκληθείς δι’ ὁμιλίαν του τήν 25 Μαρτίου ὑπό τῆς Παγκαλαβρυτινῆς Ἑνώσεως. Ὁ χαρισματικός ὁμιλιτής, ἄν καί εἰς μίαν στιγμήν ἐπαλινδρόμησεν ἱστορικῶς, ὅμως εἰς τό τέλος ἐτόνισε τά ἑξῆς:

8

«Τό 1821, διά ν’ ἀποτινάξουν τόν βαρύν ζυγόν τεσσάρων αἰώνων,

ἕναν ἐξαντλητικόν ἀλλ’ ὑπέροχον Ἀγῶνα ὑπέρ τῶν πάντων, ἀνέλαβον ὅλοι οἱ Ἕλληνες, ὅλων τῶν γεωγραφικῶν διαμερισμάτων, ὅλων τῶν τάξεων καί κατηγοριῶν. Εἰς τόν Ἀγῶνα αὐτόν ἡ περιοχή τῶν Καλαβρύτων καί οἱ Καλαβρυτινοί ἐπρωτοστάτησαν. Δικαίως λοιπόν οἱ ἀπόγονοι ἐκείνων

 καί κολακεύονται καί ὑπερηφανεύονται».

8

Μετά τό πέρας τῆς ἐκπομπῆς: «Βήματα Ἐλευθερίας 200 χρόνια» τῆς κ. Ἐλευθερίας Στεργιοπούλου, διελογίσθην εἰς μίαν στιγμήν μήπως ὑπῆρξα ὑπερβολικός εἰς τούς λόγους μου. Ὅταν ὅμως τήν πρωΐαν τῆς ἑπομένης ἡμέρας, 25 Μαρτίου 2021, ἐτελέσθη εἰς τάς Ἀθήνας ἡ πανηγυρική παρέλασις καί ἠτένισα τό ἐξ ἀντιγραφῆς συμμετέχον ἔνδοξον Λάβαρον τῆς Ἁγίας Λαύρας Καλαβρύτων νά μή προπορεύηται τῶν ἄλλων Σημαιῶν, ἀλλά νά εἶναι συντεταγμένον ὁμοῦ μετ’ ἄλλων «μπαϊρακίων», ὄπισθεν τῆς προπορευομένης Σημαίας τοῦ «ἀκρωτηρίου Μαλέας», ἐβεβαιώθην ὅτι ἐκ Θεοῦ ἦσαν οἱ λόγοι μου.

Τότε ἐλύθησαν εἰς ἐμέ καί αἱ ἀπορίαι, διατί κατά τούς τελευταίους χρόνους ἐκαλοῦντο εἰς τά Καλάβρυτα καί τήν Ἁγίαν Λαύραν εἰδικοί ὁμιληταί, ἀποδομοῦντες τήν ἱστορίαν τοῦ τόπου ἐκ τῶν ἔσω, καί διατί μέ τό πρόσχημα τῆς προβαλλομένης ἀνευθύνου «οὐδετερότητος» περιεφρονήθησαν ὅσοι ἐσχάτως ἔγραψαν περί τῶν Καλαβρυτινῶν πρωτείων εἰς τόν Ἀγῶνα τῆς  Ἐλευθερίας.

 Στόχος, προφανῶς, ἦτο νά ἐμπεδοθῇ εἰς τάς συνειδήσεις τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων τό ἀπό ἐτῶν χαλκευόμενον τέχνασμα, ὅτι ἡ δῆθεν ἱστορία των εἶναι θρῦλος καί αἱ διάφοροι ἐκδηλώσεις γίνονται δι’ ἐθιμοτυπικούς καί μόνον λόγους, μέχρις ὅτου ἔλθῃ ἡ κατάλληλος στιγμή νά τεθῇ καί ἐπισήμως ἡ ἄνευ ἀντιδράσεων ταφόπλαξ· ὄντως διαβολική μέθοδος, ἐφαρμοσθεῖσα καί εἰς τήν περίπτωσιν τῶν Σκοπίων καί τοῦ Αἰγαίου προφανῶς μέ τό ἐφεύρημα τῆς «γαλάζιας Πατρίδας».

 Διά πάντα ταῦτα ἐδοκίμασα ἀποτροπιασμόν, καί ὅλως ἰδιαιτέρως διά τήν μετά 200 ὁλόκληρα ἔτη «ἀποκαθήλωσιν» τοῦ Ἱεροῦ Λαβάρου τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, καί τήν ὑποτίμησιν τοῦ ἀνεκτιμήτου αὐτοῦ Ἐθνικοῦ κειμηλίου. Ὅθεν, ηὐχήθην ἀπό καρδίας, ὅπως οἱ μετά πεντήκοντα ἔτη ἐπιζήσαντες νά ἀξιωθοῦν καλυτέρων ἡμερῶν ἡμῶν, καί νά μή ἴδουν ἐπαναλαμβανόμενον τό θλιβερόν τοῦτο γεγονός, ἀλλά νά χαροῦν διά τήν ἱστορικήν ἀποκατάστασιν καί ἀλήθειαν.