Ψυχοσάββατο - Η «τροφή» των κεκοιμημένων

Το πρώτο είναι το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω (για φέτος 9 Μαρτίου 2024) ημέρα αφιερωμένη στις ψυχές των νεκρών, με πολλές...

Το πρώτο είναι το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω (για φέτος 9 Μαρτίου 2024) ημέρα αφιερωμένη στις ψυχές των νεκρών, με πολλές οικογένειες να ετοιμάζουν κόλλυβα και να τα πηγαίνουν στην εκκλησία για τη λειτουργία της Κυριακής. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία τιμά και ειδικά τη μνήμη των νεκρών αυτά τα δύο Σάββατα.
Τα δύο Ψυχοσάββατα τιμώνται από τους πιστούς με μνημόσυνα στις εκκλησίες, τρισάγια στους τάφους των προσφιλών τους προσώπων, μοίρασμα κολλύβων και ελεημοσύνες στους φτωχούς.
Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει το εξής νόημα: Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή.
Οι παλαιότεροι θεωρούσαν γιορτινή ημέρα, το Ψυχοσάββατο. Πίστευαν ότι είχαν τη δυνατότητα, πηγαίνοντας στα κοιμητήρια, να επικοινωνήσουν νοητικά με τους προσφιλείς τους που αναπαύονταν σ’ αυτά.
Έτσι η ημέρα έπαιρνε πανηγυρικό χαρακτήρα. Τα Ψυχοσάββατα στην εκκλησιαστική μας παράδοση είναι δύο: Το ένα είναι το Σάββατο προ των Απόκρεω και το δεύτερο, το Σάββατο προ της Πεντηκοστής.
Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως, να σπλαχνισθεί, και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του.

Μοναστηριακή Συνταγή για Κόλυβα
Υλικά:
1/2 κιλό σιτάρι με μακρόστενο καρπό και όχι αποφλοιωμένο
1/4 κιλού φρυγανιά τριμμένη
1/2 κιλό καρυδόψιχα χονδροκοπανισμένη
1/4 κιλού αμυγδαλόψιχα χονδροκοπανισμένη
1 ποτήρι ινδοκάρυδο
1/4 κιλού σταφίδα ξανθιά
100 γρ. σταφίδα μαύρη
Σουσάμι
Ρόδι
Μαϊντανό
Ξύσμα πορτοκαλιού
Για το στόλισμα:
Ασημένια κουφετάκια σε διάφορα σχέδια
Ζάχαρη ψιλή (όχι άχνη)
1 μυτερή οδοντογλυφίδα
1 κόλλα χαρτί
1 δίσκο
1 λεκάνη βαθιά
1 πετσέτα
Εκτέλεση:
Πλένουμε το σιτάρι από το προηγούμενο βράδυ και το βάζουμε να μουλιάσει με κρύο νερό και λίγο αλάτι σε μία κατσαρόλα. Το πρωί το ξεπλένουμε να φύγει η μαυρίλα του και το βράζουμε καλά για 40 λεπτά. Το στραγγίζουμε καλά στο σουρωτήρι και φυλάμε σε μπολ τον χυλό του. Το απλώνουμε σε πετσέτα και το αφήνουμε να στεγνώσει και όχι να ξεραθεί. Ξεπλένουμε τις σταφίδες και τις βουτάμε για 3 λεπτά σε ζεστό νερό για να μαλακώσουν. Τις σουρώνουμε και τις στεγνώνουμε σε πετσέτα.
Στην συνέχεια, αδειάζουμε το στεγνωμένο σιτάρι και τις στεγνωμένες σταφίδες σε βαθιά λεκάνη και προσθέτουμε ένα-ένα τα υλικά μας, εκτός από την φρυγανιά και την ζάχαρη. Ανακατεύουμε με τις παλάμες το ινδοκάρυδο με το ξύσμα για να μη λασπώσει το ξύσμα και να απλωθεί ομοιόμορφα στο υλικό. Ζάχαρη στην γέμιση του κόλυβου δεν βάζουμε. Παίρνουμε ένα δίσκο και στρώνουμε στη βάση του μία λαδόκολλα, την οποία κόβουμε με το ψαλίδι στο σχήμα της βάσεως. Απλώνουμε το υλικό έτσι ώστε να σχηματισθεί ένα βουναλάκι χωρίς να είναι μυτερό και το συμπιέζουμε προς τα κάτω με τις δύο παλάμες.
Με το κουτάλι της σούπας αδειάζουμε προσεκτικά λίγη – λίγη την φρυγανιά από την άκρη του δίσκου προς το κέντρο και την “πατικώνουμε” με την κόλλα το χαρτί. Το ινδοκάρυδο το χρησιμοποιούμε για να απορροφά την υγρασία των υλικών της γέμισης, ενώ την φρυγανιά για να μην λιώσει η ζάχαρη και τα στολίδια και κολλήσουν. Στη συνέχεια, πασπαλίζουμε ανάλαφρα την ζάχαρη από το κέντρο του δίσκου προς τις άκρες και «πατικώνουμε» τη ζάχαρη με την άλλη όψη του χαρτιού. Αποφεύγουμε τη ζάχαρη άχνη διότι κρακελώνει και χαλάει το στόλισμα. Χρειάζεται 3 φορές πιο πολύ από την ψιλή ζάχαρη για να καλυφθεί ένας δίσκος και μόλις ανακατευθεί λασπώνει αμέσως το σιτάρι. Παίρνουμε μία μυτερή οδοντογλυφίδα και χαράζουμε ανάλαφρα πάνω στη ζάχαρη και συγκεκριμένα στο κέντρο του δίσκου ένα σταυρό και δεξιά και αριστερά του σταυρού 2 κυπαρισσάκια, 2 μαργαρίτες και στο περίγραμμα του δίσκου μία γιρλάντα. Αδειάζουμε σε ρηχό πιάτο τα ασημένια κουφετάκια και τα τοποθετούμε πάνω στην χαραγμένη από την οδοντογλυφίδα ζάχαρη.

από: ekklisiaonline.gr