Θ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΠΟ ΔΙΣΤΟΜΟ: "Για όλο αυτό το αίμα και το μακελειό, οι εγκληματίες δεν έχουν ακόμα πληρώσει"

Με πολλές εκδηλώσεις και με κορύφωση το πάνδημο μνημόσυνο, τιμήθηκε η 78η επέτειος της Σφαγής του Διστόμου από τα γερμανικά ναζιστικ...

Με πολλές εκδηλώσεις και με κορύφωση το πάνδημο μνημόσυνο, τιμήθηκε η 78η επέτειος της Σφαγής του Διστόμου από τα γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα κατοχής στις 10 Ιουνίου 1944. Την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, Αντώνης Οικονόμου.

Στην μαρτυρική πόλη του Διστόμου παραβρέθηκε ο Δήμαρχος Καλαβρύτων και Πρόεδρος του δικτύου Μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδος κ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος συνοδευόμενος από τον Πρόεδρο της Τ.Κ. Καλαβρύτων κ. Αθανάσιο Μενούνο.

Την Πέμπτη 9 Ιουνίου στο Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού πραγματοποιήθηκε συνέδριο με θέμα "Μνήμη και δικαίωση των ναζιστικών εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας" μίλησε ο κος Παπαδόπουλος, ο οποίος τόνισε μεταξύ άλλων: "όλες αυτές τις θηριωδίες, για όλο αυτό το αίμα και το μακελειό, οι εγκληματίες δεν έχουν ακόμα πληρώσει. Δεν έχουν ακόμα τιμωρηθεί. Και αυτή η ατιμωρησία, αυτή η εκκρεμότητα, είναι ντροπή, είναι όνειδος για την παγκόσμια Ιστορία, για την ανθρωπότητα και το διεθνές δίκαιο."

Το πρωί της 10ης επίσημη δοξολογία που τελέσθηκε στον ιερό ναό Αγίου Νικολάου Διστόμου, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος, κ.κ. Γεώργιου.

Στις τελετές παραβρέθηκαν και κατέθεσαν στεφάνι, ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κος Αθανάσιος Παπαδόπουλος, ο βουλευτής Βοιωτίας Ανδρέας Κουτσούμπας, ως εκπρόσωπος της Βουλής, ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός, ο δήμαρχος Διστόμου, Αράχωβας, Αντίκυρας, Ιωάννης Σταθάς, ο υποστράτηγος Κωνσταντίνος Καλογερόπουλος, ως εκπρόσωπος του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, καθώς και εκπρόσωποι λοιπών φορέων.

Η ομιλία του Δημάρχου Καλαβρύτων και Προέδρου του δικτύου Μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδος κ. Παπαδόπουλου

Κύριε Δήμαρχε,

Κυρίες και Κύριοι,

Φίλες και Φίλοι,

Πριν από λίγες ώρες, σήμερα το μεσημέρι, μια αντιπροσωπεία του Δήμου Καλαβρύτων επέστρεψε στην Αθήνα απ’ την μαρτυρική πόλη Νέμετσκα της Σλοβακικής Δημοκρατίας.

Επιστρέψαμε από έναν τόπο που τον Ιανουάριο του 1945 έγινε τόπος μεγάλου μαρτυρίου για περισσότερους από 900 κατοίκους της περιοχής. Εννιακόσιους ήρωες που με φρικτό τρόπο εξοντώθηκαν απ’ τις γερμανικές δυνάμεις.

Η πόλη της Νέμετσκα είναι πλέον αδελφή πόλη με τα Καλάβρυτα και μέσω αυτής της αδελφοποίησης -και αυτού του συνδέσμου- είναι πλέον και μια πόλη πολύ κοντά στο Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών «Ελληνικά Ολοκαυτώματα».

Είναι πολύ κοντά και στο μαρτυρικό μας Δίστομο.

Στο Δίστομο που φέτος τιμά την επέτειο των 78 χρόνων απ’ τη Σφαγή.

Και πάντα, όταν κανείς μιλά για το Δίστομο, για τους 223 ήρωες κατοίκους του, για τις γυναίκες, τα παιδιά και τα βρέφη που εκτελέστηκαν εκείνο του Σάββατο του Ιούνη του 1944, ο νους πηγαίνει -δεν μπορεί να μην πάει- στον Γιάννη Ρίτσο και στους στίχους του.

