Ιερά Μονή Πορετσού - ΑΦΙΕΡΩΜΑ - ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ

Η Ιερά Μονή Πορετσού ανήκει χωροταξικά στα Καλάβρυτα και Εκκλησιαστικά στην Ιερά Μητρόπολη Ηλείας και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτ...

Η Ιερά Μονή Πορετσού ανήκει χωροταξικά στα Καλάβρυτα και Εκκλησιαστικά στην Ιερά Μητρόπολη Ηλείας και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Βρίσκεται κοντά στα όριά του με τον Νομό Ηλείας, πλησίον των χωριών Αγράμπελα (πρώην Πορετσό) και Πλατανίτσα (πρώην Γερμοτζάνι ή Ρεμουτζάνι) των Καλαβρύτων και είναι χτισμένη στους πρόποδες του Ερύμανθου σε υψόμετρο 794 μέτρων [1]. Απέχει περίπου: 52 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα, 80 χιλιόμετρα από τον Πύργο, 88 χιλιόμετρα από την Τρίπολη και 102 χιλιόμετρα από την Πάτρα.
Ιστορία της Μονής
Σαφείς πληροφορίες για την ίδρυση της Μονής δεν υπάρχουν. Σύμφωνα με μια εκδοχή ιδρύθηκε τον 10ο αιώνα από τον όσιο Λουκά. Άλλοι πάλι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα από τον όσιο Μελέτιο σε διαφορετική πάντως θέση από αυτή που βρίσκεται σήμερα. Μετά την καταστροφή της αρχικής Μονής από πυρκαγιά, αυτή ξανακτίστηκε στο σημείο που βρίσκεται τώρα.
Την σημερινή της μορφή η Μονή την απέκτησε μεταξύ των ετών 1608 - 1611 όταν ανακαινίστηκε "εκ βάθρων" με την συνδρομή του άρχοντα Σπυλιώτη Κλωκόνη, σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει στο καθολικό της το οποίο αγιογραφήθηκε την ίδια περίοδο από τους Ναυπλιώτες αδελφούς Μόσχου.
Τόσο η Μονή όσο και οι μοναχοί της διαδραμάτισαν σημαντικότατο ρόλο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της Επανάστασης. Σε αυτήν κατέφυγε το 1824 - 1825 ο Ασημάκης Φωτήλας όταν διατάχτηκε η σύλληψή του από τον Κωλλέτη. Επίσης σε ένα σπήλαιο κοντά στο μοναστήρι κρυβόταν για μεγάλο διάστημα και ο Ανδρέας Ζαΐμης μαζί με τον πατέρα του μέχρι να τους δοθεί αμνηστία από την κυβέρνηση Κουντουριώτη.
Σοβαρά προβλήματα αντιμετώπισε το μοναστήρι κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής. Το 1943 λεηλατήθηκε από τους Γερμανούς και τα περισσότερα κειμήλιά του κλάπηκαν. Από αυτά τα μόνα που σώθηκαν είναι ορισμένοι χειρόγραφοι κώδικες σε μεμβράνη, ο παλιότερος των οποίων είναι του 1698 καθώς και ένα χειρόγραφο τετραευάγγελο του 13ου ή 14ου αιώνα.
Σήμερα η Μονή έχει ανακαινιστεί πλήρως, αλλά δεν διαθέτει δική της Αδελφότητα.

Ο Ιωάννης Νουχάκης, στην «Ελληνική χωρογραφία», σημειώνει τα εξής: «1901 Πορετσού υπάρχει Μετόχιον (στο δήμο Δύμης) και η μονή Πορετσού εις ην συνεχωνεύθει και ήτις ήτο Σιγγίλιον τoυ Πατριάρχου Κύριλλου, όστις το 1804 ώρισεν αυτήν ως Σταυροπήγιον ανεξάρτητον του Αρχιεπισκόπου Ωλένης».

Οι ανεκτίμητης τέχνης τοιχογραφίες του Ναού, έχουν αγιογραφηθεί από τους αδελφούς Γεώργιο και Δημήτριο Μόσχο το 1611 όταν επίσκοπος Ωλένης ήταν o Θεόδουλος.

Το Μοναστήρι του Πορετσού από τα χρόνια τα παλιά υπήρξε προπύργιο του Χριστιανισμού και το καταφύγιο του Ελληνισμού σε δύσκολες ώρες.

Σ' αυτό κατέφυγε το 1824-1825 ο Ασημάκης Φωτήλας, για να μην συλληφθεί από το Νικολέττο Σοφιανόπουλο, που έστειλε ο Κωλέττης.