Στο μήνυμα που η γραφίδα του μεγάλου μας ποιητή στέλνει στο διαβάτη του Διστόμου, στην προτροπή ή στην παραίνεση και οδηγία του, να προσέχει όπου πατάει, γιατί εδώ «πονά η σιωπή, πονά και η πέτρα κάθε δρόμου».

Και πονά «απ’ τη θυσία αλλά και απ’ τη σκληρότητα του ανθρώπου».

Γιατί αυτή, ακριβώς, είναι η διπλή όψη κάθε Ολοκαυτώματος.

Απ’ τη μια πλευρά η γενναιότητα της ψυχής, ο ηρωισμός, η αυταπάρνηση στο όνομα της πατρίδας, η περηφάνια, η αξιοπρέπεια, η αρετή και η ευγένεια του νου και της καρδιάς.

Και απ’ την άλλη, ό,τι πιο σκοτεινό μπορεί να κυοφορήσει η ανθρώπινη ψυχή. Ό,τι πιο φρικαλέο, πιο νοσηρό, πιο κτηνώδες και ξένο στη φύση του ανθρώπου.

Θα ήθελα, κύριε Δήμαρχε, να μού επιτρέψετε μια προσωπική εξομολόγηση.

Κάθε φορά που ακούω να προφέρεται το όνομα του Διστόμου, το μυαλό μου πηγαίνει -πριν απ’ όλα και πάνω απ’ όλα- στα βρέφη που σφαγιάστηκαν σ’ αυτό εδώ το μέρος εκείνο το απόγευμα του Ιούνη του ‘44.

Έχω, έχουμε ακούσει όλοι μας, πάρα πολλά για τις θηριωδίες των Γερμανών. Έχουμε ακούσει ανατριχιαστικές περιγραφές και διηγήσεις.

Όμως, το να σφαγιάζονται βρέφη, να κατακρεουργούνται έγκυες γυναίκες και νήπια να εκτελούνται μέσα στις κούνιες τους, είναι κάτι που δεν μπορεί να το συλλάβει το ανθρώπινο μυαλό.

Είναι κάτι που δεν συγχωρείται, δεν λησμονείται, δεν εξαργυρώνεται και δε δεν διαγράφεται με καμία πράξη μεταμέλειας.

Η Σφαγή του Διστόμου, από τότε ήδη, απ’ το 1944, επτά μήνες μετά απ’ τις εξίσου ειδεχθείς μαζικές εκτελέσεις στα Καλάβρυτα, χαρακτηρίστηκε ως μια απ’ τις αγριότερες σφαγές που κατεγράφησαν ποτέ στην παγκόσμια Ιστορία. Κι ως αφορμή ώστε να εκδηλωθεί η γενικευμένη κατακραυγή της διεθνούς κοινής γνώμης σε βάρος των Γερμανών, κυρίως μετά απ’ τα συνεχή ρεπορτάζ στο βρετανικό ειδησεογραφικό δίκτυο του Μπί-Μπι-Σι (BBC).

Κι όμως, για όλες αυτές τις θηριωδίες, για όλο αυτό το αίμα και το μακελειό, οι εγκληματίες δεν έχουν ακόμα πληρώσει.

Δεν έχουν ακόμα τιμωρηθεί. Και αυτή η ατιμωρησία, αυτή η εκκρεμότητα, είναι ντροπή, είναι όνειδος για την παγκόσμια Ιστορία, για την ανθρωπότητα και το διεθνές δίκαιο.

Το Συνέδριο που οργανώνει φέτος -για δεύτερη φορά- ο Δήμος Διστόμου-Αράχοβας-Αντίκυρας- με αναφορά στη μνήμη και στη δικαίωση, με αφορμή τα ναζιστικά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, περικλείει και την έννοια της διεκδίκησης των μαρτυρικών κοινοτήτων.

Σ’ έναν διεθνή περίγυρο που θα δέσποζε η Δικαιοσύνη, η Αλληλεγγύη, ο σεβασμός στη Διεθνή Τάξη και στις αξίες, σ’ έναν κόσμο που θα δέσποζε η ευθύνη κι ο αμερόληπτος καταλογισμός απέναντι στις πράξεις και στις επιλογές, δεν θα χρειαζόταν να μιλάμε ακόμα, 78 χρόνια μετά, για διεκδικήσεις.

Κι όμως, το ζήτημα των γερμανικών οφειλών παραμένει όχι μόνο ανοικτό αλλά ακόμα πιο επιτακτικό σε ό,τι αφορά στην αίσια έκβαση του και στην απόδοση δικαιοσύνης.

Και με μεγάλη ικανοποίηση, στο Δίκτυο των Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών «Ελληνικά Ολοκαυτώματα», βλέπουμε το τελευταίο διάστημα να ευοδώνονται οι διαρκείς προσπάθειες μας για ένταση της πίεσης προς την γερμανική πλευρά, ώστε να πάψει να καταφεύγει σε νομικίστικες προφάσεις ή να σφυρίζει αδιάφορα.

Και να έρθει, επιτέλους, στο γήπεδο της ανάληψης των πραγματικών ευθυνών της.

Συνέδρια κομμάτων, όπως συνέβη αυτό τον Μάιο στο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής με την ψήφιση ομόφωνου ψηφίσματος, πολιτικές δυνάμεις στην ίδια τη Γερμανία, όπως μετέδωσε πέρυσι το Μάρτιο η Ντόιτσε Βέλε με αφορμή συζήτηση στην εκεί Βουλή, κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες στην Ελλάδα αλλά και διπλωματικές ενέργειες που έρχονται να δώσουν ώθηση στις διεκδικήσεις μας, είναι μόνο μερικές ψηφίδες ενός νέου μωσαϊκού που μάς επιτρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι.

Το ζήτημα των γερμανικών οφειλών, κι αυτό οφείλουμε να το επισημάνουμε, επανήλθε κάτω από νέους όρους στο προσκήνιο χάρη και στις εγχώριες και διεθνείς πρωτοβουλίες του αείμνηστου Μανώλη Γλέζου.

Ο οποίος πάντα τιμούσε το Δίστομο.

Αλλά και το Δίστομο πάντα τού ανταπέδιδε την τιμή. Με αποκορύφωμα την ανακήρυξη του σ’ Επίτιμο Δημότη αυτής της πόλης.

Τέσσερα είναι, λοιπόν, τα βασικά πεδία των οφειλών που η Γερμανία έχει απαράγραπτο χρέος να ικανοποιήσει, χωρίς να υπεκφεύγει.

Και να δείξει όχι μόνο συνέπεια, όχι μόνο συναίσθηση και αναγνώριση της ευθύνης και της αλήθειας, αλλά και σεβασμό στη Δικαιοσύνη. Και μαζί συγκατάβαση και αποδοχή σ’ αυτό που και πέρυσι είπαμε εδώ, στο Δίστομο.

Δηλαδή, στο ότι «έγκλημα χωρίς τιμωρία, στο Δίστομο, στα Καλάβρυτα ή οπουδήποτε αλλού, έχει όλες τις προϋποθέσεις να επαναληφθεί, σε κάποιο άλλο χρόνο, σε κάποιο άλλο τόπο, σε κάποιες άλλες συνθήκες, με κάποιους άλλους δράστες αλλά με τις ίδιες ή και με χειρότερες συνέπειες».

Τέσσερις, λοιπόν, είναι οι βασικές διεκδικήσεις μας και οι στόχοι που θέτουμε. Και ζητάμε, και θα ζητάμε, απαντήσεις.

Για να εξοφληθεί, επιτέλους, το ανεξόφλητο χρέος των υπαιτίων.

-Πρώτον, η καταβολή αποζημιώσεων για τις υλικές καταστροφές και διαρπαγές της κατοχικής περιόδου.

-Δεύτερον, η αποπληρωμή του λεγόμενου Κατοχικού Δανείου, που αφαίμαξε οικονομικά την Ελλάδα.

-Τρίτον, οι πολεμικές επανορθώσεις με δικαιούχους τους συγγενείς των θυμάτων.

-Τέταρτον, η αποκατάσταση της τάξης και η επιστροφή στην Ελλάδα των κλεμμένων αρχαιολογικών θησαυρών και των εκκλησιαστικών κειμηλίων.