Ο Διονύσιος Κόκκινος, στην «Ελληνική Επανάσταση», τόμος 8ος, σελίς 335, γράφει τα εξής: «Όταν ο Κωλέττης βρισκόταν ακόμη εις Καλάβρυτα ανέθεσεν εις τον Νικολέττον Σοφιανόπουλο, αδελφόν του Π. Σοφιανόπουλου να αναζητήσει και να συλλάβει τον Ασημάκην Φωτήλαν και τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Ο Σοφιανόπουλος δεν κατόρθωσε να φθάσει μέχρι τον Φωτήλα, ο οποίος μαθών την καταδίωξιν κατέφυγεν εις την Μονήν Πορετσού ευρισκομένην εις κρημνώδη θέσιν με πολύ δυσχερή την ανάβασιν λόγω χιονιών...».

Επίσης σε ένα σπήλαιο κοντά στο Μοναστήρι κρυβόταν ο Ανδρέας Ζαΐμης μαζί με τον πατέρα του, καθώς και ο Ασημάκης Φωτήλας, τους οποίους φρόντιζε η οικογένεια Παν. Ραβαζούλα.

Το 1943, το μοναστήρι λεηλατήθηκε από τους Γερμανούς, οι οποίοι και έκαψαν 13 σπίτια στο Πορετσό και 35 στην Μορόχοβα.

Το μοναστήρι είχε πολυάριθμους μοναχούς, οι οποίοι διακρινόντουσαν από το ήθος τους, την ακλόνητη πίστη και τη μεγάλη εθνική προσφορά τους.

Η Μονή απογραφόταν ως οικισμός του Πορετσού, έως όπου καταργήθηκε, λόγω περιορισμού των μοναχών. Επί σειρά ετών σε αυτό λειτουργούσε δημοτικό σχολείο.

Το μνημείο αυτό, με την πάροδο των χρόνων, παρουσίασε σταδιακά επικίνδυνα στατικά προβλήματα στους ξενώνες του και στο καθολικό του. Μπροστά στον κίνδυνο της κατάρρευσης, ο Μητροπολίτης Ηλείας Γερμανός, ο Ηγούμενος Αθανάσιος και ο Πολιτιστικός Εξωραϊστικός Σύλλογος Αγραμπέλων, «Ο Άγιος Δημήτριος», επισήμαναν, στους αρμόδιους φορείς της πολιτείας, την άμεση ανάγκη παρέμβασης για την διάσωση του μνημείου.

ΑΝΑΚΑΙΝΗΣΗ

Στο πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 2003, του Υπουργείου Ανάπτυξης - Γενικής Γραμματείας Τουρισμού, εντάχθηκε η Μονή, με τον τίτλο: «ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΚΕΝΗΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΠΟΡΕΤΣΟΥ ΣΕ ΞΕΝΩΝΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ».

Το έργο αυτό καθώς και:

ανάδειξή και προβολή του ορειβατικού μονοπατιού Παυσανία Ε31, Άνω Βλασία - Πλατανίτσα - Αγράμπελα - Λαμπεία,

μετατροπή της οικίας Πετραλλιά, που δωρίθηκε στον Δήμο Λαμπείας, από την κ. Φάνη Πετραλιά, σε πολιτιστικό ξενώνα και

μετατροπή του Δημοτικού σχολείου Ορεινής σε ξενώνα,

παρουσίασαν, στις 19 Απριλίου 2003, στην Λαμπεία, ο Υφυπουργός Ανάπτυξης, κ. Δημήτρης Γεωργακόπουλος και η βουλευτής και πρώην Υπουργός κ. Φάνη Πάλλη Πετραλιά.

Στην παρουσίαση αυτή παραβρέθηκαν, ο Μητροπολίτης Ηλείας κ. Γερμανός, ο Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος κ. Μπελιβάνης, ο Νομάρχης Ηλείας κ. Δημητρόπουλος, οι βουλευτές Αχαΐας κ.κ Σπηλιόπουλος Κώστας και Φούρας Ανδρέας.

Οι Δήμαρχοι: Αροανίας, κ. Φιλιπόππουλος Ιωάννης, Λαμπείας, κ. Παναγούλης, ο Πρόεδρος του Δ.Δ. Αγραμπέλων, κ. Παναγιωτόπουλος Παναγιώτης, καθώς πολιτευτές και πλήθος κόσμου των Δήμων Αροανίας και Λαμπείας.

ΠΗΓΕΣ: kalavrita.gr, el.wikipedia.org, imilias.gr,

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Νίκος Κυριαζής - ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ-NEWS