Αυτή είναι, σε γενικές γραμμές, η πολιτική διεκδίκησης που δομείται μέσα απ’ το Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών «Ελληνικά Ολοκαυτώματα». Και προς αυτή την κατεύθυνση στρέφουμε όλες τις δυνάμεις μας ώστε η εθνική στρατηγική για τις γερμανικές οφειλές να μην αφήσει αναξιοποίητο κανένα δικαιοδοτικό εφόδιο ή όργανο, με διεθνή αναφορά και εφαρμογή.

Προσωπικά, έχω την πεποίθηση ότι πολύ σύντομα η ιστορική εκκρεμότητα των γερμανικών οφειλών θα μπει σε οριστική οδό τακτοποίησης.

Και ότι η συνείδηση των απογόνων εκείνων που εγκλημάτησαν θα επικρατήσει του όποιου οφέλους της σιωπής ή της απόσεισης των ευθυνών τους.

Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι όσο επιμένουμε, όσο δεν εγκαταλείπουμε, τόσο πλησιάζουμε στο στόχο και στην επίτευξη του.

Κύριε Δήμαρχε,

Φίλες και Φίλοι,

Σήμερα το πρωί επιστρέψαμε στην Ελλάδα απ’ την μαρτυρική Νέμετσκα της Σλοβακίας.

Εκεί τούς είπαμε ότι πριν ο δρόμος της επιστροφής, μάς πάει στα Καλάβρυτα, θα είμαστε σήμερα παρόντες στις επετειακές εκδηλώσεις στο Δίστομο της μεγάλης Σφαγής.

Εκεί, λοιπόν, μιλήσαμε και για τους ήρωες του Διστόμου.

Για την ιστορική αύρα και το δαφνοστεφανωμένο ηρωισμό που περιβάλλουν αυτό τον τόπο.

Και τώρα εδώ, εκπληρώνουμε και την υπόσχεση που δώσαμε φεύγοντας απ’ τη Νέμετσκα, σήμερα τα ξημερώματα.

Να πούμε, δηλαδή, δυο κουβέντες στο Συνέδριο του Διστόμου για αυτή την καταπράσινη και εξαιρετικά φιλόξενη πόλη της περιοχής που εκτείνεται ανατολικά της πρωτεύουσας της Σλοβακίας, Μπρατισλάβα.

Τόπος μαρτυρίου, με ταυτότητα κοινή της δικής μας. Αλλά και με την ίδια ιστορική λάμψη και το ίδιο ιστορικό φορτίο.

Στη Νέμετσκα, η ιστορία έγραψε ότι η πόλη υπήρξε «ο 47ος φούρνος του Άουσβιτς». Ένας κλίβανος με ασβέστη όπου οδηγήθηκαν εκεί και θανατώθηκαν 900 Σλοβάκοι πατριώτες, τον Ιανουάριο του 1945.

Ήταν συγκλονιστική η εμπειρία μας εκεί.

Αλλά και εξίσου συγκλονιστικός ο δεσμός που οδηγεί δυο πόλεις έως πρότινος με μεγάλη απόσταση αναμεσά τους, να συναντιούνται στις ίδιες γραμμές της δόξας, της ιστορικής μνήμης αλλά και των διεκδικήσεων.

Κύριε Δήμαρχε,

Κλείνοντας, θέλω να ευχαριστήσω για την πρόσκληση.

Και να επισημάνω ότι το Δίστομο εκπέμπει σε όλους μας ένα διαρκές μήνυμα Ειρήνης, Δημοκρατίας και Αλληλεγγύης. Αλλά και καταδίκης κάθε μορφής πολέμου, κάθε μορφής ολοκληρωτισμού και καταπάτησης των ανθρώπινων αξιών και δικαιωμάτων.

Το Δίστομο είναι ένα μνημείο συναδέλφωσης των λαών.

Είναι η έμπνευση που ώθησε τον Ρίτσο να γράψει αυτές τις λίγες γραμμές που θ’ αντέχουν για χιλιετίες στο χρόνο και θα συνοδεύουν γενιές και γενιές. Για τη θυσία αλλά και για τη σκληρότητα του ανθρώπου.

Γιατί το Δίστομο, όπως και τα Καλάβρυτα, δεν είναι γεωγραφικά σημεία. Είναι περίλαμπρα κομμάτια της ελληνικής ψυχής.

Αφετηρία και κατάληξη της. Και κινητήρια δύναμη της.

Σας Ευχαριστώ.

x